ÇALIġINCA OLUYOR. VAN MAHALLİ İDARELERİ SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇEVRE YÖNETİMİ BİRLİĞİ (VANÇEB) 2015 YILI FAALİYET RAPORU Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) BĠRLĠK BAġKANININ SUNUġU Birliğimiz 2006 yılında kurulmuş olup, 2014 yılında 6360 sayılı yasasıyla İl Özel İdaresi lağıv edilmesi üzerine yeniden yapılanmaya gitmiştir. İlimizdeki Büyükşehir Belediyesi ve 13 İlçe Belediyesi aldıkları Meclis Karaları ile Birliğe üye olarak varlığını devam ettirmesi yönünde irade bildirmişlerdir. 2014 yılı Temmuz ayı itibariyle Van Belediyeleri Çevre Birliği niteliğinde yeniden yapılanmıştır. Birliğin kuruluş gerekçesi olan Van İli Entegre Katı Atık Yönetimi Sistemi Projesi için gerekli güncelleme çalışmalarına hız kazandırılmış, Van ili için oldukça önemli olan Projede gerekli revize çalışmaları çok önemli oranda tamamlanmış ve fizibilite raporu Çevre Şehircilik Bakanlığı ile Türkiye AB Delegasyonuna sunulmuştur. Proje İhale aşamasına getirilmiştir. İhale süreci anılan kurumlarca 2016-2018 yıllarında yürütülecektir. Projenin ihale ve yapım süreçlerinin zaman alacağı göz önünde bulundurularak Van –Özalp karayolu kenarındaki mevcut Katı Atık Döküm Alanı (Vahşi Depolama) sahasının ıslahı çalışmalarına ayrıca başlanmıştır. Yerleşim yerleri ve yol ağına yakın noktada oluşundan dolayı çevre ve insan sağlığı açısından risk oluşturan bu alanın 2016 yılı içerisinde uygulanmak üzere Islahı, Depo Gazından Enerji Üretimi, Atık Isıdan Faydalanma Projesi hazırlanmıştır. Ancak Çöplüğün bulunduğu arazinin resmi kayıtlarda Mera vasfında görünmesi ve hala tahsis edilmemesi nedeni ile Projenin uygulama ihalesi yapılamamaktadır. Bakanlığın tahsis kararı beklenmektedir. Büyükşehir Belediyesi Meclisinin 16.10.2015 tarih ve 687 kararı ile Katı Atıkların mevzuat doğrultusunda bertarafı sorumluluğu/yetkisi VANÇEB’e devredilmiştir. Birliğimiz ayrıca İnşaat Hafriyat Yıkıntı Atıklarının Depolanması ve Geri Kazanımı Projesini hazırlayarak Bakanlığa onaylatma ve Van İlinin Atık Yönetim Planını hazırlama hedeflerini de çalışma alanına koymuş bulunmaktadır. Odağında Demokratik - Ekolojik yerel yönetim anlayışı bulunan çalışmaları içeren Birliğimizin 2015 Yılı Faaliyet Raporun şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda hazırlanmıştır. Van kamuoyuna saygıyla sunarken, katkılarından dolayı üye Belediyelerimize, özverili çalışmalarından dolayı çalışma arkadaşlarıma teşekkür ederim. Saygılarımla… Cevdet ALTINDAĞ Birlik Başkanı 1 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ĠÇĠNDEKĠLERSAYFA 2 / 50 I-GENEL BİLGİLER .............................................................................................................................3 A-Misyon Ve Vizyon............................................................................................................................. 3 B- Kuruluş,Yetki, Görev Ve Sorumluluklar...........................................................................................4 C- İdareye İlişkin Bilgiler.......................................................................................................................5 1. FİZİKİ YAPISI...................................................................................................................5 Hizmet Binası......................................................................................................................6 Taşınır ve Taşınmaz Bilgileri..............................................................................................6 Taşıt, Araç ve İş Makinesi..................................................................................................7 2. ÖRGÜTLÜ YAPISI............................................................................................................7 3. İNSAN KAYNAKLARI...................................................................................................10 4. SUNULAN HİZMETLER................................................................................................10 4.1 Entegre Katı Atık Yönetim Sistemi Projesi................................................................10 4.1.1. Proje güncelleme çalışmaları kapsamında Düzenli Depolama alanın tüm Harita,......12 Ortofoto, Kadastral Bilgiler, güncel tapu kayıtları, Plankote vb. çalışmalar 4.1.2. Taşocağı faaliyetinin durdurulması............................................................................13 4.1.3. Atık Karekterizasyon çalışması......................................................................14 4.1.4. Tüm ilçelerdeki günlük katı atık miktarlarının tespiti....................................15 4.1.5. Katı Atık Aktarma Merkezleri Belirleme.......................................................16 4.1.5.1.Aktarma merkezi Sahalarına ilişkin Mahalli Çevre Kurulu Kararı......19 4.1.5.2.Tüm aktarma istasyonlarının Bağlı bulunduğu mahalle muhtarları ve.20 köy halkı ile görüşme 4.1.5.3.Tüm alanların tahsis işlemlerinin başlatılması mülkiyet.......................20 sorunun çözülmesi 4.1.5.4.Aktarma Merkezlerinin harita, güncel tapu kayıtları, sayısal veriler,...20 plankote , ortofoto çalışmaları. 4.1.6. İSTAÇ ve İZAYDAŞ ‘a ziyaretler..........................................................24 4.1.5.5. Aktarma Merkezleri için Çevre Şehircilik İl Müdürlüğünden................26 ÇED muafiyet. 4.1.5.6. Aktarma merkezleri i DSİ, Tarım, Yatırım İzleme, Çevre Şehircilik......26 İl Müdürlüklerinden Kurum Görüş Yazıları alındı. 4.1.7 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Avrupa Birliği Yatırımları Dairesi ...................27 Başkanlığı toplantıya yapılan katılım. 4.1.8 Entegre Katı Atık Yönetim Sistemi Kapsamında Mevcut Çöp Döküm............27 Alanlarında Rehabilitasyon Çalışmaları 4.1.8.1 Tüm ilçelerde mevcut çöp döküm alanlarında rehabilitasyon..................27 kapsamında zemin etüt çalışmaları tamamlandı. 4.1.8.2 Tüm ilçelerde mevcut çöp döküm alanlarında rehabilitasyon..................39 kapsamında (Halihazır, plankote, ortofoto, kadastral bilgiler vb.) çalışmalar tamamlandı. 4.2.Mevcut Katı Atık Döküm (Vahşi Depolama) Alanı Islah Ve......................................41 Depo Gazından EnerÜretimi, Atık Isıdan Faydalanma Projesi. 4.3 İnşaat Hafriyat Yıkıntı Atıklarının Depolanması ve Geri Kazınımı Projesi.................44 4.4 Van İlinin Atık Yönetim Planın Hazırlanması (Tubitak)..............................................44 D- TEMEL MALİ TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR.........................................................................45 AMAÇ VE HEDEFLER....................................................................................................................48 2 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) I-GENEL BĠLGĠLER A-MĠSYON VE VĠZYON -Çevreyi ve insan sağlığını korumak, sürdürülebilir kalkınmayı sağlamaktır. kirliliği önlemek ve -Modern hayatın bir kaçınılmazı olan katı atıkların Geri Kazanımı, Yeniden Kullanımı ve Düzenli Depolanması, -Türkiye ve AB mevzuatı kapsamında Birliği oluşturan Belediyeler adına Birliğimizce Van Bölgesel Katı Atık Yönetimi Projesinin uygulayarak sürdürülebilirliğini sağlanmak, - Sağlık, güvenlik ve çevrenin (yeraltı suyu, yüzey suyu, toprak ve hava) korunması amacıyla hizmet alanı içinde yer alan Belediyeler ve diğer paydaşlar ile işbirliği içinde çalışmak. -Daha temiz, yaşanılabilir ve sürdürülebilir bir çevrede doğal kaynakların kullanımını azaltmak üzere atıkların ekonomiye kazandırılmasını sağlamak için yerel yönetim güç birliği oluşturmak. Tarihi değerlerini koruyan ve sahip çıkan, Sahip olduğu sosyal ve kültürel değerleri yaşanır kılan, Doğal kaynaklarını sürdürebilir kullanan ve koruyan, Kent ve kırsal hayatı bir bütün olarak geliştiren, Mahalli İdare Birliklerinin oluşma ve çalışma ilkelerinde birlikte hareket etmeyi ve güveni esas alan, 6. Alanında örnek ve öncü olan, 7. Çevre kirliliğinin önlenmesi ve kontrolünün sağlanması ile çevre standartlarının yükseltilmesini amaçlayan, bir kurum olmaktır. 1. Hizmette Tarafsızlık 2. Şeffaflık ve Hesap Verilebilirlik 3. Yönetimde Katılımcılık 4. Hukuka Uygunluk 5. Çevreye Duyarlılık 6. Verimlilik 1. 2. 3. 4. 5. 3 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) B- KURULUġ,YETKĠ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR Birliğimizin kuruluşu, 07.10.2006 tarih ve 26312 sayılı resmi gazete 'de yayımlanan 2006/10996 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanmış ve bu kararla Tüzel Kişilik kazanmıştır. Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği’ne üye olan yerel yönetimlerin sınırları içinde, her türlü atığın çevreye zarar verecek şekilde, doğrudan veya dolaylı bir biçimde alıcı ortama verilmesi, depolanması, taşınması, uzaklaştırılması ve benzeri faaliyetlerin yasaklanması, havada, suda ve toprakta kalıcı etki gösteren kirleticiler hayvan ve bitki nesillerini, doğal zenginlikleri ve ekolojik dengeyi bozmasının önlenmesi ile buna yönelik prensip, politika ve programların belirlenmesi, uygulanması ve geliştirilmesidir. Birlik her türlü atığın çevre ve insan sağlığına zarar vermeden toplanması, taşınması ve bertarafından (Düzenli depolanmasında) sorumludur. Bu çerçevede; a) Belediyelerin önemli görevleri arasında olan çevre sorunları ile su, kanalizasyon katı atık (çöp) ve atık su arıtma tesisleri gibi alt yapı sorunlarının çözümü için gerekli etüt ve projeleri yapmak ve gerçekleştirmek, Bu işleri yapabilmesi için ülkemizde ve yurtdışında alınabilecek her türlü fon ve kaynaklar için proje yapmak veya yaptırmak bu projeler karşılığında gelecek kaynakları bu amaçlar doğrultusunda kullanmak, b) 5393 sayılı Belediye Kanunu 5216 Büyük Şehir Belediye Kanunu ve 6360 sayılı kanun ile Belediyelere verilen çevre ve çevre sağlığı, temizlik, atık su, alt yapı, sıvı ve katı atıkların düzenli depolanması ile ilgili hizmetleri yapmak veya yaptırmak, c) Birlik çalışma alanında çevre sorunlarının izlenmesi ve giderilmesi; deniz, hava ve yer altı, yerüstü toprak ve su kirliliğinin önlenmesi hususunda tedbirler almak. d) Birlik çalışma alanı dâhilindeki yerleşimlerde çevre faaliyetlerinin geliştirilmesine ve varsa bu faaliyetleri zorlaştırıcı sorunların çözümüne yardımcı olmak, e)Bölgede çevre hizmetlerinin yürütülmesi ve geliştirilmesi ile ilgili resmi kurum ve kuruluşlarla ikili çalışmalara yardımcı olmak, f)Eğitim, araştırma ve geliştirme, konferans ve seminer düzenlemek, g)Büyük Şehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi aracılığıyla mahalleye dönüşen köylerin çevre sorunları ile su, kanalizasyon, katı atık (çöp-hayvansal) ve atık su arıtma tesisleri gibi alt yapı sorunlarının çözümü için gerekli etüt projeleri yapmak ve gerçekleştirmek, Birliğin Üyeleri: Van Büyük Şehir Belediyesi, İpekyolu, Tuşba, Edremit, Erciş, Muradiye, Çaldıran, Özalp, Saray, Gevaş, Gürpınar, Başkale, Çatak ve Bahçesaray ilçe Belediyeleri Birliğin üyesidirler. 4 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) C- İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER 1. FİZİKİ YAPISI Şekil -1 Birlik faaliyetlerinin yürütüldüğü alan 5 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) Hizmet Binası: Şerefiye Mah. Mavi Plaza Kat:1 No:1 İpekyolu/VAN adresinde 2014 yılından beri faaliyetlerine devam etmektedir. Birlik işlemlerinin tümü bu binada gerçekleştirilmektedir. TaĢınır ve TaĢınmaz Bilgileri: TaĢınmaz: Van Belediyesi adına tahsisli iken Düzenli Depolama Alanı için Birliğimize devredilen Van İli Tuşba ilçesi Beyüzümü mahallesinde bulunan ve Birliğimize tahsis edilen 457, 458,494 nolu parsellerde toplam 79.9ha’lık alan mevcuttur . Ayrıca Entegre Katı Atık Yönetim Sistemi Projesi kapsamında katı atık aktarma merkezlerinin yerleri için tahsis çalışmaları devam etmektedir. Şekil -2 Entegre Katı Atık Atık Yönetim Sistemi Birliğimize tahsisli alanın Uydu Görünümü 6 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) TaĢıt, Araç ve ĠĢ Makinesi : 17.12.2015 tarih ve 010 nolu meclis kararıyla 1 adet 4x4 Toyota Hlux araç alınmıştır. Şekil -3 Birlik hizmetlerinin yürütülmesi için Birliğe alınan araç 2. ÖRGÜTLÜ YAPISI 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanununa uygun olarak hazırladığı Birlik Tüzüğü çerçevesinde teşkilat yapısını oluşturmuştur. Birlik teşkilatı, Birlik müdürü, yazı işleri birimi, mali hizmetler birimi ile teknik işler biriminden oluşur. 7 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) Birliğin örgütlü yapısı BĠRLĠK MECLĠSĠ BĠRLĠK ENCÜMENĠ BĠRLĠK BAġKANI BĠRLĠK MÜDÜRÜ Yazı ĠĢleri Mali Hizmetler Teknik iĢler Birimi Birimi birimi (1) (1) (1) Şema-1 Birliğin örgütlü yapısı 8 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) Birliğimizin üst karar organı Birlik Meclisidir. Birliğe üye 14 belediyenin belediye başkanları Birliğin doğal meclis üyesidir. Ayrıca Her belediye meclisinden seçilen ( Birlik tüzüğü Madde 8) üye sayılarının %5 ‘i(yüzde beş) oranında kendi meclis üyeleri arasından seçecekleri meclis üyeleri üye Belediyelerin Başkanlarından oluşur. Birliğin örgütlü yapısı ; Toplam 35 meclis üyesi ve 5 encümen üyeden oluşmaktadır. BĠRLĠĞE BAĞLI BELEDĠYELER MECLĠS ÜYE SAYILARI 1. Van Büyükşehir Belediyesi 5 2. İpekyolu Belediyesi 3 3. Erciş Belediyesi 3 4. Tuşba Belediyesi 3 5. Edremit Belediyesi 3 6. Özalp Belediyesi 2 7. Başkale Belediyesi 2 8. Çaldıran Belediyesi 2 9. Çatak Belediyesi 2 10. Gevaş Belediyesi 2 11. Gürpınar Belediyesi 2 12. Muradiye Belediyesi 2 13. Saray Belediyesi 2 14. Bahçesaray Belediyesi 2 TOPLAM Tablo-1 35 VANÇEB’e üye Belediyelerin Meclis üye sayıları 9 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) 3. ĠNSAN KAYNAKLARI Birliğimizde hizmetlerin yürütülmesine ilişkin 1 Müdür, 1 Muhasebe Yetkilisi, 1 Mühendis, 1 Yazı İşler Yetkilisi olmak üzere 4 personel çalışmaktadır. Bu personelden Birlik Müdürü, Muhasebe Yetkilisi ve Yazı İşler Yetkilisi 3 personel, Büyükşehir Belediyesinden geçici görevlendirme ile Birlik hizmetlerini de yürütmektedirler. Birliğimizde sözleşmeli tam zamanlı olarak 1 Çevre Mühendisi çalışmaktadır. Birlik hizmetlerinin yürütülmesi için 2 personel geçici olarak çalıştırılmıştır. Birlik norm kadrosu Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik hükümleri çerçevesinde Birliğin ihtiyaç durumu gözetilerek oluşturma yönünde hazırlıklar devam etmektedir. 4. SUNULAN HĠZMETLER 1. Entegre Katı Atık Yönetim Sistemi Projesi 2. Mevcut Katı Atık Döküm (Vahşi Depolama) Alanı Islah ve Depo Gazından Enerji Üretimi, Atık Isıdan Faydalanma Projesi 3. İnşaat Hafriyat Yıkıntı Atıklarının Depolanması ve Geri Kazınımı Projesi 4. Van İlinin Atık Yönetim Planın Hazırlanması (Tubitak) 4.1. ENTEGRE KATI ATIK YÖNETĠM SĠSTEMĠ PROJESĠ Projenin Amacı ve Kapsamı : Katı atıkların tamamının ulusal ve uluslararası mevzuat doğrultusunda, Avrupa Birliği Atık Yönetmeliği ile uyumlu, sürdürülebilir ve güvenli bir Katı Atık Yönetim Sistemi altında işlenerek bertaraf edilmesidir. Avrupa Birliği fonları (IPA) finansmanı ile yapımı planlanan ve bu amaçla 2009 yılında başlatılıp 2010 yılının Ekim ayında sona eren Van Katı Atık Yönetimi Fizibilite çalışması Çevre ve Şehircilik Bakanlığına sunulmuştur. Proje ile ilgili olarak 2013 yılında AB Delegasyonu tarafından yerinde yapılan incelemeler sonucu belirlenen eksikliklerin giderilmesi süreci 6360 Sayılı Kanun nedeniyle muhatapsız kalmıştır. Van ilinin 31 Mart 2014 tarihi itibariyle Büyükşehir statüsüne kavuşmuş ve sorumluluk alanı tüm ili kapsamış ve projede buna uygun güncelleme ihtiyacı ortaya çıkmıştır.Bu tarihten sonra Birliğimiz oluşumunu yenilemiş 2015 yılında AB Delegasyonu tarafından verilen tüm proje eksiklikler tamamlamış olup revize edilen fizibilite raporunu Bakanlığa sunulmuştur. Yerelde yapılan güncelleme çalışmaları dışındaki hususlar hizmet alımı ihalesi ile Akvadem Yönetim DanĢ.Müh.MüĢv.Tic.Ltd.ġti.’ne verilmiştir. Şirket, Birliğimiz, Bakanlık ve AB Delegasyonu ile koordineli olarak proje güncelleme çalışmalarını sürdürmektedir. 10 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil -4 Düzenli Depolama Sahasının Konumu(uydu görüntüsü) 11 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) 4.1.1 Proje güncelleme çalıĢmaları kapsamında Düzenli Depolama alanın tüm Harita, Ortofoto, Kadastral Bilgiler, güncel tapu kayıtları, Plankote vb. çalıĢmalar tamamlandı. ġekil -5 Düzenli Depolama alanının Halihazır çalıĢması 12 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil -6 Düzenli Depolama alanının ortofoto çalıĢması 4.1.2. Birliğimize tahsisli 494 nolu parselde Ģartlı olarak MĠGEM tarafından izin verilen ve halen faal olan taĢocağı faaliyetinin durdurulması için gerekli kurumlar ve firma yetkilileri ile yapılan yazıĢmalar ve görüĢmeler sonucunda olumlu sonuçlar alınmıĢtır. ġekil-7 Düzenli Depolama alanında taĢocağı faaliyeti 13 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) 4.1.3 Atık Karekterizasyon çalıĢması yapıldı. Atığın mevcut durumunun tespiti ve nem oranının belirlenmesi için merkezi belediyelerimizle irtibata geçilerek her belediyeden atığın en yoğun çıktığı mahallelerde 1’er çöp toplama aracı istenerek belirlediğimiz mevcut alanda Karekterizasyon çalışmalarımızı tamamladık. Yaz ve kış olmak üzere yıl içinde bu işlem 2 kez yapıldı. ġekil -8 Atık Karekterizasyon çalıĢması Tablo-2 Atık Karekterizasyon çalıĢması 14 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) 4.1.4 Tüm ilçelerdeki günlük katı atık miktarlarının tespiti Tüm ilçelerdeki günlük katı atık miktarları, İlçe Belediyeleri ile işbirliği yapılarak (kantar fişleri ile birlikte) tespit edilmiştir. Tablo -3 Tüm ilçelerdeki günlük Katı Atık miktarları(kantar fişleri) 15 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) 4.1.5 KATI ATIK AKTARMA MERKEZLERĠ BELĠRLEME AMAÇ: Proje kapsamında tüm ilçelerde oluşan atıklar belirlenen noktalarda kurulacak Aktarma İstasyonları aracılığı ile merkezi düzenli depolama alanına aktarımı sağlanacaktır. Daha önce yapılmış olan Fizibilite raporunda belirlenen Aktarma Merkezlerinin; 1- Yerlerinin işleyişe uygun olarak belirlenmemesi, 2- Alanların yetersiz olması, 3- Mülkiyet durumlarının uygun olmayışı nedenleriyle yeniden tespit için gerekli çalışmalar yapılmış olup 7 olan Aktarma Merkezlerinin sayısı 5 ‘e indirilmiştir. Tüm ilçelerimizde yaptığımız Kadastral ve arazi çalışmaları sonucunda en uygun yerler belirlenmiştir. Bu istasyonların seçilme nedenleri arasında dikkat edilen hususlar ; 1. Taşıma mesafesinin ekonomik açıdan uygun olması, 2. Ana ulaşım yollarına uzaklığının uygun olması, 3. Tesis ve Araç Güvenliğinin sağlanmasının mümkün olduğu bir yerde olması, 4. Çığ, Taşkın, Heyelan, Erozyon ve yüksek deprem riski bulunmaması, 5. Arazi Kapasitesinin uygun ve genişlemeye müsait olması 6. Sulak ve tarıma elverişli arazilerden uzak olması Tüm ilçelerde oluşan atıkların tek merkezde Düzenli Depolanmasını sağlamak için toplam 5 Aktarma Merkezi belirlenmiştir. Bunlar; 1)Van Ġli Muradiye Ġlçesi Karahan mahallesi Ahmet bey mevkiinde Tescil Harici 16.314 m2’lik alanı, (Maliye Hazinesi) 2) Van Ġli Edremit Ġlçesi GölkaĢı mahallesi kirs dağı Mevkiinde bulunan 462 nolu parselin 18,000 m2’ lik kısmı(Mera) 3)Van Ġli Özalp Ġlçesi AĢağı Mollahasan Mevkiinde bulunan 36 parselinin 15.525 m2’ lik kısmı, (Mera) 4)Van ili BaĢkale ilçesi Ortayol mahallesi 153 ada ,9 parsel nolu alanın 21,098 m2’ lik alan, (Mera) 5)Van ili Bahçesaray Ġlçesi islam mahallesi 108 ada ,1 parsel nolu alanın 12,000 m2’ lik alan, (Mera) 16 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil-9 Aktarma merkezlerinin harita üzerindeki konumları Bölgede Yer Alan No Coğrafi Bölge Adı Ġlçe Belediyeleri 1 Muradiye(karahan) Muradiye, Erciş, Çaldıran 2 Özalp(aşağı mollahasan) Özalp, Saray 3 Edremit(Gölkaşı) Gevaş, Çatak, Gürpınar 4 Başkale(ortayol) Başkale 5 Bahçesaray(islam) Bahçesaray Tablo-3 Coğrafi Konumlarına Göre Aktarma Ġstasyonu Bölgeleri 17 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil-10 Seçilen Atık TaĢıma Organizasyonu ġeması ġekil-11 Bölgelerin Harita Üzerindeki Konumları 18 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) 4.1.5.1. Aktarma merkezi Sahalarına iliĢkin Mahalli Çevre Kurulu Kararının alınması Tüm aktarma istasyonlarına ait Van geneli tüm resmi kurumların davet edildiği, Van Çevre Şehircilik İl Müdürlüğünün Sekreteryasını yürüttüğü Mahalli Çevre Kurulu kararı alındı. ġekil -12 Tüm aktarma istasyonlarına ait mahalli çevre kurulu kararı 19 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) 4.1.5.2 Tüm aktarma istasyonlarının bağlı bulunduğu mahalle muhtarları ve köy halkı ile görüĢme Aktarma istasyonu kurulacak alanlarda bölgeye ait muhtarlarla toplantılar yapılarak görüş ve önerileri alınarak projeyle ilgili bilgilendirme çalışmaları yapıldı. 4.1.5.3 Tüm aktarma alanların tahsis iĢlemlerinin baĢlatılması mülkiyet sorunun çözülmesi Aktarma merkezlerinin mülkiyet sorunlarının çözülmesi için mera vasfında olan alanlar ile ilgili vasıf değişikliği ve tahsis talep edilmiş olup Van İl Tarım Müdürlüğüne yapılan başvuru sonucu il Mera Komisyonu tarafından talebimiz kabul edilerek ilgili Bakanlığa gönderilmiştir. 4.1.5.4 Aktarma Merkezlerinin harita, güncel tapu kayıtları, sayısal veriler, plankote , ortofoto çalıĢmaları Tüm aktarma istasyonların harita çalışmaları bitirilmiştir. Aktarma istasyon alanlarında dronlar ile uçuşlar yapılarak video, fotoğraf, vb. görüntüler alındı. ġekil-13 Muradiye aktarma merkezi 20 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil-14 BaĢkale aktarma merkezi ġekil-15 GevaĢ aktarma merkezi 21 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil-16 Özalp aktarma merkezi ġekil-17 Bahçesaray Aktarma Merkezi-1 22 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil-18 Bahçesaray aktarma merkezi-2 23 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) 4.1.6 İSTAÇ ve İZAYDAŞ’a teknik incelemeler yapılarak Van ilinde uygulanması planlanan projenin gelecekte işletme aşamasında ve sonrasında yaşanabilecek sıkıntıları minimize etmek ve işletmede yaşanan ciddi problemlerin çözülmesi için detaylı incelemeler yapıldı. Bu incelemeler sonucunda bölgemizin fiziksel koşulları da göz önünde bulundurularak İSTAÇ Aktarma Merkezlerinde kullanılan dönel diskli helezonlu aktarma araçlarının kullanılmasının daha uygun, verimli ve ekonomik olacağına karar verildi. ġekil-19 Ġstanbul Çöp Döküm Alanı 24 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil-20 aktarma merkezlerimizde kullanılması planlanan araçlar 25 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) 4.1.5.5 Aktarma Merkezleri için Çevre Şehircilik İl Müdürlüğünden ÇED muafiyet yazıları alındı. ġekil-21 aktarma merkezlerinde ÇED muaf yazısı örnek 4.1.5.6 Aktarma merkezleri için DSİ, Tarım, Yatırım İzleme, Çevre Şehircilik İl Müdürlüklerinden Kurum Görüş Yazıları alındı. 26 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) 4.1.7 Avrupa Birliği IPA1 kapsamında yer alan ancak IPA2 dönemine devredilen VANÇEB Katı Atık Projesi ve diğer projelerin IPA 2 döneminde hızlı bir şekilde hazırlanabilmesi için yapılması gerekenler ve mevcut hazırlık sürecinin nasıl ilerlediği konusunda bilgi paylaşımında bulunmak amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Avrupa Birliği Yatırımları Dairesi Başkanlığınca düzenlenen toplantıya katılım sağlandı. Projenin başvuru sürecinin kısa zamanda sonuçlanabilmesi için toplantıya Birlik Başkanı, Birlik Müdürü ve Birlik Çevre Mühendisi katılmışlardır. 4.1.8 ENTEGRE KATI ATIK YÖNETĠM SĠSTEMĠ KAPSAMINDA MEVCUT ÇÖP DÖKÜM ALANLARINDA REHABĠLĠTASYON ÇALIġMALARI Proje kapsamında tüm ilçelerin mevcut çöp döküm alanlarının ıslahı için gerekli veri toplama çalışmaları (Harita, Fotoğraf, Video, Zemin Etüt) tamamlandı. Projenin hayat bulmasıyla Katı atıklar gelişigüzel biçimde doğaya dökülemeyecek, İlçelerde bulunan mevcut çöp döküm alanlarına döküm engellenecektir. İlçelerden çıkacak yeni çöpler aktarma istasyonları aracılığı ile Merkezi Düzenli Depolama Alanına taşınacaktır. Proje sayesinde dökümün gelişi güzel yapıldığı alıcı ortamlar (Göl, Dere, Akarsu vb.) korunacaktır. Mevzuat gereği 20.000 m 3 katı atık miktarı bulunan Bahçesaray, Çaldıran, Muradiye, Çatak ve Saray ilçelerindeki atıklar en yakın rehabilitasyon alanına taşınacak ve burada ıslah edilecektir. 4.1.8.1. Tüm ilçelerde mevcut çöp döküm alanlarında rehabilitasyon kapsamında zemin etüt çalıĢmaları tamamlandı. Amaç: Sahalardaki çöp miktarlarının tespiti ve zeminin yapısı hakkında bilgi edinme amaçlı çalışma yapılmıştır. Böylece mevcut çöp alanlarının yerinde Rehabilitasyonu veya taşınması hakkında bilgi edinilmiş bu doğrultuda kararlar verilmiştir. 27 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) GEVAŞ GEVAŞ ġekil-22 GevaĢ zemin etüt çalıĢması 28 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġ e k i l 4 ġekil-23 ERCĠġ zemin etüt çalıĢması 29 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil-24 EDREMĠT zemin etüt çalıĢmas 30 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil-25 BAġKALE zemin etüt çalıĢması 31 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil-26 ÇALDIRAN zemin etüt çalıĢması ÇALDIRAN 32 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil-27 ÇATAK zemin etüt çalıĢması 33 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil-28 GÜRPINAR zemin etüt çalıĢması 34 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil-29 MURADĠYE zemin etüt çalıĢması 35 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil -30 ÖZALP zemin etüt çalıĢma 36 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil-31 SARAY zemin etüt çalıĢması 37 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil-32 BAHÇESARAY zemin etüt çalıĢması Yapılan zemin etüt çalışmaları sonucunda mevcutta bulunan atıklar taşınarak GÜRPINAR mevcut çöp döküm alanına getirilerek yerinde rehabilite edilecektir. ÇÖP DÖKÜM ALANI 38 4.1.8.2 Tüm ilçelerde mevcut çöp döküm alanlarında rehabilitasyon kapsamında (Halihazır, plankote, ortofoto, kadastral bilgiler vb.) çalıĢmalar tamamlandı. Tablo -4 Tüm ilçelerde mevcut çöp döküm alanları ve Aktarma Merkezlerin Kadastral bilgileri Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) Tablo-5 Zemin Etüt çalıĢmalarından genel özet Yaptığımız çalışmalar sonucunda elde ettiğimiz veriler tablo halinde özetlenmiştir. 1 4.2.MEVCUT KATI ATIK DÖKÜM (VAHġĠ DEPOLAMA) ALANI ISLAH VE DEPO GAZINDAN ENERJĠ ÜRETĠMĠ, ATIK ISIDAN FAYDALANMA PROJESĠ. Van-Özalp karayolu kenarında yer alan ve yerleşim alanına yakın noktada olması nedeni ile ciddi çevresel sorunlara sebep olan mevcuttaki VAHŞİ Katı Atık Döküm Alanı Islahı aciliyet arz ettiğinden AB’ ye sunulan projeden ayrı tutulmuştur. Bu sahanın ayrı tutulmasının ve aciliyetinin nedenleri: 1. Yerleşim yerlerine çok yakın olması, 2. Çöp alanındaki yüzeysel ve depo içindeki yangınlar, 3. Yerel hava kalitesini olumsuz etkilemesi, 4. Mevcut doğal zenginliğin bozulması, 5. Çevre ve insan sağlığı açısında risk teşkil etmesi, 6. Kamuoyu talebinin/baskısının yoğunluğu 7. Özellikle organik bileşiklerden kaynaklanan koku ve zararlı gazlar hem sahada çalışanları hem de yakın çevredeki yerleşik insanları tehdit etmesi, 8. Gereğinden fazla ve dik doldurulan depo alanları eğimlerden dolayı kayma riski taşıması, çöp yüksekliği yer yer 35m ‘ ye kadar değişim göstermektedir. 9. Sızıntı sularını kontrol dışı olması buna bağlı olarak yeraltı ve yüzeysel su kaynaklarına geçmesi, 10. Hassas öneme sahip VANGÖLÜ ve Sıhke Göletine yakın olmasından dolayı kirlilik taşınmasının söz konusu olması Belirtilen gerekçelerle bu çöplük alanının ıslahı ile ilgili çalışmaya başlanmış ve Projenin sağlıklı bir şekilde olgunlaşması için İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜNOVA A.Ş) ile Birliğimiz arasında protokol imzalanmıştır. Çalışma kapsamında hazırlanan fizibilite projesi bitme aşamasına getirilmiştir. Bu çerçevede; 1. Mevcut Çöp Döküm alanında ortofoto plankote, halihazır video vb. çalışmaları bitirilmiştir. 2. Alanda mevcut atık miktarı, sızıntı suyu debisi ve Gaz Potansiyeli hesaplanmıştır 3. Atığın Nem oranı hesaplanmıştır. 4. Tüm Detay Projeleri çizilmiştir. Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) 5. İhale ile ilgili tüm dokümanlar detaylandırılmıştır. 6. Tahsis amacı değişikliği için yaklaşık 33ha‘ lık alan için Van Gıda Tarım Ve Hayvancılık İl Müdürlüğüne başvuru yapılarak proje alanı için İl Mera Komisyon onayı alınmış olup ilgili Bakanlığa sunulmuştur. Proje ile ilgili tüm teknik ve idari detaylar hazırlanmış olup ihale aşamasına gelinmiştir. Sahanın Mera vasfının değiştirilerek tahsisin sağlanması durumunda ihaleye çıkılacak ve 2016 yılı içerisinde sahanın rehabilitasyonu sağlanacaktır. Projenin uygulanması ile belirtilen olumsuzlukların ortadan kaldırılması sağlanacağı gibi ilaveten, 1. Karbondioksitten 21 kat daha zararlı olan metan gazının atmosfere salınımının engellenerek Çöp Gazından Enerji Üretimi yapılacaktır. 2. Enerji üretimi sonucu oluşan atık ısı değerlendirilerek tıbbi atık sterilizasyonu, soğuk hava deposu, sera ısıtma enerji ihtiyacı karşılanacaktır. ġekil-33 Mevcut Vahşi Depolama Çöp Döküm Alanı 1 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) ġekil-34 Mevcut Vahşi Depolama Çöp Döküm Alanının ıslah edildikten sonraki durumuna dair çizimler. 2 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) 4.3 ĠNġAAT HAFRĠYAT YIKINTI ATIKLARININ DEPOLANMASI VE GERĠ KAZINIMI PROJESĠ Entegre Katı Atık Yönetim Sistemi Projesinin yapılacağı alan içerisinde yer alan ve İl Özel İdaresi lağv edilmeden önce durumunda aciliyeti düşünülerek 4ha’lık alan içerisinde katı atık döküm alanı için kazı çalışmaları yapılmıştı. Ancak bu durum kazı çalışmalarından öteye gidemedi. Yaptığımız çalışmalar neticesinde bu alanın, İnşaat Hafriyat Yıkıntı Atıklarının Depolanması ve Geri Kazanımı Projesi için uygun bir yer olduğu ve gerekli Proje çalışmalarına Entegre Katı Atık Yönetim Sistemi uygulama projelerinin kabulü yapıldıktan sonra başlanılacaktır. Şekil-35 daha önce kazı yapılan alana ait görünüm 4.4 VAN ĠLĠNĠN ATIK YÖNETĠM PLANININ HAZIRLANMASI Atık yönetimi yönetmeliği 8. Maddesi gereği, Büyükşehir Belediyeleri yetki devrinden dolayı VANÇEB Atık yönetiminden sorumlu olduğu atıkların oluşumunun önlenmesi ve atık azaltımını da içeren atık yönetim planlarının ilçe belediyeleri ile ortaklaşarak hazırlanmasını ve Bakanlık onayına sunulmasını koordine etmekle yükümlüdür. Bu konuda kısa ve uzun vadeli program ve politikaları içeren planı hazırlamak için TUBİTAK ile yaptığımız ortak çalışmalara başlanmıştır. 3 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) AMAÇ VE HEDEFLER Anılan projelerin uygulanması ile aĢağıdaki hedeflere ulaĢılacaktır. 1. Çöplerin Düzenli Depolanması, Değerlendirilmesi ve Bertarafı için altyapı çalışmalarını yaparak bölgesel Düzenli Katı Atık Bertaraf Tesisinin yapımı tamamlanacaktır, 2. Katı Atık Bertarafı İçin Geri Kazanım, Kompost, Ayrıştırma Ünitesi, Sızıntı Suyu Arıtma Tesisi tesisleri kurulacaktır. 3. Atıktan Enerji elde etmek için gerekli tesisleri kurulacak, bunların bakım, onarım ve işletmesi yapılacak veya yaptırılacaktır. Bu tesislerin sürekli olarak çalışır vaziyette bulundurulması sağlanacaktır. 4. Vahşi Depolamaların yarattığı halk ve çevre sağlığını olumsuz etkileyen çevre sorunları giderilecek, bu maksatla sağlanması mümkün iç–dış hibe ve kredilerden faydalanılacaktır. 5. Entegre katı atık yönetim sistemi projesi kapsamında tüm ilçelerde mevcutta bulunan çöp döküm alanlarının Rehabilitasyonu sağlanacak, kapatma sonrası denetimleri gerçekleştirilecektir. 6. Entegre katı atık yönetim sistemi projesi kapsamında tüm ilçelerde oluşan atıkları belirlenen noktalarda kurulacak Aktarma İstasyonları aracılığı ile Düzenli Depolanması ve işletilmesi sağlanacaktır. 7. Bu amaçlar doğrultusunda her türlü eğitim faaliyetinde bulunulacaktır. 8. Hedefleri gerçekleştirmek üzere işletmeler kurulacak, ilgili faaliyetleri yürütmek üzere ihtiyaç halinde şirketler kurulacak veya kurulu şirketlere ortak olunacaktır. 4 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) D-TEMEL MALİ TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR: 2015 Yılında Yapılan İhaleler ve Ödemeler 2015 YILINDA YAPILAN İHALELER NO YAPILAN İŞİN ADI 1 ENTEGRE KATI ATIK YÖNETİM SİSTEMİ PROJE DANIŞMANLIĞI 2 3 4 VAN ENTEGRE KATI ATIK YÖNETİM SİSTEMİ ALANI, MEVCUT KATI ATIK ÇÖP DÖKÜM ALANI,TÜM İLÇELERİN MEVCUT ÇÖP DÖKÜM ALANLARI VE ÇÖP AKTARMA MERKEZLERİNİN HARİTA ÇALIŞMALARI İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ TEKNOKENT İTÜNOVA A.Ş İLE BİRLİĞİMİZ ARASINDA İMZALANAN PROTOKOL DAHİLİNDE MEVCUT KATI ATIK ÇÖP DÖKÜM ALANI ISLAH VE DEPO GAZINDAN ENERJİ ÜRETİMİ VE ATIK ISIDAN FAYDALANMA PROJESİ VAN ENTEGRE KATI ATIK YÖNETİM SİSTEMİ REHABİLİTASYON ÇALIŞMALARI KAPSAMINDA JEOTEKNİK ETÜT AMAÇLI TÜM İLÇELERİN ÇÖP DÖKÜM ALANLARINDA SONDAJ KUYUSU VE ARAŞTIRMA ÇUKURU AÇILMASI TOPLAM SÖZLEŞME BEDELİ (TL) 2015 YILINDA YAPILAN ÖDEMELER(TL) 185.850,00 148.680,00 21.240,00 21.240,00 35.400,00 7.080,00 47.200,00 47.200,00 289.690,00 224.200,00 Tablo-6 2015 Yılında Yapılan İhaleler ve Ödemelere ilişkin cetvel 5 2015 Yılı Bütçe Giderleri Tablo-7 2015 yılı gider tablosu Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) 2015 Yılı Bütçe gelirleri Tablo-8 2015 yılı gelir tablosu 1 Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği(VANÇEB) 1