FORMALDEHİT ve KANSER Formaldehit maruziyeti günlük hayatta

FORMALDEHİT ve KANSER
Formaldehit maruziyeti günlük hayatta çok yaygın olarak gerçekleşmektedir.
Ayrıca
endojen üretimi de söz konusudur. Formaldehit maruziyeti ile kanser gelişim riski
arasındaki ilişkiyi inceleyen pek çok araştırma literatürde yer almakta olup bunlarda elde
edilen sonuçlar şu şekilde özetlenebilir;
 Akciğer kanseri açısından işçilerde yapılan en geniş kohort çalışması olan NCI’ın
çalışmasında akciğer kanseri gelişmesi ile formaldehit maruziyeti arasında istatistiksel
olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Bu çalışmanın sonraki değerlendirmelerinde de bu
anlamlılık doğrulanmıştır. Daha sonra yapılan çalışmaların bir kısmında benzer
sonuçlar bulunurken bir kısmında aksi sonuç elde edilmiş ve anlamlı bir ilişki
bulunamamıştır.
 NCI tarafından yapılan geniş kohort çalışmasında nasofaringeal kanser gelişimi ile
formaldehit maruziyeti arasında istatistiksel olarak anlamlılık göstermese de dozcevap ilişkisi olduğu, özellikle yüksek doz veya kümülatif maruziyet sonrasında
nasofaringeal kanser gelişebileceği sonucu elde edilmiştir. Benzer şekilde ilişkiyi
gösteren çalışmalar ışığında OSHA (Occupational Safety and Health Agency)
tarafından formaldehitin nasofaringeal kanser gelişiminde rol oynuyor olabileceği
belirtilmiş, IARC tarafından bu çalışmalar neticesinde insanlarda karsinojen olduğuna
dair yeterli delil olduğu gerekçesiyle Grup 1 olarak sınıflandırılmıştır (2012). Bunun
aksi yönünde sonuçlar elde eden ve nasofaringeal kanser gelişimi ile formaldehit
maruziyeti arasında ilişkinin olmadığını gösteren çalışmalar da literatürde yer almıştır.
 Larinks ve sinonasal kanserler açısından yapılan çalışmaların bir kısmında
formaldehit maruziyeti ile kanser gelişimi arasında anlamlı ilişki bulunmazken,
istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunan diğer grupta ise bu ilişkinin yüksek doz
maruziyetlerde ortaya çıktığı görülmüştür.

NCI çalışmasında formaline maruz kalan patolojistlerde, anatomistlerde, morg
çalışanlarında cenaze ve mumyalama işleriyle uğraşanlarda beyin kanseri raporlanmış
ancak maruziyet konsantrasyonları verilmemiştir. Bu nedenle OSHA (Occupational
Safety and Health Agency) tarafından formalinin beyin kanseri için olası risk faktörü
olduğu fakat buna dair net veri olmadığı raporlanmıştır. Bunun dışında yapılan
çalışmalarda formaldehit maruziyeti ile beyin kanseri gelişimi arasında ya anlamlı bir
ilişki bulunmamış ya da maruziyet cevap ilişkileri değerlendirilmediğinden
istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunan çalışmalar bilimsel olarak değerli kabul
edilmemişlerdir.
 NCI çalışmasında formaline maruz kalan patolojistlerde, anatomistlerde, morg
çalışanlarında, cenaze ve mumyalama işiyle uğraşanlarda lösemi raporlanmış ancak
maruziyet konsantrasyonları verilmemiştir. Bu nedenle beyin kanserine benzer
yaklaşımla OSHA tarafından formalinin lösemi için olası risk faktörü olduğu fakat
buna dair net veri olmadığı raporlanmıştır.
 Pankreatik kanser gelişimi ile formaldehit maruziyeti arasında istatistiksel olarak
anlamlı ilişki bulunmamıştır.
2007 yılında yayınlanan bir derlemede daha önce yapılan 10 adet çalışma
değerlendirilmiş ve bu çalışmalardan profesyonel mesleklerde uğraşanlarla ilgili
olanları incelendiğinde sinonazal ve nasofaringeal kanser ile ilişki gösterilememiş,
beyin kanseri ve lösemi riskinin mevcut verilerle artmış olarak değerlendirilemeyeceği
belirtilmiştir. Literatürde yer alan çalışmalar birarada değerlendirildiğinde insanda
karsinojen
olduğuna
dair
çalışmaların
bulunduğu,
ancak
profesyonel
mesleklerde uğraşanlarda kansere yol açtığına dair yeterli bilimsel veri olmadığı
sonucuna ulaşılmıştır.