SES NEDİR? 4/A SINIFI Ses çıkaran her madde veya cisim bir ses kaynağıdır. • Ses kaynaklarının titreşmesi sonucu ses oluşur. • Titreşim, bir cismin ileri geri gidip gelme hareketidir. • Ses veren her şey titreşir. • Ses veren cisimler esnektir. • Esnek olmayan cisimler titreşemez. • Ses çıkaran her madde veya cisim bir ses kaynağıdır. SES NASIL OLUŞUR? • Titreşim hareketi yapan cisim temasta bulunduğu diğer cisminde titremesine yol açar ve titreşim sesi meydana getirir. Sesin Şiddeti: • • • • • Sesin kuvvetli veya zayıf olmasını ayırt etmeyi sağlayan niteliktir. Titreşen cismin denge konumu ile yapmış olduğu uzaklığa GENLİK (salınım) denir. Titreşen cismin genliği arttıkça sesin şiddeti artar, genlik azaldıkça sesin şiddeti azalır. Bir davula tokmağı ile kuvvetlice vurulursa çıkan sesin şiddeti fazla, hafifçe vurulursa çıkan sesin şiddeti az olur. Sesin şiddeti debisel (Db) ile ölçülür. İşitme eşiğindeki sesin şiddeti 0 Db'dir. 10 Db'lik artış şiddetin iki katına çıkması demektir. Sesin Yüksekliği *sesin ince veya kalın olmasını ayırt etmeyi sağlayan özelliktir. *Sesin yüksekliği, ses kaynağının titreşim hızına (frekansına) bağlıdır. * FREKANS bir saniyedeki titreşim sayısıdır ve frekans arttıkça ses incelir,frekans azaldıkça ses kalınlaşır. Kulak 20 ile 2000 frekans aralığındaki sesleri duyabilir. 20 frekans altındaki sesleri duyamayız ve bu seslere enforsonik (ses altı) sesler denir. 20.000 frekans üzerindeki sesleri de duyamayız. Bu seslere de ultrasonik (ses üstü) sesler denir. • Ayrıca sesi oluşturan bir cismin titreşim frekansı cismin boyuna, cinsine, kalınlığına ve gerginliğine bağlıdır. • Kısa, ince ve gergin tel ince ses, kalın,uzun, ve gevşek teller kalın ses çıkartır. Ses nasıl yayılır? • Ses kaynağının oluşturduğu titreşimler havada dalgalar halinde her yönde yayılır. Ses dalgalarını göremediğimiz halde her yönden duyarak anlayabiliriz.Ses dalgaları bir enerjidir.ve her ortamda (boşluk hariç) yayılır. • Su ve hava (sıvı ve gaz) ses dalgalarını katılarda olduğu gibi iletir. Fakat ses dalgalarının her ortamdaki yayılma hızları farklıdır. Sesin su içinde iletilmesinden su da yaşayan canlılar birbiriyle iletişim kurabiliyorlar SES İETİCİLER NELERDİR? • Seslerin iletilebildiği ortama iletici ortam denir . • Tahta • Demir • İp • Hava (gazlar) • Su (sıvılar) iletici ortamlardır. • Ses, havada ve suda dalgalar halinde yayılır ve bu dalgalar herhangi bir cisme çarparsa geri döner. Eğer yeterli bilgi ve teknolojiye sahipseniz, dönen dalgalardan bu cisim hakkında çeşitli bilgiler edinebilirsiniz Dalga kaynağının sizden ne kadar uzakta olduğu, büyüklüğü ya da ne yöne, hangi hızla hareket ettiği gibi…