temel sağlık hizmetleri genel müdürlüğü bilgi notu
advertisement
TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BİLGİ NOTU KONUSU TARİHİ Görme Engelliler İçin Braille Alfabesinde Hazırlanan Kitaplar 4.01.2010 Eğitim her insan için olduğu gibi engelli bireyler için de çok önemli bir işleve sahiptir. Engellilerin kendine yeterli, toplumla kaynaşabilen, üretken ve özgür bireyler haline gelebilmeleri ancak eğitim sayesinde mümkündür. Görme engelli bireylerin çevrelerini algılamaları ve bilgi toplamaları sağlam kalan duyularına dayalı olup dokunma duyularından geniş ölçüde yararlanmaktadırlar. Bu duyunun kullanılması ise bu bireylere uygun özel eğitim yöntemlerine dayalı olarak kazandırılması gerekmektedir. Özellikle Braille (kabartma) yazılı materyallerin okunması görme engellilerin eğitim-öğretim çalışmalarında önemli bir yer tutmaktadır. Hayatın en temel ihtiyaçlarından olan beslenme anne karnındaki bebeğin sağlığından yaşlılık dönemindeki kişinin sağlığına kadar tüm yaş gruplarını ve yaşam kalitelerini etkileyen en önemli faktörlerden birisidir. Bebeklerde ve okul öncesi çocuklarda protein-enerji malnütrisyonu, D vitamini yetersizliği, anemi, zayıflık, şişmanlık, çeşitli vitamin yetersizlikleri, basit guatr ve yaygın diş çürükleri, yetişkinlerde şişmanlık, şeker hastalığı, hipertansiyon ve kalp damar hastalıkları bunlardan bir kaçıdır. Yapılan araştırmalar, ülkemizde yetersiz beslenmede ekonomik güçlüklerden daha ziyade, bilgi eksikliği ve uygulamada yapılan hataların etken olduğunu ortaya koymaktadır. Bu nedenle toplumun her kesiminin beslenme konusunda bilinçlendirilmesi önem taşımaktadır. Ülkemizde görme engellilerde de toplumda yaygın olduğu üzere beslenme ve sağlık konularında yeterli bilgiye sahip olunmadığı ve bunun sağlık durumunu olumsuz yönde etkilediği tahmin edilmektedir. Sağlık Bakanlığı olarak 2004 yılından itibaren merkez ve taşra teşkilatında toplumun beslenme ve fiziksel aktivite konularında bilgilendirilmesine yönelik birçok eğitim programı yürütülmektedir. Her yıl sayıları daha da artan bu eğitimlerde bu yıl görme engelliler için özel bir programın uygulanması kararlaştırılmıştır. Bunun ilk adımı olarak sağlıklı beslenme davranışının geliştiği önemli bir dönem olan öğrenciler için “İlköğretim Çocukları İçin Sağlıklı Beslenme” kitabı ile orta eğitim kademesindeki öğrenciler için ise 24 ayrı konuda hazırlanan “Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite Broşürleri” Görmeyenler Kültür ve Birleşme Derneği ile işbirliği yapılarak braill alfabesinde basılarak dağıtımı yapılmıştır. İleriki dönemde sesli kitapların hazırlanması planlanmaktadır. İLKÖĞRETİM ÇOCUKLARI İÇİN SAĞLIKLI BESLENME KİTABI Yazarı Basım Adeti Hedef Kitle Dağıtım Kitabın Hazırlanma Gerekçesi Prof.Dr.Nilgün Karaoğlu Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi 1100 İlköğretim çağı 1-6. sınıfta eğitim gören görme engelli çocuklar Ülke genelindeki tüm görme engelli ilköğretim okulları (toplam 15 adet) Hızlı büyüme ve gelişme nedeni ile okul çocuklarının pek çok besin öğesine olan ihtiyacı hayatın diğer dönemlerine oranla daha fazladır. Bu dönemde çocukların doğru beslenme alışkanlıkları kazanmaları ile yeterli ve dengeli beslenmeleri oldukça önemli bir husustur. Ancak, ülkemizde çocukların hatalı beslenme alışkanlıklarına ve bu nedenle de bazı önemli sağlık sorunlarına sahip oldukları bilinmektedir. Çocukluk dönemindeki bu hatalı beslenme alışkanlıkları büyüme ve gelişme yanında okul performansını da olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca bu dönemde yapılan hatalı beslenme uygulamaları ileriki dönemlerde de devam etmekte olup, kalp hastalıkları, yüksek tansiyon ve şişmanlık gibi hastalıklar içinde temel risk faktörü oluşturmaktadır. Kitap görme engelli okul çağı çocuklarının sağlıklı beslenmenin yanında çocukların daha hareketli bir yaşam tarzı benimsemeleri, fiziksel aktivite düzeylerinin arttırılması ve bu konuda desteklenmeleri konusunda bilgi vermektedir. SAĞLIKLI BESLENME VE FİZİKSEL AKTİVİTE BROŞÜRLERİ Yazarı Basım Adeti Hedef Kitle Dağıtım Broşürler (24 adet) Broşürlerin Hazırlanma Gerekçesi Genel Müdürlüğümüz tarafından Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyeleri desteğinde hazırlanmıştır. 1100 İlköğretim çağı 7-8 sınıfta eğitim gören görme engelli çocuklar ve yetişkinler Tüm görme engelli ilköğretim okulları (toplam 15 adet) ile ülke genelinde görme engelliler yararına çalışan 12 dernek Yeterli ve Dengeli Beslenme Besinlerin Satın Alınması Besinleri Hazırlama, Saklama ve Pişirme İlkeleri Kahvaltının Önemi Sağlık İçin Sağlıklı Süt İçin Gebelik ve Beslenme Emziklilik Dönemi ve Beslenme Bebek Beslenmesi Okul Öncesi Çocuklarda Beslenme Okul Çocuklarının Beslenmesi Ergen ve Beslenme Yaşlılık ve Beslenme Fiziksel Aktivite ve Sağlık Şişmanlık (Obezite) Kanser ve Beslenme Menopoz, Osteoporoz ve Beslenme Kalp Damar Hastalıklarında Beslenme Diyabet ve Beslenme Kronik Böbrek Hastalıkları ve Beslenme Besin Alerjileri Spor ve Beslenme Beslenme Konusunda Sık Sorulan Sorular (I, II, III) Hayatın en temel ihtiyaçlarından olan beslenme, anne karnındaki bebekten yaşlılık dönemindeki kişinin sağlığına kadar tüm yaş gruplarını ve yaşam kalitelerini etkileyen en önemli faktörlerden birisidir. Ancak, ülkemizde yetersiz ve dengesiz beslenmeye bağlı çok önemli sağlık sorunları bulunmaktadır. Bebeklerde ve okul öncesi çocuklarda protein-enerji malnütrisyonu, D vitamini yetersizliği, anemi, zayıflık, şişmanlık, çeşitli vitamin ve mineral yetersizlikleri, basit guatr ve yaygın diş çürükleri, yetişkinlerde şişmanlık, şeker hastalığı, hipertansiyon ve kalp damar hastalıkları bunlardan bir kaçıdır. Yapılan araştırmalar, ülkemizde yetersiz beslenmede ekonomik güçlüklerden daha ziyade, bilgi eksikliği ve uygulamada yapılan hataların etken olduğunu ortaya koymaktadır. Ülkemizde görme engellilerde de toplumda yaygın olduğu üzere beslenme ve sağlık konularında yeterli bilgiye sahip olunmadığı ve bunun sağlık durumunu olumsuz yönde etkileyebileceği tahmin edilmektedir. Bu kapsamda, görme engelli bireylerin de sağlıklı beslenme konusundaki duyarlılığının arttırılması ve bilinçlendirilmesi amacıyla 24 adet broşür hazırlanmıştır.
