Çapraz Tabloların Kullanım Amaçları ve Metodları • • • Bir ilaç firmasının 1000 kişilik personeli üzerinde çok yönlü bir sağlık taraması yapılmıştır, Personelin %50’ sinde yüksek diyastolik kan basıncı, %45’inde ise düşük kan şekeri bulunmuştur, Toplam personelin %37’ sinin hem yüksek diyastolik kan kan basıncı, hem de yüksek kan şekeri problemi olduğu tesbit edilmiştir. Kan Şekeri Seviyesi Yüksek Tansiyon Toplam Yüksek Düşük Evet 370 130 500 Hayır 180 320 500 Toplam 550 450 1000 • • • • • Bir akademik tıp kliniğindeki araştırmacılar, kan şekeri seviyesini düşürmeye yönelik yeni bir ilacın etkisini test etmek için bir klinik deney gerçekleştirmişlerdir Diyabet hastalarından oluşan denekler random olarak “deney” ve “kontrol” gruplarına bölünmüştür Her iki gruptaki hastalara eksersiz ve kilo verme konularında konsültasyon yapılmıştır Deney sonundaki ölçümlerde, 200 kişilik deney grubu hastalarının %60’ında normal kan şekeri seviyeleri tesbit edilmiştir Deney grubundakilere eşit sayıdaki kontrol grubu hastalarının ise %15’ inde normal kan şekeri seviyeleri tesbit edilmiştir. Açlık Kan Şekeri Seviyesi Grup Toplam Normal Yüksek Deney 120 (%60) 80 (%40) 200 Kontrol 30 (%15) 170 (%85) 200 Toplam 150 250 400 İki kategorik değişkenin bağımsızlığı (independency) İki kategorik değişkenin benzerliği (homogeneity) Hata azaltma (error reduction) Bir tanı testinin geçerliliğine (validity) yönelik göstergeler: Duyarlılık (Sensitivity) Seçicilik (Specificity) Bir tanı testinin duyarlılığı (sensitivity) ve seçiciliği (specificity) Hastanın gerçek statüsü (Gold Standard) Test Sonucu Hasta Hasta Değil Test Pozitif (Hasta) a (DP) b (YP) Tip I Hata Test Negatif (Hasta değil) c (YN) Tip II Hata d (DN) a+c=m b+d=n-m Toplam DP= Doğru pozitif YP= Yanlış positif YN= Yanlış negatif DN= Doğru negatif Toplam a+b=s c+d=n-s a+b+c+d=n Duyarlılık (Sensitivity) Bir tanı testinin doğru pozitif verme olasılığı DP a a Duyarlilik DP YN a c m Seçicilik (Specificity) Bir tanı testinin doğru negatif verme olasılığı DN d d Secicilik DN YP b d n m Denek gerçekte hasta değilken, pozitif bir sonucun şartlı olasılığı (pozitif hata) b b YP Pozitif hata b d n m YP DN Denek gerçekte hasta iken, negatif bir sonucun şartlı olasılığı (negatif hata) c c YN Negatif hata c a m YN DP Duyarlılık = (1 – negatif hata) Seçicilik = (1 – pozitif hata) İdeal olarak, pozitif ve negatif hataları sıfırlamak, dolayısıyla duyarlılık ve seçiciliği %100 yapmak isteriz; Fakat bu pratikte pek mümkün değildir, çünkü Tip I hatayı azaltmaya çalışırken genellikle Tip II hatayı arttırırız. X-Ray (Test) Sonucu * Cerrahi Operasyon Sonucu Crosstabulation Cerrahi Operasyon Sonucu 1 Kirik Var X-Ray (Test) Sonucu 1 Kirik Var Count % 2 Kirik Yok Count % Total Count % 2 Kirik Yok Total 36 24 60 81.8% 22.6% 40.0% 8 82 90 18.2% 77.4% 60.0% 44 106 150 100.0% 100.0% 100.0% 36 Duyarlilik .8182 %81.8 44 82 Secicilik .7736 % 77.36 106 24 Pozitif Hata .2264 % 22.64 106 8 Negatif Hata .1818 %18.18 44 Duyarlilik 1 Negatif Hata 1 .1818 .8182 Secicilik 1 Pozitif Hata 1 .2264 .7736 Cerrahi Operasyon Sonucu XRAY_Sonucu Kirik Yok Kirik Var Total Kirik Yok Kirik Var 82 8 24 36 106 44 Total 90 60 150 Detailed report of Sensitivity and Specificity Sensitivity Specificity Correctly Classified ( >= Kirik Yok ) 100.00% ( >= Kirik Var ) 81.82% ( > Kirik Var ) 0.00% 0.00% 77.36% 100.00% 29.33% 78.67% 70.67% Cutpoint Obs ROC Area 150 0.7959 Std. Err. 0.0358 LR+ 1.0000 3.6136 Binomial Exact [95% Conf. Interval] 0.71967 0.85505 LR0.2350 1.0000