ab mevzuatı

AB MEVZUATI
TÜRK MEVZUATI
İŞE ALMA VE
MESLEK
27 KASIM 2001
TARİH VE 2000/78/EC
SAYILI KONSEY
DİREKTİFİ
BÖLÜM I
GENEL HÜKÜMLER
Madde 1
Amaç
Bu Direktifin amacı
Üye Devletlerde eşit
muamele ilkesinin
uygulanması
maksadıyla işe alınma
ve mesleki açıdan din,
inanç, maluliyet, yaş ve
cinsel yönelime dayalı
nedenlerle ayrımcılık
yapılmasına karşı
mücadele için bir genel
çerçeve getirmektir.
Madde2
Ayrımcılık kavramı
Bu Direktifin amaçları
bakımından “eşit
muamele ilkesi”, 1.
Maddede sözü edilenler
gerekçe gösterilerek ne
olursa olsun doğrudan
ya da dolaylı ayrım
yapılmayacağı
anlamındadır.
1. paragraf bağlamında:
Doğrudan ayrımcılık;
bir kimse 1. Maddede
söz edilen hususlara
dayandırılarak, bir diğer
kimsenin söz konusu
duruma benzer hallerde
gördüğü ya da zaten
görüyor olduğu ya da
görebileceği
muameleden daha az
uygun muameleye tabi
tutulduğunda zuhur
etmiş addolunur.
Dolaylı ayrımcılık;
görünüşte tarafsız bir
Değerlendirme
Mevzuatımızda kamu
görevlileri,iş ilişkisi ile
çalışanlar,ve kendi nam ve
hesabına çalışanların işe
alınma ve mesleki açıdan
din,inanç,malullük,yaş,cinsel
yönelime dayalı olarak
doğrudan ayrımcılık,dolaylı
ayrımcılık,ve taciz’in
ayrımcılık kabul edileceğine
ilişkin bir düzenleme
bulunmamaktadır.
DEĞERLENDİRME
hüküm kriter ya da
uygulama, belirli bir din
veya inancı, belirli bir
sakatlığı, belirli bir
cinsel yönelimi olan
veya belirli bir yaşta
olan kimseye diğer
kimselerle
karşılaştırıldığında
sakınca oluşturuyorsa
ve ancak;
Söz konusu hüküm,
kriter ya da uygulama
meşru bir amaç
taşımakla haklı bir
gerekçesi var ise ve bu
amacı gerçekleştirmek
için kullanılan araçlar
uygun ve gerekli ise,
Belirli bir sakatlığı olan
kimselerle ilgili olarak
bu Direktif hükümleri
tatbik olunan işveren,
kişi veya kurumlar söz
konusu hüküm, kriter
veya uygulamayla
ortaya çıkan sakıncalı
durumu ortadan
kaldırmak üzere 5.
Maddede zikredilen
ilkelerle uyumlu
tedbirleri ulusal
mevzuata göre almakla
yükümlü tutulmamışsa
zuhur etmiş addolunur.
Taciz; 1.Maddede
belirtilen nedenlerle
kişinin onurunu
çiğnemeyi amaçlayan
ya da sonuçları itibarı
ile cesaret kırıcı,
düşmanca, aşağılayıcı,
küçük düşürücü veya
saldırgan bir ortam
oluşturacak istenmeyen
bir tavır/yönetim tarzı1.
paragraf bağlamında
ayrımcılık olarak
yorumlanır.
1. Maddede belirtilen
nedenlerle bir kimseye
ayrımcılık
uygulanmasını isteyen
bir talimat 1. paragraf
bağlamında ayrımcılık
olarak yorumlanır.
Bu Direktif ,
demokratik toplumda
ulusal hukukun getirdiği
kamu güvenliği, kamu
düzeninin sürdürülmesi,
suçun önlenmesi, sağlık
ve diğerlerinin hak ve
özgürlüklerinin
korunması için gerekli
önlemlere halel
getirmez.
Madde 3
Kapsam
Bu Direktif Topluluğa
bırakılan yetki alanı
sınırları dahilinde
Faaliyet alanı ne olursa
olsun meslekte
yükselme dahil
profesyonel hiyerarşinin
her kademesinde
seçilme kriterleri ve işe
alma koşulları dahil
istihdam edilme
koşulları, kendi namına
çalışma veya bir
mesleğin icrası
Pratik iş tecrübesi dahil
mesleki rehberlik,
mesleki eğitim, ileri
mesleki eğitim ve
yeniden eğitimin bütün
türlerine ve her
düzeyinde erişim
İşten çıkarma ve ücret
dahil istihdam ve
çalışma koşulları
İşçi, işveren veya
üyeleri belli bir mesleği
icra edenlerden oluşan
meslek örgütlerine,
üyelik ve bu örgütlerden
edinilen menfaatler
dahil olmak üzere söz
konusu örgütlerde
faaliyet gösterme
hususlarıyla ilgili olarak
kamu organları dahil
kamu ve özel sektördeki
tüm kişilere uygulanır.
Bu Direktif tabiyete
Değerlendirme
a)Personel alımı koşulları dahil istihdam
edilme;
-----Kendi adına çalışanlar
*Anayasa madde 10.Devlet organları ve
idare makamları bütün işlemlerinde kanun
önünde eşitlik ilkesine uygun olarak
hareket etmek zorundadırlar.*
*Herkes dilediği alanda çalışma ve
sözleşme hürriyetine sahiptir.*
*Esnaf ve sanatkarlar kanunu madde
8.esnaf ve küçük sanatkarlar derneklerine
üye olabilmek için aşağıdaki hususlar
aranır.
a)T.C uyruğunda olmak veya yabancı
devlet uyruğunda bulunmakla beraber
Türkiyede sanat ve ticareti yürütmeye
izinli bulunmak
b)medeni hakları kullanma yetkisine sahip
olmak
c)2.maddedeki nitelikte olmak (Esnaf ve
sanatkar olmak)
kendi nam hesabına çalışanlar için
mesleğe girişte kendi nam ve hesabına
çalışıyor olma şartı dışında herhangi bir
şart aranmamaktadır.
-----Kamu görevlileri
*Anayasa madde 70.
Her Türk kamu hizmetlerine girme
hakkına sahiptir.Hizmete alınmada görevin
gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir
ayırım gözetilemez.*
*Devlet memurları kanunu madde 48.*
kamu görevlileri için mesleğe alınmada
görevin gerektirdiği niteliklerden başka
şartlar aranmamakta,devlet memurları
kanununda maluller için özel şartlar
bölümünde sadece görevini sürekli olarak
yerine getirmeyi engelleyecek sakatlığın
bulunması mesleğe girişe engel olarak
dayalı muamele
farklılıklarını kapsamaz
ve üçüncü ülke
yurttaşlarıyla vatansız
kimselerin Üye Devlet
ülkesine giriş ve
ikametleriyle ilgili
hüküm ve koşullar ile
üçüncü ülke yurttaşları
ve vatansız kimselerin
yasal statüsünden
kaynaklanan
muameleye halel
getirmez
Bu Direktif kamusal
sosyal güvenlik veya
sosyal koruma
sistemleri dahil kamusal
sistemler ve benzerince
yapılan ödemelere
uygulanmaz
Üye Devletler maluliyet
ve yaş ile ilgili olmak
kaydıyla bu Direktifi
silahlı kuvvetlere
uygulamayabilirler.
görülmektedir.
------iş ilişkisi ile çalışanlar
iş ilişkisi ile çalışanlar bakımından iş
mevzuatı;çalışanların çalışmaya
başladıkları tarihten itibaren
uygulandığından işe girişte ayrımcılıkla
ilgili bir düzenleme bulunmamaktadır.
Değerlendirme
Meslekte yükselme dahil tüm profesyonel
hiyeraşi kademelerine seçilme:
-----Kendi adına çalışanlar
Düzenleme gereksizdir.
-----Kamu görevlileri
657/3-C,36 Sicil yönetmeliği
17.19.20.21.maddeler
kamu görevlileri için meslekte yükselme
dahil hiyeraşi kademelerine seçimde
öğrenim liyakat ve görevle ilgili objektif
kriterler mevcut olup bunların dışında şart
aranmamaktadır.
-----İş ilişkisi ile çalışanlar
4857/5 madde
İlgili maddede iş ilişkisinde
dil,ırk,cinsiyet,siyasal düşünce,felsefi
inanç,din ve mezhep,ve benzeri sebeplere
dayalı ayrım yapılamayacağı hüküm altına
alınmıştır.meslekte yükselme dahil tüm
profesyonel hiyeraşi kademelerine seçilme
iş ilişkisinin parçasını oluşturmakla
beraber ilgili maddede yaş,cinsel
yönelim,malüllük ayrı bir kıstas olarak yer
almadığından direktifle kısmen uyumludır.
b) Pratik iş deneyimi dahil her tür ve
düzeyde mesleki rehberlik mesleki eğitim
ileri mesleki eğitim ve yeniden eğitime
katılma koşulları ile ilgili olarak
----kendi adına çalışanlar
Kendi adına çalışanlar için düzenleme
gereksizdir.
----Kamu çalışanları
657/214.madde (Kurumların memurlarını
hizmet içinde yetiştirme esasları)
meslek eğitimi konusunda her kamu
kuruluşu kendi hizmet içi eğitimi ile ilgili
bir yönetmelik yayımlamış olup,her
yönetmelikte hizmet içi eğitimin
ilkelerinden bahsedilmiş ve bu ilkelerin
içerisinde ‘hizmet içi eğitimden
yararlanmada öncelikler esas alınarak
bütün personele fırsat eşitliği sağlanması’
ilkesine yer verilmiştir.Direktifle
uyumludur.
-----İş ilişkisi ile çalışanlar
3308/10.16.27.maddeler
3308 sayılı çıraklık ve meslek eğitim
kanununda çırak olmak için asgari yaş
sınırı,usta ve kalfa olmak için de sınavda
başarılı olma şartları getirilmiş olup bunun
haricinde başka bir şart aranmadığından
direktifle uyumludur.
c)İşten çıkarma
------Kendi adına çalışanlar
507/9.madde
ilgili maddede esnaf ve sanatkarların
odadaki kayıtlarının silinmesi ancak esnaf
ve sanatkar niteliğini yitirmekle mümkün
olabilmektedir.
------Kamu çalışanları
657/56.57.125-E.18 maddeler
56.57.maddeler adaylık devresi içerisinde
ve sonunda başarısızlık ve olumlu sicil
alamama 125.-E bendi de görevle ilgili
olarak işten çıkarma durumlarını,18.madde
ile ise kanunda yazılı haller dışında devlet
memurunun görevine son verilemeyeceği
hüküm altına alınmış olup bunun dışındaki
sebeplerle kamu çalışanının görevine son
verilememektedir.
------İş ilişkisi ile çalışanlar
4857/.18-d
İlgili madde bendi ırk,renk,cinsiyet,medeni
hal,aile
yükümlülükleri,hamilelik,doğum,din,siyasi
görüş,ve benzeri nedenlerin fesih için haklı
neden oluşturmayacağını hüküm altına
almış ancak yaş,malüllük ve cinsel
yönelim kıstaslarına yer
verilmemiştir.Direktif ile kısmen
uyumludur.
Ücret
Değerlendirme
-----Kendi adına çalışanlar
Düzenleme gereksizdir.
-----Kamu çalışanları
657/155
Kamu çalışanları için aylık hesabında
bulundukları sınıflara göre katsayı ve
gösterge esasına göre hesaplama
yapılmaktadır.
----İş ilişkisi ile çalışanlar
4857/5
ilgili maddede iş ilişkisinde
dil,ırk,cinsiyet,siyasal düşünce,felsefi
inanç,din ve mezhep,ve benzeri sebeplere
dayalı ayrım yapılamayacağı hüküm altına
alınmıştır.Ücret iş ilişkisinin parçasını
oluşturmakla beraber ilgili maddede
yaş,cinsel yönelim,malüllük ayrı bir kıstas
olarak yer almadığından direktifle kısmen
uyumludır.
İstihdam ve çalışma koşulları
Değerlendirme
----Kendi adına çalışanlar
Düzenleme gereksizdir.
----Kamu çalışanları
657/10.madde
İlgili maddede amirlerin memurlara
hakkaniyet ve eşitlik içinde
davranacağı,yetkisini kanun,tüzük
yönetmeliklerde belirtilen esaslar
çerçevesinde kullanacağı hüküm altına
alınmıştır.
----İş ilişkisi ile çalışanlar
4857/5.madde
ilgili maddede iş ilişkisinde
dil,ırk,cinsiyet,siyasal düşünce,felsefi
inanç,din ve mezhep,ve benzeri sebeplere
dayalı ayrım yapılamayacağı hüküm altına
alınmıştır.istihdam ve çalışma koşulları iş
ilişkisinin parçasını oluşturmakla beraber
ilgili maddede yaş,cinsel yönelim,malüllük
ayrı bir kıstas olarak yer almadığından
direktifle kısmen uyumludır.
d)İşçi veya işveren örgütlerine veya belli
bir mesleği icra edenlerin üye olduğu
örgütlere,bu örgütlerin sağladığı yardımlar
dahil,üye olma bu tür örgütlerin
faaliyetlerine katılma ile ilgili olarak,
Değerlendirme
----Kendi adına çalışanlar
Anayasa 51, 2821/20,507/5.maddeler
Anayasanın 51.maddesine göre işverenler
önceden izin almaksızın sendika
kurabilirler.sendikaya serbestçe üye
olabilirler.2821 sayılı sendikalar kanununa
göre bu kanun anlamında işveren
sayılanlar işveren sendikalarına üye
olabilirler.507 sayılı esnaf ve sanatkarlar
kanunun 5.maddesine göre esnaf ve
sanatkarlar siciline kayıtlı esnaf ve küçük
sanatkarlar çalışma bölgesi içindeki ilgili
derneğe kayıtlı olmak zorundadır.
Kendi adına çalışanlar için sendika üyeliği
için işveren olmak yeterli olup,öte yandan
esnaf ve sanatkarların esnaf ve sanatkarlar
derneğine,ve kamu kurumu niteliğindeki
meslek kuruluşlarının üyelerininde
mensubu bulundukları meslek odalarına
kayıtlı olmaları zorunludur.
-----Kamu çalışanları
4688/14
ilgili maddede kamu görevlilerinin
çalıştıkları işyerinin girdiği hizmet
kolunda kurulu bir sendikaya üye
olabilecekleri belirtilmiştir.Ancak kanunda
kamu görevlisi adaylık veya deneme
süresini tamamlamış kamu görevlisi olarak
tanımlanmıştır.
-----İş ilişkisi ile çalışanlar
2821/20.madde
İlgili maddede onaltı yaşını doldurmuş
olupta bu kanuna göre işçi sayılanların işçi
sendikalarına üye olabileceği onaltı yaşını
doldurmamış olanların üyeliğinin kanuni
temsilcilerinin yazılı iznine bağlı olduğu
belirtilmiş olup,sendika üyeliği için başka
bir şart aranmamaktadır.
Madde 4
Mesleki gerekler
Üye Devletler, 2.
Madde 1 ve 2nci
fıkralarına halel
getirmeksizin, belli bir
mesleğin tabiatı gereği
ya da icra edildiği
bağlam itibarı ile, o
mesleğin bir özelliğini
esas alarak ve ancak söz
konusu mesleki
özelliğin gerçek ve
belirleyici bir
gereksinim teşkil
etmesi, düzenlemenin
amacının meşru,
gereksinimin ise orantılı
olması halinde, 1.
maddede sözü edilen
hususlarla ilgili olarak
getirebileceği muamele
farklılığı ayrımcılık
olarak addedilmez.
Değerler sistemi din
veya inanca dayalı
kilise ve diğer kamusal
ya da özel teşkilatlarda
sürdürülen mesleki
faaliyetler söz konusu
ise mesleki faaliyetin
niteliği ve ifa edildiği
bağlam itibariyle kişinin
din veya inancı gerçek,
meşru ve haklı bir
mesleki gereksinim
teşkil ediyorsa, Üye
Devletlerin, böyle bir
teşkilatın değerler
sistemini dikkate alarak
bu Direktifin kabul
edildiği tarihte yukarıda
açıklanan duruma
uygun nitelikteki
yürürlükte olan ulusal
mevzuatını sürdürmesi
veya ulusal uygulayımla
birleştirerek yeni
mevzuat getirmesi
kişinin din veya inancı
nedeniyle gördüğü bir
farklı muamele teşkil
etmez. Bu türden bir
farklı muamele Üye
Devlet anayasası hüküm
ve ilkeleri ile Topluluk
hukukunun genel
ilkeleri dikkate alınarak
yasalara konup
uygulanır ve bu durum
diğer bir başka temelde
ayrımcılığa hak
kazandırmaz.
Bu Direktifin
hükümleri, farklı bir
biçimde olsa da yerine
getiriliyor olması
halinde, ulusal anayasa
ve yasalara uygun
olarak faaliyet gösteren
değerler sistemi dine
veya inanca dayalı
Kiliseler, kamu
kuruluşları veya özel
kuruluşların,
çalışanlarından
teşkilatlarının değerler
sistemine inanmaları ve
sadakatle bağlı
kalmalarını isteme
hakkına halel getirmez.
Madde 5
Özürlülere makul
yardım
Özürlülerle ilgili olarak
eşit muamele ilkesine
uygun davranabilmeyi
temin edebilmek
maksadıyla makul
ölçüde yardımcı olunur.
Demektir ki işverenler,
özel bir durum
gerektirdiğinde,
işverene orantısız bir
yük yüklemediği
takdirde, özürlü bir
kimsenin işe girmesi,
katılması veya işte
ilerlemesi için veya
eğitimden geçmesi için
uygun önlemleri alır.
Söz konusu yük, ilgili
Üye Devletin özürlüler
politikası çerçevesinde
mevcut önlemler yeterli
çare getirdiği takdirde
oransız olmaz.
Madde 6
Yaş nedeniyle farklı
muameleye haklı
gerekçe
Ulusal yasalar
bağlamında meşru
istihdam politikası,
meşru işgücü piyasası
ve eğitim hedefleri gibi
nesnel ve makul haklı
bir gerekçeye
dayanıyorsa ve amaç
için kullanılan araçlar
uygun ve gerekli ise
Üye Devletler
Madde2(2) hükmüne
halel getirmeksizin yaş
nedeniyle yapılan farklı
muamelenin ayrımcılık
oluşturmayacağı
kayırıcı tedbirleri
alabilir.
Bu türden muamele
farklılıklarına
aşağıdakiler örnek
olabilir:
Mesleki entegrasyonları
ve korunmalarını temin
maksadıyla, bakımından
sorumlu oldukları
kimsesi olan gençler ile
yaşlı işçiler için
istihdam edilebilirlik ve
mesleki eğitime erişim,
işten çıkarma ve ücret
dahil istihdam edilme
ve mesleki açılardan
özel koşulların
getirilmesi,
İstihdam edilebilmeleri
maksadıyla yaş,
profesyonel deneyim ve
kıdemle ilgili asgari
koşullar veya istihdamla
ilintili olmak üzere belli
kimi avantajlar tespit
edilmesi,
İşin gerektirdiği eğitim
veya emekliye
ayrılınmasından önce
makul bir süre
çalıştırma gerekçesiyle
azami yaş koşulu tespit
edilmesi,
2. Madde 2. Fıkrasına
halel getirmeksizin Üye
Devletler, mesleki
sosyal güvenlik
sistemleriyle ilgili
olarak, bu tür sistemlere
bağlı çalışanlar, çalışan
grupları ya da
kategoriler için farklı
yaş tespit edilmesi
dahil, başvuruda
bulunabilme veya
emeklilik ya da özürlü
yardımına hak kazanma
yaşı belirleyebilir ve bu
sistemler bağlamında
aktüeryal hesaplamalar
için yaş kriteri
getirebilir ve cinsiyet
temelinde ayrıma yol
açmadığı sürece bu
tedbirler yaş temelinde
ayrımcılık teşkil etmez.
Madde 7
Pozitif eylem
Eşit muamele ilkesi,
Madde 1’de belirtilen
nedenlere bağlı olarak
karşılaşılabilecek
zararları önlemek veya
karşılamak için Üye
Devletin Pratikte tam
eşitliği temin etmek
niyetiyle almış olduğu
veya alacağı önlemlere
engel teşkil etmez.
Eşit muamele ilkesi,
sakatların durumu
bakımından Üye
Devletin iş sağlığı ve
güvenliğinin korunması
hakkında var olan
hükümleri sürdürmesine
ya da yeni hükümler
getirmesine veya
çalışma ortamına
entegrasyonlarını
koruyucu ve teşvik edici
var olan yasa
hükümlerini ve özel
olanakları (tesisleri)
sürdürmesine veya
oluşturmasına halel
getirmez.
Madde 8
Asgari gerekler
Üye Devletler eşit
muamele ilkesinin
korunması bakımından
bu Direktif
hükümlerinden daha
elverişli hükümler
getirebilir veya var
olanları sürdürebilirler.
Bu Direktifin
uygulanması bu Direktif
kapsamındaki alanlarda
Üye Devletlerin halen
sağlamış olduğu
koruma düzeyini
indirmelerine hiçbir
şekilde sebep teşkil
etmez.
BÖLÜM II
DÜZELTME VE
GÜÇLENDİRME
Madde 9
Hakların savunusu
Üye Devletler, bu
Direktifle düzenlenen
yükümlülüklerin yerine
getirilmesi için,
Değerlendirme
(1).----Kendi adına çalışanlar
Düzenleme gereksizdir.
-----Kamu çalışanları
657/18.21.maddeler
18.madde kamu görevlisinin güvenliğini
düzenlemiş olup,kanunda yazılı haller
dışında devlet memurunun görevine son
verilemeyeceği,aylık ve başka haklarının
ayrımcılık yapıldığı
varsayılan ilişki sona
ermiş olsa dahi,
uzlaştırma
prosedürlerinin uygun
addedildiği haller dahil
adli ve/veya idari
prosedürlerin, eşit
muamele ilkesinin
kendilerine
uygulanmayarak
haksızlığa uğratıldıkları
düşüncesinde olan
herkesin kullanımına
açık olmasını temin
eder.
Üye Devletler, bu
direktif hükümlerinin
uygulanmasında meşru
çıkarı olan dernek,
kuruluş ve sair hukuki
oluşumların, kendi
ulusal yasalarında
belirtilen kriterler
uyarınca bu Direktifin
zorunlu kıldığı
yükümlülüklerin
uygulanması için açık
olan her tür adli ve idari
işlemde şikayetçinin
onayıyla şikayetçi adına
hareket edebilmesini
veya ona yardımcı
olabilmesini garanti
altına alır.
1. ve 2. fıkra hükümleri
eşit muamele ilkesinin
uygulanmasına ilişkin
mühlet getiren ulusal
hükümlere halel
getirmez.
elinden alınamayacağını hüküm altına
almıştır.
21.madde(müracaat,şikayet,dava
açma)Devlet memurlarının kurumlarıyla
ilgili resmi ve şahsi işlerinden dolayı
müracaat etmeleri veya Kurumları
tarafından kendilerine uygulanan idari
eylem ve işlemlerden dolayı şikayet ve
dava açma hakkına sahip olduklarını
hüküm altına almıştır.
-----İş ilişkisi ile çalışanlar
4857/5.18/d.20.5521/1.
5.maddede iş ilişkisinde….din,felsefi
inanç…..ve benzeri nedenlere dayalı ayrım
yapılamayacağı,iş ilişkisinde veya sone
ermesinde buna aykırılık halinde işçinin
dört aya kadar ücreti tutarından başka
yoksun bırakıldığı haklarını da talep
edebileceğini,18/d bendi ….din,siyasi
görüş,ve benzeri nedenlerin fesih için haklı
neden oluşturmayacağı,20.maddede işçinin
fesih bildirimini aldığı tarihten itibaren 1
ay içinde iş mahkemesinde dava
açabileceği hüküm altına alınmıştır.
(2)-----Kendi adına çalışanlar
Düzenleme gereksizdir.
------Kamu çalışanları
4688/19-f
İlgili madde bendinde, sendika ve
konfederasyonların üyelerin idare ile ilgili
doğacak ihtilaflarında,ortak hak ve
menfaatlerinin izlenmesinde veya hukuki
yardım gerekliliğinin ortaya çıkması
durumunda üyelerini veya mirasçılarını
her düzeyde ve derecedeki yönetim ve
yargı organları önünde temsil etmek veya
ettirmek yetkisi olduğu hüküm altına
alınmıştır.
Sendika dışında dernek ve diğer hukuki
birimlerin ise böyle bir yetkisi
bulunmamaktadır.
--------İş ilişkisi ile çalışanlar
2821/32-3.
İlgili madde sendika ve
konfederasyonların çalışma hayatından
mevzuattan ,toplu iş sözleşmesinden örf ve
adetten doğan hususlarda işçileri temsilen
davaya ve bu münasebetle açtığı davadan
ötürü husumete ehil olabilme şeklinde
faaliyet göstereceği hüküm altına
alınmıştır.
Sendika ve konfederasyonların Adli
işlemlerde böyle bir faaliyeti olmakla
beraber idari işlemlerde şikayetçi adına
hareket edememektedirler.
sendika ve konfederasyonların dışında
dernek ve diğer hukuki birimlerin ise
böyle bir yetkisi bulunmamaktadır.
Madde 10
Kanıt yükümlülüğü
Üye Devletler, kendi
adli sistemleri uyarınca,
eşit muamele ilkesinin
kendilerine
uygulanmayarak
haksızlığa uğratıldıkları
düşüncesinde olan
herkesin doğrudan veya
dolaylı ayrımcılık
yapıldığı farz olunan
olguları mahkeme veya
yetkili makama
taşıyabilmesini temin
edecek gerekli tedbirleri
alır, eşit muamele
ilkesinin ihlal
edilmediğinin ispatı
şikayet edilen taraftır.
1.fıkra hükmü Üye
Devletin şikayetçi
yararına kanıt sunma
kolaylığı getiren
kurallar koymasına
engel teşkil etmez.
1. fıkra cezai takibata
uygulanmaz.
1, 2 ve 3. fıkra
hükümleri Madde 9(2)
uyarınca başlatılan
işlemlere de uygulanır.
Üye Devletlerin,
soruşturmasını
mahkemenin ya da
yetkili makamın yaptığı
takibata 1. fıkrayı
uygulamaları icap
etmez.
Madde 11.
Mağduriyet
Üye Devletler ulusal
hukuk sistemlerinde,
işletme içinden yapılan
şikayetler veya eşit
muamele ilkesine
uyulmasına matuf yasal
Değerlendirme
-----Kamu çalışanları
Kamu çalışanları için ’iddia eden iddiasını
ispat etmekle yükümlüdür.’ İlkesi
çerçevesinde ispat külfeti kamu çalışanına
aittir.
-----İş ilişkisi ile çalışanlar
4857/5.20
5.maddede ispat külfeti işçiye ait olmakla
beraber işçi bir ihlalin varlığı ihtimalini
güçlü bir biçimde gösteren bir durumu
ortaya koyduğunda işveren böyle bir
ihlalin mevcut olmadığını ispat etmekle
yükümlüdür.20.maddede ise ispat külfeti
işverene aittir.
Değerlendirme
----Kamu çalışanları
----İş ilişkisi ile çalışanlar
4857/18-C
İlgili madde bendinde ...adli veya idari
makamlara başvurmanın haklı fesih nedeni
oluşturmayacağı hüküm altına
alınmıştır.Uyumludur.
işlemlere işverenin bir
tepki olarak işten
çıkarma ve sair aleyhte
muamelesine karşı,
çalışanları koruyacak
gerekli önlemleri alır.
Madde 12
Enformasyon
Üye Devletler bu
Direktif uyarınca
aldıkları ve bu alanda
hali hazırda yürürlükte
bulunan önlemleri
ülkelerindeki ilgili
kimselere, örneğin
işyerlerinde, uygun
vasıtalar kullanarak
duyurur.
Madde 13
Sosyal diyalog
Üye Devletler kendi
gelenek ve
uygulayımlarına uygun
olacak şekilde,
işyerlerinde
uygulamanın izlenmesi,
toplu sözleşmeler, adil
yönetim kurallarının
yanısıra deneyim ve
örnek uygulama
alışverişi yollarına
başvurma da dahil
olmak üzere, eşit
muamele
uygulamalarının
geliştirilmesi anlayışıyla
sosyal taraflar arasında
sosyal diyaloğu
geliştirici uygun
önlemleri alırlar.
Milli gelenek ve
uygulamalarıyla tutarlı
olması halinde Üye
Devletler sosyal
tarafları özerkliklerine
halel getirmeksizin
Madde 3’te belirtilen
alanlarda toplu pazarlık
kapsamı içinde
ayrımcılığa karşı
kurallar getiren
sözleşmeler
Değerlendirme(Md:12)
----Kamu çalışanları
4688/23
kamu çalışanları için işyeri sendika
temsilcisinin görevi sadece üyelerinin
işveren veya işyeri ile ilgili sorunlarını
dinlemek ilgili yerlere iletmek,ve sendika
ile işveren arasında iletişimi sağlamakla
sınırlı tutulmuş olup direktif hükümlerince
alınan önlemleri ve halihazırda alınmış
olan önlemlerin duyurulması ile ilgili
düzenleme bulunmamaktadır.
------İş ilişkisi ile çalışanlar
2821/35
İş ilişkisi ile çalışanlar için bilgilendirme
toplu iş sözleşmesi hükümlerinin
uygulandığı yerlerde sendika temsilcisi
aracılığı ile yapılmaktadır.
Md:13 Değerlendirmesi
Değerlendirme
4857/114.madde
İlgili maddede Çalışma barışı ve endüstri
ilişkilerinin geliştirilmesinde,çalışma
hayatı ile ilgili mevzuat çalışmalarının ve
uygulamalarının izlenmesi amacıyla üçlü
temsile dayalı istişari mahiyette danışma
kurulu oluşturulacağı hüküm altına alınmış
olup,bu kurulda işçi sendikaları
konfederasyonu yanında kamu görevlileri
sendikaları konfederasyonu da yer
almaktadır.
bağıtlamaya teşvik eder.
Bu sözleşmeler bu
Direktifin asgari
gereklerine ve bunlarla
alakalı olarak ulusal
yürürlüğe koymayla
ilgili önlemlere uyar.
Madde14
Hükümetdışı örgütlerle
diyalog
Üye Devletler ulusal
yasa ve uygulama ile
uyumlu olarak eşit
muamele ilkesinin
geliştirilmesi
bakımından madde 1 de
işaret edilen herhangi
bir ayrımcılık çeşidine
karşı yapılan
mücadeleye katkıda
bulunacak hükümet dışı
kuruluşlarla diyaloğu
teşvik eder.
Değerlendirme
Bu konuda bir düzenleme
bulunmamaktadır.
3.Bölüm
Özel Koşullar
Madde 15
Kuzey İrlanda
4.Bölüm
Son Hükümler
Madde 16
Uyum
(Değerlendirme Md:17)
Değerlendirme
-----Kamu çalışanları
Sicil Yönetmeliği madde
İlgili maddede garez veya özel amaçla sicil
raporlarını gerçeğe aykırı doldurdukları
anlaşılan sicil amirlerinin cezai
sorumluluklarının saklı olduğu
belirtilmiştir.
-----İş ilişkisi ile çalışanlar
4857/5.21.99
5.madde ile iş ilişkisinde
dil,ırk,cinsiyet,siyasal düşünce,felsefi
inanç,din ve mezhep,ve benzeri sebeplere
dayalı ayrım yapılamayacağı,aykırılık
halinde işçiye dört aya kadar ücreti
tutarındaki tazminat ile beraber yoksun
bırakıldığı haklarını da alacağı,
21.madde ile geçersiz sebeple yapılan
fesih sonucu işçinin başvurusu üzerine
işveren bir ay içerisinde işe başlatmaz ise
işçiye en az dört en çok sekiz aylık ücreti
tutarında tazminat ödemekle yükümlü
olduğu
99.madde de 5.maddeye aykırılık halinde
işverenin cezai sorumluluğu hüküm altına
alınmıştır.
Madde 17
Yaptırımlar
Üye devletler bu
direktifle uygun olarak
benimsenen ulusal
hükümlerin ihlallerine
karşı yaptırım kuralları
koyarlar ve uygulamayı
sağlamak için tüm
önlemleri
alırlar.Mağdura
tazminat ödenmesini de
içeren yaptırımlar etkili
orantılı ve caydırıcı
olmalıdır.Üye devletler
en az 2 aralık 2003
tarihine kadar
komisyona bu
hükümleri ve bu
hükümleri etkileyecek
önemli kanun
değişikliklerini
erteletmeksizin
bildirirler.