DERS BİLGİLERİ İSLAM TARİHİ VE SANATLARI BÖLÜMÜ TÜRK İSLAM SANATLARI TARİHİ ANABİLİM DALI Ders Kodu Hüsn-i Hatta Giriş 201607 Ön Koşul Dersleri Yarıyıl 6 T+U Saat Kredi AKTS 2 3 2+0 Yok Dersin Dili Türkçe Dersin Seviyesi Lisans Dersin Türü Seçmeli Dersin Koordinatörü Yrd.Doç. Dr. Mustafa ÖZKAN Dersi Verenler Yrd. Doç. Dr. Elçin NECİYEV Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Türk Hat sanatının tarihi gelişimini, İslam sanatı içindeki yerini ve önemini kavramak. Hat sanatında uygulanan yazı çeşitlerini ve en az bir yazı türünün estetik ve sanatsal özelliklerini öğrenmek 1) Türk Hat sanatının tarihsel gelişimini bilmek 2) Yazı çeşitlerini ve kullanım sahalarını öğrenmek Dersin Öğrenme Çıktıları 3) Yazı malzemelerini ve bu malzemeleri hazırlama usullerini bilmek 4) Türk Hat sanatının ünlü sanatçılarını ve önemli eserlerini tanımak 5) Bir yazı çeşidinin estetik ve sanatsal özelliklerini öğrenmek Dersin İçeriği Türk Hat sanatının ortaya çıkışı ve tarihsel gelişimi, yazı çeşitleri ve kullanım alanları, malzeme ve öğrenim usulleri, Sülüs hattıyla meşk çalışmaları DERS AKIŞI Hafta Konular 1 Türk Süsleme Sanatında Hüsn-i Hat 2 Hat Sanatının Tarihi Gelişimi 3 Dînî Metinler ve Yazma Eserler 4 Yazma Eserlerde Görülen Yazı Çeşitleri 5 Celî Yazılar ve Ünlü Hattatları 6 Mimari Süslemede Hat Sanatı Ön Hazırlık 7 Hat Öğreniminde Meşk Usulü ve Meşk Örneklerinin Tanıtımı 8 Ara Sınav 9 Sülüs Meşki ve Sülüs Hattının Özellikleri 10 Yazı Malzemeleri ve Bu Malzemelerin Yapım Usulleri 11 Sülüs Meşki ve Sülüs Hattının Özellikleri 12 Sülüs Yazıda İstif ve İstiflerin Özellikler 13 Sülüs Hattının Kullanıldığı Yerler 14 Yazma Eserlerin Korunması ve Onarımı KAYNAKLAR Ana Kaynaklar [1] Serin, M. (2000): Şevki Efendi’nin Sülüs Nesih Meşk Murakkaı, İstanbul. [2] Serin, M. (1999): Hat Sanatı ve Meşhur Hattatlar, İstanbul. [3] Subaşı, M.H. (1997): Yazıya Giriş, İstanbul. Diğer Kaynaklar [4] Alparslan, A. (1999) Osmanlı Hat Sanatı Tarihi, İstanbul. [5] Yazır, M.B. (1975): Yazı ve Kalem Güzeli, Ankara. MATERYAL PAYLAŞIMI Dökümanlar Ödevler Sınavlar DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYISI KATKI YÜZDESİ Ara Sınav 1 40 Kısa Sınav 2 20 Ödev 1 40 Toplam 100 Yıliçinin Başarıya Oranı 40 Finalin Başarıya Oranı 60 Toplam 100 Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir Temel Mesleki Dersler X DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI Katkı Düzeyi No Program Öğrenme Çıktıları 1 2 3 4 5 1 Âdab ve usulüne göre Kur’ân-ı Kerim’i okuyabilir ve okuduğu metinleri usulüne uygun olarak yorumlayabilir. 2 Kendi alanıyla alâkalı temel ve klasik metinlerin yanında çağdaş metinleri anlayabilecek, onları yazılı ve sözlü olarak aktarabilecek bir seviyede Arapça seviyesine ulaşır. 3 Allah Resulü’nün, kavlî, fiili ve takriri sünnetini kavrar, onun Kur’ân’a dayalı güzel ahlâkını tanır; hadis ilminin tarihî süreç içindeki geçirdiği safhaları, hadis metodolojisinin oluşumunu, Kur’ân-Sünnet bütünlüğünü, Sünnetin dindeki yerini, hadisin temel problemlerini ve farklı algıları tanır. 4 Klasik ve modern kaynaklara dayalı olarak İslâm hukukunun mevzularına vâkıf olur; hukuk tarihi çerçevesinde İslâm hukukunun yerini kavrar; onun diğer hukuk sistemleri ile kıyaslamasını yapabilir, aralarındaki farklı ve benzer yönleri bilir. 5 İslâm dininin itakadî esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde tanır, kelamın problemlerine ve bunların çözüm yollarına dair ilmî usullere göre bilgi ve fikir sahibi olur. 6 Tarih içinde dinî ve siyasî sebepler ve amaçlar sonucu oluşan klasik ve modern akımları, bunların temel özelliklerini ve yapılarını bilir. 7 Tasavvuf tarihi, zühd hareketleri, tasavvufi terimler, tasavvuf müesseseleri hakkında bilgi sahibi olur; meşhur mutasavvıfları, temel düşüncelerini ve temel özelliklerini tanır. 8 Eğitim tarihi içinde din eğitiminin yerini, klasik ve modern eğitim metotlarını tanır; mukayesesini yapabilir, eğitim vasıta ve metotlarını kavrayarak kendine öz güven kazanır. 9 Felsefe, sosyoloji ve psikoloji gibi bilim dallarının verilerini ve metotlarını kullanarak düşünme sistemi içinde sağlam bir alt yapı edinir; Batılı ve Doğulu meşhur filozoflarla bunların felsefeleri, tarihî süreçleri, doğuşları ve tesirleri hakkında malumat sahibi olur. bunların Yaşayan dinleri ve tarihin bir döneminde var olup müntesipleri kalmayan dinlerin temel esaslarını ve 10 özelliklerini tanır. İslâm tarihinin ve medeniyetinin evrelerini tanır; büyük medeniyetleri, medeniyetler arası 11 münasebetleri bilir; İslam medeniyetini ve İslâmî bilimleri analiz ve sentez yöntemleri ile değerlendirebilir, tenkit usulleri çerçevesinde bunların zaaf ve eksikliklerini görüp müzakere edebilir. X Türk İslam Edebiyatı’nın türlerine ve bunların belli başlı örneklerine vâkıf olur, Müzikle ilgili teorik bilgilere sahip olur; temel usul ve makamları icra edebilir. İslâm mimarisinin temel 12 özelliklerini tanıyıp onu diğer mimari yapılardan ayıran farkları kavrar, ayrıca tezyin sanatları ve tarihçesi ile bunların önemli örneklerini bilir. X AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders Süresi 14 2 28 Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 14 1 14 Ödevler 1 6 6 Sunum / Seminer Hazırlama 1 6 6 Arasınavlar 1 8 8 Yarıyıl Sonu Sınavı 1 4 4 Toplam İş Yükü 66 Toplam İş Yükü / 30 (s) 2.2 Dersin AKTS Kredisi 2