SENKOP

ÜST SOLUNUM
YOLLARI
ENFEKSİYONLARI
Arkadaşlar hoca slaytı okudu(her slayta OKUDU
şeklinde bir ifade koymadım. İlave ettiği veya
vurguladığı yerler renklendirilmiş şekildedir.
Hepimize kolay gelsin. İyi çalışmalar.
Doç.Dr. Sebahattin VURUCU
Üst solunum yolları
Burundan başlayıp epiglottise kadar olan solunum
yolları üst solunum yolları olarak tanımlanır
Burun kılları, burun ve sinüslerdeki lizozim ve Ig A’dan
zengin müküs, farinkste yerleşen zengin lenfoid doku
üst solunum yolları enfeksiyonlarına karşı korunma
sağlar
WALDEYER HALKASI: Lenfoid dokudan
oluşan halka.
ÜSYE’de patofizyoloji
Patofizyoloji;
→ savunma mekanizmalarını aşan mikroorganizmanın
invazyonu
Bu aşamalar
ile enfeksiyon
gerçekleşir.
→ mononükleer hücre infiltrasyonu
→ submukozal ödem
→ vazodilatasyon
→ kirpiksi cisimlerde yapısal ve fonksiyonel bozukluk
→ mukoza hasarı
→ müküs yapısında bozukluk ve anormal artış
mukozaya
Nazofarenjit (soğuk algınlığı)
Burun ve farinksin enfeksiyonudur
EN SIK
Etiyoloji; Viruslar (Rinovirus, parainfluenza virusu,
adenovirus…),
Klinik bulgular: Sulu veya pürülan burun akıntısı, burun
tıkanması, burun ve farenks mukozasında hiperemi
NORMAL MUKOZA: pembe
PATOLOJİK MUKOZA: hiperemik, kızarık
Nazofarenjit (soğuk algınlığı)
Tanı; Klinik bulgulara dayanır (ÖKSÜRÜK, BURUN AKINTISI…)
Tedavi; semptomatiktir (istirahat, bol sıvı verilmesi, analjezikantipiretik ilaçlar, nazal dekonjestanlar….)
Komplikasyonlar; otitis media, sinüzit, bronşiolitis, pnömoni..
Farenjit (Farinks Enfeksiyonu) A-grubu B hemolitik streptokok
En sık görülen ÜSYE’dur, 4-7 yaşlar arasında görülür
Etiyoloji; viruslar (adenovirus, influenza, parainfluenza..) bakteriler (AA-grubu B hemolitik streptokok (önemli)
GBHS, …..)
Klinik bulgular:
Viral farenjit; yavaş başlangıçlı hafif ateş, boğaz ağrısı, öksürük, ses kısıklığı…
Bakteriyel faranjit bulgusu
AGBHS frenjiti; ani başlangıçlı yüksek ateş, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü,
boğaz kızarıklığı ve eksudalar, damakta peteşiler, tonsillerde hipertrofi ve
hiperemi, ön servikal lenfadenopati, deride makülopapüler döküntü, pastia
çizgiler, tokatlanmış yüz görüntüsü
Kızıl hastalığı
Farinks mukozası oral
mukozaya göre hiperemik
KIZIL
HASTALIĞI
Çilek dil görüntüsü, tokatlanmış yüz görünümü, yanaklar ve
dudaklar eritemli, perioral solukluk, antekubital bölgede pastial
çizgileri oluşmuş, makülopapillar döküntü
Farenjit
ARA: Akut romatizmal ateş
AGN: Akut glomerulonefrit
Kesin ayrım etkeni izole ederek mümkündür.
Ayırıcı tanı; viral ve AGBHS farenjitini ancak boğaz kültürü veya
Kirli sarı eksuda hızlı antijen testi ile ayırabiliriz, ayrıca tonsiller üzerinde
varlığında viral eksüdalar varsa adenovirus, Kaksaki, EBV ve difteri ile, kirli
enfeksiyon
düşünülmelidir. sarı eksüda varlığında agranülositoz ile ayırıcı tanı gerekli
Tedavi; viral farenjitlerde semptomatiktir, streptokok farenjitinin
tedavisinde ise ilk tercih penisilin’dir.
Komplikasyonlar; peritonsiller apse, sinüzit, otitis media,
mezenterik
adenit, ARA, AGN
GEÇ KOMPLİKASYONLAR
Semptomatik tedavi: istirahat, bol sıvı verilmesi, analjezik..
Streptokok faranjitinde tedavi PENİSİLİN.
9 GÜNDEN
SONRA GEÇ
KOMPLİKA
SYON
Tonsillit
Genellikle akut farenjit ile birlikte ve 3 yaşından sonra
görülür
Etiyoloji; etken genellikle AGBHS dur. Ayrıca adenovirus,
koksaki,
EBV…… hastalığa neden olabilir
Klinik bulgular ve tedavi; akut farenjitle aynıdır
Eksuda / Cryptic Tonsilit
Hiperemik, Hipertrofik, Eksudatif Tonsilit
Sinüzit
Paranazal sinüsleri örten mukozanın enflamasyonudur
Semptomlar
10-30 gün arasında devam ederse akut,
3 aya uzarsa persistan,
3 ayı geçerse kronik,
aralarda en az 10 günlük iyileşme periyotlarını takiben ortaya çıkarsa
tekrarlayan sinüzit
olarak adlandırılır
En çok hasta olan sinüs:
Maksillar sinüs
En geç olgunlaşan sinüs:
Frontal sinüs. (7-8 yaşına kadar
olgunlaşma evresi)
Sinüzit
Etiyopatogenez; daha çok viral ÜSYE’ larını takiben ortaya çıkar.
En sık etkenler; Strep. pnömonia, H. influenza,
M. Kataralis, Staf. Aureus
Sinüs kültürü
Klinik bulgular; baş ağrısı, ateş, pürülan burun-geniz akıntısı, ağızda kötü
koku, burun tıkanıklığı, öksürük
Sinüzit
Tanı; klinik bulgulara dayanır.
(> 10-14 gündür burun akıntısı öksürük veya 3-4 gündür pürülan burun
akıntısı, öksürük ve >39 derece ateş)
Sinüs kültürü ? Radyolojik inceleme?
Komplikasyonlar; orbital sellülit, subdural ampiyem, beyin
menenjit, osteomiyelit
Tedavi; ilk seçenek amoksisilindir.
apsesi,
Otitis eksterna
En sık nedeni travma ve suya maruz kalmadır
En sık etkenler; S.aureus ve P.aeroginosa’dır. Dirençli vakalarda
C.albikans’ta düşünülmelidir
Klinik bulgular; kulakta kaşıntı, dolgunluk hissi, ağrı, işitme
kaybı. Fizik
incelemede; kulak kanalında eritem, ödem ve akıntı
Tanı; klinik bulgulara dayanır
Tedavi; kulak yolu temizlenmeli, antibiyotikli ve steroidli kulak
kullanılmalı
damlaları
Otitis media
İki tipi mevcut;
Süpüratif
Efüzyonlu
En sık 6-20. aylar arasında görülür
Süpüratif AOM
Sistemik hastalık bulgularının eşlik ettiği orta kulak iltihabıdır
Etiyoloji; Strep. pnömonia, H.influenza ve M.katarhalis’dir
Sinüzit
ajanları*
Klinik bulgular; kulak ağrısı (huzursuzluk), ateş, kulakta akıntı, kusma..
Fizik incelemede; kulak zarında eritem, ödem,
arkasında süpüratif sıvı görülebilir
Tanı; klinik bulgulara dayanır
bombeleşme ve zar
Süpüratif AOM
Tedavi; vakaların %80’i spontan olarak iyileşir.
2 yaşın üzerindeki çocuklarda 48 saat süre ile analjezik ve antipiretik
tedavisi ile izlem ve duruma göre antibiyotik tedavisi
Genel durumu kötü veya 2 yaşın altındaki
çocuklara ise hemen
antibiyotik tedavisi verilmeli. İlk tercih amoksisilin‘dir
Komplikasyonlar; kulak zarında perforasyon, sağırlık, fasiyal
mastoidit….
paralizi,
Efüzyonlu Akut Otitis Media
Sistemik hastalık bulgularının eşlik etmediği orta kulak efüzyonudur
Efüzyon çoğunlukla sterildir
İşitme kaybı vardır
Patogenez; östaki tüpü disfonksiyonuna bağlı uygunsuz orta kulak ventilasyonu
Efüzyon;
3 aya kadar sürerse persistan,
3 aydan fazla sürerse kronik olarak tanımlanır
Efüzyonlu Otitis Media
Klinik bulgular; en sık semptomu işitme kaybıdır. Fizik
retrakte, hareketi azalmış bir kulak zarı ve
incelemede
arkasında efüzyon görülebilir
Tedavi; vakaların %80’i spontan iyileşir. Antibiyotikamoksisilin
tedavisi
tartışmalı
olup 2-3 aydan uzun süren vakalara verilebilir.
başarılı olmazsa timpanostomi
Komplikasyonlar; kalıcı işitme kaybı
Antibiyotik tedavisi
tüpü takılması düşünülmelidir
Akut laringotrakeit (Krup)
Genellikle viral ÜSYE’larını izler
Etiyoloji;en sık etken parainfluenza virusu
Klinik bulgular; ÜSYE bulgularını takiben uykudan havlar tarzda
öksürük ve
stridor ile uyanma tipiktir
Tanı; klinik bulgulara dayanır
Laboratuvar bulgular; boyun grafisinde subglottik daralma,
laringoskopide
subglottik ödem
Tedavi; soğuk buhar ile nemlendirme, maske ile %30-40
oksijen, nebulize epinefrin, deksametazon
konsantrasyonda
Akut epiglotit
Epiglotun bakteriyel enfeksiyonudur
Etiyoloji; en sık etken H.influenza tip B’dir.
Klinik bulgular; ani gelişen stridora yüksek ateş eşlik eder.
Epiglot ödemli ve
hiperemiktir. Hasta toksik görünür.
Tanı; klinik bulgulara dayanır (önemli not: epiglotit kuşkusu
varsa farinks dil
basacağı ile muayene edilmemeli…)
Laboratuvar bulgular; laringoskopide epiglotta şişlik
Tedavi; soğuk buhar, oksijen, İV uygun antibiyotikler, gerekli
veya trakeostomi
durumlarda entübasyon
TEKRAR NİTELİĞİNDE..
• Burundan başlayıp epiglottise kadar olan solunum yolları üst
solunum yolları olarak tanımlanır.
• Nazofaranjit, faranjit, tonsillit, sinüzit, otittis eksterna, otitis
media, laringotrakeit(krup), eğiglottit.
• Nazofaranjitin en sık etkeni virüsler. Özellikle RİNOVİRÜS.
• Faranjitin en sık etkeni virüsler ancak A grubu beta hemolitik
streptokoklar aklımızda olacak. A-GBHS’nin yaptığı özel tablo
KIZIL HASTALIĞI (*belirtileri*)
• Sinüzitin en sık etkenleri Strep. pnömonia, H. influenza, M.
Kataralis, Staf. Aureus.
• Otitin en sık etkenleri S.aureus ve P.aeroginosa’dır.
• KRUP’un en sık etkeni parainfluenza virüsü
• Epiglottitin en sık etkeni H.influenza tip B.