ORGANİK KİMYA 3 + 0 (3 ECTS Kredisi) 3 saat/hafta 1. Yıl / 1.Yarıyıl 00111 Lisans Ders verme: 3 saat/hafta Zorunlu Türkçe Ders Veren Öğretim Elemanları: Prof. Dr. Necdet SEVENTEKİN ([email protected]) DERSİN (KATALOG) İÇERİĞİ: Organik Kimya’nın tanımı ve uğraşı alanı, karbon elementinin atom yapısı ve bağ yapma özelliği, organik reaksiyonların genel yürüyüşü ve izomeri, organik bileşiklerin sınıflandırılması, alkanlar, alkenler, alkinler, alkil halojenürler, aromatikler, alkoller, eterler, aldehitler, ketonlar, karboksilli asitler ve türevleri: asit halojenürler, asit anhidritleri, karboksilli esterler, amidler, nitriller, aminler, aril halojenürler, dikarboksilli asitler, hidroksi, keto ve amino asitler, polimerler. ÖNKOŞUL: Yok DERS KİTABI/DİĞER MATERYAL: Aykut İkizler, Organik Kimyaya Giriş, KTÜ Fen-Ed. Fak. Yayınları 4.Baskı, 1996 Celal Tüzün, Organik Kimya, Okan Yayın Dağıtım, 4.Baskı, Ankara, 1989 Yardımcı Kitaplar: H. Hart; D.J. Hart; L.E. Craine, Organik Kimya 9.Baskı Çeviri Editörü Tahsin Uyar Palme Yayıncılık, Ankara, 1998 R.C. Atkins and F.A. Carey Organik Kimya Çeviri Editörü Gürol Okay-Yılmaz Yıldırım Bilim Kitabevi, Ankara, 1999 DERSİN AMACI VE HEDEFİ: Organik bileşiklerin yapılarını, bağ düzenini ve adlandırılmalarındaki basit kuralları vermek Tekstil endüstrisinde lif üretiminde kullanılan ana maddelerin hemen hemen tamamının organik olması, bu liflerin terbiye ve boyama işlerinde kullanılan yardımcı maddelerin de önemli kısmının organik madde olması nedenleriyle bunların birbirlerine karşı davranışlarını anlayabilecek, değerlendirebilecek ve muhtemel problemleri çözebilmek için gerekli olan bilgiyi bu ders kapsamında vermeye çalışmak Reaksiyon mekanizmalarından örnekler vererek konuların daha iyi anlaşılmasını sağlamak DERS PROGRAMI: HAFTA DERS 1 Organik kimyaya giriş, organik bileşiklerin genel özellikleri, atom yapısı, bağlar. 2 Elektron yoğunluğuna etki eden faktörler, reaktiflerin sınıflandırılması, organik kimyada reaksiyon tipleri, 3 Organik bileşiklerin isimlendirilmesi, organik bileşiklerin sınıflandırılması, aklanlar, aklanların elde edilişleri, genel özellikleri 4 Alkenler, isimlendirilmeleri, elde edilişleri, genel özellikleri 5 Polimerizasyon reaksiyonları, polietilen, polipropilen, poliisobutilen, polibuten-1, Etilen Türevlerinin (Vinil Bileşiklerinin) Polimerizasyonu, Polivinilasetat, Polivinilalkol, 6 Polienler, Alkinler, genel özellikleri, Aliçiklik hidrokarbonlar, 7 Aromatik hidrokarbonlar UYGULAMA 8 Hidrokarbonların halojen türevleri, alkoller 9 Ara sınav 10 Diğer alifatik ve aromatik bir değerli alkoller, çok değerli alkoller, 11 Fenoller, çok değerli fenoller, kinonlar, tioalkoller, eterler, nitro 12 bileşikleri,aromatik aminler, nitril ve isonitril bileşikleri, Aminler, 13 Siyan bileşikleri, sülfonik asitler ve türevleri, Metal organik bileşikler, diğer metel organik bileşikler, karbonil bileşikleri, aldehit ve ketonlar HAFTALIK DERS SAATİ/HER DERS SAATİNİN SÜRESİ: 3 saat/hafta (2 ayrı grup olacak) – 90 dakikalık blok ders + 45 dakikalık tek ders 14 DERSİN MESLEK EĞİTİMİNİ SAĞLAMAYA YÖNELİK KATKISI: Bazı organik kimyasal hammaddelerin endüstriyel değeri olan ürünlere dönüştürülmesi koşulları hakkında bilgi sahibi olabilecek, Bileşiğin girdiği reaksiyonlardan hangi fonksiyonel gruplu bileşik olduğunu anlayabilecek, Reaksiyon ortamı ve reaksiyon koşullarının bilindiği durumlarda reaksiyon ürününün ne olabileceği bilebilecek, Tekstil kimyası, sentetik lifler, boyama, terbiye işlemleri ve benzeri tekstil mühendisliğine yönelik derslere temel oluşturmak DERSİN DEĞERLENDİRİLMESİ: Bir yarıyılda bir yazılı ara sınav (%50) ve bir yazılı yarıyıl sonu sınavı (%50) yapılmaktadır. DERSİN TEKSTİL MÜHENDİSLİĞİ PROGRAM ÇIKTILARIYLA İLİŞKİSİ: (Program çıktısı tam sağlanıyor ise X; kısmen sağlanıyor ise / ; sağlanmıyor ise boş bırakınız) 1 Matematik, fen bilimleri ve tekstil ile ilgili mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki teorik ve pratik bilgileri tekstil mühendisliği problemlerini çözmek için uygulayabilme becerisi. 2 Tekstil mühendisliği problemlerinin çözümü için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. 3 Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi koşullar altında belirli gereksinimleri karşılamak üzere tasarlama ve bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi (Gerçekçi koşullar: Ekonomi, çevre sorunları, sürdürülebilirlik, üretilebilirlik, etik, sağlık, güvenlik, sosyal ve politik sorunlar vb.) 4 Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi. 5 Tekstil mühendisliği problemlerini belirleme, formüle etme ve çözebilme; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini uygulama becerisi. 6 Mesleki ve etik sorumluluk bilincinin verilmesi, mühendislik çözümlerinin güvenlik ve hukuksal açıdan değerlendirilmesi. 7 Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi. 8 Tekstil mühendisliği uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda, sağlık, çevre, enerji tasarrufu, kalite ve verimlilik üzerindeki etkileri ile çağın sorunları hakkında bilgi sahibi olma. 9 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği ve kendini sürekli yenileme bilinci, bilgiye erişebilme becerisi. X X 10 Proje, risk ve değişiklik yönetimi ile girişimcilik, yenilikçilik ve sürdürülebilir kalkınma konularının tekstilin farklı alanlarına uygulanabilirliği hakkında bilgi sahibi olma. 11 Tekstil mühendisliği uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi. 12 Bireysel çalışma becerisi. 13 Bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. HAZIRLAYAN: Prof. Dr. Necdet SEVENTEKİN 17.09.2012