amerika diyanet merkezi - Diyanet Center of America
advertisement
AMERİKA DİYANET MERKEZİ DIYANET CENTER of AMERICA AMERİKA DİYANET MERKEZİ Temel Prensiplerimiz Tüm politik görüşlerin dışında kalarak din hizmeti sunmak, Topluma din hizmeti sunarken Kur’an-ı Kerim’de ve Hz. Peygamber’in sahih hadislerinde yer alan doğru bilgiyi esas almak, farklı dini gelenek, yorum ve tarzları dikkate alarak bunları ana akım İslam anlayışı doğrultusunda ve akılcı bir yaklaşımla değerlendirmek, Özgürlük ve karşılıklı saygı atmosferinde inanç ve kültür farklılıklarını korumayı hedeflemek, Asimilasyon politikaları karşısında Müslümanların dini ve kültürel temellerini korumak, Din ve ifade özgürlüğünü desteklemek, Amerika’da ve dünyada inanç grupları arasında diyaloğu teşvik etmek, İslam’ın yüce müsamaha anlayışından hareketle diğer dinlerin kültürel ve tarihi mirasını korumaya çalışmak, Kim tarafından işlenirse işlensin, kurbanı kim olursa olsun terör ve şiddetin her türlüsünü kınamak ve insanlık suçu olarak görmek, Kadın ve erkeklerin birbirlerine karşı eşit ve tamamlayıcı hak ve sorumluluklarını kabul edip desteklemek. BİZ KİMİZ Amerika Diyanet Merkezi (DCA), Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı’yla işbirliği halinde Amerika Birleşik Devletleri’nde faaliyet gösteren bir kuruluştur. DCA, aynı zamanda, Amerika’da 1993 yılında bir sivil toplum kuruluşu olarak kurulan Türk Amerikan Toplum Merkezi’nin (TACC) iş ismidir. Merkez’de din hizmeti sunan tüm görevliler Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı’nca atanır. Hac ve kurban organizasyonları, cenaze hizmetleri ve benzeri birçok dini, sosyal ve kültürel faaliyet Diyanet İşleri Başkanlığı’yla işbirliği içinde yürütülür. Merkezin başkanı, Vaşington Büyükelçiliği Din ve Sosyal Hizmetler Müşaviridir. Türk toplumunun Amerika’da bir merkez edinme özlemi 1990’lı yılların başlarına kadar uzanır. Dönemin Vaşington Büyükelçiliği Din ve Sosyal Hizmetler Müşaviri merhum Dr. Abdülbaki Keskin’in girişimiyle Maryland eyaleti Lanham şehrinde 1993 yılında yaklaşık 60 dönümlük bir arsa satın alınarak ilk adım atılır. 2008’de içinde dini, kültürel ve sanatsal faaliyetlerin icra edileceği ve İslam’ın tüm yönleriyle temsil edileceği bir merkez önerisi, dönemin Başbakanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından onaylanır. Sayın Başbakan, Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez ve üst düzey idarecilerin teşvik ve destekleriyle 2011 yılında proje çizimleri tamamlanarak mahalli makamlardan gerekli izinler alınır. İnşaatına 2012 yılının Eylül ayında başlanan merkez 2015 yılı ortalarında tamamlanır. Proje Müellifi Muharrem Hilmi Şenalp’tir. Proje yönetimi ve danışmanlık hizmetleri Hassa Mimarlık tarafından deruhte edilmiştir. Mesul mimarlığını Vaşington merkezli Fentress firması, kaba inşaatını Balfour Beatty Construction ve AD&C firmaları, sanatsal uygulama işlerini Türkiye’den davet edilen Türk ustalar tamamlamıştır. Merkezin ahşap işlerini New Jersey merkezli New Age firması ile Konya ve İstanbul merkezli Çiller Kündekari ve Uğur Ahşap firmaları, mermer işlerini İstanbul merkezli Teknik Mermer, Burak Mermer ve Klasik Mermer firmaları, alçı işlerini Turalpan, çinileri Anikya, halıları Özkul Halı firmaları tamamlamıştır. Hatlar hattat Hüseyin Kutlu tarafından hazırlanmış, Semih İrteş’in idaresindeki Tezyini Sanatlar Merkezi nakkaşları tarafından uygulanmıştır. DIYANET CENTER OF AMERICA 1 9 9 3 ’ t e n 2 0 1 5 ’e . . . 5 TAKDİM İslam, oku emriyle başlayan ve ulaştığı her yere hayat veren bir ilim, hikmet ve medeniyet yürüyüşüdür. İnsanın Allah, kâinat ve yaşadığı toplumla olan ilişki ve münasebetlerini değişmez ilke ve prensiplerle tanımlayan bir ahlak ve denge medeniyetidir. Bu medeniyetin en önemli unsurlarından birisi mabetlerdir. En değerli varlık olan insanda kalbin konumu ne ise bireysel ve toplumsal olarak Müslümanların hayatında mabetlerin konumu da odur. Medeniyetimizi inşa eden ruh ve manevi değerlerimizi yansıtan mabetlerimiz, tüm çevre ve eklentileriyle, bulundukları yerlerin sakinleri için güven ve huzur sığınağıdır. Yaklaşık yedi milyon Müslümanı barındıran Amerika’daki bu merkez ve cami de, bir külliye olarak insanların gönül dünyalarının mamur edilmesi, estetik açıdan farklı bir tecrübe yaşamaları, aile bağları ve kardeşlik duygularının güçlendirilmesi için aynı işlevi görecektir. Farklı kültür ve inanç gruplarının kendi değerlerini yaşatabildiği Amerika’da milletimizin medarı iftiharı olan ve bulunduğu yere zenginlik katacak böyle bir merkeze sahip olmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Merkezimizin bütün Müslümanlar ve Amerikan toplumu için hayırlara vesile olmasını diliyoruz. Dr. Yaşar Çolak Başkan DIYANET CENTER OF AMERICA Mabetlerin manevi ikliminde bir araya gelen ve bütünleşen müminler, bir vuslat havası içinde Yüce Yaratan’a ulaşmanın, O’nun huzurunda kıyam edip secdeye varmanın mutluluğunu yaşarlar. Yüce İslam mabetlerinden yükselen çağrı, fecirle başlar ve gecenin alacakaranlığına kadar devam eder. Semaya yönelmiş zarif minareleri ve kubbeleriyle camilerden yükselen bu davet sevgiye, huzura, barışa, kardeşliğe, adalete, paylaşmaya ve hoşgörüye bir çağrıdır. Camilerimizde öğretilen hikmetler, tekrarlanan ilahi mesajlar, kalp ve gönüllerimize fısıldanan manevi duyguların ana hedefi, insanın mutluluğu ve iç dünyasının mamur edilmesidir. Başlangıcından bu yana camiler, sadece ibadet mekânı olarak değil, aynı zamanda ilim ve irfan merkezleri, meşveret yuvaları olarak işlev görmüşlerdir. 7 İslam Medeniyetinde Cami İslam medeniyetinde cami ve mescitler Allah’ın evi anlamında “beytullah” olarak adlandırılır. Bu bakış açısı cami ve mescitlerin önemini ve bu mekânlara atfedilen kutsiyeti ifade eder. Bu tasavvur tarih boyunca İslam beldelerinde en güzel ve abidevi yapıların camiler olmasını sağlamıştır. Camiler şehrin merkezine yerleştirilmiş ve şehir yerleşim planı camiye göre şekillenmiştir. Sanat ve mimaride keşfedilen en son yenilikler camilere yansıtılmış ve camiler bu geleneğin nesiller boyu yaşayan birer örneği olmuştur. Mimari ve estetik açıdan her dönem gelişen ve güzelleşen camiler ilim, irfan ve marifetin öğrenildiği ve öğretildiği merkezler olarak toplumun ilim ve ahlak hayatının gelişmesinde özel bir yere sahip olmuştur. İslam medeniyetine ruh veren ilke ve prensipler buralarda öğretilmiş ve öğrenilmiştir. Mabetler maneviyatı, maneviyat ise medeniyeti oluşturmuş ve geliştirmiştir. Camilerden yükselen bu köklü ve asil medeniyet her zaman insanlığı hilkatte eş, dinde kardeş olmaya çağırmış, bu medeniyetin ulaştığı her yerde huzur, barış ve kardeşlik hâkim olmuştur. DIYANET CENTER OF AMERICA İslam’da cami mimarisi ilk olarak Mescid-i Nebevi ile başlamış, Hz. Peygamber’in koyduğu esas ve ruh muhafaza edilerek tarih boyunca geliştirilmiştir. Hz. Peygamber tarafından inşa edilen ve İslam’da cami mimarisine yön veren Mescid-i Nebevi aynı zamanda Müslümanların ilk medresesidir. Hemen mescidin yanı başında bulunan Ashab-ı Suffe’nin mekânları İslam’ın cehaletle bir arada olamayacağını, toplumu aydınlatmanın yolunun ilim ve hikmetten geçtiğini bütün Müslümanlara öğretmiştir. 9 DCA CAMİİ AMERİKA DİYANET MERKEZİ DCA Camii, Amerika Diyanet Merkezi külliyesinin en önemli unsuru olarak konumlandırılmıştır. 16. yüzyıl Osmanlı mimarisi tarzında inşa edilen cami Selçuklu İslam sanatının da bazı özelliklerini taşımaktadır. Osmanlı mimarisi günlük yaşam mekânlarının imarında sanat ve estetiği işlevsellikle buluşturan önemli bir tarzdır. 16. yüzyılda Osmanlı cami mimarisinin en önemli özelliği merkezî kubbe sistemi kullanılarak mekânda birliğin sağlanmasıdır. Bu anlayışın gereği olarak merkezî kubbe ve kubbenin yanlarına eklenen yarım ve küçük kubbeler vasıtasıyla geniş ve merkezî mekânlar elde edilmiştir. 10 Amerika Diyanet Merkezi külliyesindeki camide de, merkezî kubbe kıble tarafından yarım kubbe ve diğer üç cepheden onbir adet küçük kubbe ile genişletilmiştir. Böylece hem mekânda birlik sağlanmış hem de geniş ve ferah bir alan elde edilmiştir. Kubbe, ağırlığı eşit oranda tabana aktarmak için geleneksel mimariye uygun olarak dört fil ayağı üzerine oturtulmuştur. Büyük ve küçük kubbeler geleneksel mimariye uygun olarak kemerlerle desteklenmiştir. Dört fil ayağının yanı sıra kenarlardaki küçük kubbelerin ağırlığını taşıyan dört adet mermer sütun mevcuttur. Bu sütunların her biri Türkiye’nin mermeriyle ünlü İstanbul, Bursa, Afyonkarahisar ve Tokat illerinden getirilmiştir. Bu sayede elde edilen kapalı alanda aynı anda 760 kişinin ibadet etmesi mümkündür. Camide bulunan geniş avlunun kenarları beşer adet küçük kubbeyle kapatılarak yarı kapalı bir mekân elde edilmiştir. Cami, her birinde ikişer şerefe bulunan iki minareye sahiptir. Yapı, kapalı alan ve avlu ile birlikte aynı anda iki bin kişinin ibadet etmesine imkân vermektedir. DIYANET CENTER OF AMERICA AMERİKA DİYANET MERKEZİ’NİN KALBİ Caminin iç tezyinat ve süslemesinde geleneksel motifler kullanılmış ve özgün örnekler sergilenmiştir. Cami içinde bulunan hat eserleri başta olmak üzere mekân süslemelerine zenginlik katmak için altın varak süsleme tekniği kullanılmıştır. Mihrap ve onu çevreleyen duvarlar çini ile kaplanmıştır. Tezyinatın felsefi düşünce yanında belli fonksiyonları olduğu gözetilerek, kubbelerin derinliğini okumak için yapılan ve mimariyi güçlendiren kalem işleri çokluk-birlik (kesret-vahdet) ilişkisini çağrıştırırken dörtgen, çokgen gibi farklı geometriler arasındaki geçişler için mukarnaslar kullanılmıştır. Projenin en önemli yapısı olan ve 1879 m2 alan üzerine oturtulan cami depreme dayanıklı, kazıklı sandık temel üzerine çelik takviyeli betonarme sistemle inşa edilmiştir. Taş ve mermer gibi nitelikli yapı malzemeleri çelik montaj aparatları ile monte edilmiş, harç kullanılmamıştır. Cami içi akustiği binlerce yıldır kullanılan “kubbe içi boşlukları” ile sağlanmıştır. 11 Harim ve Avlu Osmanlı cami mimarisinde camiler harim ve avlu olmak üzere iki ana kısımdan oluşur. Caminin kapalı olan ana ibadet kısmına harim adı verilir. Sözlükte harim “yasaklanan, korunan, dokunulmayan, mukaddes olan ve saygı duyulan şey” anlamına gelir. Camilerin kapalı kısımları ibadet edilen mekânlar olarak tasarlandığı için mekânın kutsiyetine istinaden harim olarak isimlendirilir. Amerika Diyanet Merkezi Camii’nin harim kısmı dörtgen şeklindedir ve aynı anda 760 kişinin ibadet edebileceği bir genişliğe sahiptir. Cami harimlerine bitişik, üstü bazen açık bazen yarı kapalı olarak inşa edilen ve ortasında bir şadırvan bulunan kısma avlu denir. Avlular cemaatin kalabalık olduğu zamanlarda namaz kılmak için kullanılan alanlardır. Külliye’deki caminin avlusu dört cepheden beşer küçük kubbe ile kapatılmış yarı kapalı bir mekândır. Kubbeler mermer sütunlar üzerine oturtulmuştur. Mihrap İmamın cemaate namaz kıldırmak için durduğu kısma mihrap denir. Namaz kılarken Kâbe’ye doğru dönmek namazın farzlarından biridir. Mihrap aynı zamanda Müslümanların namaz kılarken dönmesi gereken kıble yönünü gösterir. Amerika Diyanet Merkezi Camii’ndeki mihrap mermerden yapılmış ve tezyinatında altın varak tekniği kullanılmıştır. Mihrabın üst kısmı ve yan tarafları Türkiye’den getirilen özel üretilmiş çinilerle süslenmiştir. Firuze, turkuaz, yeşil ve kırmızı renklerle bezeli çinilerde lale, sümbül, şakayık, karanfil ve kiraz çiçeği motifleri hâkimdir. Mihrabın alınlığında Allah’ın 99 ismini remz eden hayat ağacı figürü yer alır. Minber İmamın cuma ve bayram günlerinde hutbe okumak için çıktığı ve kıbleye dönen birisine göre mihrabın sağ tarafında yer alan merdivenli kısma minber denir. İmamın minberden cemaate o güne ilişkin olarak yaptığı konuşmaya ise hutbe denir. Amerika Diyanet Merkezi Camii’ndeki minber mermerden yapılarak hazırlanmış ve Türkiye’den getirilmiştir. Osmanlı taş işçiliğinin ve çini sanatının sergilendiği en etkileyici örneklerdendir. 14 İmamın camiye gelen Müslümanları dini konularda bilgilendirmek için kullandığı kısma kürsü denir. Külliye’deki camide bulunan kürsü Türkiye’de ve tamamen ahşap malzemeden imal edilmiştir. Kürsüdeki süslemelerde geleneksel ahşap süsleme sanatı olan kündekari ve sedef kakma tekniği kullanılmıştır. Üzerinde geometrik motifler mevcuttur. DIYANET CENTER OF AMERICA AMERİKA DİYANET MERKEZİ Kürsü 15 Kur’an Mahfazası Kur’an’a derin saygı duyan Türkler, onun saklanmasına özel önem atfetmiş, sanatkarlar farklı dönemlerde değişik desenlerde zarif Kur’an mahfazaları üretmişlerdir. Bu sebeple Kur’an mahfazaları zarif el sanatlarımızdan kakmacılığın ve sedefkarlığın en nadide örneklerinin ortaya konulduğu, sedef, bağa, fildişi, abanoz gibi zorlu malzemelerin büyük bir titizlikle kullanıldığı sanat eserleri olmuştur. Camimizde yüksek zerafet ve titiz işçiliğin bir örneği gösterilebilecek hem dekoratif hem de fonksiyonel özelliğe sahip bir Kur’an Mahfazası bulunmaktadır. AMERİKA DİYANET MERKEZİ Mahfil 16 Camilerin harim kısmında farklı amaçlar için oluşturulan etrafı parmaklıkla çevrili yahut yerden yüksek olarak yapılan bölümlere mahfil denir. Tarihi camilerde genellikle hünkâr mahfili, müezzin mahfili ve kadınlar mahfili gibi bölümler yer alır. Külliyedeki caminin ikinci katında da kadınların ibadet etmesi için tasarlanan yaklaşık 130 m2 alana sahip kadınlar mahfili bulunur. Buraya geçiş harim kısmının her iki tarafındaki mermer merdivenlerle sağlanır. Engelli insanların kullanımı için asansör de mevcuttur. İkinci kat mahfilinin tavan kısmı beş adet küçük ölçekli kubbe ile örtülmüştür. Kubbeler geometrik şekillerle süslenmiştir. Duvarlarında Allah, Hz. Peygamber ve onun seçkin dostlarının adlarının yazılı olduğu madalyonlar bulunur. Müezzin Mahfili ve Son Cemaat Mahalli Cemaatle namaz kılarken müezzinlerin kullandığı özel kısma müezzin mahfili denir. Müezzinin sesinin cemaat tarafından rahat bir şekilde duyulması için bu kısım genellikle biraz yüksek yapılır. Cemaate yetişemeyenlerin namazlarını eda edebilecekleri arka tarafta yer alan kısma son cemaat mahalli denir. Külliye’deki camide ana kapıdan girişte sağ taraf müezzin mahfili, sol taraf ise son cemaat mahalli olarak planlanmıştır. Bu mekânların tavanları farklı geometrik şekilleri ihtiva eden ahşap ile süslenmiştir. 18 Geleneksel mimaride daha geniş kapalı mekânlar elde etmek için kullanılan yarım küre şeklindeki mimari unsura kubbe denir. Osmanlı cami mimarisinde kubbeler vazgeçilmez bir unsur haline gelmiştir. Türk İslam geleneğinde cami mimarisine kâinat tasavvuru da yansıtılmıştır. Bu bağlamda kubbe gökyüzünü ve sonsuzluğu sembolize eder. Külliye’deki camide de klasik dönem Osmanlı cami mimarisine uygun olarak kubbeli sistem kullanılmıştır. Harim kısmında bir ana kubbe ve yan taraflarda on bir adet küçük kubbe ile estetik bir görünüm elde edilmiştir. Caminin aydınlatılması kubbe kasnağındaki pencereler ile sağlanmıştır. Ana kubbede geleneksel İslam tezyin sanatlarından biri olan kaligrafi en gü- zel örnekleriyle yer almıştır. Kubbe merkezine Tevhid inancının esaslarını ihtiva eden İhlas Suresi yazılmıştır. Küçük kubbeler ise geleneksel tezyinat unsurları kullanılarak süslenmiştir. Kemerler Kemer, iki sütun veya ayağı, birbirine üstten yarım çember şeklinde bağlayan ve üzerine gelen duvar ağırlıklarını, iki yanındaki ayaklara bindiren tonoz bağlantıdır. Amerika Diyanet Merkezi Camii’nde de ana ve küçük kubbelerin oturduğu sütunların araları kemerlerle bağlanmıştır. Kemerler camiye estetik güzellik katmak amacıyla beyaz ve yeşil renklere boyanmıştır. Sütunlarla kemerler arasında geçişleri sağlamak için farklı geometrik şekilleri içeren mukarnaslar kullanılmıştır. Mukarnaslar Mukarnas İslam mimarisinde özellikle yüzey özelliği farklı olan mekânlarda geçiş noktalarında kullanılan, geometrik şekiller içeren bir süsleme sanatıdır. Amerika Diyanet Merkezi Camii’nde duvar-kubbe ve sütun-kemer geçişlerinde mukarnas tekniğinden yararlanılmıştır. DIYANET CENTER OF AMERICA AMERİKA DİYANET MERKEZİ Kubbeler 19 Kuş Köşkleri Geleneksel anlayışta kuşların yeryüzünden göğe yükselerek Allah’a ulaşabilen canlılar olarak değerlendirilmesinden hareketle bazı camilerin dış cephelerinde kuş köşkü denilen mimari unsurlara yer verilir. Amerika Diyanet Merkezi Camii’nin dış cephesinde de bu türden altı adet kuş köşkü mevcuttur. Minareler İslam’da beş vakit namaz kılmak bütün Müslümanlara farzdır. Her namazın kılınabilmesi için özel zaman dilimleri vardır. Namazların vaktinin girdiği ezan ile duyurulur. İşte ezanların geniş bir alandan duyulması için yapılan yüksek kulelere minare adı verilir. Minarelerde belli aralıklarla yapılan balkonlar da şerefe olarak isimlendirilir. Merkez’deki cami iki minarelidir. Her bir minarede bulunan iki şerefe mukarnaslarla tezyin edilerek mekânsal geçişlerde estetik bir güzellik elde edilmiştir. AMERİKA DİYANET MERKEZİ Ahşap Kapılar 20 Amerika Diyanet Merkezi Camii’nin ahşap kapıları da geleneksel İslam süsleme sanatının sergilendiği unsurlar olarak ayrı bir özelliğe sahiptir. Kapılar geleneksel ahşap süsleme sanatı olan kündekari tekniği kullanılarak yapılmıştır. Kündekari sekizgen, beşgen, yıldız gibi geometrik şekillerde kesilmiş küçük ahşap parçaların çivi ve tutkal yardımı olmaksızın yalnızca birbirlerine geçirilmeleriyle düz yüzeyler elde etmek için kullanılan bir tekniktir. Külliye’deki caminin üçü harim kısmına üçü de avlu kısmına açılan altı ahşap kapısı mevcuttur. Bu kapıların görünümleri sedef kakma tekniği kullanılarak zenginleştirilmiştir. Osmanlı’da birden fazla minareli camilerde iki minare arasına konan yazıya mahya denir. Eskiden yağ kandilleriyle yapılan mahya, Amerika Diyanet Merkezi Camii’nde modern tekniklerden yararlanılarak led ışıklarla oluşturulmuştur. Ramazan ayı boyunca başta oruç ibadetinin fazileti olmak üzere İslam’ın temel ilkelerinin farklı dillerde yansıtıldığı mahya, önemli bir tebliğ işlevi de görür. DIYANET CENTER OF AMERICA Mahya 21 Şadırvan Camilerde abdest almak için genellikle avlu ortasına yapılan çeşmeler şadırvan olarak isimlendirilir. Şadırvanlar abdest alma işlevinin yanında estetik yapısı ve su sesi ile mekâna manevi bir huzur katar. Merkez’deki caminin avlusunda da mermerden yapılmış bir şadırvan yer alır. Mermer şadırvanda geleneksel tarza uygun olarak bakır musluklar kullanılmıştır. İslam Eserleri Müzesi AMERİKA DİYANET MERKEZİ Abdesthaneler 22 Camiler Müslümanların ibadet ettikleri mekânlardır. İslam’da ibadetlerden önce yapılması zorunlu bazı davranışlar vardır. Bunlardan birisi de namaz ibadetinden önce temizlenmek ve abdest almaktır. Bu ihtiyacı karşılamak üzere her camide abdesthane bulunur. Amerika Diyanet Merkezi Camii’nin zemin katında erkek ve kadınlar için abdesthaneler mevcuttur. DIYANET CENTER OF AMERICA Külliye’deki caminin altında 300 m2 genişliğinde bir İslam Eserleri Müzesi yer alır. Bu kısımda özellikle çağdaş müzecilik teknolojilerinden istifade edilmiştir. Audio-visual ekipman, dijital ekranlar, interaktif uygulamalar, projeksiyonlar vs. ile İslam Medeniyeti’nin dünya medeniyetler mirası içindeki yeri ve katkısı, genel bir bakış açısıyla sunulacaktır. 23 K ÜLT ÜR ME RK E Z İ DIYANET CENTER OF AMERICA Kültür merkezi Selçuklu mimari tarzında inşa edilmiştir. Anadolu’da yaşayan ve bu havzada gelişen medeniyetlere önemli katkı sağlayan Selçuklu mimarisinde taş, ahşap ve çini süslemeciliği ön plana çıkmıştır. Bu dönemin yapılarının genel mimari özelliği, dışardan sade, iç mekân olarak zengin süslemelere sahip olmasıdır. Bu anlayışa uygun olarak inşa edilmiş olan ve yaklaşık 1855 m2 kullanım alanına sahip kültür merkezinde başta Amerika’da yaşayan Türkler olmak üzere bütün Müslümanların toplantı, seminer ve konferans gibi ilmi ve kültürel etkinliklerini gerçekleştirebileceği teknik altyapı ve donanım mevcuttur. 25 İslam Araştırmaları Merkezi Amerika Diyanet Merkezi bünyesinde uluslararası bir İslam Araştırmaları Merkezi mevcuttur. Bu merkezde dünyadaki din eksenli gelişmelerin takip edileceği bilimsel faaliyetlerin yanısıra ABD’de yaşayan Müslümanlara sunulan sosyal, kültürel ve dini nitelikli hizmetlerin geliştirilmesine yönelik saha araştırmaları da gerçekleştirilecektir. Araştırma merkezinde ayrıca Konferans Salonu Kültür merkezi içinde 210 koltuklu çok amaçlı bir konferans salonu mevcuttur. Gelişmiş ses sistemi, simultane tercüme odaları ile hizmete sunulan konferans salonu, ilmi, fikri toplantılar yapmaya müsait olduğu gibi sanatsal ve kültürel etkinlikler için de uygun donanıma sahiptir. Sergi Salonu Sanat Atölyeleri Külliye’de hat, ebru, tezhip gibi geleneksel Türk-İslam sanatlarının uygulamalı olarak öğretildiği atölye mekânları da mevcuttur. AMERİKA DİYANET MERKEZİ Kütüphane 26 Kültür merkezinin ikinci katında yer alan kütüphanede Külliye’deki yaygın din hizmetleri ve uluslararası İslam Araştırmaları Merkezi’nin ihtiyaçlarını karşılamaya dönük klasik ve çağdaş nitelikli eserler bulunacaktır. Özellikle İslami ilimler alanında araştırma yapanlar için zengin ve referans gösterilen bir kütüphane oluşturulması planlanmaktadır. Türkiye’den Amerika’ya lisans ve lisansüstü eğitim ve araştırma için gelen öğrenci ve akademisyenlerin ihtiyaçlarını karşılayacak imkânlar sağlanacaktır. DIYANET CENTER OF AMERICA Kültür merkezinin giriş katında kültürel ve sanatsal etkinlikler için düzenlenen sergi salonu yer alır. Hareketli ahşap panolarla ana mekândan ayrılabilen sergi salonu kişisel ve kurumsal sergilerin yapılabileceği donanım ve altyapıya sahiptir. 27 Toplantı Salonu Küçük çaptaki atölye ve seminer türü toplantılar için kullanılmak üzere geleneksel mimari unsurları barındıran bir toplantı salonu Kültür Merkezi binasında hizmete sunulmuştur. İfta Odası Kültür merkezinde dini görüşlerin üretileceği, dini nikah ve ihtida merasimlerinin icra edileceği bir mekân bulunmaktadır. Klasik İslam sanat anlayışıyla dekore edilmiş olan odanın tezyininde özel desenli çiniler kullanılmıştır. Hediyelik Eşya Bölümü Ülkemizde ve diğer İslam ülkelerinde yapılan hediyelik eşyaların sergilenip satışa sunulacağı hediyelik eşya bölümü Kültür Merkezi içerisinde hizmet verecektir. Resepsiyon Alanı Kültür Merkezi girişinde geniş bir resepsiyon alanı bulunmaktadır. Resepsiyon alanı yüksek ve camla kaplı çatısı sayesinde oldukça ferah ve aydınlık bir özelliğe sahiptir. Geleneksel çini örnekleri kullanılarak yapılan süslemeler mekâna otantik bir görünüm kazandırmaktadır. SOSYAL TESİS Osmanlı yaşam mimarisi özelliklerine göre inşa edilen sosyal tesis 915 m2’lik kullanım alanına sahiptir ve tek katlıdır. Binanın plan ve tezyinatında geleneksel mimari unsurlar ön plana çıkartılmış ve klasik süsleme örneklerine yer verilmiştir. Geleneksel ahşap süsleme örneklerinin sergilendiği çitekari tavanlar, altın varak süsleme sanatı ile zengin bir görünüme kavuşturulmuştur. Yapıda çelik ve ahşap malzeme kullanılmıştır. Yemek Salonu Sosyal tesiste aynı anda 180 kişinin kullanabileceği, toplu sosyal ve kültürel etkinliklere hizmet verecek şekilde tasarlanan yemek salonu bulunmaktadır. Burada Külliye’nin ziyaretçilerine geleneksel Türk yemeklerinin sunumu hedeflenmiştir. Salonun tam ortasında mermerden yapılmış bir şadırvan yer alır. 28 Sosyal tesis binasında özel toplantılar, kabuller, ders halkaları, muhtelif okumalar, musiki cemiyeti vb. faaliyetlerde kullanılabilecek bir bölüm yer alır. Geleneksel tarzda dekore edilen bu bölümdeki şömine çinilerle, tekne çitekari tavanlar da altın varaklarla süslenmiştir. Alt sıra ahşap giyotin pencerelerin üzerinde ikinci sırada revzen pencereler bulunur. Alçı malzeme ve renkli camlarla imal edilen revzenler mekâna hoş bir aydınlık sağlar. DIYANET CENTER OF AMERICA AMERİKA DİYANET MERKEZİ Divan Salonu 29 Orta kısmındaki şadırvandan yayılan su sesi bu mekanda oturanlara unutamayacakları bir huzur vermeyi hedefler. Burada Türk kahvesi ve çay başta olmak üzere soğuk ve sıcak içecekler servis edilecektir. Dükkânlar Sosyal tesiste bir bölüm de dükkânlara ayrılmıştır. Burada hediyelik eşyaların yanı sıra helal sertifikalı ürünler de satışa sunulacaktır. MİSAFİRHANE 30 Amerika Diyanet Merkezi’nde kültürümüz bu yönüyle de temsil edilmektedir. Eğitim amaçlı gelen öğrenci ve araştırmacılara yardımcı olmak için üç katlı olarak tasarlanan misafirhanenin 16 geniş ve ferah odası bulunmaktadır. Toplam kullanım alanı 1717 m2 olan misafirhanede geleneksel ahşap mimarisinin özellikleri dış cepheye yansıtılmaya çalışılmıştır. Binanın zemin katı farklı yaş gruplarına yönelik eğitim ve kültür faaliyetleri için tasarlanmıştır. DIYANET CENTER OF AMERICA AMERİKA DİYANET MERKEZİ İslam’a göre insanlara yardımcı olmak, karşılaşılan zorlukların aşılmasında yardımlaşmak temel ahlak prensiplerindendir. Bu prensip İslam kültürünün ve medeniyetinin şekillenmesinde büyük rol oynamıştır. Bu bağlamda İslam’ın hassasiyetle üzerinde durduğu konulardan biri de misafirlere gerekli ilgi ve sıcaklığı göstermektir. Kültürümüzde misafir ağırlamak, dil, din ve ırk farkı gözetmeksizin onlara gerekli ihtimamı göstermek, erdemli bir eylem olarak değerlendirilmiştir. Söz konusu kültürel değerlerin etkisindeki geleneksel Türk mimarisinde sadece misafirlerin kullanacağı bir mekânı misafir odası olarak tahsis, tanzim ve tefriş etmek, göze çarpan belli başlı bir özelliktir. Kültürümüzün abidevi unsurlarından biri olan kervansaraylar da misafir ağırlamaya atfedilen yüksek değerin sonucu olarak ortaya çıkmış önemli hayır kurumlarındandır. 31 Amerika Diyanet Merkezi külliyesinde bulunan Türk hamamı konum olarak ana giriş kapısından sonra gelen ilk yapıdır. Bu tasarım tercihi, ibadethaneye geçmeden önce maddi ve manevi kirlerden arınarak ibadete hazır hale gelme düşüncesine dayanır. KLASİK TÜRK HAMAMI İslam dini temizliğe özel bir önem vermiş, maddi ve manevi kirlerden arınmayı ibadetin ön şartı olarak belirlemiştir. Türk İslam mimarisinin hâkim olduğu bütün şehirlerde bu temizlik anlayışının bir eseri olarak hamam kültürü yaygınlaşmıştır. Anadolu’da Osmanlı dönemine kadar pek yaygınlık kazanmayan hamam kültürünün, Osmanlıyla birlikte yerleşim mekânlarının vazgeçilmez bir unsuru haline geldiği görülür. Osmanlı döneminde haftada en az bir defa, özellikle mübarek gün ve geceler ile bayramlardan önce hamama gitmek yaygın bir uygulamaydı. Mahalle hamamları sadece temizlik ve şifa mahalleri değil, özellikle kadınlar için sosyalleşme araçlarından birisiydi. 32 Mekân içi ferahlığı sağlamak maksadıyla geleneksel mimari tarzda kubbeli olarak inşa edilen hamam biri bayanlara diğeri de erkeklere ait olmak üzere birbirinden bağımsız iki kısımdan oluşmaktadır. Her iki kubbede bulunan cam fanuslar ve cephelerdeki revzen pencereler içeriye loş ve pırıltılı ışık sağlamaktadır. İslam’a göre başkaları tarafından kullanılan su pis hükmünde olduğu için, hamamda her insanın su kullanımı için özel bölümler tasarlanmıştır. Her bir bölümde 11’er adet musluk ve kurna bulunduğundan, iki kısımda aynı anda toplam 22 kişi için kullanım kapasitesi mevcuttur. Mekân sanatsal incelikler yansıtılarak geleneksel bir tarzda düzenlenmiştir. DIYANET CENTER OF AMERICA AMERİKA DİYANET MERKEZİ Hamam 33 Soğukluk Hamam ile dinlenme odası arasındaki mekâna soğukluk denir. Hamam kısmından çıkıldıktan sonra kısa süreli dinlenmek için kullanılan bölümdür. Dinlenme Bölümü Hamam kısmında yıkandıktan sonra hemen oradan dışarı çıkmak sağlık açısından uygun değildir. Bunun için hamamın iç SPOR MERKEZİ Fitness Salonları Ve Saunalar Hamam binasının birinci alt kısmında hanımlar ve erkekler için modern spor aletleri ile donatılmış fitness salonları ve saunalar vardır. Yüzme Havuzu Hamam binasının ikinci alt katında bir adet modern teknik ve donanıma sahip yüzme havuzu yer alır. Boyu 30 metre, eni 15 metredir. Derinliği ise 0.90-1.80 metre arasında değişmektedir. Yüzme havuzu haftanın belli günlerinde erkek ve hanımlara dönüşümlü olarak tahsis edilecektir. Çok Amaçlı Kapalı Salon Hamam binasının ikinci alt katında çok amaçlı bir spor salonu bulunmaktadır. Boyu 50 metre; eni ise 30 metredir. Burası basketbol, voleybol ve futbol gibi sportif faaliyetler, geniş kapsamlı konferans, sosyal ve kültürel etkinlikler gerçekleştirilecek şekilde tasarlanmıştır. 34 Kafeterya Hamamın ana girişinde misafirlerin soğuk-sıcak içecekler ve hafif yiyecekler tadabilecekleri bir kafeterya bulunmaktadır. Bu bölümün tezyininde geleneksel çini tablolar ve doğal taşlar kullanılmıştır. DIYANET CENTER OF AMERICA AMERİKA DİYANET MERKEZİ mimari yapısı insanların sağlık durumları dikkate alınarak tasarlanmıştır. Hamamdan çıktıktan sonra soğukluktan geçilerek dinlenme odalarına gidilir. Bu mekanda, dinlenmek için geleneksel sedirler bulunmaktadır. 35 TÜRK KONAKLARI Amerika Diyanet Merkezi külliyesinde geleneksel Türk ev mimarisini yansıtan üç farklı döneme ait on adet konak bulunmaktadır. Her biri yaklaşık 450 m2 kullanım alanına sahip olan konaklar bodrum hariç ikişer katlı olarak tasarlanmıştır. Evlerde ağırlıklı olarak ahşap yapı malzemesi kullanılmıştır. DIYANET CENTER OF AMERICA Bu konaklardan biri konukevi olarak kullanılmak üzere planlanmıştır. Diğerleri öğrenciler ve araştırmacılar ile Türkiye’den veya ABD içindeki farklı eyaletlerden gelip merkezde bir müddet vakit geçirmek veya faaliyetlere katılmak isteyen ailelere kısa süreli konaklamaları için tahsis edilecektir. 37 İSLAM BAHÇESİ Külliye’nin çevre düzenlemesinde geleneksel mimari ön plana çıkmıştır. Geleneğimizde Tevhid inancını sembolize eden servi ağaçları hemen hemen Külliye’nin her tarafına belli bir uyum içerisinde dikilmiştir. Cami ve sosyal tesis arasında bulunan İslam bahçesi de geleneksel mimari ve peyzaj dikkate alınarak düzenlenmiştir. Kadim kültürümüzde su önemli bir yer tutar. Osmanlılarda su sesi hastaların tedavisi ve medreselerde öğrencilerin dinlendirilmesi için kullanılmıştır. Selçuklulardan bu yana önemli medreselerin ve camilerin içinde şadırvan olagelmiştir. Bu geleneğin bir devamı olarak bahçenin ortasında mütevazı bir şadırvan bulunmaktadır. Şadırvanın çevresi belli bir simetri ve geometriye göre mermerle tezyin edilmiş; her bölüm geleneksel bahçe bitkileri ve çiçeklerle süslenmiştir. Türk İslam Medeniyetinde çeşmeler oldukça önemlidir. Tarihi Osmanlı şehirlerinde her sokak başında insanların su içebileceği bir çeşme bulmak mümkündür. Çeşmelerde hem estetik, hem işlevsellik ön plana çıkartılmış ve bu alanda çok güzel örnekler ortaya konmuştur. Bu geleneğin bir yansıması olarak Külliye’de biri çatılı diğeri kubbeli olmak üzere iki adet çeşme yer alır. Mermer kaplama ve süslemeleri ile ön plana çıkan çeşmelerde mekânla mana uyumunu ihtiva eden ayetler çini üzerine işlenmiş ve estetik güzelliği tamamlayan bir unsur olmuştur. BASKETBOL SAHASI AMERİKA DİYANET MERKEZİ Amerika Diyanet Merkezi hayata dair temel ihtiyaçların karşılanacağı şekilde tasarlanmıştır. Bu bağlamda sportif faaliyetler için de düzenlemeler yapılmış ve külliye içindeki açık alanda bir basketbol sahasına yer verilmiştir. 38 PARK ALANI Merkezin zemini altında cami ve diğer binalarla bağlantılı olarak kullanılabilen 310 araçlık geniş bir araç park alanı bulunmaktadır. DIYANET CENTER OF AMERICA OSMANLI ÇEŞMELERİ 39
