FAQsTR

SIKÇA SORULAN SORULAR
İşbu bölümde, sık sık sorulan, kurum ile ilgili sorulara cevap verilmektedir. Burada
verilmekte olan cevaplar, tam kapsamlı değildir.
Kurumun yetkilerini daha iyi anlamak amacıyla web sitemizin ilişkin bölümüne ya
da 22 405 500 telefon numarasına başvurabilirsiniz.
1.
Kamu Denetçisi (Ombudsman) ve İnsan Hakları Savunucusu Kurumu
nedir?
Kıbrıs devleti ve toplumunda insan haklarının korunması, muhafaza edilmesi ve
tanıtımı ile ilgili çok yönlü rol ve yetkileri olan ve insan haklarını savunan bir
kurumdur.
Kurumsal bünyesi aşağıdakileri içermektedir:






Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumunu
Ayrımcılığa Karşı Kurumu
Eşitlik Kurumunu
Bağımsız İşkenceyi Önleme Mekanizmasını
Bağımsız Ulusal İnsan Hakları Kurumunu ve
Bağımsız Engellilerin Haklarını Teşvik Etme Kurumunu
2.
Kamu Denetçisi (Ombudsman) ve İnsan Hakları Savunucusu Kurumuna ne
zaman başvurabilmekteyim?
Eğer,

Herhangi
davanızı,
ilkelerine
vermekte

Herhangi bir kamu ya da özel organ ya da kurumun, cinsiyetiniz, milli
veya etnik kökeniniz, ait olduğunuz toplum, diliniz, renginiz, yaşınız,
engelli olduğunuz, cinsel yöneliminiz, dininiz, politik veya başka
inançlarınız yüzünden size karşı olumsuz bir biçimde davrandığına,

Engelli olduğunuz nedeniyle, istihdama, eğitime, sağlığa erişim hakkı gibi
herhangi hakkınız çiğnenmiş olduğuna inanıyorsanız
bir kamu hizmetinin ya da kamu memurunun herhangi bir
size haksızlık ederek ya da yasalara veya idare hukuku
aykırı olarak ele aldığına, ya da herhangi bir talebinize cevap
sebepsiz yere geciktiğine,
Kamu Denetçisine (Ombudsmana) başvurabilmektesiniz.
Sözü yukarıda geçen durumlardan her birinde, ya kişisel kendinize ait olan ya da,
rızasını vermiş olduğu şartıyla, başka bir kişiye ait olan şikâyetiniz yazılı olarak
sunabilmektesiniz.
Ayrıca Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumuna, ilgi kapsamına giren veya
genel kamu yararı olan konular ile ilgili olarak yazılı ya da sözlü olarak
başvurabilmektesiniz. Örneğin, herhangi yerde/ bölümde insan haklarının
çiğnenmiş olduğunu ya da işkence yürütüldüğünü ya da bazı kişilerin haklarının
cinsiyet, dil, uyruk gibi herhangi sosyal özellikleri nedeniyle sınırlandırıldığını
düşünüyorsanız ya da bunlardan şüpheleriniz varsa, Ombudsmana başvurabilirsiniz.
Kamu Denetçisi (Ombudsman) ve İnsan Hakları Savunucusu, raporunuzun ciddiyeti
ve kapsamına göre konuyla ilgili olarak herhangi bir eylem ya da müdahale gerekli
olup olmadığını belirleyecektir.
3.
Kurumun kontrolü altında olmayan hizmetler/ daireler var mı?
Kamu Denetçisinin (Ombudsmanın) farklı yetkileri vardır; her birinin kendi
uygulama alanı da vardır.
Her yetki ile ilgili olan kurumu görmek için ilişkin linke tıklayınız:
4.
Kişisel şikâyet başvuruları ne zaman incelenir?
Kişisel şikâyetler, kendiniz veya temsilciniz tarafından sunulabilen ve kişisel olarak
size ait olan konuların idaresi ile ilgilendiren şikâyetlerdir.
Kişisel şikâyet başvuruları, Kamu Denetçisi (Ombudsman), Ayrımcılığa Karşı Kurum,
Eşitlik Kurumu ve Bağımsız Engellilerin Haklarını Teşvik Etme Kurumu tarafından
incelenmektedir.
Kişisel bir şikâyette bulunmak için buraya tıklayınız.
Kişisel şikâyetlerden başka, şahsen sizi ilgilendirmeyen, fakat Kamu Denetçisinin
(Ombudsmanın) ilgi kapsamına giren veya genel kamu yararı olan konular ile ilgili
olarak yazılı ya da sözlü olarak bu kuruma başvurabilmektesiniz. Ombudsman,
konuyla ilgili olarak herhangi bir eylem ya da müdahale gerekli olup olmadığını
belirleyecektir.
5.
Kimler kişisel bir şikâyet başvuru yapabilir?
Ülkede ikamet statüsüne ve de kişinin Kıbrıs’ta bulunup bulunmamasına
bakılmaksızın her gerçek kişi, herhangi tüzel kişi ya da örgütlenmiş kuruluşlar ve
organizasyonlar Kamu Denetçisine (Ombudsmana) şikâyet sunabilmektedir.
6.
Şikâyet başvuru nasıl yapılır?
Şikâyet, ya kendiniz, ya da temsilciniz tarafından aşağıda gösterilen yollardan
biriyle yapılabilmektedir:





Web sitemiz yoluyla, burada bulunan formu kullanarak,
E-posta yoluyla, [email protected] adresinde
Mektup ya da doldurulmuş başvuru formu yoluyla, Diagoru sok. No 2, 1097
Lefkoşa, zemin kat adresinde,
Faks yoluyla, (+357) 22 67 28 81 numarasında,
Mektup yoluyla, aşağıdaki posta adresinde:
Kamu Denetçisi (Ombudsman) ve İnsan Hakları Savunucusu Kurumu
1470 Lefkoşa
Şikayetinizin Kurumumuz tarafından incelenebilip incelenememesinden emin
olmadığınız takdirde, onu başvuruda bulunmadan önce 22 405 500 telefon
numarasında kamu hizmeti memurumuzu arayıp açıklamalar ve rehberlik
alabilmektesiniz.
Bir şikâyet sunmak ve şikâyetin incelenmesi bedava.
7.
Kişisel bir şikayetin incelenmesinde hangi prosedür takip edilir?
Yetkili bir memur, Kamu Denetçisi (Ombudsman) tarafından şikâyetin incelenmesi
ile yetkilendirilir ve şikâyet başvurunun numarası ile konuyu ele alan memurun
telefon numarası şikâyetçiye yazılı olarak bildirilir.
Şikâyetin Kurumca dayanaksız ya da yetkisi dışında bulunduğu takdirde, şikâyetçi;
şikâyetin incelenememesinin sebebini açıklayan bir mektup aracılığıyla
bilgilendirilir.
Konunun, Kamu Denetçisinin (Ombudsmanın) yetkileri kapsamında olduğu ve
incelenmesi gerektiği uygun görüldüğü takdirde memur, yetkili makamla telefon
yoluyla ya da yazılı olarak temasta bulunarak, yerinde araştırma yaparak veya
uygun gördüğü başka herhangi yolu kullanarak şikâyetteki iddiaları inceler.
Soruşturmanın tamamlanması için gereken zaman, şikâyetin konusu ve de makamın
yanıt verme hazırlığına bağlıdır.
Çeşitli hizmetler ve makamların yasal zorunluluklarından biri, Kamu Denetçisi
(Ombudsman) Kurumunun incelemelerine yardımcı olmaktır.
İncelemeler, şikâyetin dayanaklı olduğunu gösterecekse, Ombudsman yasallığın ve
şikâyetçinin haklarının yerine getirilmesi için tavsiye/ öneride bulunarak yetkili
makama rapor sunar ya da başka bir şekilde müdahalede bulunur.
İncelemenin şikâyet dayanaksız olduğunu tespit ettiği ya da bu arada talebin
yeterli bir şekilde tatmin edildiği takdirde, şikâyetçi soruşturmanın sonucu
hakkında bilgilendirilmektedir.
8.
Kamu Denetçisi (Ombudsman) Kurumuna başvurduğum benim için
olumsuz sonuçlar doğurabilir mi?
Ombudsmana başvuran bir kişiye karşı herhangi cezalandırıcı eylem ya da olumsuz
muamele yasaktır ve cezalandırılır.
9.
Ombudsman bana hukuki danışmanlık sağlayabilir mi, beni mahkemede
temsil edebilir mi?
Hayır. Herhangi hukuki danışmanlık ya da mahkemede temsile ihtiyacınız ile ilgili
olarak seçtiğiniz bir avukata ya da Kıbrıs Barosuna başvurabilirsiniz.
10. Mahkeme de aynı konuyu ele almış ya da ele almaktadır. Şikâyet
başvurusunda bulunabilir miyim?
Herhangi mahkemede aynı konu ile ilgili olarak dava açılıp henüz bitmemişse,
Kamu Denetçisi (Ombudsman) ilişkin herhangi şikâyeti incelemez. Ayrıca şikâyeti
Ombudsman tarafından incelenirken şikâyetçi yasal işlemlere başlayacaksa,
Ombudsman tarafından gerçekleştirilmekte olan incelemeye son verilir.
Kamu Denetçisi (Ombudsman) Kurumuna şikâyet başvurusunda bulunmak, aynı
konu ile ilgili olarak yasal işlemlere başlamak için belirlenen zaman süresini
ertelemez. (75 gün)
Ancak mahkeme karar vermişse, fakat yetkili makam onun yerine getirilmesi ile
ilgili olarak gecikiyorsa/ ihmal ediyorsa ya da onu uygulamayı reddediyorsa, Kamu
Denetçisine (Ombudsmana) şikâyet sunulabilir.
11. Bir yasanın adaletsiz olduğunu düşünüyorum. Kamu Denetçisine
(Ombudsmana) başvurabilir miyim?
Yasallık ilkesi ve uygulanması, Kamu Denetçisi (Ombudsman) ve İnsan Hakları
Savunucusu Kurumunun temel direğini oluşturmaktadır. Yine de içlerinde,
boşluklar, belirsizlikler veya iyi ve sağlam idaresi ilkelerini veya insan haklarını
ihlal eden hükümler bulursa, Kamu Denetçisi (Ombudsman) bir yasanın,
yönetmeliğin ya da kurumsal çerçevenin tadilatını teşvik etmek amacıyla
işaretlemeler yapabilmektedir.
Ayrıca, yasalarda ya da tüzüklerde/ yönetmeliklerde kişilerin arasında cinsiyet,
uyruk, yaş v.s. gibi temelinde ayrımcılık yapmağa yol açan belli bir hüküm varsa,
Kamu Denetçisi (Ombudsman) Eşitlik Kurumu ya da Ayrımcılığa Karşı Kurum
sıfatıyla hareket ederek Başsavcıyı bildirir.
12. Kamu Denetçisi (Ombudsman), kişisel şikâyetler incelemek ve yetkili
makamlara tavsiye ile öneride bulunmaktan başka, diğer hangi eylemleri
üstlenmektedir?
Genişletilmiş yetkileri çerçevesinde Kamu Denetçisi (Ombudsman), aşağıda
gösterildiği gibi, çeşitli ve çok yönlü eğitim ve bilgilendirme faaliyetlerinde
bulunmaktadır:
 Vatandaşlara daha iyi hizmetler sunmak amacıyla kamu memurlarının
eğitimi ile ilgili faaliyetler üstlenmektedir;
 Ya belli kurumlara, ya da kamuya yönelik ve eşitlik, ayrımcılıkla
mücadele, toplumsal cinsiyet eşitliği, insan hakları, engellilerin hakları
konularında bilinçlendirme kampanyaları düzenlemektedir;
 Yetkilerinin kapsamına düşen konularla ilgili etkinlikler, konferanslar,
seminerler ve başka aktiviteler düzenlemektedir;
 Rehberler, uygulama kodları ve başka bilgilendirici malzemeler
yayınlamaktadır;
 Sözü yukarıda geçenlerin gerçekleştirilmesi için çeşitli daireler,
hizmetler, kurumlar ve sivil toplum örgütleri ile işbirliğinde
bulunmaktadır.
13.
Kamu Denetçisi (Ombudsman) neler yapıyor?
Kamu Denetçisi (Ombudsman), kamu hizmetlerinin eylemini belirten yasalara
uygun olarak çalışıp çalışmadığını, idare hukukunun genel ilkelerini yere getirip
getirmediğini, kararlarının ise insan ve vatandaş hakları ile uyumlu olup olmadığını
kontrol etmektedir.
Kamu Denetçisi (Ombudsman), kişisel şikâyet sunulmasından sonra veya kendi
inisiyatifiyle, sözü yukarıda geçen sorunlar ile ilgili olarak soruşturmalar yapmakta
ve tespit ettiği problemlerin çözümlenmesine yönelik önerilerde bulunmaktadır.
Bunun yanı sıra kamu memurlarının davranışlarını ve de vatandaşlara sundukları
hizmetleri iyileştirmek amacıyla çeşitli eğitim faaliyetleri düzenlemektedir.
Etkinliği sadece kamu sektörü ile sınırlıdır.
Her yılın sonunda bütün faaliyetlerini açıklayan Yıllık Raporu Cumhurbaşkanına
sunmaktadır.
Kamu Denetçisi (Ombudsman) Kurumunun kontrolü altında bulunan hizmetler veya
daha çok bilgi için buraya tıklayınız.
14.
Ayrımcılığa Karşı Kurum neler yapıyor?
Ayrımcılığa Karşı Kurum ya kendi inisiyatifiyle, ya da bir şikâyet başvurusu üzerine
kişilerin
 ırkı, milli veya etnik kökeni, ait oldukları toplum, dili, rengi, yaşı, engelli
oldukları, cinsel yönelimi, dini, politik ve diğer inançları nedeniyle

sosyal koruma, sosyal sigorta, sosyal yardımlar, sağlık hizmeti, eğitim
görme, dernek ve meslek örgütlerine katılım, konut da dahil ürün ve
hizmetlere erişim alanlarında
eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmemesini kontrol etmektedir.
Bu kurumun faaliyetleri hem özel sektörü, hem de kamu sektörünü kapsamına
almaktadır.
Yukarıda belirtilen alanların herhangisinde bir politikanın veya bir pratiğin/
uygulamanın yukarıda gösterilenlerin herhangisinin temelinde ayrımcılığa neden
olduğunu tespit ettiği takdirde, Kamu Denetçisi (Ombudsman) ayırt edici
uygulamanın feshi/ iptali/ sona erdirilmesi için öneriler içeren bir rapor
sunmaktadır.
Ayrıca, kararname verme veya ayırt edici bir uygulamaya/ pratiğe son vermeyi
reddeden bir hizmete ya da örgüte para cezası verme hakkı da var.
Bilgilendirme ve eğitim faaliyetleri yoluyla eşit muamele teşvik etmek ve de her
türlü ayrımcılık ile mücadele etmek Kurumun daha geniş yetki kapsamında. (7.
soruya bknz)
Her yılın sonunda bütün faaliyetlerini açıklayan Yıllık Raporu Cumhurbaşkanına
sunmaktadır.
15.
Eşitlik Kurumu neler yapıyor?
Eşitlik Kurumu ya kendi inisiyatifiyle, ya da sunulan bir şikâyet üzerine kişilerin
- cinsiyeti/ cinsiyet kimliği, ırkı, milli veya etnik kökeni, ait oldukları
toplum, dili, rengi, yaşı, engelli oldukları, cinsel yönelimi, dini, politik ve
diğer inançları nedeniyle
iş sözleşmeleri veya iş ilişkisini düzenleyen belgeler, çalıştırmalar, işten
çıkarmalar, gazetelerdeki eleman arama ilanları da dahil; istihdam, iş ve
mesleki eğitimi alanlarında
eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmemesini kontrol etmektedir.
-
Ayrıca, kişilerin çeşitli ürün ile hizmetlere (örneğin eğitim ve sağlık ile ilgili
hizmetler, bankalar, sigorta şirketlerine) erişiminde cinsiyete dayalı ayrımcılığın
yapılıp yapılmadığını da kontrol etmektedir.
Bu kurumun faaliyetleri hem özel sektörü, hem de kamu sektörünü kapsamına
almaktadır.
Yukarıda belirtilen alanların herhangisinde bir politikanın veya bir pratiğin/
uygulamanın yukarıda gösterilenlerin herhangisinin temelinde ayrımcılığa neden
olduğunu tespit ettiği takdirde, Kamu Denetçisi (Ombudsman) ayırt edici
uygulamanın feshi/ iptali/ sona erdirilmesi için öneriler içeren bir rapor
sunmaktadır.
Ayrıca, kararname verme veya ayırt edici bir uygulamaya/ pratiğe son vermeyi
reddeden bir hizmete ya da örgüte para cezası verme hakkı da var.
Bilgilendirme ve eğitim faaliyetleri yoluyla eşit muamele teşvik etmek ve de her
türlü ayrımcılık ile mücadele etmek Kurumun daha geniş yetki kapsamında. (7.
soruya bknz)
Her yılın sonunda bütün faaliyetlerini açıklayan Yıllık Raporu Cumhurbaşkanına
sunmaktadır.
16.
Bağımsız İşkenceyi Önleme Mekanizması neler yapıyor?
Kamu Denetçisi (Ombudsman), insanların tamamen veya kısmen özgürlüğünden
yoksun bırakıldığı yerleri (örneğin cezaevleri, tutuklama evleri/ karakollar,
psikiyatri hastaneleri, yaşlı konutları) serbest olarak ziyaret etmektedir; bunun
amacı da yaşam koşullarını gözetlemek ve kaydetmektir. Mekanizmanın amacı, bu
koşulların altında yaşayan kişilerin haysiyeti ile haklarının sağlanmasıdır.
Sözü geçen ziyaretten sonra Kamu Denetçisi (Ombudsman), hem tespit edilmiş
koşullar, hem de ilişkin yasal ve kurumsal çerçeve ile ilgili olarak önerilerde
bulunmaktadır.
Bunun yanı sıra, kontrol ve de yetkili makamlarla açık iletişim çerçevesinde,
Ombudsman, ilişkin önerileri yoluyla işkence ve insanlık dışı veya aşağılayıcı
muamele hususunda önleyici olarak hareket edebilmektedir.
Faaliyetleri hem özel sektörü, hem de kamu sektörünü kapsamına almaktadır.
Her yılın sonunda bütün faaliyetlerini açıklayan Yıllık Raporu Cumhurbaşkanına
sunmaktadır.
17.
Bağımsız Ulusal İnsan Hakları Kurumu neler yapıyor?
İşbu yetkinliğiyle Kamu Denetçisi (Ombudsman); herhangi bir devlet makamının,
insan haklarının kullanılmasını ihlal ettiği ya da kısıtladığı düşündüğü zaman, görüş,
öneri ve tekliflerle müdahale etmektedir.
Ayrıca, insan haklarına saygı göstermeyi teşvik etmek amacıyla daha geniş kapsamlı
etkinlikler düzenlemektedir ve bu amaçla insan hakları örgütleri ve teşkilatlanmış
diğer gruplarla temasa geçmektedir.
“İnsan hakları” teriminin içeriği ve de Kurum hakkında daha çok bilgi elde edinmek
için buraya tıklayınız.
18.
Bağımsız Engellilerin Haklarını Teşvik Etme Kurumu neler yapıyor?
Kamu Denetçisinin (Ombudsmanın), engellilerin haklarına ilişkin Birleşmiş Milletler
sözleşmesinin Kıbrıs’ta uygulanmasını teşvik etme, koruma ve izleme yetkisi var.
Bu çerçevede Ombudsman ya kendi inisiyatifiyle, ya da ilişkin bir şikâyet üzerine,
devlet makamlarının Sözleşmenin hükümlerini yerine getirip getirmediklerini
incelemektedir ve durumun geliştirilmesi için önerilerini içeren raporlar
sunmaktadır. Ayrıca, aynı konuyla meşgul olan başka kurumlar ve dernekler ile
işbirliğinde bulunup aydınlatmakta, bilinçlendirmekte ve de engellilerin haklarının
korunması ve yerine getirilmesini teşvik etmektedir.
Sözleşmenin içeriği ve Kurumun yetkileri hakkında daha çok bilgi elde edinmek için
buraya tıklayınız.
19. Kamu Denetçisi (Ombudsman) ve İnsan Hakları Savunucusu genel bilgi
veriyor mu?
Kamu Denetçisi (Ombudsman) ve İnsan Hakları Savunucusu Kurumunun memurları,
herhangi makam, sivil toplum örgütü ve vatandaşa Kurumun yetkileri ile ilgili
herhangi hususta bilgi vermeye hazırdır.
Bu amaçla 22405500 telefon numarasına başvurup yetkili memurdan istediğiniz
bilgileri alabilirsiniz.
Ancak, kamu hizmeti ile ilgili genel bilgiler için ya yetkili makama, ya da
(tarafından yerine getirilen belirli prosedürler için) Vatandaş Hizmet Merkezlerine
başvurabilmektesiniz.
20.
mi?
Benim sorunum Kamu Denetçisinin (Ombudsmanın) yetkisinin içine düşer
Kamu Denetçisi (Ombudsman) ve İnsan Hakları Savunucusu ve sizi ilgilendiren
konulara müdahale edip edememesi ile ilgili olarak çok sorunuz olabilir.
Bütün soruları öngörmek mümkün olmamakla beraber, aşağıda sizi ilgilendirebilen
ve Ombudsmanın müdahale edebildiği bazı örnekler verilmektedir:

Bir devlet makamına bir dilekçede bulundum ve aldığım cevap
gerekçeli değil/ haksızdır. Siz müdahale edebilir misiniz?

Maluliyet emekli maaşımın
inceleyebilir misiniz?

Hamileyim ve işten çıkartıldım. Bu sorun ile ilgili olarak size
başvurabilir miyim?

Çocuğumun, Müslüman olduğu için okulunda problemleri var. Bu
hususta neler yapabilirsiniz?

Eşcinselim ve meslektaşlarım tarafından ırkçı davranış karşı
karşıyayım. Yapılması mümkün olan bir şey var mı?

Öğretmenim ve dersimde ırkçılık ve ayrımcılık konularını da
tartışmak istiyorum. Nasıl yardımcı olabilirsiniz?

İkamet ettiğim bölgedeki yaşlı konutunda yerleştirilen insanların
doğru bakım almadıklarına inanırım. Bunu inceleyebilir misiniz?

Bir dilekçe sundum (örneğin sosyal yardım, inşaat ruhsatı,
planlama izni için), yetkili makam tarafından incelenmesinde ise
gecikme var. Başvurabilir miyim?
ödenmesi
durdurulmuştur.
Bunu

Engelli olduğum için çocuklarımla birlikte bir kamusal mekânına
gitmek mümkün değil/ çok zordur. Bu sorun ile ilgili olarak
yapabildiğiniz bir şey var mı?

Tutuklanmam/ gözaltına alınmam/ cezamı çekmem sırasında kötü
muamele gördüm. Bundan şikâyetçi olayım mı?
Her durumda sizi ilgilendiren konuyu tartışmak ve size, ilk bakışta Ombudsman
tarafından herhangi eylemin mümkün olup olmadığı hakkında bilgi vermek için
bizimle iletişime geçebilirsiniz.