T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI KİTAPÇIK TÜRÜ EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ölçme Değerlendirme ve Açıköğretim Kurumları Daire Başkanlığı A T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI PERSONELİNİN UNVAN DEĞİŞİKLİĞİ SINAVI 43. GRUP: ELEKTRİK (MÜHENDİS) 17 ARALIK 2006 Adayın Adı ve Soyadı Aday No (T.C. Kimlik No) Saat:10.00 : : DİKKAT: 1. Test kitapçıklarını kontrol ederek, baskı hatası olan kitapçığın değiştirilmesi için salon sorumlularına başvurunuz. 2. Test kitapçığındaki açıklamaları okuyunuz. 3. Sınavda hesap makinesi, cep telefonu ve çağrı cihazı kullanılması yasaktır. Bu cihazları sınav başlamadan önce salon başkanına teslim ediniz. CEVAP KÂĞIDI İLE İLGİLİ AÇIKLAMA 1. Cevap kâğıdı üzerine yazacağınız yazı ve yapacağınız işaretlemelerde kurşun kalemden başka kalem kullanmayınız. 2. Size verilen cevap kâğıdında yazılı olan bilgilerin size ait olup olmadığını kontrol ediniz ve kitapçık türünü mutlaka işaretleyiniz. 3. Cevaplarınızı cevap kâğıdına aşağıdaki örnekte olduğu gibi yuvarlağı, dışına taşırmadan işaretleyiniz. Yanlış karalamalarınızı düzeltirken yuvarlağın içini temizce siliniz. ÖRNEK KODLAMA: A 1. 2. 3. 4. B C D TEST KİTAPÇIĞI İLE İLGİLİ AÇIKLAMA Test kitapçığında 50 soru bulunmaktadır. Test için verilen cevaplama süresi 70 dakikadır. Her sorunun dört seçeneği vardır. Dört seçenekten sadece bir tanesi doğru cevaptır. Cevaplarınız puanlanırken her doğru cevaba puan verilecek, yanlış cevaplarınız dikkate alınmayacaktır. Size ayrı bir karalama kâğıdı verilmeyecektir. Test kitapçığınızın içindeki boş alanları karalama yapmak için kullanabilirsiniz. Soracağınız bir şey var mı? Varsa şimdi sorunuz; sınav başladıktan sonra sorularınıza cevap verilmeyecektir. Hazır mısınız? Sınav, okulun bütün salonlarında aynı anda başlayacağı için başlama zilini beraberce bekleyelim. Hepinize başarılar dileriz. (Salon başkanı başlama ve bitiş saatini tahtaya yazacaktır.) Bu testin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünün yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, bilgisayar ortamına alınması, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması veya başka bir amaçla kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, doğabilecek cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır. BAŞLAYINIZ DENİLMEDEN TEST KİTAPÇIĞINI AÇMAYINIZ. A ELEKTRİK (MÜHENDİS) 1. 7. X rasgele değişkenin varyansı, 2, aşağıdakiler- f (x ) x(4 x 1)2 fonksiyonunun minimum den hangisinde doğru olarak verilmiştir? noktaları aşağıdakilerden hangisidir? A) 2. 1 2 1 6 B) C) 1 1 , 2 6 D) 0, 1 1 , 2 6 nın üçüncü terimi aşağıdakilerden hangisidir? B) 2 C) - 4ax D) 4ax2 için saçılma matrisi aşağıdakilerden hangisidir? 1 0 0 B) 0 1 0 0 0 1 0 0 1 C) 1 0 0 0 1 0 1 1 0 D) 0 0 1 0 0 1 4. f x 4 C) 2 = E[ X2] - (E[X])2 D) 2 = E[ X2] + (E[X])2 A) 3 3. Saat yönünde dönen üç kapılı bir döndürgeç 1 0 0 A) 0 1 0 0 1 0 B) 2 = (E[X])2 2 3 0 8. 1 3 2 matrisinin determinantı nedir? 0 2 5 f (x) 2 e 2ax fonksiyonu için Taylor seri açılımı- A) 0 A) 2 = E[ X2] B) 7 C) 15 D) 32 9. Bir torbada kırmızı, sarı ve mavi renklerde toplam 64 tane bilye vardır. Rasgele çekilen bir bilyenin kırmızı olma olasılığı 5/16, sarı olma olasılığı 1/8 dir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri bulunabilir ? I- Sarı bilyelerin sayısının kırmızı bilyelerin sayısına oranı II- Çekilen bilyenin mavi olma olasılığı III- Çekilen bilyenin kırmızı veya sarı olma olasılığı A) Yalnız I B) II - III fonksiyonu hangi bölgede C) I - II D) I - II - III 4 2x 2 tanımlıdır? 10. y(t ) Ke at u( t ) işaretinin Laplace dönüşümü ne olur? A) 2 x 2 B) x 2 C) 2 x 2 D) 0 x 2 A) 5. Hilesiz bir zar atılıp üst yüzündeki noktaların sayısı olan N1 değeri not ediliyor. Daha sonra da N2 adı verilen tamsayı 1,...N1 aralığında rastgele olarak seçiliyor. N2=3 olma olasılığı nedir? A) 1/6 B) 29/180 C) 3/20 C) fX(x) olarak verilmiştir. fX(x) için aşağıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri doğrudur? I- X in tanımlı olduğu her x değeri için fX(x) ≥ 0 II- Eğer x1 < x2 ise, fX(x1) ≤ fX(x2) III- fX(x)’in altındaki toplam alan herzaman 1’dir. IV- fX(x) bilinirse, X rasgele değişkenin ortalama değeri hesaplanabilir. sa K 11. f x ln A) D) 19/120 6. Rastgele değişken X in olasılık yoğunluk işlevi, K R e ( s) a sa 12. K sa D) sa K 4 x 2 ifadesinde f 1 değeri nedir? 1 4 B) 1 3 C) 1 4 B) - sin c t C) cos ct D) 2 sin c t h( t ) e at u(t ) olan bir sisteme veriliyor. B) Yalnız III D) I, III ve IV -2- 3 8 x(t ) e at u( t ) a 0 olan bir giriş dürtü tepkisi y(t ) x(t ) * h(t ) çıkışı ne olur? A) Yalnız I C) I, II ve III D) f (t) cos c t sinyalinin Hilbert dönüşümü aşağıdakilerden hangisidir? A) sin c t 13. B) A) 1 at e ,t 0 a B) 2 2at e a C) 1 at e ,t 0 2a D) 1 a t e 2a A ELEKTRİK (MÜHENDİS) 14. e st biçimindeki karmaşık üstel sinyaller doğru- 19. Empedans değerleri R=4, XL=6 ve XC=8 olan bir direnç, endüktans ve kapasitans seri bağlanıyor. Aşağıdakilerden hangisi doğrudur? sal zamanla değişmeyen sistemlerin özişlevleridir (eigenfunction). Fourier serisi analizinde hangi s değeri kullanılır? A) Reel 15. B) Sanal C) Pozitif A) Akım gerilimden ileri fazdadır. B) Akım gerilimden geri fazdadır. C) Akım gerilim arası faz farkı yoktur. D) Gerilim ile akım arasında 90 faz farkı vardır. D) Negatif f ( t ) gerçel değerli bir sinyal olmak üzere, f̂ ( t ) , f ( t ) fonksiyonunun Hilbert dönüşümüdür. Buna göre f̂ ( t ) nin Hilbert dönüşümü aşağıdakilerden hangisidir? A) –f(t) B) f(t) C) 2 f(t) 20. Aşağıda grafikleri verilen sistem giriş sinyali x(t) ve sistem dürtü tepkisi h(t) ise sistemin çıkış sinyalinin y(t) = x(t) * h(t) , t = 1’deki değeri nedir? x(t) h(t) 2 2 D) –2 f(t) 16. Aşağıdaki devrenin zaman sabiti () kaç sn’dir? i 10 H A) 1 50 1 -1 75 150 5A t t 1 B) 1.5 C) 2 D) 4 21. i1(0) = 10 A olduğuna göre t 0 için i1(t) A) 2 B) 1 C) 0,1 aşağıdakilerden hangisidir? D) 0,88 0,1 H 17. Devrenin aktarım işlevi, Vo(s) / Vi(s) aşağıdaki- 4 İ1 lerden hangisidir? 4 2 1 Vi(t) + 12 İ1 2H V ( t) _ + o + _ 2F A) i1(t)=10e-t C) i1(t)=10e-100t 3 B) i1(t)=20-10e-2t D) i1(t)=20-10e-100t 22. Giriş gerilimi 22000 olan kaynak tarafından A) –s2 / s2+2s+0,25 C) –4 / s(s2+2s+0,25) 1 , ZL= 4+j3 seri biçimde beslenmektedir. Kaynakta akım ve gerilimin aynı fazda olması için ZL’e paralel bağlanması gereken ZC değeri ne olmalıdır? B) –s/s2+2s+0,25 D) -1 / s2(s+0,5)(s+1,5) 18. İki paralel Z2 ve Z2 yüklerinin terminallarine 200o V rms’lik bir voltaj kaynağı bağlandığında, sırası ile 3-j4 VA ve 5+10 VA’lık kompleks güç çekmektedirler. Bu kaynaktan akan akımın büyüklüğünün rms değeri aşağıdakilerden hangisidir? A) 1,5 A rms C) 0,5 A rms A) –j3 B) 5 C) 1/j3 D) –j25/3 23. 3 Ohm'luk bir direnç üzerinden ortalaması (mean) 1 A ve değişintisi (variance) 4 A2 olan bir Gaussian rasgele (random) akımı geçmektedir. Direnç üzerinde tüketilen gücün ortalama değeri nedir? B) 1 A rms D) 0,25 A rms A) 15 W -3- B) 12 W C) 6 W D) 0 W A ELEKTRİK (MÜHENDİS) 24. R değerinin gördüğü Thevenin eşdeğer devresi 26. Şekilde görülen devrede I3 akımı nedir? aşağıdakilerden hangisidir? 20 20 6 90 V I3 R + b 5 12 B A) 33/28 B) 16/15 C) 28/33 D) 28/16 27. X ve Y bağımsız ve aynı dağılıma sahiptirler. RTH V ve Z rasgele değişkenleri V = X + Y ve Z = 2X + R şeklinde tanımlanmışlardır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur? b A) -12V, 4 C) 16V, 4 40V 10V a VTH 5 2 30V a A A) V ve Z aynı ortalamaya fakat farklı varyansa sahiptirler. B) V ve Z aynı varyansa fakat farklı ortalamaya sahiptirler. C) V ve Z aynı ortalama ve varyansa sahiptirler. D) V ve Z aynı ortalamaya sahiptir fakat varyanslarının karşılaştırılabilmesi için X’in olasılık yoğunluk işlevi bilinmelidir. B) -8V, 8 D) 42V, 8 25. Şekilde görülen devre için A-B arasındaki akım kaynağı eşdeğer devresi hangisidir? 6A 28. Geri beslemesiz bir amplinin girişine 0.025 V uygulandığında çıkışında %10, 2.harmonik distorsiyonlu 30 V elde ediliyor. Çıkıştan %1.5 oranında gerilim seri tipten bir negatif geri besleme girişe uygulanırsa çıkış kaç volt olur? 3 A 3 18V 4 A) 1.58 6A 3 2 A 1,5 Zc1 1 A) n2 Z Z x e jl B A D) A C) 3 3A B Zc 2 Z x 6A B C) Z n:1 B) 2A D) 2.56 matrisi elemanı S 11 nedir? A 9 C) 1.84 29. Aşağıda görülen devreye ilişkin saçılma B A) B) 2.18 2A B -4- Z x tan l 1 Zx B) n 2 Z Z x 1 n 2 Z Z x 1 Z Z x D) 1 n2 Z Z x n2 A ELEKTRİK (MÜHENDİS) 30. Geribeslemeli bir denetim sisteminin kapak 33. döngü öz (characteristic) denklemi, A(s) = s3 + (K + 2)s2 + 2Ks + 2K = 0 olarak verilmiştir. Kök-yer eğrisi çiziminde, eğer varsa, sırasıyla kalkış ve varış açıları hangileridir? A) (±120°, 0°) C) (±135°, ±315°) 31. E E0e j Z b z- yönünde, sonsuz uzunlukta silindirik bir iletim hattı şekilde gösterilmiştir. "a" yarıçaplı iç iletkenden homojen dağılmış bir akımı geçmektedir. Dış iletkenin yarıçapı “b” dir ve akımına -z yönünde dönüş sağlamaktadır. Bu yapı için 0<r< bölgesinde manyetik alanın (B) büyüklüğünün grafiği aşağıdakilerden hangisidir? 60 (x 2 y) olarak fazörü verilen elektromanyetik dalganın yayılma yönü nedir? A) 5 5 â x jâ y B) 2â x â y C) â x 2â y D) â x 2â y A) 32. Aşağıda görülen şekilde 1. bölge için 1=2.4 o olan bir dielektrik malzemedir. D1 3âx 4ây 6âz c/m3 verilmiş ise E 2 ’nin 2 a ifadesi aşağıdakilerden hangisidir? 2 b o a 1 1 a B) (±70°, ±30°) D) (±90°, ±45°) D2 2 B) 0 b r o 2 a o 2 b D1 C) A) (1.5â x 2â y 3â z ) 0 a b r o 2 a o B) (7.2â x 9.6â y 14â z ) C) (1.25â x 4â y 6â z )1 / 0 2 b D) (3â x (4 / 2.4)â y (6 / 2.4)â z ) 0 D) a b r o 2 a o 2 b a b r 34. Geçirgenlikleri 9o ve o olan bir ortamda y yönünde ilerleyen bir düzgün düzlem dalganın elektrik alan fazörü E0 = 120 genliğine sahiptir ve z yönündedir. Açısal frekansı ise, 0 boş uzayın empedansı ve c boş uzaydaki faz hızı olmak üzere, dalganın manyetik alan fazörü aşağıdakilerden hangisidir? A) e C) -5- j y c â z j z e 3c â x B) 3e D) j y c â j y e 3c â x y A ELEKTRİK (MÜHENDİS) 35. Şekilde görüldüğü gibi ve 2 akımı taşıyan 40. Mikroişlemcide 2’nin tümleyeni (2’s complement) sistemi ile 0101 – 0011 işlemi yapılmak isteniyor. Aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır? sonsuz uzunluklarda paralel iki telin P noktasında oluşturduğu manyetik alan şiddeti nedir? I P A) 0101 + 1101 C) 1011 + 0011 2I 41. F=Σ m (1, 5, 10, 11, 14, 15) d/3 3 2d B) 4 d C) d D) d 4 36. İç yarıçapı a , dış yarıçapı b olan eşeksenli 1m A) F=A.B + A’.B’.C C) F=B’.C.D + A.B.D’ uzunluğunda bir kablonun kapasitansı aşağıdakilerden hangisidir? 37. A) 1 (b a) 2 0 C) 2 0 ln b / a B) mantıksal fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir? 0 ln b / a + : VEYA : ÖZEL VEYA . : VE ¯ : DEĞİL Z L 2 j2 değerindeki bir yük hangi uzaklıkta ne değerde bir paralel saplama ile uyumlandırılabilir? A) 0,25, j0,25 C) 0,025 , j2 38. J1 Q2 x K 1 Q2 K2 x B) 1001 C) 0110 1 1 11 1 1 10 1 1 B) F=A.C + A’.C’.D D) F=A.B + C.D 5V _ A _ B A B C D Çıkış C D B _ A _ B z Q1Q2 x Bellek birimi olarak 2 adet J-K flip-flop’un yer aldığı bir eşzamanlı ardışıl makinenin uyarı ve çıktı işlevleri yukarıdaki gibidir. Makinenin kabul edeceği (algılayacağı) x girdi dizisi aşağıdakilerden hangisidir? (MSB ilk gelen bittir; Q1Q2 = 00 başlangıç durumudur.) A) 1101 01 A B) 0,5, j2 D) 0,25 , j2 J2 x 00 01 11 10 00 42. Yandaki CMOS devresinin ln b / a 2 0 D) AB CD Boolen fonksiyonunun Karnough haritası yanda verilmiştir. Bu fonksiyon nasıl basitleşir? d A) B) 0101 - 0011 D) 1000 – 0011 A) C+D B) [C+(AB)].D C) [ C +(AB)]. D D) C D 43. Ayrı uyarımlı (separately excited) bir da motora D) 0010 mekanik bir yük bağlanmıştır. Yükün tork-hız eğrisi ve motoru karakterize eden veriler aşağıda grafiksel olarak verilmiştir. Motorun bu yükü sürerken hızı, radyan/saniye olarak, aşağıdakilerden hangisidir? 39. Bir Boolen fonksiyonu F=A.B.C+CD olarak tanımlanıyor. DeMorgan yasası ile aşağıdakilerden hangisi elde edilir? A) F’ = (A’.B’.C’) + (C’.D’) B) F’ = (A’+B’+C’) . (C’+D’) C) F’ = (A’+B’+C’) + (C’+D’) D) F = (A’.B’.C’) + (C’.D’) a) b) c) A) 30 -6- d) B) 60 C) 90 D) 120 A ELEKTRİK (MÜHENDİS) 44. 3 fazlı, 25 beygir gücünde, 230 V, 60 Hz, Y-bağ- 47. Yanda görülen transistor lanmış bir endüksiyon motoru bir kaynaktan 60 A akım çekmektedir. Güç faktörü 0.866 (lagging) olarak verilmiştir. Stator bakır kaybı 850 W, magnetik göbek kaybı 450 W, rotor bakır kaybı 1050 W ve mekanik kayıplar 500 W olarak verilmişse; bu çalışma rejiminde motorun kayması (slip) aşağıdaklierden hangisidir? A) 0.0329 B) 0.054 C) 0.064 devresi için d.a. eşdeğer devresi hangisidir? +30V 60K 4K Vç Vg C2 C1 0, 8V 40K 1K D) 0.10 45. Bir elektrik güç sisteminde Y-Y bağlı transforA) matörün a.g tarafında tek-faz-toprak arızası meydana gelmektedir. Transformatörün a.g. tarafında nötr doğrudan toprağa bağlanmıştır. Aşağıdaki durumlardan hangisi doğrudur? B) 4K 5K 15K A) Arızalı hatta bağlı faz akımı, transformatörün her iki tarafında per-unit olarak aynı değere sahiptir. B) Böyle bir arızanın analizi için pozitif, negatif ve sıfır-bileşen devreleri paralel bağlanır. C) Transformatörün y.g. tarafındaki faz akımları biribirine eşittir. D) Arızalı hatta bağlı faza karşılık gelen ve transformatörün y.g. tarafında bulunan hatta sıfır-bileşen akımı akmaz. 60K Vg 7,5V 1K 30V C) 20K D) 5K 4K 60K 15K 46. Bir tristörün iletime geçebilmesi için .../ iletimin 30V kesilmesi (susturulması) için ….. Yukarıda verilen ifadede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? 30V A) Anod-katod yönünde pozitif gerilim uygulanır / kapısına negatif gerilim darbesi uygulanır. B) Kapısına pozitif gerilim darbesi uygulanır / kapısına negatif gerilim darbesi uygulanır. C) Anod-katod yönünde pozitif gerilim uygulanır / girişlerden geçen akım kesilir (söndürülür). D) Kapısına pozitif gerilim darbesi uygulanır / tristörden geçen akım kesilir (söndürülür). -7- 20K 1K 15 V 7,5V 1K A ELEKTRİK (MÜHENDİS) 48. Aşağıdaki transistör hangi çalışma aralığından- 50. Aşağıda görülen devre için çıkış gerilimi dır? aşağıdakilerden hangisidir? R Vg 10 + t V0 4V -10 A) A) Normal Aktif C) Normal Kesim B) Normal Doyum D) Ters Doyum 4V 49. Aşağıda verilen Boolen işlevinin kaç tane asal t gerektireni (essential prime implicant) vardır? F(A,B,C,D)= (0,2,3,5,7,9,10,11,13,15 ) A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 B) Vo 8V t C) 10V 4V t D) Vo 14V 8V t 6V TEST BİTTİ. CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ. -8- - ELEKTRİK (MÜHENDİS) A TESTİ CEVAP ANAHTARI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. A D C A D D C B D A B A D B A C B C A C C D A D B 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. C A A B D D C C B B C A A B A B C B B D D A D C C -9-