Her sistemin kendine özgü görevleri olmasına karşın bu görevleri diğer sistemlerden bağımsız olarak gerçekleştiremez. Egzersizle yukarıdaki açıklamanın bağlantısı nedir? Sinir Sistemi - Sinir sistemi vücuttaki tüm faaliyetleri kontrol eden iki sistemden biridir. - Sinir sistemi faaliyetleri istemli ya da istemsiz yolla kontrol eder. - Diğer sistemlerle işbirliği içerisinde egzersizin veya hastalığın meydana getirdiği stresle başa çıkar/çıkmaya çalışır. Sinir Sistemi Sinir Sistemi - Sistemin işleyişinin kolay anlaşılabilmesi için merkezi ve periferik sistem olmak üzere ikiye ayrılır. Merkezi sistem: Periferik sistem: Beyin ve omurilik içerisinde bulunan kısım olarak tanımlanır. Bunun dışında kalan kısım olarak tanımlanır. Sinir Sistemi Periferik sistem: Aferent (sensor) ve eferent (motor) sinirlerden, kaslar üzerinde bulunan motor son plakalardan ve duyu organları üzerinde bulunan özelleşmiş duyu reseptörlerinden oluşur. Eferent sinirler somatik ve otonomik sinirler olarak ikiye ayrılır. Sinir Sistemi Periferik sinir sistemi: Otonomik sinirler: Sempatik sinirler: Hedef bölgedeki aktiviteyi arttıran sinirleridir. Parasempatik sinirler: Hedef bölgedeki aktiviteyi azaltan sinirleridir. Sinir Sistemi Egzersiz açısından bakıldığında, - İskelet kasları vasıtasıyla hareketin oluşumunu sağlamak. - Yüksek beyin merkezleri aracığı ile egzersiz sırasındaki kararları vermek ve hareketi kontrol etmek. Sinir Sistemi Aerobik (dayanıklılık) egzersizleri: Otonomik sinir sisteminin fonksiyonlarını düzenleyerek daha verimli çalışmasını sağlar. Örneğin parasempatik sinir sisteminin aktivitesini arttırarak aynı şiddette yapılan egzersizlerde kalp atım hızını düşürür. - Daha fazla dolum zamanı. - Daha fazla atım hacmi. - Daha fazla kardiyak çıktı. - Dokulara daha fazla oksijenli kanın taşınması Kas Sistemi - Sinir sistemi ve iskelet sistemi ile birlikte hareketi oluşturur. - Sinir sisteminin uyarıları ile kasılır ve kuvvet üretir. - Enerji ve ısı üretme kabiliyeti sayesinde vücudun uygun sıcaklıkta kalmasını sağlar. - İç organların kasılma yoluyla görevlerini gerçekleştirmelerini sağlar. - Damar ve tüp (bağırsak) yapılarda içlerindeki maddenin geçişini sağlar…... Kas Sistemi - İskelet kasları (çizgili kaslar) Hareketin oluşumu, enerji tüketimi - Düz kaslar: İç organların çalışması (Akciğerde solunum gazlarının değişimi) - Kalp kası: Oksijen ve besinlerin egzersiz sırasında dokulara taşınması ve artık ürünlerin uzaklaştırılması Kas Sistemi Egzersiz açısından bakıldığında, Yüksek şiddetli direnç antrenmanları kas hacminde ve kuvvetinde artış (hipertrofi ve hiperplazi) getirmektedir. Bağ dokuların kalınlaşması ve esnekliğinin artması İskelet Sistemi - Vücudun yapısal şeklini oluşturur. - Özellikle hayati organları darbelerden korur. - Kas sistemi ile birlikte hareketin gerçekleşmesini sağlar. - Mineraller için depo görevi görür - Kemik iliği vasıtasıyla kan hücreleri üretimi yapar. İskelet Sistemi Egzersiz açısından bakıldığında, - Osteoporoz riski düşer. - Kırmızı kan hücresi üretimi artar. - İhtiyaç duyulan kemik mineral yoğunluğuna ulaşılır. İskelet Sistemi Normal Kemik Dokusu Osteoporotik kemik dokusu Kardiyo-vasküler Sistem - Dokulara oksijen besin maddesi ve gerekli maddeleri (hormon elektrolit vs.) taşımak - Dokulardan karbondioksit ve diğer atık maddeleri uzaklaştırmak. - Vücut ısısının düzenler. Kardiyovasküler Sistem Egzersiz açısından bakıldığında, - 3-5 dakikadan uzun süren egzersizlerde performans ağırlıklı olarak aerobik enerji sistemine yani oksijene bağlıdır. Yapılan araştırmalar kardiyovasküler sistemin bu anlamda performansı (VO2maks) belirleyici rol üstlendiğini göstermektedir. Solunum Sistemi - Oksijenin vücuda alınması - Karbondioksitin vücuttan uzaklaştırılması - Asit-baz dengesinin korunması Solunum Sistemi Egzersiz açısından bakıldığında, - Laktik asidin uzaklaştırılması Üriner Sistem - Zararlı atık maddelerin uzaklaştırılması - Elektrolit miktarının ayarlanması - Sıvı hacminin ayarlanması - Ph düzeyinin ayarlanması Üriner Sistem Egzersiz açısından bakıldığında, - Kan basıncının ayarlanması - Termoregulasyon Sindirim Sistemi - Makro besinlerin, mikro besinlerin, elektrolitlerin ve suyun besin maddelerinden alımı. Sindirim Sistemi Egzersiz açısından bakıldığında, - Egzersiz sırasında ihtiyaç duyulan enerjinin sağlanması - Egzersiz sonrasında toparlanma ve onarım için gereken besinlerin sağlanması. - Egzersiz sırasında kan şekerinin korunması Hormonal Sistem - Vücuttaki faaliyetleri sinir sistemi ile birlikte sürdürmek. - Homeostatisi sağlamak. Homeostatis = Denge durumu Hormonal Sistem Egzersiz açısından bakıldığında, - Epinefrin, Norepinefrin (adrenalin, noradrenalin) yoluyla kalp atım hızını ve kan basıncını kontrol eder - İnsülin ve glukagon yoluyla kan şekerini ve enerji seviyesini kontrol eder. - Anabolik hormonlar kas yapımını ve onarımını arttırır. - Büyüme hormonu vasıtasıyla tüm dokularda büyüme sağlanır. Bağışıklık Sistemi - Hastalık, sakatlık ve anormal doku büyümelerinde vücudun iyileşmesini sağlar. Bağışıklık Sistemi Egzersiz açısından bakıldığında, - Egzersizi engelleyecek olumsuzlukların ortadan kaldırılması - Egzersiz kaynaklı olumsuzlukların ortadan kaldırılması. Bağışıklık Sistemi