ÇOCUK KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI Prof. Dr. İrfan YORULMAZ Güniz sok., No:14/3, Kavaklıdere, Ankara Tel: (312) 428 51 12 ORTA KULAKTA SIVI TOPLANMASI VE KULAK TÜPÜ AMELIYATI Orta kulakta sıvı toplanması genellikle genizden orta kulağa hava taşıyan östaki tüpünün yetersiz çalışmasına ve tedavi edilmemiş orta kulak iltihaplarına bağlıdır. Çocuklarda sıklıkla büyümüş ve iltihaplanan geniz eti ile birlikte görülür. Evde ebeveynlerin sigara içmesi ve hava kirliliği de etkili faktörlerdir. İlaç tedavisine rağmen 3 aydan uzun süre orta kulakta sıvı toplanması, tedavi edilmediğinde kalıcı işitme kaybına ve ileri yaşlarda akıntılı müzmin orta kulak iltihabına neden olabileceğinden ameliyatla tedavi edilmelidir. Orta kulak ve Östaki tüpü : Orta kulak, kulak zarının hemen arkasında bulunan havayla dolu bir boşluktur. Kulak zarı titreştiğinde, orta kulaktaki küçük kemikçikler de titreşirler ve sesin iç kulağa, buradan da sinirler yoluyla beyine iletilmesi sağlanır. Burnun gerisindeki geniz bölgesi ile orta kulak arasında bulunan ve "östaki tüpü" adı verilen küçük bir tüp, dış ortam ile orta kulağın basıncının aynı olmasını sağlar. Bakteri ve virüs cinsi mikroplar, östaki tüpü yoluyla burundan ve genizden orta kulağa ulaşabilir ve orta kulak iltihabına neden olabilirler. Orta kulak iltihabı tedavi edilmediğinde veya tekrarlayan iltihaplanmalar olduğunda orta kulaktaki sıvı birikimi sürekli hale gelebilir. Orta kulak sıvısı tek başına kulağa zarar vermez; ancak sıvı varlığında işitmede azalma olur ve orta kulakta mikropların üremesi, dolayısıyla da yeni orta kulak iltihaplarının gelişmesi kolaylaşır. Orta kulakta sıvı toplanmasının belirtileri nelerdir ? Orta kulakta sıvı toplanması genellikle sessiz seyreden bir sorundur. Sıklıkla tek belirti olan işitme kaybı hafif derecelidir ve ebeveynlerin dikkatini çekmeyebilir. Çocuğunuzun televizyonu yüksek sesle dinlemeye başlaması, okul başarısının düşmesi veya öğretmeninin çocuğun dikkatsiz davrandığı yönündeki uyarıları orta kulakta sıvı toplanmasına bağlı işitme kaybını akla getirmelidir. Orta kulakta sıvı toplanması nasıl teşhis edilir ? Doktorunuz çocuğunuzun kulağına otoskop veya mikroskop adı verilen ışıklı bir aletle bakacak ve gerekiyorsa bazı kulak testleri isteyecektir. Orta kulakta sıvı toplanmasının tedavisi - Ameliyat ne zaman gereklidir ? Son yıllarda birçok çocuğa kulak tüpü takıldığını duymuşsunuzdur; ancak cerrahi tedavi, otitis media'da ilk tercih edilen tedavi yöntemi değildir. İlk aşamada bir ilaç tedavisi yapılır. Antibiyotikler ve "dekonjestan" adı verilen ilaçlar ile, östaki tüpünü açmak ve sıvının buradan boşalmasını sağlamak amaçlanır. Eğer kulaktaki sıvı birikimi ilaç tedavisine rağmen devam ederse doktorunuz orta kulaktaki sıvıyı uzaklaştırmak için cerrahi tedavi önerebilir. ÇOCUK KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI Prof. Dr. İrfan YORULMAZ Güniz sok., No:14/3, Kavaklıdere, Ankara Tel: (312) 428 51 12 Kulak tüpü ameliyatı sırasında neler olur ? Eğer ameliyatın ne olduğunu anlayabilecek yaşta ise, çocuğunuza onu nelerin beklediğini anlatarak kendini ameliyata hazırlamasına yardımcı olabilirsiniz. Kulak tüpü ameliyatında : • Çocuğunuz, genel anestezi verilerek uyutulacaktır. Bu, ameliyatın bir ameliyathanede yapılacağı ve çocuğunuzun ameliyat sırasında bir anestezi uzmanı tarafından izleneceği anlamını taşır. • Çocuğunuz yaklaşık 15-30 dakika süreyle uyuyacaktır • Kulak zarına kulak yolundan müdahale edilecektir. Kulak tüpü takılması için deride bir kesi yapılmasına gerek yoktur. • Kulak zarında yaklaşık 2 mm çapında küçük bir delik açılacak ve orta kulaktaki sıvıyı buradan boşaltılacaktır. • Kulak zarında açılan deliğe 1-2 mm çaplı küçük bir tüp yerleştirilecektir. Kulak zarına takılan tüp, küçük bir iplik makarasına benzer ve havayı orta kulağa ortasındanki delikten taşır. Kulak tüpü ameliyatından sonra nelere dikkat etmeliyiz ? Kulak tüpleri, orta kulağa hava gitmesini sağlayarak genellikle tekrarlayan orta kulak iltihaplarını önlerler. Bununla birlikte, kulak tüpü takıldıktan sonra kulak yolundan orta kulağa su girmesi ihtimali ortaya çıkar. Bu durumda, sudaki bakteri ve virüs cinsi mikropların orta kulakta iltihaba neden olması mümkündür. Bu nedenle, kulak tüpü takıldıktan sonra suyla ilişkili her türlü faaliyette (yüzme, banyo, duş, vb) çocuğunuzun kulak yolunu tıkamanız gerekir. Doktorunuz kulak tıkacını nasıl hazırlayacağınızı veya ne tür bir tıkaç temin etmeniz gerektiğini size açıklayacaktır. Kulak tüpü, kulak zarında genellikle 6-12 ay süreyle kalır; daha sonra kendiliğinden kulak yoluna düşer ve kulak zarında tüpün takıldığı delik kendiliğinden kapanır. Tüp, kulak kanalından dışarı çıkmaz; bu nedenle tüpün kulak zarından düşüp düşmediğini görmeniz mümkün değildir. Tüpün kontrolunu belli aralıklarla doktorunuz yapacaktır. Eğer tüp kendiliğinden düşmezse, doktorunuz 12 ay ile 3 yıl arasındaki bir sürede tüpün alınması gerektiğini bildirecektir. Kulak tüpleri, orta kulak iltihaplarının önlenmesinde oldukça etkili olmakla birlikte, tek bir uygulama kesin tedavi için yeterli olmayabilir. Tüpler ancak yerinde kaldıkları süre içinde yarar sağlarlar; tüp düştükten sonra iltihabın tekrarlaması halinde tüpün yeniden takılması gerekebilir.