Program : Belli bir işi,/görevi yerine getirmek üzere hazırlanmış

Program : Belli bir işi,/görevi yerine getirmek üzere hazırlanmış algoritmik bir ifadedir, kendi içinde
bir bütün olarak çalışır. Genellikle yazılım tarafı ile ilgili kişilerin uğraşıdır, ancak sistem gelişitiirici gibi
programcılar hen yazılım hem donanım ile ilgilidirler.
Yazılım (software) : Bir program işinin program kodları ile üretilmesidir. Donannım dışında kodlama
ile oluşturulan program kod ve veri kümesidir. Bir veya birden çok programın ve/veya verinin bir
araya gelmesi ile oluşur.
Program kodu : Bir programın yazımında kullanılan programa dili (C, Java, basic vb) özellikleri ile
yazılmış program elemanları.
Değişken (variable): Verilerin bellekte tutulduğu verilerin simgesel adresleri olarak kullanılan
simgeler.
Dizinler (array) : Aynı tür birden çok verilerin bellekte tek bir isim altında tutulduğu adresleri
gösteren simgeler. Matematikte vektör ve matris yapılarına benzetilebilir.
Operatör : Değişken ve veriler üzerinde işlem (+, -, > , vb) yapma özellikli simgeler.
Deyim (statement) : Üst düzey programlama dillerinde çeşitli işlemleri gerçekleştiren tekil işlem
adımlı eylem sembolleri. Örneğin atama değimi, (BASIC dilinde, C dilinde N <- 5) değerin (5) atanacağı
veya tutulacağı değişken (N) olduğunu ifade eder.
İfade (expression) : deyimlerin içerisinde kullanılan diğer açıklayıcı, yardımcı ifadeler.
Donanım (hardware): Genel olarak elektronik elemanlardan oluşan ve bilgisayar sistemini oluşturan
(disk, bellek, işlemci, anakart vb) birimlere verilen adlandırmadır.
Bellek (memory): Program kodlarının ve verilerin ve bilgisayar çalışırken üretilen sonuçların sadece
bilgisayar açık ve çalışırken saklı tutulabildiği donanımdır. RAM, ROM, EPROM gibi tipleri vardır.
Saklama birimi (storage unit) : Bilgisayar program kodları ve verilerinin uzun süre saklanabildiği disk,
disket, CD, DVD, manyetik teyp, flash bellek gibi cihazlardır. Bellek ile karşılaştırılacak olursa, bellek
bilgisayar çalışırken kullanılır saklama birimi bilgisayar kullanılmadığı zamanlarda da bilgileri saklama
devam eder. Bellek daha yüksek erişim hızına sahiptir, bellek saklama birimine göre daha az saklama
kapasiteli birimlerdir ve optimum kullanımı daha önemlidir. Saklama birimleri çok daha yüksek bilgi
depğolama ve saklama kapasitelerine sahiptir.
İşlemci (processor) : Bilgisayarın (CPU) merkezi işlem birimi içinde yer alan aritmetik işlemleri ve
mantık karşılaştırmalarının yapıldığı (ALU) arithmetic and logic unit, (CU) control unit ve register
içeren birimdir. (Örnek işlemciler ; Pentium işlemci, motorola 68040 işlemci vb)
Makina kodu (machine code) : İşlemci üzerinde çalışan program komut kümesinin dönüştürüldüğü
son komut yapısı, doğrudan doğruya işlemciye uygun oluşturulmuş binary program kodları, Makine
kodu ile yazılmış bir program, işlemcide hiçbir derleyici veya dönüştürücüye gerek duymaksızın çalışır.
Assembly dili : Makine kodu düzeyinde olan komutlara simgesel isimler verilerek oluşturulmuş
programlama dili. (Örnek,toplama işlemi; makine kodu 0xFB karşılık gelen assembly dilinde add
komutudur) . Assembly dilinde yazılmış programın çalışması için makine koduna dönüştürülmesi
gerekir, Bu dönüştürme işini yapan yazılıma assembler denir. Her işlemci ailesinin kendine özgü
makine kodu ve assembly dili vardır.
İşletim sistemi (operating system) : Bilgisayarın donanımı ile kullanıcı ve programlar arasındaki
etkileşimi sağlayan, bilgisayar sistem kaynaklarını paylaştıran ve yöneten programlar
kümesi/yazılımdır. Bir bilgisayar çalıştırılmaya başlandığında ilk çalışan işletim sistemi yazılımıdır ve
makine kapanıncaya kadar bilgisayarı kontrlu altında tutar. (Örnek DOS, Windows, UNIX, LINUX, MOS,
Androit vd.)
Dosya (file) : Birbirleri ile ilişkili verilerin veya program parçalarının bilgisayar üzerinde bir arada
tutulduğu bilgi yapısı. Her dosyanın temel olarak bir adı (file name=dosya adı) ve ne tür veri içerdiğini
belirten bir (dosya türü=file type) uzantısı vardır. Örneğin; *.bas *.c *.for *.jpeg *. gif *.doc vb.
Karakter (character) : Bilgisayar ortamında metinleri oluşturmak için kullanılan harf ve sembollerden
oluşan ve bilgisayar ortamında saklanırken sayı dönüşümü yapılan semboller. En çok kullanılan
karakter tablosu ASCII ve Uniode dir.
Dizgi (String ): Sayı veya harflerden veya sembollerden oluşan değer dizisi. “ “ içerinde gösterilir ve
bu türdeki sayılar ile aritmetiksel işlem yapılamaz.
Dinamik/statik bellek (dynamic/static memory) : Bir değişkene ait bir bellek alanının önceden saklı
tutulması (reserve edilmesi) yöntemine statik bellek, gerektiği anda bellekteki uygun bir yerin
kullanılması, işlem bitince serbest bırakılmasına dinamik bellek kullanımı denir. Dinamik bellek
kullanımı belleğin verimli kullanılması amacıyla yapılır.
Veri yapısı (data structure) : Bilginin bellekte kapladığı alan ve bilginin tutulma şekli ve düzenidir.
Programlama dillerinin bir özelliğidir ve genel olarak tamsayı, kesirli, sayı, karakter ve sözcüklerin ayrı
özelliklerde saklanması için kullanılır. Bu özellik programlarda programcı tarafından tanımlanır.
Veri modeli (data model) : Verilerin birbirleriyle hiyerarşik, ilişkisel veya sırasal durumunu gösteren
kavramsal bir yaklaşım yöntemidir. Örneğin ağaç ve graf veri modeli.
İteratif ve rekürsif yaklaşım : İteratif yaklaşımda bir algoritma içerisinde belirlenen bir kodun
tekrarlanması ihtiyacının ilgili programlama dili döngüsü içerisinde kullanılarak yapılmasıdır. Örneğin
programlama dilinde for , while döngü komutları. Rekürsif yaklaşımda ise, işlem tekrarlama ihtiyacı
bir döngü komutu kullanılmadan yapılmasıdır.
Programlama dilleri (programming languages) : Bilgisayarın donanımsal yapısını fazla bilmeye gerek
duymaksızın, algoritma geliştirmek için gerekli aritmetiksel ve mantıksal işlemleri yapmaya yarayan
kendi özgü değişken ve komut syntaxı olan program geliştirme amaçlı oluşturulmuş kodlama aracıdır.
Her dilin kendine özgün güçlü yanları vardır. Örnek, BASIC, FORTRAN, C, JAVA gibi.
Veri tabanı (data base) : Verilerin belli bir disiplin içerisinde saklanması, bulup ulaşılması ve
sorgulanması amacıyla geliştirilmiş yazılım sistemlerdir. Örneğin SQL (structured query language),
Access, MS SQL, ORACLE, SYSBASE gibi.
Kümeleme karakteri { } : C, C++ ve Java gibi dillerde birbiri ile ilişkili kod parçalarının gruplanması için
kullanılır. İşaret aç/kapa veya başlangıç/bitiş yeri anlamında kullanılır. Başlama ve bitiş için daima 2
sembol çifti olarak kullanılır. Bir programda iç içe veya ard arda birden çok küme karakteri
kullanılabilir.