DERS: KİMYA KONU:KİMYASAL TÜRLER ARASI

DERS: KİMYA
KONU:KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM
BAĞ ENERJİSİ
İki atomlu bir gaz molekülünü nötral atomlarına ayrıştırmak için gereken enerji bağ
enerjisi olarak adlandırılır.
Örneğin;
Oksijen molekülünün oksijen atomlarına ayrışması için mol başına 145 kj lük enerji
gerekirken , hidrojen molekülünü atomlarına ayrıştırmak için mol başına 436 kj lük
enerji vermemiz gerekir. Buna göre hidrojen molekülü oksijen molekülünden daha
kararlıdır.
Kimyasal türleri birbirinden ayırmak için gereken enerji 40 kj/mol veya daha fazla ise
bu türler arasındaki etkileşim ​güçlü etkileşim ​olarak kabul edilir.
Kimyasal türleri birbirinden ayırmak için 40 kj/mol den daha az enerji gerekiyorsa
türler arasında ​zayıf etkileşim ​meydana gelir.
Bağlar oluştuğunda veya koptuğunda farklı kimlikte yeni kimyasal türler meydana
geldiğinde enerji değişimi yüksek olur. Hal değişimi ve çözünme gibi fiziksel bağların
rol aldığı değişimlerde ise maddelerin kimliğinde bir değişim olmaz , bu nedenle
enerji değişim daha küçük olur.
GÜÇLÜ ETKİLEŞİMLER
-İyonik bağ
-Kovalent bağ
-Metalik bağ
1-İYONİK BAĞ
Elektronegatiflikleri birbirinden çok farklı atomlar arasında elektron alış verişinin tam
olduğu ve sonuçta iyonların oluştuğu varsayılır. Elektron kaybeden atom pozitif iyon
elektron kazanan atom ise negatif iyon haline geçer. İyonik bağ zıt yüklü bu iyonlar
arasında oluşan elektrostatik çekme kuvvetidir. İyonik bağın oluşumuna örnek olarak
NaCl bileşiği verilebilir.
İYONİK BAĞLARIN SAĞLAMLIĞI
İyon yarıçapı arttıkça, elektrostatik çekim gücü azalır.
İyon yükü arttıkça çekim gücü artar ve iyonik bağın kuvveti artar.
İYONİK BAĞLI BİLEŞİKLERİN ÖZELLİKLERİ
İyonik bağlı bileşikler zıt yüklü iyonların bir araya gelmesiyle oluşan elektrostatik
çekim kuvveti olduğundan erime kaynama noktaları yüksektir.
İyonik bileşiklerin katı halleri sert ve kırılgandır.
İyonik bağlı katılarda iyonlar hareket etmediği için elektrik akımını iletmezler.
İyonik katılar suda çözündüğünde elektrik akımını iletir.
2-KOVALENT BAĞ
Daha kararlı hale gelebilmek için iki atom arasında iki veya daha fazla elektronun
ortaklaşa kullanılması ile oluşan kimyasal bağlara kovalent bağ denir.
Oluşan bileşiklere ise kovalent bağlı bileşikler denir. Kovalent bağlı moleküllerin
oluşması için kullanılan elementlerin ametal olması gerekir.
KİMYASAL BAĞLARIN İYONİK VE KOVALENT KARAKTERİ
Kimyasal bağlarda elektronlar elektronegatifliği yüksek olan atomun çekirdeği
tarafından daha kuvvetli çekilir.
Bir atomun kimyasal bağdaki elektronları kendine çekme yeteneğinin ölçüsüne
elektronegatiflik denir.
Bir kimyasal bağdaki elektronlar %100 bağdaki bir atoma ait olamaz. Çünkü bu
elektronlar her iki atom tarafından az ya da çok çekilir. Dolayısıyla bir kimyasal bağ
ne kadar iyonik olursa olsun mutlaka kovalent karakter taşır. Yani %100 iyonik bağ
yoktur.
İki atom arasındaki elektronegatiflik farkı sıfırsa oluşan bağ %100 kovalenttir.
İyonik bağlı bileşiklerin atomları arasındaki elektronegatiflikleri farkı büyüktür.
Kovalent bağlı bileşiklerin atomları arasındaki elektronegatiflik farkı küçülür.
3-METALİK BAĞ
Metal atomlarının gevşek bağlı değerlik elektronları vardır. Bu elektronlar diğer metal
atomlarında bulunan eş enerjili boş değerlik orbitalleri arasında gezinir. Bu şekilde
çok sayıda elektronların metal atomları arasında gezinmesiyle bir elektron denizi
oluşur. Bu arada elektron kaybeden atomlar pozitif yüklü iyon haline gelir.
Pozitif yüklü metal iyonları ile elektron denizi arasında elektrostatik çekim kuvveti
meydana gelir. Bu çekim kuvveti metalik bağ olarak adlandırılır. Metalik bağ
atomlarının bir arada durmasını sağlar.
METALLERİN ÖZELLİKLERİ
Tel ve levha haline getirilebilir.
Metaller elektrik akımını iletir.
Metallerin yüzeyi parlaktır.
Bir maddenin tanecikleri arasındaki bağ ne kadar güçlü olursa metal o kadar sert
olur.
ZAYIF ETKİLEŞİMLER
Zayıf bağlar Van Der Walls bağları ve hidrojen bağları olarak gruplandırılır.
Van der walls bağları kendi arasında dipol-dipol bağları iyon-dipol bağları
indüklenmiş dipol bağları olarak sınıflandırılır.
HİDROJEN BAĞLARI
N, O veya F atomuna bağlı H atomunun başka bir moleküldeki N, O veya F atomuyla
oluşturduğu bağa hidrojen bağı denir.
Bir molekülde hidrojen bağı varsa kaynama noktası yükselir.
VAN DER WALLS BAĞLARI
DİPOL-DİPOL BAĞLARI:​ Polar moleküller arasındaki çekim kuvvetlerine dipol-dipol
çekimleri denir.
İYON-DİPOL BAĞLARI :​ Bir iyon ile polar bir molekül arasındaki çekim kuvvetlerine
iyon dipol bağları denir.
İNDÜKLENMİŞ-DİPOL BAĞLARI :​ ​ Bir iyon ile apolar bir molekül arasında geçici
olan etkiye indüklenmiş dipol denir.
İYON-İNDÜKLENMİŞ DİPOL BAĞLARI :​ İyonik bileşiklerin atom veya apolar
moleküllerle oluşturduğu bağlara iyon indüklenmiş dipol bağları denir.
DİPOL-İNDÜKLENMİŞ DİPOL BAĞLARI :​ ​Polar moleküllerin atom veya apolar
moleküllerle oluşturduğu bağlara dipol indüklenmiş dipol bağları denir.
İNDÜKLENMİŞ DİPOL - İNDÜKLENMİŞ DİPOL BAĞLARI :​ (London Kuvvetleri)
Atom veya apolar moleküller arasında oluşan bağlara denir.
​KOLAY
GELSİN ARKADAŞLAR
SORULARLAGELDİK