6. Sınıf Yeryüzünde Yaşam 2.Ünite Konu Anlatım DÜNYA'YI KEŞFEDIYORUZ Yaşadığımız şehir kasaba ya da köyde oturduğumuz evin, eğitim gördüğümüz okulun bir adresi vardır.Adres,birçok evin bulunduğu bir yerde evimizin yerini kolayca bulmamızı sağlar.Bunun gibi yeryüzünde herhangi bir ülkenin veya şehrin de adresi vardır. Bu adreslerden birisi de o yerin paralel ve meridyen değerleriyle belirtilmesidir. Öyleyse meridyen ve paralel nedir? Yerküreyi kuzey ve güney olmak üzere iki eşit parçaya bölen daire ekvatordur. Ekvatorun kuzeyine Kuzey Yarımküre, güneyine Güney Yarımküre denir. Ekvatora eşit aralıklarla yatay olarak çizilen dairelere paralel denir. Örneğin, Ankara 40 derece kuzey paralellinde yer alır. Paralelleri dik kesen ve kutup noktalarında birleşen yaylar ise meridyen denir. Ekvator, paralellerinin başlangıcı olduğu gibi meridyenlerin de bir başlangıcı vardır. Bu, Ingilterenin Greenwich gözlem evinden geçtiği varsayılan 0 derece başlangıç meridyenidir. Paraleller Yerküre etrafında doğudan batıya uzanan çizgiler paralel çizgilerdir. Paralel daireleri,0 olan ekvatordan itibaren derecelendirilir. Ekvatorum kuzeyinde 90 güneyinde 90 olmak üzere toplam 180 paralel dairesi vardır. Iki paralel arasındaki uzaklık 111 kmdir. Paralellerin Özellikleri *Birer derece aralıklarla geçirilen dairelerdir. *Kutuplara doğru çevre uzunlukları küçülür. *Aralarındaki uzaklık birbirine eşit ve 111 km dir. *Paraleller doğu batı yönlüdür. *Başlangıçları ekvatordur. Meridyenler Kuzeyden güneye kutuplar arasında uzanan Çizgiler meridyen yaylarıdır. Ingilterenin Greenwich gözlemevinden geçen meridyen, Başlangıç meridyeni kabul edilir. Başlangıç Meridyeninin 180 doğusunda 180 batısında Olmak üzere toplam 360 meridyen vardır. Meridyenlerin Özellikleri *Birer derece aralıklarla geçirilmişlerdir. *Ekvatoru ve paralelleri dik keserler. *360 meridyen yayı bulunmaktadır. *Meridyen yayları eşit uzunluktadır. *Birbirini izleyen iki meridyen arasındaki zaman farkı 4 dakikadır. Yerküreye baktığımız zaman irili ufaklı kara parçalarının gelişigüzel Dağılmış olduğunu görürüz.Karaların çok büyük olanlarına kıta dendiğini biliyoruz.dünya üzerinde yedi kıta vardır;Kuzey Amerika,Avrupa,Asya, Güney Amerika,Afrika Antartika'dır.Kıtaların arasındaki çukur alanları dolduran büyük su kütleleri okyanus olarak adlandırılır. Aşağıdaki şekilde yukarıda Bahsedilen kıtaları görebilirsiniz. TÜRKIYE'NIN MATEMATIK KONUMU Ülkemiz, Atatürkün işaret ettiği çağdaş Uygarlık düzeyine çıkmayı hedefleyen genç ve dinamik nüfusuyla Asya ve Avrupayı birbirine bağlayan bölgede güçlü bir devlettir. Batısında sanayileşmiş Avrupa ülkeleri ile güney doğusunda petrol zengini Orta Doğu ülkeleri bulunur. DÖRT MEVSIM TÜRKIYE Yeryüzü şekilleri ve konum iklim üzerinde etkilidir.Ülkemizde, Karadeniz iklimi,Akdeniz iklimi ve Karasal iklim olmak üzere üç çeşit Iklim görülür. Karasal Iklim Ülkemizde görülen en yaygın iklim çeşididir. Bu iklimin en önemli özelliği havanın çabuk ısınıp soğumasıdır.Yazlar sıcak ve kurak,kışlar soğuk ve kar yağışlıdır.Kayseri,karasal iklim görülen illerimizdendir.Yazın ortalama sıcaklık 25 derece iken, kışın -3 dereceye düşer.En çok yağış ilkbahar mevsiminde görülür. Karadeniz Iklimi Karadeniz kıyı şeridi boyunca görülen bu iklim çeşidinde her mevsim yağışlıdır.Mevsimler arasında karasal iklimdeki gibi büyük sıcaklık farklılıkları yoktur.Yazlar serin,kışlar ise ılıktır.Rize,Karadeniz iklimi iyi yansıtan illerimizdendir.Her mevsim yağış alır ama en fazla yağış sonbaharda görülür ve ortalama 800 mm'dir. Akdeniz Iklimi Akdeniz ve Ege Bölgesi kıyıları ile Marmara Denizi çevresinde görülen Akdeniz ikliminde sıcak ve kurak yazlar yaşanır.Kışlar,ılık ve yağışlı Dır.Özellikle Akdeniz kıyılarında kar yağışı ve don olayları nadir görülür.Bu durum,bölgede seracılığın gelişmesini sağlamıştır.Antalya,Akdeniz ikliminin görüldüğü illerimizdendir.En fazla yağış kış aylarında görülür ve ortalama 700 mm'dir.Yağış, Akdeniz üzerinde farklı sıcaklıktaki hava kütlelerinin karşılaşmasına bağlı olarak meydana gelir. DEÄžIŞIK YERLER, FARKLI YAŞAMLAR Yerkürenin yaklaşık %30'u karalarla kaplıdır ve bu alanların sadece %12'si yaşamaya elverişlidir.Geri kalanı çok soğuk,çok sıcak,çok engebeli,bataklık ya da sık ormanlarla kaplıdır.Yerleşim yeri insanların yaşamak ve yerleşik düzen kurmak için seçtikleri yerdir.Dünyanın değişik yerlerinde insanlar birbirinden farklı özellikleri olan yerleşim alanı seçmelerinde belirleyici rol oynayan birçok neden vardır ve en önemlisi de iklimdir. ÇÖL IKLIMI (Tatombo Anlatıyor) Ben Avusturalya çöllerindeki Adelhayt kasabasında yaşıyorum. Kasabamız uçsuz bucaksız kum tepelerinin ortasına kurulmuş.Avcılıkla geçiniyoruz.Ava gitmek için havanın serinlediği akşam saatlerini bekleriz.Gündüz hava çok sıcak olur.Gecelerin dondurucu soğuğundan ve vahşi hayvanlardan korunmak için hava kararmadan eve dönmemiz gerekir. KUTUP IKLIMI (Tulukak anlatıyor) Ben Kuzey Kutbunda dünyanın en büyük adasında buzdan bir evde yaşıyorum. Günlük yaşamımın nasıl olduğunu merak ediyor musunuz? Köpeklerin çektiği kızakları ulaşım aracı olarak kullanıyoruz.Aydınlatma aracı olarak ayı balığı yağı kullandığımız lambalarımız var.Hava her zaman çok soğuk olduğundan sürekli çok kalın giysiler giyiyoruz. MUSON IKLIMI (Muhammed Seyit anlatıyor) Ben,Asya kıtasında küçük bir ülke olan Bangladeşte yaşıyorum.Pirinç çok sulu toprakta yetişirse verimi yüksek olduğundan yağmurun yağmasını dört gözle bekliyoruz.Ancak bazen çok fazla yağış,hayatımızı olumsuz etkiliyor. ÇALIŞMA YAPRAĞI 1 Aşagıda Türkiye’nin 7 bölgesi harita üzerinde verilmiştir.Anlattımız konudan bazı çıkarımlar yaparak hangi bölgenin şehrinde hangi iklim daha etkili oldunu bulup konumuzu pekiştirmeye çalışacağız. KARASAL İKLİM KOCAELİ AKDENİZ İKLİMİ DENİZLİ KARADENİZ İKLİMİ ANTALYA KONYA TRABZON ERZURUM GAZİANTEP NOT:İKLİMLER İLE ŞEHİRLERİ OKLAR İLE EŞLEŞTİRİNİZ.HANGİ ŞEHİR HANGİ İKLİM ETKİSİN DE İSE OKU ORAYA FIRLATINIZ. ÇALIŞMA YAPRAĞI 2 BEN CİN ALİ.BENİM OTURDUM YERDE YAZLAR SICAK VE KURAK KIŞLAR İSE ILIK VE YAGISLI GECER.MAKİYE COK RASLARIM BEN BİZİM BURALAR DA,ZEYTİN TURUNÇGİL ÖNEMLİDİR BİZİM BURDA… SİZCE CİN ALİ HANGİ İKLİM BÖLGESİ DE YAŞAMAKTADIR. A )KARASAL İKLİM B)ÇÖL İKLİMİ C)AKDENİZ İKLİMİ D)KARADENİZ İKLİMİ ÇALIŞMA YAPRAGI 3 Aşagıda bazı bilgiler ve cevaplar verilecektir.Bu verilen bilgiler ile cevapları sayı kodlaması ile yazınız. ( )BAŞLANGIÇ MERİDYENİN GEÇTİGİ YERİN İSMİ KARASAL İKLİM_1_ ( )YAZLARI SICAK VE KURAK KIŞLARI SERT GEÇER GREENWİCH _2_ ( )DÜNYAMIZI ENİNE KESEN ÇİZGİ ÇÖL İKLİMİ_3_ ( )3 KITAYI BİRBİRİNE BAGLAR EKVATOR_4_ ( ) YILLIK YAĞIŞ MİKTARI EN AZ OLAN IKLIM TÜRKİYE _5_ ( )BAŞLANGIÇ MERİDYENİNİN GEÇTİĞİ ÜLKEDİR İNGİLTERE_6_