halkla ilişkiler 5

Halkla İlişkiler ve Etik
Etik sözcüğü Yunanca ahlak anlamına gelen
“ethos” sözcüğünden türetilmiştir.
Sözlük anlamı olarak etik;
Töre bilimi, ahlak bilimi, ahlaki, ahlakla
ilgili olarak tanımlanmaktadır.
Etiğin ilgi alanı, insanın bütün davranış ve
eylemlerinin temelini araştırmaktadır.


Etik, ahlak felsefesidir.
Etik,doğruyu,yanlışı ve iyiyi,kötüyü
tanımlayarak neyin yapılması veya
yapılmamasını belirlemektedir.
Etik neyin yapılması gerektiğini, hangi
eylemin iyi olduğunu, neyin yaşama anlam
kazandırdığını gösterir.
Kısaca belirtecek olursak; etik doğru ve
yanlış davranış teorisidir.
Ahlak; Bir toplumda iyi ya da kötü olarak
kabul edilen davranışları belirleyen yazısız
kurallar bütünüdür.
Ahlak; İnsanların birbirleriyle veya devletle
olan ilişkilerinde kendilerinden yapmaları
istenen davranışlarla toplum düzenini
sağlayan bir kurallar ve normlar bütünüdür,
yani toplumsal bir olgudur.
Ahlak, bir insan topluluğunun asgari
düzeydeki ortak paydasını oluşturur.
Her zaman ortaklaşa sahiplenilmesi
gerekir.
Ahlak herkesin onayını almış, uzlaşılmış
bir çerçevedir.
Kimse kendini bu çerçevenin dışında
tanımlamaya kalkamaz.
BEN TEMİZİM, TEMİZİM, TEMİZİM...
"Hiç kimseye kötülük etmedim. Yakınlarımı bahtsızlığa
sürüklemedim. Gerçek evinde alçaklık etmedim. Kimseyi
gücünün dışında çalıştırmadım. Benim yüzümden kimse korku
duymadı, yoksulluk ve acı çekmedi, bahtsız olmadı. Tanrıların
kötü gördükleri şeyleri hiç bir zaman yapmadım. Kölelere kötü
muamele etmedim ve ettirmedim. Kimseyi aç bırakmadım.
Kimseye gözyaşı döktürmedim. Kimseyi öldürmedim ve
kimsenin kahpece öldürülmesini emretmedim. Kimseye yalan
söylemedim. Hiçbir utandırıcı davranışta bulunmadım. Zina
etmedim. Yiyecekleri pahalı ve eksik satmadım. Terazinin
dirhemi üzerine hiçbir zaman elimi bastırmadım. Teraziyle
tartarken hiçbir zaman hile yapmadım. Süt çocuklarının
ağızlarından sütü uzaklaştırmadım. Hayvanları çalmadım. Tanrının
kuşlarını avlamadım. Ölmüş balığı tutmadım. Hiç bir arkın suyunu
başka yöne çevirmedim.
Ben temizim, temizim, temizim.”
Eski Mısır Yazıtları
Etik Kurallar
Toplumsal yaşam içerisinde kişilerin topluma,
toplumun da kişilere karşı uyması gereken
birtakım etik kurallar vardır. Bu kurallar genel
olarak şu başlıklar altında toplanabilir.
Doğruluk, dürüstlük Güvenilir olma
Sadakat
Adalet
Başkalarına yardım etme
Başkalarına saygı gösterme
Vatandaşlık sorumluluğuna sahip olma
Yalan söylememe
Başkasının hakkını yememe
Karşısındakinin güç durumundan
yararlanmama
Acısı olanın acısını paylaşma
Dayanışma
Bireylerin eşitliğinin kabul edilmesi
Kaynakların adil dağıtılması
Mükemmeliyeti arama vb.
Genel olarak işletme etiği,çalışma etiği
meslek etiği ile birlikte anılır.
Çalışma etiği dendiğinde işe karşı
geliştirilen kişisel tutum ve davranışlar.
 Meslek etiği meslek mensuplarının uymak
zorunda oldukları ilkelerdir. Mesleki
davranışla ilgili neyin doğru, neyin yanlış,
ne haklı, neyin haksız olduğu hakkında
inançlara dayalı ilkeler ve kurallar
topluluğudur.
 İşletmecilik etiği ise işletme örgütünün
kurumsal yada örgütsel ahlakını temsil
etmektedir.

Mesleki Etik İlkeler
MESLEKİ
ETİK
İLKELER
DOĞRULUK
YASALLIK
YETERLİK
GÜVENİRLİK
MESLEĞE
BAĞLILIK
İşletme etiği kavramı, modern toplumda
ürün ve servis üreten işletmelerde, ahlaki
standartları ve bu standartların nasıl
sisteme ve işletmeye uyarlanabileceği ile
ilgilenmektedir.
Bu olgu, örgütün çıkar grupları ile karşılıklı
güven saygı temelinde dürüst ve olumlu
ilişkiler kurma ve geliştirmesini ifade
eder.
İşletmelerin içinde yaşadıkları toplumun
bir parçası olmaları, toplum için iyi olanın
işletme içinde iyi olması gerektiğini veya
tam tersi işletme için iyi olanın toplum
içinde iyi olması gerektiğini ortaya
çıkarmıştır.
Bu açıdan işletmeler, halkla ilişkiler etiğini
de şekillendiren bir takım standartlar
koyma gereksinimini hissetmişlerdir.
Kalite son yıllarda iyice popülarite
kazanmış bir kavramdır.
Halkla ilişkiler açısından kalite müşterinin
sürekli devam eden bir tatmin düzeyine
ulaşmasıdır.
İşletmeler son gelişmelerle kamuoyunun
beklentilerini ve gereksinimlerini dikkate
almak şeklinde gerçekleşen sürekli bir geri
bildirim sürecine girmişlerdir.
Her açıdan kaliteli olmak, kamuoyuna
karşı sorumluluklarının en güzel yerine
getirme şekli olarak ortaya çıkmaktadır.
İşletmelerin toplumun önemini fark
etmeleri halkla ilişkileri ve halkla ilişkiler
etiğini kavramının yeniden ele alınmasını
gerektirmiştir.
Halkla İlişkiler Meslek Yasaları
Halkla ilişkiler mesleğini yerine getirenleri bir
çatı altında toplayarak aşağıdaki amaçlar için
kurulan dernekler; meslek ve mesleği
uygulayanlar için büyük önem taşımaktadırlar.
 Meslek içi dayanışma sağlamak, mesleğin
tanınması ve gelişmesi amacına yönelik
çalışmalar yapmak,
 Mesleğin sorunlarını çözüme kavuşturmak,
mesleğin ve mesleği icra edenlerin
itibarlarının korunması amaçlı çalışmalar
yapmak,
Mesleği icra edenlerin içine
düşebilecekleri etik çıkmazlar konusunda
kılavuzluk etmek,
 Uygulayıcıların belli çerçeveler içinde
hareket etmelerini sağlamak ve meslek
ilkeleri oluşturarak
 Mesleği korumak ve standardı sağlamak

Ve bu dernekler çeşitli dönemlerde bir
araya gelerek uluslar arası çapta halkla
ilişkiler etik-ahlak kurallarını
belirlemişlerdir.
Halkla ilişkiler mesleği ile ilgili uluslararası
ve ulusal düzeyde belirlenmiş olan IPRA
Meslek Ahlakı İlkeleri, Atina Bildirisi,
Lizbon Bildirisi, Roma Bildirisi, Helsinki
Bildirisi ve TÜHİD Meslek Ahlakı İlkeleri,
önemli işlevlere sahiptirler.
Ipra Meslek Ahlakı İlkeleri
Ipra, bugün tüm dünyada 82 ülkeden bine
yakın halkla ilişkiler uzmanının üye olduğu
uluslararası halkla ilişkiler derneğidir.
(International Public Relations Association)
Üye;
 Bütün müşterilerine görev anlayışı
açısından ayrım gözetmeksizin adil ve eşit
davranmalıdır.
 Eski ya da yeni müşterisine ait gizli bilgileri
ilgili tarafın onayı olmadan açıklamalı ve
bunları daima kendine saklamalıdır.
 Müşterinin işini yaparken başka hiç
kimseden değerli hediye, komisyon maaş
alamaz.
Daima kamuoyunun çıkarları doğrultusunda
hareket etmelidir.
 Üye bir halkla ilişkiler uzmanı asla medyayı
birbirine düşürecek hareketlerde
bulunmamalıdır.
 Bir halkla ilişkiler uzmanı yanlış veya
çarpıtılmış bilgiyi basına vermemelidir.
 Üye hiçbir zaman bir derneği kendi çıkarları
için kullanmamalıdır.

Atina Bildirisi
Üye;
 Mesleki görevlerini yerine getirirken,
“İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde
belirtilen ahlak ilkelerine ve kurallarına
uymalıdır
 Her zaman ve tüm koşullar altında,
temas kurdukları kişilerin güvenini
kazanacak ve bu güveni hak edecek
şekilde hareket etmelidir
Her türlü koşul altında, tüm ilgili
tarafların çıkarlarını; gerek hizmet
ettikleri kuruluşun ve gerekse ilgili
toplulukların çıkarlarını dikkate alacak
şekilde hareket etmelidir
 Kesin ve kanıtlanabilir gerçeklere
dayanmayan bilgilerin dolaşımını
sağlamaktan kaçınacaktır
 Ahlak dışı, dürüst olmayan ya da insan
onuru ve dürüstlüğüne zarar verebilecek
herhangi bir etkinlik ya da taahhüde
katılmak

Lizbon Bildirisi
Üye;
 İnsan hakları bildirgesinde belirtilen
ilkelere uymalıdır
 Meslek davranışında doğruluk ve
dürüstlüğe bağlı kalmalıdır
 Müşterinin çıkarlarıyla çelişen
davranışlarda bulunmamalıdır
 Meslektaşlarına karşı haksız rekabetten ve
mesleğin haysiyetine zarar verecek her
türlü uygulamadan kaçınmalıdır
Roma Bildirisi
Dernek üyesi,
 Halkla ilişkiler uygulamalarında en yüksek
standartları yerine getirmekle kesin olarak
yükümlüdür.
 Ayrıca üye, geçmişteki ve mevcut
müşterilerine, üye arkadaşlarına ve halkla
ilişkiler uzmanlarına, halkla ilişkiler
mesleğine, diğer mesleklerin uzmanlarına,
tedarikçilere, aracılara, iletişim organlarına,
çalışanlara ve bütün kamuya karşı
sorumludur.
Mesleki etkinliklerini kamu çıkarına
gereken saygıyı göstererek yürütecektir.
 Mesleki etkinlik sırasında öğrenilen ya da
verilen sırlara saygı duyacaktır.
 Başka mesleklerden uzmanlarla işbirliğine
girip çalışırken bu mesleklerin ahlak ve
ilkelerini farklı tutmayacak, bu ahlak ve
ilkelere saygı gösterecek ve bu ahlak ve
ilkelerin çiğnenmesine bilerek taraf
olmayacaktır.

Helsinki Bildirgesi
Helsinki’de yapılan Dünya Halkla İlişkiler
Kongresi’nde halkla ilişkiler mesleğinde
kalite ve kalite geliştirme konusunda ele
alınacak hususlar belirtilmiştir
 Bir meslek olarak Halkla İlişkiler; ortak ve
geniş bir bilgi temeline, akademik
çalışmalara, araştırmalara, etik ilkelere ve
performans denetimine dayanmalıdır. Bu
özellikler birbirini tamamlar ve meslekteki
kalite kavramının köşe taşlarını
oluştururlar.
TÜHİD Meslek Ahlakı İlkeleri
Türkiye Halkla İlişkiler Derneği üyeleri, halkla
ilişkiler mesleğinin profesyonel değerlerini ve
itibarını korumak doğrultusunda aşağıda yer
alan meslek ahlak ilkelerini benimser, uygular,
yaygın ve doğru olarak uygulanması konusunda
aktif rol üstlenir.
TÜHİD Üyeleri;
 Tüm bireylerin, İnsan Hakları Evrensel
Beyannamesi'nden doğan haklardan
yararlanmaları gerektiği inancından hareket eder
ve mesleklerini İnsan Hakları Evrensel
Beyannamesi'nin ruhu doğrultusunda icra
ederler
 Halkla ilişkiler mesleğini, kamuoyu çıkarlarını
zedelemeyecek biçimde icra ederler
 Çocuklarla ilgili ürünlerin tanıtılması için
hazırlanan halkla ilişkiler mesajlarında onların
güven duygularını zedeleyecek, ruhsal ve fiziksel
zayıflıklarını etkileyecek içerik bulunmamasına
özen gösterirler,
Mesleki faaliyetleri sırasında karşılıklı anlayış
yaratmayı hedefleyerek kurdukları iletişimin, hem
yasal hem de ahlaki açıdan toplumun kültürel
değer ve inançlarını zedeleyici nitelikte
olmamasını gözetirler
 Mesleklerini icra ederken, ilgili tüm tarafların
görüşlerinin adil bir biçimde temsil edilmesine
özen gösterirler
 Meslekleri gereği edinebilecekleri sır niteliğindeki
bilgilerin gizliliği prensibine saygı gösterirler
 Meslekleri gereği kurdukları iletişimin açık, doğru,
iki yönlü ve tarafların tam anlamıyla
bilgilendirilmesine dayalı olmasına özen
gösterirler.






Çalışmaları esnasında Fikir ve Sanat Eserleri
Kanunu maddelerine uyum içinde davranırlar
Meslek ahlakı ilkelerine ters düşecek görevleri
kabul etmezler
Mesleğin itibarını ve saygınlığını korumak ve
yükseltmek için çalışırlar
Meslektaşlarının itibarını zedeleyecek
yorumlarda ve davranışlarda bulunmazlar
Medyanın haber alma ve kamuoyunu
bilgilendirme özgürlüğü ile Basın Meslek
İlkeleri'ne saygı gösterirler
Bloglar, forumlar, video ve fotoğraf paylaşım
siteleri, sosyal paylaşım ağları ve benzeri sosyal
medya araç ve ortamlarının kamuoyunun
bilgilendirilmesi ve kamuoyu görüşlerinin
yansıtılması açısından zenginleştirici nitelikte
olduğundan hareketle; bu ortamlardaki mesleki
faaliyetlerinde kimliklerini ve/veya temsil ettikleri
kişi ve kurumların kimliklerini şeffaflık ilkesi
doğrultusunda açıklarlar
 Kişisel veya kurumsal düzeyde rekabet etmek
gereken durumlarda, rekabeti haksız olarak
etkileyecek kişisel/kurumsal bağlantılarını; ikincil
olarak üstlenilmiş görevlerini vb. bu amaca hizmet
edecek şekilde kullanmazlar.

TÜHİD;
 Halkla ilişkiler meslek ahlakı ilkelerinin gözetilmesi
konusunda CERP (Avrupa Halkla İlişkiler
Konfederasyonu), IPRA
(Uluslararası Halkla İlişkiler Derneği), Global
Alliance ve ICCO (Uluslararası İletişim
Danışmanları Organizasyonu) başta olmak üzere
ilgili tüm uluslararası meslek kuruluşları ve
Türkiye'de halkla ilişkiler sektörünü temsil eden
diğer meslek kuruluşları ile dayanışma ve bilgi
alışverişi içinde olmaya inanır; bu kuruluşların
meslek ahlakı ilkelerinin ruhunu benimser.