Uluslararası Standartların Analizi

7/19/2012
COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TRKBİSS Projesi :
“TÜRKİYE
KENT BİLGİ SİSTEMLERİ
STANDARTLARININ BELİRLENMESİ”
İP.4 – ULUSLARARASI
STANDARTLARIN ANALİZİ
...
Yüklenici
Alt-Yüklenici
Prof. Dr. Tahsin YOMRALIOĞLU
İTÜ Proje Yöneticisi
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
AMAÇ
 Gelişmiş Ülkelerdeki KBS Uygulamaları analiz edilerek
başarılı KBS uygulamalarında coğrafi veri yönetimine
yönelik kullanılan ve uygulanan temel standartların
belirlenmesi.
 Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)’ne yönelik uluslararası
düzeyde kabul görmüş temel coğrafi veri standartları
belirlenerek başta yerel yönetimler tarafından Kent Bilgi
Sistemleri (KBS) kapsamında gerçekleştirilen çalışmalar
olmak üzere, uygulamada kullanılması öngörülen temel
standartların analiz edilmesi.
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
1
7/19/2012
KAPSAM
 Uluslararası Standartların Analizi (İP.4) iş paketi
kapsamında iki paralel çalışmanın yapılması
öngörülmüştür;
 Birinci çalışmada İP.4(1)“Gelişmiş Ülkelerdeki KBS
Uygulamaları” analiz edilmiştir. Bu çalışma sonucunda,
başarılı KBS uygulamalarında coğrafi veri yönetimine
yönelik kullanılan ve uygulanan temel standartlar
belirlenmiştir.
 İkinci çalışmada ise İP.4(2), İP.4(1) de incelenen
uluslararası örneklerde kullanılan “KBS için Altlık Temel
Standartlar” analiz edilmiştir.
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
IP-4(1): Gelişmiş Ülkelerdeki KBS
Uygulamaları
 Yerel düzeyde başarılı KBS/KVA uygulamaları
dikkate alınarak, bu ülkelerdeki ulusaldan yerel
düzeye kabul görmüş coğrafi veri politikaları ve
KVA gelişim süreci irdelenmiştir.
 Belirlenen başarılı örneklerde, coğrafi veri
katalogları, uygulama şemaları ve veri değişim
modellerine ait öne çıkan özellikler
incelenmiştir.
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
2
7/19/2012
IP-4(1): Gelişmiş Ülkelerdeki KBS
Uygulamaları
 Örnek ülke olarak, Avrupa ülkelerinden belirlenen
örnekler, eSDI-NET+ ve JRC INSPIRE analizlerinde
başarılı bulunan çalışmalardan seçilmiştir. Analizi
yapılan ülkeler ve bölgeleri;
 Almanya-Kuzey Ren-Westfalya
 İtalya-Lombardy ve Piedmond
 İspanya- Katalonya ve Navarra
 Hollanda
 ABD- Massachusetts ve Minneapolis-St.Paul
 Avustralya- Victoria
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
IP-4(1): Gelişmiş Ülkelerdeki KBS
Uygulamaları
 Almanya’da bütünleşik veritabanı yaklaşımına örnek olarak, AAA
veri modeli büyük ölçekli veri yönetimi için örnek GDI NRW
bölgesel uygulamasıyla incelenmiştir.
 İtalya’da Lombardia bölgesinde yerelde büyük ölçekli topografik
veritabanı uygulaması olan ISAC projesi ve Piedmont bölgesindeki
SITAD projesi dikkate alınması gereken çalışmalardandır.
 İspanya’da ulusal konumsal veri altyapısı olan IDEE kapsamında
örnek Katalonya (IDEC) ve Navarra (IDENA) bölgesel uygulamaları
incelenmiştir.
 ABD’de yerel anlamda MassGIS ve MetroGIS gelişmiş KBS
uygulamaları olarak belirlenmiştir. MassGIS, gelişmiş veritabanı,
ulusal KVA çalışmalarının parçası olması ve büyük ölçekte coğrafi
veri kullanımına yönelik uygulamalarıyla dikkate alınmıştır.
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
3
7/19/2012
IP-4(1): Gelişmiş Ülkelerdeki KBS
Uygulamaları
 Avustralya’da bölgesel düzeyde başarılı örnek olarak
seçilen Victoria KVA irdelendiğinde, KBS
çalışmalarında örnek alınabilir nitelikte VicMap
detay katalogu standardı, metaveri yönetimi ve
servisleri incelenmiştir.
 Hollanda’da ulusal düzeydeki temel veri modeli
NEN3610 ve büyük ölçekli coğrafi veri modeli olarak
IMGeo, GBKN ve BKG; plan veri modeli olarak IMRO
ve acil duruma yönelik coğrafi veri modeli IMOOV
incelenmiştir.
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
IP-4(1): Gelişmiş Ülkelerdeki KBS
Uygulamaları
Şekil 1: AAA uygulama şeması modeli (Parsel örneği)
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
4
7/19/2012
IP-4(1): Gelişmiş Ülkelerdeki KBS
Uygulamaları
Şekil 1: Avustralya detay kataloğu örneği
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
IP-4(1): Gelişmiş Ülkelerdeki KBS
Uygulamaları
ABD NIEM uygulama
şeması
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
5
7/19/2012
IP-4(2): KBS için Altlık Temel
Standartlar
 Başarılı CBS/KBS çalışmaları (IP-4(1)) ve INSPIRE
coğrafi veri temalarına için standart geliştirme
çalışmaları dikkate alınarak belirlenen uygulamada
kullanılacak standartlar;
 ISO/TC211 standartları; ISO 19108, ISO 19109, ISO 19110,
ISO 19111, ISO 19113, ISO 19115, ISO 19118, ISO 19131,
ISO 19136 ve ISO 19139,
 OGC standartları; WMS, WFS, WFS-T, SE, SFA, SFS, SLD,
GML ve CityGML,
 INSPIRE ; Bina, Adres, Arazi Kullanımı, Kadastro Parseli,
Ulaşım Ağları ve Kamusal Hizmetler veri temaları
standartları olarak belirlenmiştir.
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
IP-4(2): KBS için Altlık Temel
Standartlar
 ISO/TC211’in KBS projesi kapsamında kullanımı
değerlendirilecek olursa;
 ISO 19109 Uygulama Şeması Kuralları ve ISO 19110 Detay
Kataloglama prensiplerine göre KBS coğrafi veri modeli
geliştirilecektir.
 ISO 19113 Kalite İlkeleri, ISO 19115 Metaveri ve INSPIRE
Metaveri standartlarına göre de ulusal düzeyde kabul edilebilir
KBS standardı belirlenecektir.
 Metaverinin kodlanmasında ISO 19139 Metaveri-XML Şema
Uygulaması kullanılacaktır.
 ISO 19118 Kodlama ve ISP 19136 GML Coğrafi Veri
İşaretleme dili standartları temel alınarak KBS coğrafi
veri değişim formatı belirlenecektir.
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
6
7/19/2012
IP-4(2): KBS için Altlık Temel
Standartlar
 INSPIRE coğrafi veri temalarına ait geliştirilmekte olan
uygulama şemaları ve detay kataloglarından öncelikli olarak
belirlenen temaların kavramsal yaklaşımları, uygulama
şemaları ve detay kataloglarına uyum sağlanacaktır.
 OGC GML, CityGML veri değişim formatı olarak temel
alınacaktır, geliştirilen KBS formatları bu ikili üzerine
kurgulanacaktır.
 Özellikle servis tabanlı uygulama tanımlarında WMS, WFS, WCS
tabanlı kurgulama yapılacaktır. Semboloji standartlarının
belirlenmesi ile ilgili çalışmalarda ise SE, SLD temelinden yola
çıkılacaktır.
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
IP-4: Uluslararası Standartların Analizi
 10-11 Ocak 2012 tarihli proje değerlendirme toplantısında IP4 için talep edilen revize işler kapsamında;
Teknik Değerlendirme
Sonucu İstenenler
Raporda yapılan işler
İP-4(1) kapsamında incelenen
veri içerik standartlarının
(massgis, metrogis, vb.)
detaylandırılarak; uygulama
şemaları , detay katalogları ve
veri değişim formatlarının KBS
odaklı uygulanabilir yönleri ile
raporlanması.
ABD-MassGIS, AvustralyaVicmap, İspanya-IDEC ve
Almanya-AAA veri standartları
detaylandırılarak uygulama
şemaları, detay katalogları ve
veri değişim formatları
raporlanmıştır.
İP-4(2) kapsamında incelenen
OGC standartlarını kullanan
örnek KBS uygulamaları
hakkında bilgi verilmesi.
OGC KBS’de uygulanabilir
yönleri ile genişletilerek örnek
uygulamalar rapora
eklenmiştir.
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
7
7/19/2012
IP-4: Uluslararası Standartların Analizi
Teknik Değerlendirme
Sonucu İstenenler
Raporda yapılan işler
-
INSPIRE kapsamında
tanımlanan 6 veri şemasına ait
uygulama şeması, detay
kataloğu ve veri değişim
formatı bilgileri analiz edilerek
detaylandırılmıştır.
-
ISO TC211’de incelenen
standartlar KBS’de
kullanılabilir yönleriyle
değerlendirilmiştir.
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TRKBİSS Projesi :
“TÜRKİYE
KENT BİLGİ SİSTEMLERİ
STANDARTLARININ BELİRLENMESİ”
İP.4 – ULUSLARARASI
STANDARTLARIN ANALİZİ
Teşekkürler...
Yüklenici
Alt-Yüklenici
Prof. Dr. Tahsin YOMRALIOĞLU
İTÜ Proje Yöneticisi
CBS GM - TRKBİSS Projesi : Kent Bilgi Sistemleri Standartlarının Belirlenmesi, GIS@ITU 2011
8