World Economic Outlook

World Economic Outlook
G i l ve Gerilimler
Geçişler
G ili l
Andrea Pescatori ve Damiano Sandri
İstanbul, 21 Ekim 2013
Küresel büyüme dinamikleri dönüşüm geçirmektedir
İki yenii gelişme:
li
y
ABD’nin parasal
p
politikasında
p
bir değişiklik
ğş
beklentisi
• Piyasalar
içindedirler
• Gelişmekte
G li
k olan
l ekonomilerde
k
il d düşük
dü ük bü
büyüme
ü
oranı
2
ABD’nin işgücü piyasalarında hâlâ büyük bir durgunluk mevcut olmasına ve
reel GSYİH büyüme hızı aşağı yönlü revizyonlar yapılmış olmasına rağmen,
parasal koşullar Mayıs ayından bu yana sıkılaşmıştır.
Consensus Forecast’a göre Devlet Tahvili Getirisi
ve GSYİH Büyüme Oranı
İşsizlik Oranı
(yüzde)
10
50
9
49
(yüzde)
3.0
22 Mayıs2013
8
2.5
48
7
İşsizlik oranı (sol
skala)
47
6
Nüfusun yüzdesi
olarak istihdam
46
5
45
2.0
2013'te GSYİH Büyüme Oranı
1.5
2014'te GSYİH Büyüme Oranı
10 yıllık devlet tahvili getirisi
4
2006
44
07
08
09
10
11
12
13
Kaynaklar: Bloomberg, L.P., Consensus Forecast ve IMF çalışanlarının tahminleri.
Jan. 2013
Mar. 13
May 13
Jul. 13
1.0
Sep. 13
ABD’de görülen parasal koşullardaki sıkılaşma avro bölgesine ve bir
dereceye kadar da Japonya’ya sıçramıştır.
0.6
Politika Faiz Oranı Beklentileri 1/
Kilit Faiz Oranları 2/
(yüzde; X ekseni – aylar; kesik çizgili eğri Nisan
2013 tarihli WEO raporundan alınmıştır)
(yüzde)
ABD’de ortalama
ABD’d
l
30 yıllık sabit
oranlı mortgage
0.5
United States
0.4
7
Germany
Japan
United States
6
5
Europe
4
0.3
3
0.2
2
0.1
1
0
t
t+12
t+24
t+36
Kaynak: Bloomberg, L.P.
2007
08
09
10
11
12
1/ Beklentilerde, 24 Eylül 2013 tarihi itibariyle geçerli ABD’deki federal fonların faiz oranına, Birleşik Krallıktaki bankalar arası ortalama gecelik sterlin faiz oranına ve
Avrupa’da bankalar arası avro forward faiz oranı esas alınmaktadır.
2/ Aksi belirtilmediği sürece, faiz oranlarından 10 yıllık devlet tahvili getirisi anlaşılır.
Sep. 0
13
Yükselen Piyasa Ekonomileri yavaşlarken Gelişmiş Ekonomiler
toparlanmaya başlamıştır
58
İmalat PMI
Reel GSYİH Büyüme Oranı 1/
(endeks; >50= genişleme; sa)
(yüzde; çeyrek çeyreğe yıllıklandırılmış ; sa)
56
Gelişmiş ekonomiler
54
Gyükselen piyasa
ekonomileri
15
10
5
52
0
50
Gelişmiş ekonomiler
-5
48
13Q2
46
10
11
12
13
Kaynaklar: IMF, World Economic Outlook; ve and IMF, Global Data Source.
1/ Açık renkle gösterilen çizgiler Hodrick-Prescott eğrilerini göstermektedir.
Yükselen piyasalar ve
gelişmekte olan ekonomiler
Aug 13
Aug.
00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13
-10
Yükselen Piyasalarda büyüme oranı devresel ve yapısal sebeplerle
gerilemiştir.
1.0
Uzun Vadeli Beklentiler: Yukarı ve Aşağı 2/
2011-13 Döneminin Ayrıştırılması Yavaşlama 1/
(orta vadeli büyüme öngörüsü; Nisan 2004 tarihli
WEO raporundan bu yana değişim)
(yüzdelik puan)
0.5
3
2
0.0
-0.5
1
-1.0
-1.5
0
-2.0
Potential
-2.5
Cyclical
Brazil
India
China
South Africa
Russia
Change in real growth
-3.0
-3.5
Brazil
South Africa
China
Russia
India
04
05
06
07
08
09
-1
-2
10
11
12
13
Kaynak: IMF, World Economic Outlook.
1/ Büyüme oranının devresel bileşeni, reel ve potansiyel büyüme oranının farkı şeklinde hesaplanmıştır. Potansiyel büyüme oranı çok değişkenli filter kullanılarak tahmin edilmiştir (ayrıntılar için bkz. Ekim
2013 tarihli WEO raporu, Kutu 1.2)
2/ Daha uzun dönemli büyüme tahminleri yerine 5 yıllık gelecek dönem büyüme tahminleri kullanılmıştır. Hindistan’a ait 2013 Temmuz güncellemesine ilişkin rakamlarda mali yıl esas alınmıştır
Tahminin dayanağı olan varsayımlar
G li i ekonomilerde
Gelişmiş
k
il d para politikası:
litik
ABD 2016 yılına
l
kadar
k d ttahvil
h il
alımlarını kademeli şekilde azaltır, faiz oranlarını beklemede tutar, Euro
bölgesi ve Japonya bununla oldukça uyumlu kalır
Gelişmiş ekonomilerde Maliye politikası: ABD’de ve euro bölgesinde daha
az sıkıyken, Japonya’da daha sıkıdır.
Yükselen piyasalar: dış finansal şartlardaki sıkılaşma büyük ölçüde tek
sefere mahsus bir durumdur
WEO tahmini esas itibariyle yükselen ekonomiler sebebiyle aşağı
yönde revize edilmiştir.
WEO Reel GSYİH Büyüme Projeksiyonları
(bir önceki yıla göre yüzdelik değişim)
Dünya
y
ABD
Euro Bölgesi
g
Japonya
p y
Brezilya
y
Rusya
y
Hindistan
Ç
Çin
2013
(Ekim 2013)
2,9
1,6
-0,4
2,0
2,5
1,5
3,8
7,6
2013
(Temmuz 2013)
3,1
1,7
-0,6
2,0
2,5
2,5
5,6
7,8
2014
(Ekim 2013)
3,6
2,6
1,0
1,2
2,5
3,0
5,1
7,3
2014
(Temmuz 2013)
3,8
2,7
0,9
1,2
3,2
3,3
6,3
7,7
Kaynak: IMF, World Economic Outlook.
Gelişmiş ekonomiler giderek daha fazla bir şekilde küresel büyümenin
lokomotifi olacaklardır
Küresel Büyümeye Katkı Yapan Unsurlar ve Küresel Büyümedeki
Değişimler
ğş
(yüzde))
(y
4
35
3.5
ABD
3
Japonya
2.5
Euro Bölgesi
Diğer Gelişmiş Ekonomiler
2
Gelişen Asya
1.5
Latin Amerika
1
Diğer EMDE'ler
0.5
Küresel Büyüme
0
-0.5
-1
2013 Küresel Büyüme
2013 Küresel Büyümedeki
Değişim
Kaynak: IMF personel tahminleri
Not: EMDE’ler = Yükselen Piyasa ve Gelişmekte Olan Ekonomiler.
2014 Küresel Büyümedeki
Değişim
2014 Küresel Büyümedeki
Değişim
2014 yılında Japonya haricindeki Gelişmiş Ekonomilerde maliye
politikası daha az sıkı olacaktır.
Mali etki
(GSYİH’nin yüzdesi olarak yapısal dengedeki değişim)
3
Euro bölgesi
ABD
Japonya
2.5
Nisan 2013 WEO
2
1.5
1
0.5
0
-0.5
-1
2010
Kaynak: IMF personel tahminleri.
11
12
13
14
ABD’de görülen daha sıkı parasal koşullar Yükselen Piyasa
ekonomilerindeki iç zafiyetlerle etkileşime geçmiş ve bu ekonomilerde
fonlama şartlarını daha da sıkılaştırmıştır.
sıkılaştırmıştır
Yükselen Piyasalara Net Sermaye Akımları
Reel Efektif Döviz Kuru
(milyar US$; aylık akım)
(Ocak 2010 – Ağustos 2013 arası yüzdelik değişim)
20
VXY 1/
Nisan2013-Ağustos 2013 arası
Yüzde Değişim
15
10
5
20
15
10
5
0
0
-5
-5
-10
Equity
-15
-20
-25
-10
Bond
-15
Yunanistan
krizi
İrlanda
krizi
ECB 1.
LTRO’lar
29 Haziran
2012
22 Mayıs
2013
Sur.
Def.
Aln.
Kaynaklar:
kl Haver Analytics;
l
IMF, World
ld Economic Outlook,
l k Nisan2013 ve IMF
uzmanlarının hesaplamaları.
Sep.
2010:H1 10:H2 11:H1 11:H2 12:H1 12:H2
13 Not: Aln. = dengede yükselen piyasa ekonomileri, Hindistan, Meksika, Polonya,
Rusya ve Suudi Arabistan dâhil; Def. = açık veren yükselen piyasa ekonomileri,
Kaynaklar: Bloomberg, L.P.; EPFR Global/Haver Analytics; ve IMF uzmanlarının
hesaplamaları.
Brezilya, Endonezya, Güney Afrika, Türkiye dâhil; Sur. = fazla veren yükselen piyasa
Not: ECB = Avrupa Merkez Bankası; LTRO’lar = uzun vadeli refinansman operasyonları. ekonomileri, Çin, Malezya ve Tayland dahil.
-30
ABD’de büyüme oranının güçlü olması sebebiyle, ABD politika faiz
oranları yükseldiğinde Yükselen Piyasalar (YP)’da büyüme oranının
ve sermaye akışlarının mutlaka gerilemesi söz konusu değildir.
değildir
Şubat 1994
12
10
8
6
4
2
0
-2
-4
-6
-8
Haziran 1999
Haziran 2004
Latin Amerika ve Karayipler: GSYİH Büyüme
Yükselen Asya Ekonomileri: GSYİH Büyüme
( lb
(yıl
bazında
d yüzdelik
ü d lik d
değişim,
ği i SA;
SA t=0’dan
t 0’d sapma))
( lb
(yıl
bazında
d yüzdelik
ü d lik d
değişim,
ği i SA;
SA t=0’dan
t 0’d sapma))
–6
9
6
3
0
-3
-6
-9
9
-12
-15
-18
-6
–5
–4
–3
–2
–1
0
1
2
3
4
5
6
–6
–5
–4
–3
–2
–1
0
1
2
3
12
10
8
6
4
2
0
-2
-4
-6
-8
4
5
Latin Amerika ve Karayipler : Brüt Sermaye Girişleri
Yükselen Asya Ekonomileri : Brüt Sermaye Girişleri
(GSYİH’nin
İ
yüzdesi; t=0’dan sapma)
(GSYİH’nin
İ
yüzdesi; t=0’dan sapma)
-5
-4
-3
-2
Kaynak: IMF personel tahminleri.
-1
0
1
2
3
4
5
6
-6
-5
-4
-3
-2
-1
0
6
9
6
3
0
-3
-6
-9
9
-12
-15
-18
1
2
3
4
5
6
Yükselen Piyasa’lar 1997 yılına göre daha dayanıklıdırlar. Ancak
kırılganlıklar da bir miktar yükselmiştir.
(başlangıçtaki
ş gç
koşullar
koşullar)
ş
)
Bugün Baskı Altında Olan Kilit YPler – 1997 Asya Finansal Krizindeki YP’ler
(yüzde)
1997 Krizindeki YP’ler 2/
Sağ Skala
100
Sermaye çıkışı yaşanan büyük YP’ler
arasından seçilenler
Kısa vadeli dış borç (GSYİH’nin %)
90
80
250
70
200
Kısa vadeli dış borç (GSYİH’nin %)
60
300
50
150
40
100
30
20
50
10
0
0
S bit Kur
Sabit
K rejimi
ji i (toplamın
(t l
%)
D borç
Dış
b
GSYİH’ i %)
GSYİH’nin
Kaynak: IMF, World Economic Outlook, Nisan2013.
1/ Brezilya, Endonezya, Hindistan, Türkiye ve Güney Afrika. 2012 verileri gösterilmektedir.
2/ Endonezya, Kore, Tayland, Malezya ve Filipinler. 1996 verileri gösterilmektedir
Rezervler
R
l (kısa
(k vadeli
d li dış
d
borcun %)
Orta vade için makul aşağı yönlü senaryo birkaç faktörü ve çok daha
düşük küresel büyümeyi içerebilir.
YP’ler
YP
ler için sıkılaşan dış finansman koşulları
Çin başta olmak üzere bu ekonomiler için daha düşük potansiyel büyüme,
Daha düşük emtia fiyatları
Euro bölgesinde özellikle çevre ülkelerde yatırımlar duraksar
Japonya’nın politika uygulaması tamamlanmaz
ABD’nin potansiyel büyüme oranı hayal kırıklığı yaratır
ABD’de
ABD de parasal koşullar WEO tahmininde varsayılanının üzerinde sıkılaşır
Gelişmiş Ekonomilerde mali kazalar
Politikalar
Euro bölgesi: bankacılık birliği; finansal sektör, yapısal, zorunlu sosyal transferlere yönelik reformlar, mali uyum
Japonya: Başbakan Abe tarafından öne sürülen 3 kollu ekonomi politikaların tümü üzerindeki çalışmalar
ABD K
ABD:
Kısa vadeli
d li mali
li güçlüklerinin
ü lükl i i ele
l alınması;
l
gevşek
k para politikası;
litik
varlık
l k alımlarından
l l
d çıkışın
k
zamanlaması
l
konusunda dikkatli kalibrasyon ve etkili iletişim; Orta vadeli mali uyum ve zorunlu sosyal transferlere ilişkin
reformlar
Çin: gelişmiş yeniden dengeleme ve gölge bankacılık faaliyetlerine yönelik reform
Hindistan: maliye politikasının iyileştirilmesi ve yapısal darboğazların giderilmesi
Brezilya: yurt içi tasarrufların arttırılması ve özel sektör yatırımlarının güçlendirilmesi
Rusya: mali tamponların yeniden inşası ve yatırım ortamının iyileştirilmesi
Yükselen Gelişmekte Olan Ekonomiler: (i) kur tamponu; (ii
(ii)) enflasyonun çıpalanmaya devamına yönelik para
politikasının uygulanması; mümkünse faiz oranlarının düşürülmesi; (iii
(iii)) maliye politikasının orta vadeli hedeflere
bağlanması; sadece büyük düzeyde yavaşlama tehdidi mevcut ise canlandırılmalı; (iv) finansal istikrar muhafaza
edilmeli; (v) yapısal reformlar
Bölüm 3
Beraber Dans? Yayılma Etkileri, Ortak Şoklar
ve Finansal ve Ticaret Bağlantılarının Rolü
Abdul Abiad, Davide Furceri, Şebnem Kalemli-Özcan ve
Andrea Pescatori
Angela Espiritu, Mitko Grigorov ve Katherine Pan’ın desteğiyle
Bölüm 3
• Çıktıda eş hareketlilikler
– Finansal ve ticaret bağlarının rolü
• Yayılma etkileri
– Finansal şoklar
– Mali şoklar
– Para politikası şokları
ABD Fed Fonlarındaki 100 baz puan şokunun etkisi
Sanayi Üretimi Üzerindeki Etki
1.0
0.5
0.0
-0 5
-0.5
-1.0
-1.5
-2.0
Diğer ülkeler üzerindeki etki
-2.5
ABD üzerindeki etki
-3.0
–1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Kaynak: IMF personel hesaplamaları.
Not: Kesik çizgiler tahmin noktası etrafında yüzde 90’lık güven aralığına işaret etmektedir. Sanayi üretimindeki toplam etki Y ekseninde, aylar ise X
ekseninde gösterilmektedir. t=0 politika şokunun gerçekleştiği ayı göstermektedir.
11
Yayılma etkileri:
(ABD’deki para politikası şokunun etkisi) 1/
Ekonometrik Kanıt
(ABD politika faiz oranındaki 100 baz puan artışın tepe etkisi; yüzde)
0.0
-0.1
-0.2
-0.3
-0 4
-0.4
-0.5
-0.6
United States
LAC
Asia
Europe
Kaynak: IMF personel hesaplamaları.
1/ ABD’de para politikasında yaşanan şok, para politikasında enflasyon veya ekonomik koşullara tepki niteliği taşımayan sürpriz bir değişiklik olarak
tanımlanmıştır ve Romer ve Romer’den (2004) alınmadır. Ayrıntılar için bkz. Ekim 2013 WEO, Bölüm 3
Para politikası şokları nasıl iletilmektedir?
Sanayi Üretimi Üzerindeki Etki
Kuru Sabitleştirenler1
Kuru Sabitlemeyenler2
1.5
1.5
1.0
1.0
0.5
0.5
0.0
0.0
-0.5
-0.5
-1.0
-1.0
-1.5
-1.5
-2.0
-2.0
-2.5
-2.5
-3.0
-3.0
–1 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11
–1 0
1
2
3
4
5
6
7
8
Kaynak: IMF uzmanlarının hesaplamaları.
Not: Kesik çizgiler tahmin noktası etrafında yüzde 90’lık güven aralığına işaret etmektedir.
1Sanayi üretimindeki toplam etki Y ekseninde, aylar ise X ekseninde gösterilmektedir. t=0 politika şokunun gerçekleştiği ayı göstermektedir..
2X ekseninde birim olarak ay kullanılmaktadır; t=0 politika şokunun gerçekleştiği ayı göstermektedir.
9 10 11
Para politikası şokları nasıl iletilmektedir?
Federal Fon Oranı Şoklarına Verilen Karşılık
Kuru Sabitlemeyenler
Kuru Sabitleyenler
60
50
40
30
20
10
0
0 lag*
1st-lag
2nd lag*
0 lag
1st lag
2nd lag*
Kaynak: IMF uzmanlarının hesaplamaları.
Not: Kuru Sabitlemeyenler ve Kuru Sabitleyenler için federal fon faizlerindeki cari ve gecikmeli sürpriz değişikliklerin etki katsayıları. Kısa vadeli faiz oranlarındaki
değişiklikler federal fon oranı şoklarıyla, bir sabitleme kukla değişkeniyle ve etkileşim terimleriyle enstrümanlaştırılan federal fon oranlarındaki değişimlerle regrasyona
tabi tutulmuştur. * barın yüzde 3 seviyesinde etkili olduğunu ifade eder
Para politikası şokları nasıl iletilmektedir?
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
-20
-25
-30
Federal Fon Oranı Sürprizlerine Verilen Karşılık
Kur yüzde değişim
Para Politikası Özerkliği
Yurtiçi Enflasyonuna Karşı Enflasyon Oranı Tepkisi 0.7
Kuru
Sabitlemeyenler
0.6
K
Kuru
Sabitleyenler
S bitl
l
0.5
0.4
0.3
0.2
Kuru
Sabitlemeyenler
Kuru Sabitleyenler
0.1
0.0
-0.1
Kaynak: IMF personel hesaplamaları.
Federal fon faiz oranlarında 10 baz puanlık sürpriz değişikliğin, gelişmiş ekonomilerdeki (yerel
para biriminin ABD dolarına karşı) kur değişimi üzerindeki cari, birinci ve ikinci ay etki katsayısı,
Kuru Sabitleyenler ve Kuru Sabitlemeyenler şeklinde bölünmüş olarak. Logaritmik kur farkı
ülke sabit etkileri ve sürprizlerle enstrümanlaştırılan Federal Fon faiz oranlarındaki
değişikliklerle regrasyona tabi tutulmuştur. Regrasyonlar Kuru Sabitleyenler ve Kuru
Sabitlemeyenler için ayrı ayrı uygulanmıştır. Standart hatalar dirençlidir ve güven aralığı yüzde
5 seviyesinde görülmektedir
Kaynak: IMF personel hesaplamaları.
Not: Kuru Sabitlemeyenler ve Kuru Sabitleyenler için federal fon faizlerindeki cari ve gecikmeli
sürpriz değişikliklerin etki katsayıları. Kısa vadeli faiz oranlarındaki değişiklikler federal fon
oranı şoklarıyla, bir sabitleme kukla değişkeniyle ve etkileşim terimleriyle enstrümanlaştırılan
federal fon oranlarındaki değişimlerle regrasyona tabi tutulmuştur. * barın yüzde 3
seviyesinde etkili olduğunu ifade eder
Bölüm 4
Sermaye Akış Yönetiminin Yin ve Yang’ı:
Sermaye Girişlerinin Sermaye Çıkışlarıyla
Dengelenmesi
Jaromir Benes, Jaime Guajardo, Damiano Sandri ve John Simon
Gavin Asdorian veSinem Kılıç Çelik’in
Çelik in araştırma katkılarıyla
Mali– reel uyum
• Ödemeler dengesi özdeşliği:
Brüt sermaye girişleri =
Cari işlemler açığı +
Brüt sermaye çıkışları + rezervler birikimi
• Cari işlemler hesabı= “reel” uyum
• Sermaye çıkışları + rezervler= “finansal” uyum
Küresel Mali Kriz sırasında uyum ve direncin niteliği
Cari İşlemler Dengesi
2
0
-4
-8
8
-12
-16
(GSYİH %)
Daha fazla finansal uyum
y
1
0
-1
-2
-3
Daha az finansal
uyum
-4
0
-4
-8
-12
-16
16
-5
GDP Gap
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2009
2010
2011
2012
Consumption Gap
2007
2008
Unemployment
-6
-7
-8
2002
2004
2006
2008
2010
2012
12
8
4
0
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Araştırma sorusu
• Yükselen piyasa ekonomilerinin sermaye
girişlerindeki volatiliteyi azaltmak için neler
yapabilecekleri sorusunu sormak yerine…
• … ülkelerin finansal uyumda istikrarı nasıl teşvik
edebilecekleri sorusunun cevabını
araştırmaktayız
• Analiz şu konulara dayalıdır:
– Stilize edilmişş ggerçekler
ç
– Örnek vaka incelemeleri
Ampirik bulgular
• Dirençli ekonomiler:
– Daha iyi kurumlara sahiptirler:
düşük enflasyon, konjonktüre karşı mali politika
– Dalgalı kura sahiptirler
• Ancak:
– Daha zengin değildirler
– Birden fazla kaynağa sahip değildirler
– Sermaye
y girişleri
g ş
bakımından daha az
volatiliteyle karşı karşıya değildirler
Örnek Vaka İncelemeleri
Şili
Çek Cumhuriyeti
Malezya
Ne işe yaramadı?
• Kurdaki değer kaybına direnmek sermaye çıkışlarını
tetikleyen tek taraflı bahisleri getirmiştir (örneğin
(örneğin, Şili
1998):
20
15
10
Brüt sermaye
girişleri
l
5
0
-5
Brüt sermaye
çıkışları
-10
1980
1985
1990
1995
2000
2005
2012
Ne işe yaradı
• Dirençlerini arttıran Yükselen Piyasa Ekonomileri:
–
–
–
–
İyileştirilmiş ihtiyati düzenleme
Finansal sektörün gelişiminin teşvik edilmesi
İyileştirilmiş mali ve parasal kuruluşlar
A
Arttırılmış
l
kkur esnekliği
kliği
• Sıralama önemlidir
– İlk önce
ö
ih
ihtiyati
i i dü
düzenleme
l
ve fi
finansall sektörde
k ö d iiyileşme
il
sağlanmalıdır
– İkinci olarak kur esnekliği arttırılmalı ve sermaye hareketleri hesabı
dışa açılmalıdır
Teşekkür ederiz
31