Klasik Fıkıh Metinleri

ŞIRNAK ÜNİVERSİTESİ
İLAHİYAT FAKÜLTESİ
İlahiyat Bölümü
DERS TANIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ
Dersin Adı
KLASİK FIKIH METİNLERİ
Kodu
Yarıyılı
201616
6
T+U
Saat
2+0
Kredisi
AKTS
2
3
Ön Koşul Dersleri
Dersin Dili
Dersin Türü
Dersin Koordinatörü
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Amacı
Dersin Öğrenme
Çıktıları
Dersin İçeriği
Hafta
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Türkçe
Seçmeli
Yrd. Doç. Dr. Ahmet AYDIN
Yrd. Doç. Dr. Ahmet AYDIN
Çağdaş ve klasik fıkıh metinlerinden seçilen metinleri okuma becerisi
kazandırmak ve bilimsel araştırma yaparken esas alacağı fıkıh metinlerini
anlayıp değerlendirebilme yetisini elde etmek
1) Klasik fıkıh literatürünü tanır.
2) Fıkıh literatüründe ele alınan konuları listeler ve konuların mahiyetini
açıklar.
3) Fıkıh literatürünün fıkıh birikimini aktarma yöntemlerini bilir, mezheplerin
olaylara yaklaşımını kavrar ve açıklar.
4) Fıkıh metinleri arasında mukayeseler yapar ve mezheplerin eserlerinde
olaylara yaklaşımlarını analiz eder.
5) Klasik fıkıh eserlerinin meseleleri ele alış yaklaşımlarını ve bu
yaklaşımlara temel olan nazariyeleri kavrar.
6) Fıkıh eserlerinde ele alınan kavramları ve temel konuları muasır eserlerle
ilişkilendirir.
Mezheplerin klasik haline gelmiş eserlerini tanıtmak, seçme metinlerle
üsluplarını kavramak, ilgili literatüre hakimiyet kazanmak
HAFTALIK KONULAR VE İLGİLİ ÖN HAZIRLIK SAYFALARI
Konular
Ön Hazırlık
Klasik fıkıh literatürünün tasnifi ve tanıtımı, metin,
şerh, haşiye kavramları ve bu kavramların ilişkisi
üzerinde durulması
Klasik fıkıh kitaplarında ele alınan bir
seçme metinlerin okunması; Serahsî, el-Mebsût;
konuyu mezheplerin temel
Kasâni, Bedâiu’s-sanaiʻ
metinlerinden okuma
seçme metinlerin okunması; Merginanî, el-Hidâye,
İbn Hümam, Fethü’l-kadir
seçme metinlerin okunması; Ayni, el-Binâye,
Baberti, el-İnâye
seçme metinlerin okunması; Şafii, el-Üm
seçme metinlerin okunması Müzenî, Muhtasaru’lMüzenî
seçme metinlerin okunması Şirâzî, el-Mühezzeb
seçme metinlerin okunması Mâverdî, el-Hâvi'l-kebîr;
seçme metinlerin okunması Nevevî, Kitâbu’lMecmuʻ şerhu'l-Mühezzeb
seçme metinlerin okunması Şirvani, Tuhfetü’l muhtac
seçme metinlerin okunması İbn Rüşd, el-Beyân ve’t-
11
12
13
14
tahsil
seçme metinlerin okunması Sahnun, el-Müdevvene
seçme metinlerin okunması Kayravani, en-Nevadir
ve’z-ziyâdât; Karafî, Zahîra.
seçme metinlerin okunması İbn Kudame, el-Muğni;
İbn Kudame, Şerhul Kebir
seçme metinlerin okunması Fetava’l-Kadıhân,
Fetavâ’l-Âlemgiriyye (Hindiyye)
Ders Notu
Diğer
Kaynaklar
KAYNAKLAR
Furu’i fıkha dair yukarıda arz edilen eserler ve şerhleri
İslam Ansiklopedisinin ilgili Maddeleri
DEĞERLENDİRME SİSTEMİ
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI
Ara Sınav
Kısa Sınav
Ödev
SAYISI
1
2
1
TOPLAM
Yıliçinin Başarıya Oranı
Finalin Başarıya Oranı
TOPLAM
Ders Kategorisi
Destek Dersleri
Temel Mesleki Dersler
Uzmanlık / Alan Dersleri
Beşerî, İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
Aktarılabilir Beceri Dersleri
KATKI PAYI
60
20
20
100
50
50
100
X
DERSİN ÖĞRENİM ÇIKTILARININ PROGRAM YETERLİLİKLERİ İLE İLİŞKİSİ
Katkı Düzeyi
No Program Yeterlilikleri
1 2 3 4 5
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Âdab ve usulüne göre Kur’ân-ı Kerim’i okuyabilir ve okuduğu metinleri usulüne uygun
olarak yorumlayabilir.
Kendi alanıyla alâkalı temel ve klasik metinlerin yanında çağdaş metinleri anlayabilecek,
onları yazılı ve sözlü olarak aktarabilecek bir seviyede Arapça seviyesine ulaşır.
Allah Resulü’nün, kavlî, fiili ve takriri sünnetini kavrar, onun Kur’ân’a dayalı güzel ahlâkını
tanır; hadis ilminin tarihî süreç içindeki geçirdiği safhaları, hadis metodolojisinin
oluşumunu, Kur’ân-Sünnet bütünlüğünü, Sünnetin dindeki yerini, hadisin temel
problemlerini ve farklı algıları tanır.
Klasik ve modern kaynaklara dayalı olarak İslâm hukukunun mevzularına vâkıf olur; hukuk
tarihi çerçevesinde İslâm hukukunun yerini kavrar; onun diğer hukuk sistemleri ile
kıyaslamasını yapabilir, aralarındaki farklı ve benzer yönleri bilir.
İslâm dininin itakadî esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde tanır, kelamın problemlerine ve
bunların çözüm yollarına dair ilmî usullere göre bilgi ve fikir sahibi olur.
Tarih içinde dinî ve siyasî sebepler ve amaçlar sonucu oluşan klasik ve modern akımları,
bunların temel özelliklerini ve yapılarını bilir.
Tasavvuf tarihi, zühd hareketleri, tasavvufi terimler, tasavvuf müesseseleri hakkında bilgi
sahibi olur; meşhur mutasavvıfları, temel düşüncelerini ve temel özelliklerini tanır.
Eğitim tarihi içinde din eğitiminin yerini, klasik ve modern eğitim metotlarını tanır;
bunların mukayesesini yapabilir, eğitim vasıta ve metotlarını kavrayarak kendine öz güven
kazanır.
Felsefe, sosyoloji ve psikoloji gibi bilim dallarının verilerini ve metotlarını kullanarak
düşünme sistemi içinde sağlam bir alt yapı edinir; Batılı ve Doğulu meşhur filozoflarla
bunların felsefeleri, tarihî süreçleri, doğuşları ve tesirleri hakkında malumat sahibi olur.
Yaşayan dinleri ve tarihin bir döneminde var olup müntesipleri kalmayan dinlerin temel
X
X
X
X
X
X
11
12
esaslarını ve özelliklerini tanır.
İslâm tarihinin ve medeniyetinin evrelerini tanır; büyük medeniyetleri, medeniyetler arası
münasebetleri bilir; İslam medeniyetini ve İslâmî bilimleri analiz ve sentez yöntemleri ile
değerlendirebilir, tenkit usulleri çerçevesinde bunların zaaf ve eksikliklerini görüp müzakere
edebilir.
Türk İslam Edebiyatı’nın türlerine ve bunların belli başlı örneklerine vâkıf olur,
Müzikle ilgili teorik bilgilere sahip olur; temel usul ve makamları icra edebilir. İslâm
mimarisinin temel özelliklerini tanıyıp onu diğer mimari yapılardan ayıran farkları kavrar,
ayrıca tezyin sanatları ve tarihçesi ile bunların önemli örneklerini bilir.
X
AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU
Etkinlikler
Ders Süresi
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme)
Ödevler
Sunum / Seminer Hazırlama
Arasınavlar
Yarıyıl Sonu Sınavı
Toplam İş Yükü
Toplam İş Yükü / 30
Dersin AKTS Kredisi
SAYISI
14
14
1
1
1
1
Süresi
(Saat)
2
2
5
5
10
15
Toplam
İş Yükü)
28
28
5
5
10
15
91
3.03
3