mehmet aydın devlet hastanesi

advertisement
KADIN SAĞLIĞI
EĞİTİM PROJESİ
SAMSUN 2010
Kanser;
insan vücudunu
oluşturan hücrelerin kontrolsüz
ve amaç dışı çoğalması sonucu
ortaya çıkan bir hastalıktır.
Sigara ve alkol
Çevre kirliliği
Dengesiz beslenme ve hareketsiz yaşam
Şişmanlık
 Onkojenik
 Genetik
 Aile
virüsler
faktörler
hikayesi
 Kanserlerin
yaklaşık %80-90’ı çevresel
ve/veya davranış faktörleri tarafından
meydana gelir ve önlenebilme potansiyeli
vardır.
 Kalıtım
yoluyla kanser meydana gelme
olasılığı çevresel faktörlere oranla çok daha
azdır.
Çocukluktan
itibaren başlayan ve
yetişkinliğe kadar süren bir kısır
döngü içindeyiz. ..
Hayatımıza
sağlıklı bir birey
olarak başlayıp obes bir yetişkin
olarak devam ettiriyoruz…
SAĞLIKLI
ÇOCUK
DM,ASTIM,HT,
,KKH,
DEPRESYON,
İSKELET
SİSTEMİ
HST.,
METABOLİK
SENDROM
OBES
YETİŞKİN
AĞIR OBES
ÇOCUK
ÇOCUKLUK
ÇAĞI
OBESİTESİ
KISIR DÖNGÜ
HAFİF
OBES
ÇOCUK
PSİKOSOSYAL
BASKI
ORTA DERECEDE
OBES ÇOCUK
HAREKETSİZLİK
 Bu
döngüden kurtulmak için sedanter
hayattan kurtulmamız , düzenli egzersiz ve
spor yapmamız gerekiyor.
****Psikolojik yararı
o
o
Spor yaparak stresle mücadele etmek
mümkündür.
Spor ve egzersiz yapmak özellikle,
güvensizlikten veya boşluktan kaynaklanan stres
ve bunalımdan kurtulmaya da yardımcı olur.
****Fizyolojik yararı



Spor yaptıkça, akciğerlerdeki esneklik artar.
Esneklik, her nefes alışımızda daha çok oksijen almamızı
kolaylaştırır. Böylece, hücrelere daha çok oksijen
ulaşabilir.
Düzenli spor yapan kişi, stres altındayken, kalp atışları
spor yapmayan kişilerden daha düşük düzeyde kalır ve
yavaş yavaş yükselir.
Bu da kalbimizi özellikle şokla karşılaştığında korur.
Ayrıca, kişi stres altındayken kalp atışları
düşükse daha sakin kalabilir ve duygularını
daha rahat kontrol altına alabilir.

****Kansere
yakalanma riski azalır.





Örneğin meme kanseri…
Bilimsel çalışmalar sonucu atletizm yapan kızlarda
meme kanseri riskinin azaldığı gösterilmiştir.
Haftada 3-4 saat egzersiz yapma ile hem menarş
geciktirilebilir hem de ovülasyon sayısı
azaltılabilir.
Bu da hayat boyu meme kanseri riskini azaltır.
Adölesan yaşlarda spor yapan ancak devam
etmeyen kadınlarda erken yaşta spor yapmanın
olumlu etkisi ileriki yıllarda görülmemiştir.


Tütün , kutuplar ve Ekvator bölgeleri dışında
dünyanın her yerinde üretilebilmekte ; bu
nedenle de kolaylıkla elde edilip çeşitli
biçimlerde tüketilebilmektedir.
Tütünün değişik kullanılış biçimleri arasında
enfiye,tütün çiğneme,nargile, pipo, puro ve
sigara bulunmaktadır.
 Dünya
Sağlık Örgütü’ne göre;
dünyada en büyük sağlık sorunu
sigaradır.






Merak
Özenti
Kendini ispatlama
Arkadaş baskısı
Arkadaşlar arasında yer edinme
Otoriteye (aile,okul idaresi)
karşı gelme
Tütün her yaşta diğer tüm maddelerden
( alkol, esrar, kokain, eroin v.s.)
daha yüksek derecede bağımlılık yapma
potansiyeline sahiptir.


Sigarayı bir kez deneyen
her üç gençten biri bağımlı hale gelir.

Gelişmiş batı ülkelerinde sigara içenlerin sayısı
azalıyor…

Buna karşılık sigara şirketleri az gelişmiş
ülkelerde reklam ve tanıtım kampanyaları
yapıyorlar…
Sigara dumanında vücudumuz için zararlı
4.000’den fazla madde bulunur.
En tehlikeli maddeler :
NİKOTİN :Esrar, eroin ve morfin gibi bağımlılık yapar.
KARBONMONOKSİT :Egzoz gazıdır. Kanın oksijen taşıma
yeteneğini azaltır.
KATRAN :Kanser yapar
Tütün dumanında bulunan diğer bazı zararlı
maddeler

Temizlik maddesi AMONYAK

Roket yakıtında bulunan METANOL

Fare zehiri ARSENİK

Akü yapımında kullanılan KADMİYUM

Çakmak gazı BÜTAN

Boya sökücü ASETON

Öldürücü zehirler SİYANÜR ve NAFTALİN
Sigara dost gibi görünen bir
düşmandır…
Vücudumuza zarar vermediği organ
yoktur…
Organlar
Etkileri

Sindirim sistemi
Mide kanseri, mide ülseri

Kemikler
Kemiklerde erime

Damarlar
Damarlarda tıkanma

Cilt
Ciltte kırışıklıklar

Eller
Parmaklarda sararma

Üreme sistemi
Kanser, çocuk sahibi olamama,
çocuk düşürme, sağlıksız bebek
doğurma, cinsel güç kaybı
Organlar
Etkileri

Akciğerler
Öksürük, balgam, nefes darlığı,
kanser

Kalp
Damarlarda tıkanma, kalp krizi

Ağız-Boğaz
Tat almama, ağız kokusu,
dişlerde sararma, boğaz kanseri,
boğaz iltihabı

Burun
Koku almada azalma
Sigara;

Akciğer kanseri ölümlerinin
% 90’ından,
•
•
•
•
Tüm kanser ölümlerinin
% 30’undan,
Bronşit ölümlerinin % 75’inden,
Kalp krizi ölümlerinin % 25’inden
sorumludur.


Sigaradaki filtre, nikotin ve katranın bir kısmını tutar.
Böylece, sigaranın neden olduğu tehlikelerin bir kısmı
azalır. Ancak bu azalma, çoğu zaman önem taşıyacak
boyutlarda değildir.
Solunum yollarının içinde titrek tüyler ve sümüksü bir salgı
bulunur.İçilen sigaranın dumanı bu tüylerin görev yapmasını
engeller. Böylece içeri giren yabancı maddeler
akciğerlerde toplanır ve devamlı tahriş yaratarak kalıcı
hasarlara neden olur.


•
Her yıl ülkemizde 100.000 insanımızı erken
yaşlarda sigaraya kurban veriyoruz
Her yıl 100.000 kişi ne anlama geliyor?
Her gün bir uçak düşüyor ve 300 kişiye yakın insan
ölüyor.
•
•
Bir şehrimize atom bombası atılıyor
Her gün içi dolu 6 otobüs uçuruma yuvarlanıyor
ve kimse sağ kalmıyor


İçilen her sigara,insan yaşamını 5 dakika kısaltır
Erken yaşta sigaraya başlayanların ömrü ortalama
20-25 yıl azalır
İçilen her sigarayla yalnızca kendimize değil,
çevremizdekilere de zarar veriyoruz`;
Türkiye’de yılda yaklaşık 10.000 - 15.000 kişi
evde veya işyerindeki pasif içicilik nedeniyle
öldüğü tahmin ediliyor.


Gelişmiş ülkelerde sigara içme oranı ciddi anlamda azalıyor
 Sigara dişleri ve parmakları sarartıyor
 Sigara nefesin, saçın, elbiselerin kötü kokmasına neden
oluyor
Çevredeki insanların ve özellikle çocukların sağlığını bozuyor


Sigara spor yapmaya engel oluyor
Sigara için ve onun sebep olduğu hastalıkları tedavi etmek
için çok para harcanıyor

Sigara akciğeri, kalbi ve tüm vücudu harap ediyor

Sigara KANSER yapıyor
•
•
•
•
Kanınız vücudunuza daha iyi oksijen taşıyacak
Kalbiniz ve akciğerleriniz daha iyi çalışacak
Hastalanma riskiniz azalacak
Daha uzun yaşayacaksınız
NİYE BEN DEMEYİN… SİGARAYI HİÇ DENEMEYİN…
 Her
yıl, tüm dünyada 10 milyon kişi
kanserden etkilenmektedir.

Dünya Sağlık Örgütüne göre,
2020 yılında her yıl yeni kanser tanısı
konan hasta sayısı 17 milyona,
2050 yılında 24 milyona yükselecektir .
 Tüm
dünyadaki kanser oranını azaltmak için
bir yandan eğitim faaliyetleriyle farkındalık
sağlanmaya çalışılırken,
bir yandan da erken teşhisi
tarama yöntemleriyle mümkün olan
kanserlerin tarama işlemleri
yürütülmektedir.
Bu anlamda taranan kanserler:
 Kolon
kanseri
 Rahim ağzı kanseri
 Meme kanseri
 Bu
kanserleri taramak amacıyla da
ülkemizin her bir ilinde en az bir tane olacak
şekilde Kanser Erken Teşhis Tarama ve
Eğitim Merkezi (KETEM)ler kurulmuş ve
faaliyet göstermektedir.
RAHİM AĞZI (SERVİX)
KANSERİ
•Kadın rahmi gövde ve rahim ağzı kısımlarından oluşur.
•Rahim ağzı doğum sırasında genişleyerek bebeğin
çıkmasını sağlayan kısımdır.
•Bu kısmı oluşturan hücrelerin anormal bölünmesi ve
üremesi sonucunda rahim ağzı kanseri oluşur.

Rahim ağzı kanserinden
HPV (human papilloma virüs)
denilen bir virüs sorumlu tutulur.
 Cinsel
 Çok
yaşamı erken başlayanlar
eşli olanlar
 Erken
yaşta doğum yapanlar
 Cinsel
yolla bulaşan hastalığı olanlar
 Sigara
kullananlar

Ağrılı cinsel ilişki,

Adet arası ve/veya ilişki sonrası kanama,

Kötü kokulu, kanlı vajinal akıntı

Erken evrelerde hiçbir şikayete neden
olmaz.
ERKEN EVRELERDE
TESBİT EDİLEN RAHİM AĞZI
KANSERİNİN % 100’e YAKIN
TEDAVİ ŞANSI VARDIR.
RAHİM AĞZI KANSERİ
NASIL TESPİT EDİLİR?
Smear; rahim ağzındaki
salgıların bir fırça yardımı
ile alınması işlemidir.


Bu şekilde rahim ağzından
vajinaya dökülen hücreler
toplanmış olur.Salgı cam
üzerine yayılır ve
mikroskop altında
incelenir.
Kadınlarda en sık görülen ve en
sık ölüme neden olan kanser meme kanseridir.

Her yıl 1 milyon kadına yeni meme kanseri teşhisi
konuyor.

Her 11 dakikada 1 kadın meme kanseri nedeni ile
hayatını kaybediyor.
MEME KANSERİNDE
RİSK
FAKTÖRLERİ
Her 100 kadına karşılık
1 erkek
meme kanserine yakalanmaktadır.
İlk adet yaşının erken olması
(12 yaş altı)
İlk gebelik yaşının geç olması
(30 yaş üstü)
oGeç
menapoza girme
(55 yaş üstü)
oEmzirme
süresinin kısa oluşu

Hormon ilaçlarının kontrolsüz kullanımı

Anormal BRCA1 ve BRCA2
genleri
tüm meme kanserlerinin
yaklaşık %10'undan sorumludur.

Aile hikayesinde meme kanseri olanlar hastalığın
oluşması bakımından risk altındadırlar.

Fakat unutulmamalıdır ki; meme kanseri olan
kadınların %85' inin ailesinde meme kanseri
hikayesi yoktur.

İlk bulgu olguların %70’inde kitledir.



Hareketsizdir.
Genellikle ağrısızdır.
Sınırları kısmen belirlenebilir.

Başlangıçta %90 oranında ağrısızdır.

Ağrı geç dönemde oluşur



Kendiliğinden gelen,
Genellikle tek taraflı olan,
İltihabi ya da kanlı olabilen
akıntı.
Memede renk değişimi meme
başında içeri çekilme
Meme cildinde pullanma, yara,
egzama şeklinde görüntüler
Paget hastalığı.
Koltuk altı lenf bezlerinde büyüme
Portakal kabuğu görüntüsü
Deride gamzeleşme
Erken evrede teşhis edilen meme kanserinin
% 90 oranında tedavi şansı vardır.
1.Kendi Kendine Meme Muayenesi
2.Klinik Meme Muayenesi
3.Mamografi
 Bir hekim tarafından düzenli olarak yapılmalıdır.
 20-39 yaş arasında 3 yılda bir,
 40 yaşından itibaren yılda bir olmak üzere
yapılmalıdır.
 Eğer hastada izlenmesi gereken fizik
muayene bulguları var ise, hekimin gerekli
gördüğü aralıklarla izlenirler.
Mamografi ;meme görüntüleme
filmidir.


Meme dokusu sıkıştırılarak
belirli seviye ve kesitlerde
görüntü alınması esasına dayanır.
o
o
Genç yaşlarda itibaren itibaren düzenli
muayene yapılması, kişinin memesini
tanımasını sağlar.
Kişiye sağlığı konusunda doktor ile işbirliği
yapma imkanı sağlar.
Kendi kendine meme muayenesini;
her kadın düzenli olarak yapmalıdır.
20 yaş bitiminden sonra her ay yapmalıdır.
Muayene
En
için en uygun zaman;
uygun zaman adet başlangıcından bir hafta
sonraki zamandır.
Menapozdan
sonra kişinin belirleyeceği ayın
herhangi bir günü yapılabilir.
Emziren
kadınlarda,emzirmeden
sonra,göğüsteki süt boşaltımının ardından
yapılmalıdır.
VÜCUDUMUZU TANIYALIM.
ONU KORUYALIM...
HERŞEY DAHA UZUN
VE
SAĞLIKLI BİR YAŞAM İÇİN…
Download