sunucu **let*ms*stemler
advertisement
Turgutlu Meslek Yüksek Okulu Bilgisayar Programcılığı Sunucu İşletim Sistemleri 1.Hafta İşletim Sistemi Nedir? İşletim sistemi, elektronik cihazlarda çalışan, bu cihazların donanım kaynaklarını yöneten ve çeşitli uygulama yazılımları için yaygın servisleri sağlayan bir yazılımlar bütünüdür. Donanım Yazılım Kullanıcı İşletim Sisteminin Mantıksal Yapısı İşlem Yönetimi Aygıt Yönetimi Bellek Yönetimi Dosya Yönetimi İşletim Sistemleri Unix Linux Windows MacOs Android UNIX Nedir? İlk olarak 1971'de yayınlandı ve başlangıçta tamamen bilgisayar programlarının yazılmasında kullanılan alt seviyeli bir çevirme dilinde (assembler) yazılmıştı. Daha sonra 1973'te Dennis Ritche tarafından C programlama dili ile tekrar yazıldı. LINUX Nedir? Linux, Internet üzerinden haberleşen çok sayıda gönüllü programcının desteğiyle Linus Torvalds tarafından baştan başlanarak geliştirilmiş GNU/Linux işletim sisteminin çekirdeğidir. Açık kaynak kodlu, özgür bir dağıtımlar topluluğudur. Özgür Yazılım Kavramı Bir yazılımın özgür olabilmesi için dört temel özgürlüğü sağlaması gerekir: Özgürlük 1: Her türlü amaç için yazılımı çalıştırma özgürlüğü. Özgürlük 2 : Yazılımın nasıl çalıştığını inceleme ve kendi gereksinimleri doğrultusunda değiştirme özgürlüğü (Yazılım kaynak koduna erişim bunun için bir ön şarttır.) Özgürlük 3 : Kopyalarını dağıtma ve toplumla paylaşma özgürlüğü. (Bir özgür yazılım herkesçe istenilen sayıda makineye kurulabilir, kopyası çıkarılabilir ve istenilen kimselere dağıtılabilir, hatta satılabilir.) Özgürlük 4: Programı iyileştirme ve yaptığınız iyileştirmelerini kamuya yayma özgürlüğü, böylece toplumun tümü faydalanır. Yazılım kaynak koduna erişim bunun için ön şarttır. *** Linux Kullanıcılar Derneği 3 Mayıs 2016 DRM’ye Karşı Mücadele günü olarak belirlemiş, tüm bilgisayar (akıllı telefon, tablet, e-kitap okuyucu vb) kullanıcılarını DRM’li ürünler geliştiren ve satan şirketleri boykota davet etmiştir. DRM (Digital Restrictions Managements – Sayısal Kısıtlamalar Yönetimi) Linux Dağıtımları • • • • • Debian Knoppix Ubuntu Gentoo Fedora • • • • • Slackware Slax Arch Linux Red Hat Open Suse MacOS Nedir? Apple firması tarafından isimsiz olarak piyasaya sürülen Macintosh İşletim Sistemi kısa olarak MacOs olarak ifade edilmiştir. System-1-2-34-5-6-7 olarak isimlendirilen versiyonlar MacOs olarak devam etmiştir. Mac OS X aslen BSD ve Mach mikroçekirdeği üzerine kurulu, açık kaynak bir işletim sistemi olan Darwin'e dayanır. Apple bu sistemi kendi amaçlarına göre geliştirdikten sonra Mac OS X kullanıcı arabirimi olarak Aqua'yı geliştirmiştir. Sistemin çekirdeği ve bazı bileşenleri açık kaynak olmasına rağmen, çoğu bileşeni açık kaynak değildir. MacOS Server ise her ne kadar mimari olarak masaüstü Mac OS X ile aynı olsa da, Apple sunucuları için hazırlanmış ayrı bir işletim sistemidir. MacOS X'ten farklı olarak gelişmiş yönetim araçları içerir. MacOs Çeşitleri • • • • • • • • MacOS X 10.0 Cheetah (2000 Yılından itibaren) MacOS X 10.1 Puma MacOS X 10.2 Jaguar MacOS X 10.3 Panther MacOS X 10.4 Tiger MacOS X 10.5 Leopard MacOS X 10.6 Snow Leopard Lion, Mountain Lion, Mavericks, Yosemite, El Capitan, Sierra Android Nedir? Android; Google ve Open Handset Alliance tarafından, mobil cihazlar için geliştirilmekte olan, Linux tabanlı özgür ve ücretsiz bir işletim sistemidir. Sistem açık kaynak kodlu olsa da, kodlarının ufak ama çok önemli bir kısmı Google tarafından kapalı tutulmaktadır. Google tarafından ücretsiz olmasının sebebi, sistemin daha hızlı ve çabuk gelişmesi, birçok popüler marka tarafından kullanılması ve bu sayede reklamlarını daha fazla kişiye ulaşmasını sağlamaktır. Android'in desteklenen uygulama uzantısı .apk’dır. Android Çeşitleri Microsoft Windows Çeşitleri • • • • • • • Windows 3.1 Windows 95 Windows 98 Windows 2000 Windows ME Windows XP Windows Vista • • • • • Windows 7 Windows 8 Windows 8.1 Win 10 Win 10 Pro Sunucu İşletim Sistemi • Sunucu işletim sistemleri, ağ üzerindeki istemcilerin ve diğer donanımların birbirleri arasında veri alıp göndermelerini sağlayan ve kaynakların paylaşımını yöneten işletim sistemleridir. Sunucu İşletim Sistemi • Sunucu işletim sistemleri, bilgi işlem uzmanlarının, altyapıları üzerindeki kontrollerini maksimum seviyeye çıkarmalarına yardımcı olan, aynı zamanda yüksek düzeyde kullanılabilirlik ve yönetim becerileri sunan işletim sistemleridir. • İçerdiği yönetim araçları sayesinde birçok görevi otomatik olarak yapabilmekte, dolayısıyla işletme maliyeti önemli ölçüde azaltılabilmektedir. • İçerdikleri özellikler ve işlevler sayesinde işletmeler; güvenli, güvenilir ve güçlü bir sunucu ortamına sahip olmaktadır. Sunucu İşletim Sistemleri Günümüzde yaygın olarak kullanılan sunucu işletim sistemlerinden bazıları şunlardır; Windows Tabanlı Windows Server 2000 Windows Server 2003 Windows Server 2008 Windows Server 2008 R2 Windows Server 2012 Windows Server 2012 R2 Windows Server 2016 Linux Tabanlı Suse Debian Fedora RedHat Mac OS X Windows Server 2008 • Windows Server işletim sistemlerinin tamamen donanımdan bağımsız ilk sürümüdür. • Windows Server 2008’de bir yükleme dosyasından ön yükleme yapılmaz, bunun yerine işletim sistemini yüklemek için Windows Boot Manager kullanılır. Windows Server 2008 Versiyonları Windows Server 2008 Standart Edition Windows Server 2008 Enterprise Edition Windows Server 2008 Datacenter Edition Windows Web Server 2008 Windows Server 2008 Standart Edition Doğrudan Windows Server 2003’ün yerini alan sürümdür. Ağ üzerindeki diğer sistemlere hizmet ve kaynak sağlamak amacıyla tasarlanmıştır. En çok kullanılan Windows servislerini ve rollerini desteklemektedir. Standart kurulumun yanında Server Core kurulumunu da desteklemektedir. 32 bit sistemlerde 4 GB’a kadar, 64 bit sistemlerde ise 32 GB’a kadar bellek desteği bulunur. Windows Server 2008 Enterprise Edition Standart sürümün desteklediği yapının yanı sıra kurumsal bazlı gelişimlere destek vermek amacıyla yapılandırılmıştır. 64 bit sistemleri, sistem açık iken değiştirilebilen RAM’i destekler. 32 bit sistemlerde 32 GB’a kadar, 64 bit sistemlerde ise 2 TB’a kadar bellek desteği bulunur. Windows Server 2008 Datacenter Edition Windows Server 2008 Enterprise sürümün bütün özelliklerine sahip olan bu sürümün tek farkı daha fazla bellek ve işlemci desteği sunmasıdır. Bunun yanında sınırsız “virtual image” (sanal imaj) desteği bulunur. En sağlam Windows sunucusudur. Windows Web Server 2008 Yalnızca web uygulamaları için tasarlanmış Windows Server 2008 sürümüdür. Windows Web Server 2008, 2 GB’a kadar RAM’i ve 2 CPU’yu destekler. Windows Server Yenilikleri: Server Manager Console • Sunucu yönetiminin, önceki sürümlere göre daha kolay, detaylı ve etkin bir biçimde yapılmasını sağlar • Sunucu rolleri (?) ve özelliklerinin kolaylıkla eklenip, kaldırabilmesini sağlar. • Arka planda çalışan servislere ilişkin olay günlüklerine kolaylıkla erişebilmeyi sağlar. Windows Server Yenilikleri: Server Core Edition • Server Core yapısı olarak adlandırılan yeni model ile arabirim ve bunun getirdiği performans düşüklüğünü ortadan kaldırmak amacıyla tamamen komut satırından yönetime imkân verilmiştir. • İşletim sisteminin bu sürümünde grafiksel arayüz, .NET Framework gibi bileşenler devre dışı bırakılmıştır. Windows Server Yenilikleri: Hyper-V Sanallaştırması • Sanallaştırma, fiziksel sunucu üzerindeki kaynakları kullanarak çeşitli yazılımlar vasıtasıyla yeni sunucular oluşturmamıza imkân verir. • Windows Server 2008 ile birlikte Hyper-V desteği gelmiştir. Windows Server Yenilikleri: Network Access Protection NAP: Network Access Protection - Ağ Erişim Güvenliği Bu özellik ile ağdaki istemci sistemler için belli bir güvenlik seviyesi oluşturulabilir. Ağa bağlanacak bir sistemin; belirli yazılım güncellemelerini yapmış olmasını, üzerinde anti virüs uygulaması barındırmasını, firewall bileşeninin aktif olmasını zorunlu kılan politikalar uygulanabilir. Bu gereksinimleri karşılamayan ağa bağlı istemcilere, sınırlı ağ erişimi yapmaları sağlanabilir. Windows Server 2008 Gereksinimleri İşlemci Min: 1 GHz Tavsiye edilen: 2 GHz Yüksek Performans: 3GHz + Bellek Minimum: 512 MB RAM Tavsiye Edilen: 1 GB RAM Yüksek Performans: 2 GB RAM (Normal Yükleme) veya 1 GB RAM (Server Core Edition) veya üzeri Maksimum (32 bit için): 4 GB (Standart) veya 64 GB (Enterprise ve Datacenter) Maksimum (64 bit için): 31 GB (Standart) veya 2 TB (Enterprise, Datacenter) Disk Minimum: 8 GB Tavsiye Edilen: 40 GB (Normal Yükleme) veya 10 GB (Server Core Yüklemesi) Yüksek Performans: 80 GB (Normal yükleme) veya 40 GB 1. Sunucu İşletim Sistemi Normal Kurulum 2 Çeşit normal kurulum seçeneği bulunmaktadır. a) Temiz kurulum ile Windows Server 2008, bilgisayar üzerindeki orijinal işletim sisteminin yerini alır ve tüm kullanıcı ya da uygulama ayarları kaybolur. b) Yükseltme kurulumu ile Windows Server 2008, Windows’un daha önceki sürümünde yer alan kullanıcı ayarlarının, belgelerinin ve uygulamaların taşınmasından sonra sistemin temiz bir kurulumunu yapar. Taşınan ayar, belge ve uygulamalar yerine konulur. 2. Unattended (Katılımsız) Kurulum Bu kurulumda, daha önceden hazırlanmış bir answer file (cevap dosyası) kullanılır. Answer dosyası Server 2003 kurulum CD’si içindeki setupmgr.exe dosyası ile oluşturulurken, Server 2008’de bu görevi Automated Instalation Kit (AIK) üstlenir. Bu cevap dosyası xml tabanlıdır. Bu sayede çok esnek konfigürasyon seçenekleri sunar. AIK uygulaması, Windows Server 2008 içerisinde bulunmadığından, indirilerek kullanılır. Bu uygulamayı, Microsoft Download Center sayfasından indirilebilir. Kurulum Sonrası Ekranı: İlk yapılandırma görevleri Teşekkürler… www.aliosmangokcan.com [email protected]
