emisyon, imisyon ölçüm yöntemleri-ı

Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Hava Kirliliği
Ölçüm
Yöntemleri
Emisyon
Ölçümleri
(Kaynakta)
Sabit kaynaklar
(Yakma tesisi,
fabrika, termik
santral bacaları)
İmisyon
Ölçümleri
Hareketli
kaynaklar
(Motorlu
araçlar)
Ortam
havasında yapılır
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Emisyon Ölçüm
Parametreleri
•
•
•
•
•
•
•
Yanma gazları (SOx, NOx, CO)
Uçucu organikler (VOC)
Ağır metaller
Halojenler (HCl, HF)
Amonyak
Toz
Poliklorludibenzodioksin/furanlar
(PCDD/F)
• Polisiklikaromatikhidokarbonlar
(PAH)
İmisyon ölçüm
parametreleri
•
•
•
•
•
Partiküler madde (PM10)
Kükürt dioksit (SO2)
Azot oksitler (NOX)
Uçucu organikler (VOC)
Metan/Metan olmayan Hidrokarbon
(CH4/NMHC)
• Karbon monoksit* (CO)
• Ozon (O3)
• Yarıuçucu organikler (PCDD/F, PCB,
PAH, PBDE vb.)
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Emisyon
Ölçüm
Teknikleri
Ölçüm cihazı ile bacada
doğrudan ölçüm
Debi
SOx
Sıcaklık
NOx
Uçucu
organikler
Bacadan alınan
numunenin
laboratuarda
analizi
Toplam Toz
Ağır metaller
(Cu, Hg, Cd, Cr, Co,
Sn vb.)
Nem
CO
HCl,
HF
Basınç
Dioksin/furan,
Poliklorlubifeniller,
PAH’lar.
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Toplam organik
karbon (TOC)
Sabit Kaynaklardan Numune Alma
Sabit șekilli ve kesit alanlı numune alma düzlemi, kanalın
düz uzun kenarına (tercihen dik olarak) yerleștirilir.
Numune alma düzlemi, akıș yönünde bir değișikliğe
sebep olabilecek her hangi bir düzensiz akıșın
öncesinden ve sonrasından mümkün olduğunca uzak
olmalıdır.
Numune alma düzleminin boyutları, numune alma
noktalarının asgari sayısını belirler. Kanal boyutlarının
artmasıyla bu sayıda artar.
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Daire Kesitli Kanallar için Numune
Alma Noktalarının Sayısı
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Dörtgen Kesitli Kanallar İçin
Numune Alma Noktalarının Sayısı
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Emisyon Ölçümü
Emisyon ölçümleri
İZOKİNETİK olarak
yapılır.
İZOKİNETİK
ÖRNEKLEME:
Bir kaynaktan akım
șartları bozulmadan akımla
orantılı hızda numune
çekilmesidir.
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
İzokinetik Örneklemeye uygun
olmayan noktalar
Numune alma noktası, atık gazın akımın
karakterini bozan etkilerden uzak olmalıdır
Atıkgaz hattı üzerinde bulunan fan ve vanalar
Dirsek, daralma veya genișleme yerleri
Bașka bir akımla birleșme ve ayrılma yerleri
Gaz akıșını engelleyecek veya yönünü
değiștirecek herhangi bir etken bulunmamalıdır.
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Numune alma noktasının tespiti
1.Numune Alma Hatları
2. Numune Alma Düzlemi
3. Giriș Deliği
4. Akıș
5. Baca Tepesi
Düz baca veya kanalın
uzunluğu 7 hidrolik çap kadar
olmalı, numune alma düzlemi
5 hidrolik çap mesafede tayin
edilmelidir.Eğer, baca veya
kanal söz konusu düz hat
sonunda açık havaya açılıyorsa,
baca çıkıșına olan mesafenin 5
hidrolik çap kadar olması
gerekmektedir.
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
İzokinetik
örnekleme
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Örnekleme hızı çok düșük
olduğundan akım
doğrultusunda olmayan
partiküllerde örnekleniyor.
Örnekleme hızı çok
yüksek olduğu için
partikül örneklenmeden
gaz akımından ayrılıyor.
İzokinetik Örnekleme Sistemi
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Sabit kaynaklarda izokinetik olarak
örneklenen konvansiyonel kirleticiler
Kirletici
Metod
Örnekleme
yöntemi
Analiz
Toplam partikül madde
(TPM)
EPA Metod 5
İzokinetik
Gravimetrik
Hekzavalent krom
EPA Metod
0061
İzokinetik
Inductively Coupled
Plasma (ICP)
HCl, HF, HBr, Cl2,F2,Br2
EPA Metod 26A
İzokinetik
İyon kromatografi
(IC)
Metaller
EPA Metod 29
İzokinetik
Atomik Absorpsiyon
Spektrometre (AAS),
ICP
Poliklorludibenzo-pdioksin/furanlar
EPA Metod 23
İzokinetik
HRGC/HRMS
Amonyak
CTM-027
İzokinetik
IC
SO2 ve H2SO4 mistleri
EPA Metod 8
İzokinetik
BaryumTroin
Titrasyon Metodu
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Doğrudan ÖlçümCihazları
(Otomatik Analizörler)
Ölçüm Prensipleri:
Elektrokimyasal Hücre
Metodu
UV (Mor ötesi)
IR (Kızıl ötesi)vb.
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
İmisyon Ölçümleri
Kirleticilerin atmosferik konsantrasyonlarının
belirlenmesi için ortam havasında yapılan
ölçümlerdir. 2 örnekleme yöntemi uygulanır:
Pasif örnekleme
Aktif Örnekleme
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Pasif Örnekleyiciler
Çeșitli gazlar için kullanılan pasif örnekleyiciler; gaz veya
buhar halindeki kirletici numunelerini, atmosferde statik
bir tabaka içinden difüzyon veya bir membran içinden
permeasyon gibi fiziksel bir ișlemle, atmosferden hız
kontrollu olarak alabilen cihaz olarak tanımlanır.
Hava örnekleyici içinden aktif hareketle geçmez.
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Pasif örnekleyiciler
Bir ucu açık tüp tipli
(Palmes tüpü olarak
adlandırılır) veya
Açık ucu membran filtre
veya bir rüzgar siperi ile
korunmuș daha kısa plaka
tipi bir yapıdadır.
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Çalıșma prensibi
Difüzyon tipi örnekleyicilerin temel prensibi; gaz
moleküllerinin, yüksek konsantrasyon bölgesinden
(örnekleyicinin açık ucu), düșük konsantrasyon bölgesine
(örnekleyicinin sonundaki absorblayıcı) difüze olmasıdır.
Gaz moleküllerinin hareketi, Fick kanunları ile düzenlenmiștir
J = − Dz
dc
dz
J = z yönünde birim alanda (1) den (2) ye geçen gaz akıșı (μg/m2s)
c = gaz(2) deki gaz(1) konsantrasyonu ( μg/m3 )
z = difüzyon yolunun uzunluğu (m)
D12 = gaz(2) deki gaz(1) in moleküler difüzyon katsayısı (m2/s )
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Pasif örnekleyici
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Pasif örnekleyiciler
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Farklı örnekleyici tipleri
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Farklı kirleticiler için pasif örnekleme
teknolojileri
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Avantajları
İlk yatırım maliyeti
düșüktür.
Pompa kullanılmadığı için
enerji ihtiyacı yoktur.
İșletme maliyeti düșüktür.
Doğrudan atmosferde
izleme yapılır
Bir bina veya koruma
sperine ihtiyaç yoktur.
Dezavantajları
Tarama ve ilk bașlangıç
çalıșmaları için kullanıșlı
Bazı kirleticiler için
ispatlanmamıștır
Genel olarak sadece
aylık ve haftalık
ortalamaları sağlar
Çevreden gelebilecek
tüm etkilere maruz kalır.
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Yıldız Teknik Üniversitesi
Çağdaş, Öncü, Yenilikçi
Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği. Resmi Gazete, (1986)., Sayı: 19269
Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Resmi Gazete (2005) Sayı:25699
Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Resmi Gazete (2006)
Sayı:26236
Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği Resmi Gazete (2008) Sayı: 26898
Http://Www.Csb.Gov.Tr
Http://Www.Rshm.Saglik.Gov.Tr
Http://Web.Sakarya.Edu.Tr (D. Karadavut; Z. N. Ersoy ve Diğ.)
Www.İbb.Gov.Tr
Hava Kirliliğinin Bitkiler Üzerindeki etkileri Ders Notları ( Y. Nuhoğlu)
ww.google.com.tr