güneş enerjisi çağrı programı bilgi notu 1

TÜBİTAK-ARDEB
EN03- ENERJİ ÖNCELİKLİ ALANI
YENİLENEBİLİR ENERJİLER: GÜNEŞ ENERJİSİ ÇAĞRI PROGRAMI
BİLGİ NOTU
1. Genel Çerçeve
Güneş enerjisi, güneş ışınından doğrudan ya da dolaylı olarak elde edilen enerji olarak
tanımlanabilir. Bu enerjinin temel kaynağı, Güneş’in çekirdeğindeki hidrojen gazının helyuma
dönüşmesi ile gerçekleşen füzyon süreci sonucunda meydana gelen ışıma enerjisidir.
Güneş enerjisinin Dünya'ya ulaşan küçük bir bölümü dahi, mevcut enerji tüketiminden kat kat
fazladır. İnsanların Güneş enerjisinden faydalanma girişimleri uzun bir geçmişe sahip olmakla
birlikte, Güneş enerjisinden yararlanma konusundaki bilimsel ve teknolojik çalışmalar 1970'lerden
sonra hız kazanmış; özellikle son yıllarda hem teknolojik açıdan hem de ilk yatırım maliyetinin
düşürülmesi bakımından önemli ilerlemeler kaydedilmiştir.
Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü’nün yapmış olduğu çalışmalar sonucunda, güneşlenme süresi
ve ışınım şiddeti ölçümlerine göre ülkemiz için Güneş enerjisi potansiyelinin oldukça yüksek olduğu
tespit edilmiştir, ancak bu potansiyel, yer yüzeyine gelen Güneş enerjisinin düşük ekserjili olması ve
ekserjisinin artırılması için ileri teknolojide ilk yatırım maliyeti yüksek olan yoğunlaştırıcı sistemlere
ihtiyaç duyulması sebebiyle hâlihazırda çok sınırlı miktarda değerlendirilmektedir. Dolayısıyla,
günümüzün ve geleceğin enerji sistemleri için son derece önemli olan Güneş enerjisi alanında, hem
ülkemizin mevcut enerji talebinin karşılanmasında dışa bağımlılığı azaltacak hem de uluslararası
düzeyde ülkemizin rekabet gücünü artıracak Ar-Ge faaliyetlerine ve yenilikçi teknolojilerin
geliştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.
2. Amaç ve Hedefler
Güneş enerjisini toplayarak ya da yoğunlaştırarak kullanan ısıtma veya soğutma çevrimi teknolojileri,
fotovoltaik piller vasıtasıyla Güneş enerjisinin doğrudan elektriğe çevrildiği sistemler ve bunların diğer
enerji teknolojileriyle entegre olarak birlikte kullanıldığı dağıtık sistemler gün geçtikçe geliştirilmekte
ve ilk yatırım maliyeti açısından daha ulaşılabilir hale gelmektedir. Ancak bu sistemlerin verimlerinin
yükseltilmesi ve üretim maliyetlerinin azaltılması için gerekli potansiyel halen mevcuttur. Bu
kapsamda Güneş enerjisinin toplanması, dönüştürülmesi ve etkili depolanmasına yönelik yeni
malzeme ve teknolojiler geliştirilmesi, yeni enerji üretim/dönüşüm sistemleri tasarlanması vb.
konularda çalışmalar yapılması önem arz etmektedir.
Bu amaç doğrultusunda, çağrı kapsamında sunulacak proje önerilerinin hem katma değeri yüksek,
yaratıcı ve yenilikçi olması hem de endüstriyel uygulama projelerine temel teşkil edecek veya
teknolojik uygulama projelerine girdi sağlayacak teknolojik ürün/bilgi üretmeye yönelik olması
hedeflenmektedir. Bu projelerden elde edilecek bilgi ve teknolojilerin dışa bağımlılığı azaltacak ve
uluslararası düzeyde ülkemizin rekabet gücünü artıracak nitelikte olması beklenmektedir.
1
3. Çağrı Konuları
Bu çerçevede Güneş enerjisi alanında aşağıda belirtilen konularda “1003-Öncelikli Alanlar Ar-Ge
Projeleri Destekleme Programı” kapsamında proje destekleri verilmek üzere çağrıya çıkılmasına
karar verilmiştir.
• EN0301- Fotovoltaik Teknolojilerin Geliştirilmesi
• EN0302- Yoğunlaştırılmış Isıl Sistem Teknolojilerinin Geliştirilmesi
• EN0303- Güneş Enerjisi Uygulamalarına Yönelik Yenilikçi Isıl Sistem Teknolojilerinin
Geliştirilmesi
Bu kapsamda önerilecek projeler birden fazla çağrı konusunu kapsayabilir. Bu durumda, projelerin
en ağırlıklı olduğu çağrı konusu altında sunulması önerilmektedir.
Söz konusu çağrılarla ilgili bilgiye ve başvuru sistemine, TÜBİTAK ana sayfasından “Destekler” “Akademik” - “Ulusal Programlar” - “Açık Çağrılar” altından ulaşılabilir.
4. Çağrıya Özel Hususlar
• Sadece entegrasyon/montaj içeren pilot uygulama projeleri destek kapsamı dışındadır.
• Proje kapsamında geliştirilen sistemlerin büyük ölçekli doğrulama testlerine yönelik kurulumlar
(test sistemi) destek kapsamı dışındadır. Bu konudaki ihtiyaçlar hizmet alımı yolu ile karşılanabilir.
• Orta ve büyük ölçekli projeler için, ilgili endüstriyel kuruluşlarla işbirliği içinde hazırlanmış ve/veya
ilgili endüstriyel kuruluşlardan ayni/nakdi destek almış olan projelere öncelik verilecektir.
• Bu çağrı programına önerilecek projelere yeni üniversitelerin (2006 yılından itibaren kurulmuş
üniversiteler) katılımının sağlanması teşvik edilmektedir(*).
• Çağrı kapsamında desteklenecek projelerde, yerli kaynaklara dayalı ürün/sistem geliştiren
projelere öncelik verilecektir.
(*) Bilimsel değerlendirme sırasında aynı/yaklaşık puan alan proje önerilerinde bütçe imkânları da
gözetilerek öncelik sağlanacaktır.
2