AMAÇ: Hasta ve çalışan güvenliğini korumak, kan transfüzyonu

KAN TRANSFÜZYONU UYGULAMA TALİMATI
Doküman Kodu: STH.TL.04
Yürürlük Tarihi: 11.2009
Revizyon No/Tarihi: 01/07.2015
Sayfa No: 1 / 3
AMAÇ:
Hasta ve çalışan güvenliğini korumak, kan transfüzyonu uygulamada yöntem belirlemek.
SORUMLULAR:
Kan transfüzyonunda görev alacak tüm hastane personeli.
TALİMATLAR:
 Kan transfüzyonu öncesinde; doğru hastaya doğru kan verilmesine yönelik kontroller yapılır,
o Hastanın adı-soyadı (sözel kimlik doğrulaması yapılır ”Hasta kimliklendirilmesi ve Kimlik
Doğrulama Talimatı”na göre)
o Hastanın protokol/dosya numarası
o Kanın son kullanma tarihi
o Kan grubu ve Rh uygunluğu
o Cross-match uygunluğu
o Enfeksiyon testleri
o Hekim istemi
Kontroller sırasında şüpheli bir durum olduğunda nedeni öğrenilmeden transfüzyona başlanmaz.
Yapılan kontroller iki hemşire tarafından gerçekleştirilir, doğrulanır ve “Kan ve Kan Ürünleri
Transfüzyon Formu” doldurularak, ilgili yer imzalanır. Kendinden kopyalı bu formun transfüzyon bitiminde,
bir nüshası hasta dosyasına eklenir, diğer nüshası ise kan transfüzyon merkezine servis personeli tarafından
gönderilir (Reaksiyon geliştiğinde form ürün iadesinde de kullanılır). Form (iade ürün ve form) transfüzyon
merkezi teknisyenine teslim edilir.

Hastaya;
o Kan transfüzyonunun amacı ve yararları,
o Kan transfüzyonunun komplikasyonları ve bu komplikasyonlara karşı alınabiliecek önlemler,
o Oluşabilecek reaksiyon belirtileri ve bu belirtiler geliştiğinde hemşireye haber vermesi,
o Hemşire çağırma zilini kullanımı konularında anlaşılır bir dille bilgi verilir.
Hastanın ANT takibi yapılır, hemşire gözleme ve “Kan Transfüzyonu Onam Formu” na kaydedilir ve
“Kan Transfüzyonu Onam Formu” hasta/yakınına imzalatılır.

Kan transfüzyonuna başlamadan;
o İçerisinde pıhtı varlığı ve normal bir görünüm açısından incelenir.
o Kanın ısıtılması:
 Normal hızdaki transfüzyonlarda kanı ısıtmasına gerek yoktur. (Eğer hastalarda hipotermi yoksa).
 Masif transfüzyonda , soğuk aglütunin bulunan olgularda, yenidoğanlarda, Exchange transfüzyonda
kanın ısıtılması önerilir.
 Taze donmuş plazma 37 0C su banyosunda poşet veya kılıf içerisinde eritilerek kullanılır.

Transfüzyona, kan dolaptan çıktıktan sonra 30 dakika içinde başlanılmadıysa, kan bankasına geri gönderilir.
Kesinlikle klinikte dışarıda veya herhangi bir buzdolabında bekletilmez.
Kan torbası hemolize neden olmadan, yavaşça çevirerek karıştırılır.
Eller yıkanır, eldiven giyilir.
Filtreli set kullanılır, filtrenin etkin olarak görev yapması ve kanın doğrudan filtreye damlamasına bağlı
oluşabilecek hemolizi önlemek için setin filtre kısmına bir miktar kan doldurulur, kanın akış hızını
ayarlamak için filtrenin üst kısmında bir miktar boşluk bırakılır.
Daha önceden hastanın damar yolu varsa iğne büyüklüğü kontrol edilir, giden mayilere ara verilir.
%0,9 NaCl dışında bir mayi gidiyorsa damar yolu transfüzyona başlanmadan önce 10 cc SF ile yıkanır.
Hastanın damar yolu açık değilse kalın lümenli iğne/intraket kullanılarak, “Cilt Antisepsisi Talimatı” ve
“Perferik Venöz Kateter Takılması ve Bakımı Talimatı” na uyularak hastaya damar yolu açılır.
Kan transfüzyonu zorunlu olmadıkça santral venöz yoldan uygulanmamalıdır.
Kan infüzyon pompası ile verilecekse, pompa önceden kan transfüzyonuna uygunluk bakımından ve çalışıp
çalışmadığı kontrol edilir. Hastaya kan takılır.








HAZIRLAYAN
KONTROL EDEN
ONAYLAYAN
MİKROBİYOLOJİ UZMANI
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
MESUL MÜDÜR
KAN TRANSFÜZYONU UYGULAMA TALİMATI
Doküman Kodu: STH.TL.04
Yürürlük Tarihi: 11.2009
Revizyon No/Tarihi: 01/07.2015
Sayfa No: 2 / 3

Kanın veriliş süresi ve hızı;
o İlk 15 dakika kan yavaş verilir (yaklaşık dakikada 20 damla).
o İlk 15 dakika ANT tekrar alınır ve kaydedilir.
o İlk 15 dakikada reaksiyon gelişmezse kanın akış hızı arttırılır (yetişkin hastalarda 80-100 damla).
o Kanın veriliş hızının hastanı durumuna göre değişiklik gösterebileceği unutulmamalıdır. Örneğin;
şoktaki bir hastaya hızlı verilmesi gerekirken, kardiyak sorunlu, ağır anemili, çok yaşlı yada çok genç
hastalara yavaş verilmesi gerekir.
o Bir ünite
TAM KAN
: En fazla 4 st
ERİTROSİT SÜSP.
: 20 dakika ile 4 saat
TDP
: 30 dakika ile 4 saat içinde transfüze edilmelidir.

Transfüzyonun ilk 10 dakikasında
komplikasyonlar açısından değerlendirir.

Transfüzyon süresince 15 dakikada bir, bitiminden sonraki bir saat içerisinde en az yarım saatte bir ANT
takibi yapılır (Eğer gerekirse kontrol aralıkları sıklaştırılır), “Hemşire Gözlem Formu” na ve “Kan ve Kan
Ürünleri Transfüzyon Formu” na kaydedilir.

İlk 15 dakika kan yavaş transfüze edilir (Dakika Damla Sayısı: 20). Yetişkinlerde; ilk 15 dk hariç DDS 80-100'
dür. Şoktaki hastada bu sayı yüksek, kardiyal sorunlarda, anemi, çok yaşlı ve çocuklarda bu sayı daha düşüktür.
Hastaya kan transfüzyonu sırasında %0,9’ luk NaCl dışında bir mayi verilmesi gerekiyorsa başka bir damar
yolu kullanılmalıdır.
Uygulama sonunda hemşire gözleme;
o Transfüzyon tarihi,
o Transfüzyon başlama ve bitiş saati,
o Kanın seri numarası ve grubu,
o Kaç ünite gönderildiği,
o Hastanın yaşam bulguları (tüm takipler)
o İşlemi uygulayan kişinin adı-soyadı ve imzası mutlaka kaydedilmiş olmalıdır.


hemşire hastanın yanında kalır ve hastayı gelişebilecek
GELİŞEBİLECEK REAKSİYONLAR (KOMPLİKASYONLAR):

HAYATI TEHDİT EDEN REAKSİYONLAR
Bulgular
Titreme
Belirtiler
Anksiyete
Olası nedenler
Akut intravasküler hemoliz
Ateş
Huzursuzluk
Hipotansiyon (sistolik kan basıncında
%20 ve daha fazla düşüş)
Taşikardi (Kalp hızında %20 ve daha
fazla artış
Göğüs ağrısı
İnfüzyon yerinde ağrı
Bakteriyel bulaşma ve septik şok
Aşırı sıvı yüklenmesi
Solunum sıkıntısı hızlı solunum
Anafilaksi
Bel/sırt ağrısı
Transfüzyona bağlı akut akciğer hasarı
(TRALI)
Hemoglobinüri (kırmızı idrar)
Baş ağrısı
Açıklanamayan kanama (DIK)

Dispne
Reaksiyon (Komplikasyon) geliştiğinde;
o Kan transfüzyonu hemen durdurulur.
o Kan gönderilen damar yolu iptal edilmez.
o %0,9’ luk NaCl ile damar yolu açık tutulur.
o Hasta O2 verilir.
o Hastanın doktoru bilgilendirilir.
o Kan merkezi doktoruna haber verilir.
HAZIRLAYAN
KONTROL EDEN
ONAYLAYAN
MİKROBİYOLOJİ UZMANI
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
MESUL MÜDÜR
KAN TRANSFÜZYONU UYGULAMA TALİMATI
Doküman Kodu: STH.TL.04
o
o
o
o
o
o
o


Yürürlük Tarihi: 11.2009
Revizyon No/Tarihi: 01/07.2015
Sayfa No: 3 / 3
Kuru tüp ve hemogram tüpüne kan alınır ve transfüzyon merkezine gönderilir.
Doğru kan verme ile ilgili kontroller yeniden gözden geçirilir.
Hastanın ANT takibi 15 dakikada bir tekrarlanır.
Mesane kateterizasyonu uygulanır ve hastanın aldığı-çıkardığı sıvı takibi yapılır, kaydedilir.
Antihistaminikler, vazopressör ilaçlar,kortikosteroidler ve epinefrin hekim istemine göre uygulanır.
Hasta yakın takibe alınır.
Kan atılmaz ve kan bankasına gönderilir.
Çocuk hastalar ve reaksiyon gelişen hastalara transfüzyon uygulamalarında hemşire hastayı yalnız
bırakmamalıdır.
Her transfüzyonda kan seti yenilenmelidir.

GECİKMİŞ TRANSFÜZYON KOMPLİKASYONLARI
o Geç hemolitik reaksiyonlar:
 Çıkma şekli:
- Transfüzyondan 5-10 gün sonra
- Ateş
- Anemi
- Sarılık
 Tedavi:
- Genellikle tedavi gerektirmez.
- Hipotansiyon ve oligüri oluşur ise akut intravasküler hemoliz gibi tedavi edilir.

Post-transfüzyon purpurası:
o Çıkma şekli:
 Transfüzyondan 5-10 gün sonra
 Kanama eğilimi
 Trombositopeni
o
Tedavi:
 Yüksek doz steroid
 Yüksek doz intravenöz immunoglobülin
 Plazma değişimi

Graft- versus- host hastalığı:
o Çıkma şekli:
 Transfüzyondan 10-12 gün sonra
 Ateş
 Deri döküntüsü ve soyulma
 Diyare
 Hepatit
 Pansitopeni
o Tedavi:
 Genellikle fataldır.
 Destek tedavisi
 Spesifik tedavi yoktur.

Demir birikimi:
o Çıkma şekli:
 Transfüzyon bağımlısı olgularda kalp ve karaciğer yetersizliği
o Önleme:
 Demir bağlayıcı ajanlar
HAZIRLAYAN
KONTROL EDEN
ONAYLAYAN
MİKROBİYOLOJİ UZMANI
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
MESUL MÜDÜR