Feraiz ve İntikal

MİRAS HUKUKU
KONULAR
•
MEDENİ KANUNDA MİRAS HÜKÜMLERİ
•
MEDENİ KANUN ÖNCESİNDE MİRAS HUKUKU (Feraiz ve İntikal)
•
MİRAS HUKUKU İLE İLGİLİ TANIMLAR
•
KANUNİ MİRASÇILAR
–
–
–
Sınıf Sistemi
Ferdi Sistem
Zümre Sistemi
•
ZÜMRE SİSTEMİNİN ESASLARI
•
GÖSTERİM ŞEKİLLERİ
1
Medeni Kanun’DA MİRAS HÜKÜMLERİ
•
TÜRK MEDENİ KANUNU
•
•
Kanun No: 4721 Kabul Tarihi: 22 Kasım 2001
Yürürlük: 1 Ocak 2002
Resmi Gazete: 8 Aralık 2001 / 24607
•
•
3. KİTAP: MİRAS HUKUKU (Md. 495-682)
Mirasçılar (495-574)
– Yasal Mirasçılar (495-502)
•
•
•
•
Kan Hısımları (495-498)
Sağ Kalan Eş (499)
Evlatlık (500)
Devlet (501)
– Ölüme Bağlı Tasarruflar (502-574)
•
•
•
•
•
•
•
•
Tasarruf Ehliyeti (502-504)
Tasarruf Özgürlüğü (505-513)
Ölüme Bağlı Tasarruf Çeşitleri (514-530)
Ölüme Bağlı Tasarrufların Şekilleri (531-549)
Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi (550-556)
Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali ve Tenkisi (557-571)
Miras Sözleşmesinden Doğan Davalar (572-574)
Mirasın Geçmesi (575-682)
– Mirasın Açılması (575-588)
– Mirasın Geçmesinin Sonuçları (589-639)
– Mirasın Paylaşılması (640-682)
2
Medeni Kanunda, Miras Hükümleri İle İlgili Değişiklikler
•
Kanun No
Yürür. Tarih
Değişiklikler
•
743
4 Ekim 1926
•
•
•
903
1659
3678
13 Temmuz 1967 453. Md.’ye ek (mahfuz hisse hk.)
13 Şubat
1973 453. Md. 2. Fıkra (mahfuz hisse)
23 Kasım 1990 Nesebi gayrisahih füru’un mirasçılığı ve İntifa
hakkının kaldırılması.
•
4721
1 Ocak 2002
Türk Kanun-u Medenisi
Türk Medeni Kanunu
3
Medeni Kanun Öncesi Miras Hükümleri
• Medeni Kanundan Önce:
• TEREKE
– MÜLK (emlak): FERAİZ hükümlerine göre intikale tabi olanlar:
• MENKUL MALLAR (hayvan, makine, araç-gereç, para, mücevher)
• YAPILAR (ev,dükkan, han, hamam, depo, samanlık)
• ARSALAR
– ARAZİ : Ölüm tarihinde yürürlükte olan
İNTİKAL KANUNU’na göre intikale tabi.
• Tarımsal faaliyet yapılan miri topraklar.
4
Feraiz ve İntikal İle İlgili Kaynaklar
•
Mecelle-i Ahkam-ı Adliye
Himmet BERKİ, Hikmet Yayınevi, 1978.
•
İslam Hukukunda Feraiz ve İntikal
A. Himmet BERKİ / İrfan YÜCEL, Diyanet İşleri Başk. Yay., Ankara, 1985.
•
Mukayeseli İslam Hukuku
Hayreddin KARAMAN, İrfan Yayınevi, İstanbul, 1974.
•
İslam Arazi Hukuku ve Tatbikatı
Doç. Dr. Ali ŞAFAK, Türdav Yay. İstanbuk, 1977.
•
Kur’anda Veraset Sistemi
Sadeddin BERKİ, Binbirdirek Yay. 3, İstanbul, 1984.
•
İslam'da Miras Hukuku
H. Muhammed MAHLUF, (Çev. A. Hastaoğlu / H. T. Feyizli), Nur Yay. Ankara.
•
İslam Hukukunda Mülkiyet Hakkı ve Servet Dağılımı
Dr. Fahri DEMİR, Diyanet İşl. Başk. Yay. 250, Ankara, 1988.
5
Miras Hukuku ile İlgili Bazı Tanımlar
• Mamelek:
Bir Kimsenin parayla ölçülebilen hak ve mükellefiyetlerinin bütününe
mamelek denir.
• Müteveffa:
Ölen (vefat eden) gerçek kişi.
• Tereke (Miras):
Ölen kimsenin mameleki tereke olarak adlandırılır.
• Muris:
Miras bırakan kimseye denir.
• Varis:
Terekenin intikal edeceği gerçek kişilere denir.
6
Kanuni Mirasçılar
• Kan Bağına Dayalı Kanuni Mirasçılar
– Sınıf Sistemi
Kan hısımlarının müteveffaya yakınlığına göre mirasçılar sınıflara
ayrılarak her sınıf için farklı hisseler belirlenir (Ör. Fransız miras
hukuku).
– Ferdi Sistem
Hısımların müteveffaya yakınlığı teker teker incelenir (Ör. İslam miras
hukuku).
– Zümre Sistemi
Mirasçıların zümrelere ayrılarak (4 zümre) her zümreye göre belirli
oranlarda paylarının hesaplandığı sistemdir (Türk, İsviçre, Almanya
miras hukuku).
• Akdi Bağa Dayalı Kanuni Mirasçılar
– Eşin Mirasçılığı
– Evlatlığın Mirasçılığı
• Uyruk Bağına Dayalı Kanuni Mirasçılar
– Devletin Mirasçılığı
7
Zümre Sisteminin Esasları
1. Karı ve koca asıl olmak üzere her biri çocuklarıyla
birlikte birer zümre oluştururlar.
2. Ana ayrı, baba ayrı bir zümre başıdır.
3. Üst zümre varken, alt zümre mirasçı olamaz.
4. Zümre başı varken, diğerleri mirasçı olamaz.
5. Zümre başı yoksa, füru’ zümre başının yerini alır.
6. Bir tarafta mirasçı yoksa, mirasın tamamı öbür
tarafa geçer.
8
Gösterim Şekilleri
Kadın, Kız
Erkek
Murisin Adı (Ölüm tarihi)
X
M (1980)
Muris
X
Eş (karı veya koca)
Nesebi gayrisahih füru’
Nesebi sahih füru’
Muristen sonra ölen mirasçı
Muristen önce ölen mirasçı
9
ZÜMRE SİSTEMİ
B. Dede –
4.
B. Nine ZÜMRE
Dede - Nine
Dayı - Teyze
Amca - Hala
Baba - Ana
Kardeşler
3.
ZÜMRE
2.
ZÜMRE
Eş
M
Çocuklar
Torunlar
1.
ZÜMRE
10