bülent ecevit üniversitesi tıp fakültesi

BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ
KONSÜLTASYON HİZMETLERİ YÖNERGESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
AMAÇ
* Madde 1- Bu yönergenin amacı: Bülent Ecevit Üniversitesi Hastanesi’nde Tıp Fakültesi tarafından
yürütülen konsültasyon hizmetlerinde standardizasyonun sağlanması, işleyiş prosedürleriyle
sorumlulukların belirlenmesi ve iyileştirme yolunda izlemlerin yapılmasıdır.
KAPSAM
* Madde 2- Yönerge, Bülent Ecevit Üniversitesi Hastanesi’nde yatarak, ayaktan, acil ve yoğun bakım
birimlerinde tanı ve tedavi alan hastalara ait bütün konsültasyon hizmetlerini ve bu hizmetlerin
sunumunda görev alan tüm personeli kapsamaktadır.
DAYANAK
Madde 3- Bu yönerge Tıbbi Deontoloji Nizamnamesinin 6, 13, 19, 24, 25, 26, 27, 28, 29 ve 30.
maddelerine, Hekimlik Meslek Etiği kuralları’nın 16, 19 ve 25. maddelerine ve Yataklı Tedavi
Kurumları İşletme Yönetmeliği’nin 42, 64 ve 65. maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
TANIMLAR
Madde 4- Bu metinde geçen;
a) * Konsültasyon : Tanı ve tedavi amacı ile Bülent Ecevit Üniversitesi Hastanesi’ne
başvuran hastalardan sorumlu hekimlerin, hastasının tanı/tedavi ve takibinde gerekli
gördüğünde diğer anabilim dalları/bilim dalları ile görüş alış verişinde bulunmasını
b) Sorumlu hekim : Hastanın tanı ve tedavisinden birinci derecede sorumlu olan uzman
hekim veya öğretim üyesini
c) Konsültan hekim : Sorumlu hekim tarafından istenen konsültasyonu yanıtlamakla
sorumlu, alanında bilimsel ve teknik bilgiye sahip olan hekimi
ç) Kıdemli asistan : İlgili Anabilim Dalı/Bilim Dalı tarafından yetkinliği kabul edilen
asistanı
d) Konsültasyon Formu : Konsültasyon isteği ve sonucu ile ilgili bilgileri içeren, hem
sorumlu hekim hem de konsültan hekim tarafından açık, net ve okunaklı olarak dijital
ortamda doldurulması gereken formu ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Sorumlu hekimin görevlerini, konsültasyon formunun nasıl doldurulacağını, konsültasyonu kimlerin
yapacağını, konsültan hekiminin nasıl görevlendirileceğini, konsültasyonun yanıtlanma süresini, Acil
ünitesi, yoğun bakım ve Anestezi konsültasyonlarının nasıl yapılacağını tanımlar.
SORUMLU HEKİMİN GÖREVLERİ
Madde 5- Yatarak ve ayaktan tedavi alan hastalara ilişkin konsültasyon sürecinde konsültasyon isteği
sorumlu hekim veya sorumlu hekimin bilgisi dahilinde nöbetçi asistan doktor tarafından yapılır. İlgili
sorumluların dışında hemşire veya diğer sağlık personeli tarafından kesinlikle yapılamaz.
Madde 6- Sorumlu hekimin uygun bulması halinde hastanın isteği ile konsültasyon istenebilir. Ancak
konsültasyon ile ilgili hasta isteklerini dikkate alma hususu sorumlu hekimin inisiyatifindedir.
Madde 7- Sorumlu hekim gerek gördüğünde hastasını bilgilendirerek konsültasyon isteyebilir.
Madde 8- Sorumlu hekim dijital ortamda konsültasyon istemelidir. Konsültasyon istekleri sözlü
olarak yapılmamalıdır. Acil durumlarda sözlü konsültasyon isteğinde bulunulabilir, ancak sonrasında
sorumlu hekimin konsültasyon formunu dijital ortamda doldurması gereklidir. Sorumlu hekim birden
fazla olan konsültasyon istemi için ayrı ayrı konsültasyon formu doldurmalıdır. Bir forma iki ayrı
uzmanlık dalı için konsültasyon istemi yapılmamalıdır.
Madde 9- Sorumlu hekim konsültasyon formunda, konsültasyon isteyen birimi, hasta bilgilerini, istem
tarih ve saatini, isteme gerekçesini, sorumlu hekimin iletişim bilgilerini, konsültasyon istenen birimi
açık, net ve okunaklı şekilde belirtmelidir. Mümkün olduğunca kısaltma kullanılmamalıdır. Kısaltma
kullanılır ise Anabilim Dalları tarafından kabul görmüş ve ilan edilmiş kısaltmalar dışında kısaltma
kullanılmamalıdır. Açık ve net olarak belirtilen konsültasyon gerekçesi, hastanın hastalığı ile ilgili kısa
bilgilendirmeyi ve konsültan hekimden hangi konuda görüş ve öneri istendiğine ilişkin bilgiyi
içermelidir. Gerekçenin açık ve net olarak yazılması konsültan hekimin konsültasyona bilgi ve
malzeme bakımından (pansuman seti, biyopsi seti vb) donanımlı gitmesine olanak sağlayacağı için
zorunludur. Yeterli bilginin verilmemesinden dolayı konsültan hekimin gerekli hazırlık ile hastanın
başına gidemediği durumlarda sorumluluk konsültasyonu isteyen hekime ait olacaktır.
Madde 10- Sorumlu hekim, hastayla ilgili tüm bilgileri konsültan hekime sunmakla yükümlüdür.
Madde 11- Sorumlu hekim, konsültan hekimin konsültasyonu cevaplandırmasıyla ilgili olarak girişim
yapması gerektiği hallerde uygun alt yapıyı hazırlamalıdır.
Madde 12- Konsültan hekim konsültasyon sonuç bölümünde, öntanı/tanı, tedavi önerileri, önerilen
tedavi süresini açıklıkla belirtmelidir.
Madde 13- Sorumlu hekim, konsültan hekimin görüşünü hastasının tanı/tedavisine yansıtmada
özgürdür, ancak yansıtmadığı noktaları gerekçelendirerek hasta dosyasında belirtmelidir.
Madde 14- Sorumlu hekim konsültasyon sonucu ile ilgili hastayı bilgilendirmelidir. Bilgi verme
sırasında saygılı davranmalı, hastanın psikolojik durumunu dikkate almalıdır.
Madde 15- Sorumlu-konsültan hekim arası görüş ayrılığının olması durumunda, hasta konsültan
hekimin görüşlerini dikkate alıyorsa sorumlu hekim hastayı devredebilir. Ancak hastasını devretmeden
önce hastayı bilgilendirmeli, yaşamı tehdit edici durumlar için önlem almalı ve sonra hastaya ait
sorumluluğu diğer hekime devretmelidir.
Madde 16- Sorumlu hekim konsültasyonunun zamanında yapılmasını takip etmeli ve konsültan
hekimin Konsültasyon Formuna yazdığı görüş ve önerileri mutlaka okumalıdır. Konsültasyon
Formunda, konsültan hekimin konsültasyonun tamamlanmadığına ilişkin görüşü var ise bunu dikkate
almalı ve yineleyen konsültasyon istekleri ile konsültasyon sürecinin tamamlanmasını sağlamalıdır.
Madde 17- Konsültan hekim haberdar olduktan sonra konsültasyonu en kısa sürede tamamlamalı ve
gerekli malzeme donanımı ile konsültasyona gitmelidir.
Madde 18- İhtiyaç durumunda başka hastanelerden konsültasyon istenebilir veya konsültasyona
gidilebilir.
KONSÜLTASYONU KİMLER YAPABİLİR
Madde 19- Hasta, konsültan öğretim üyesinin görevlendireceği asistan tarafından değerlendirilebilir,
ancak nihai karar ilgili birim uzmanı veya öğretim üyesi tarafından verilmeli ve notlarda isimler yer
almalıdır. Ameliyathane şartlarındaki konsültasyonlara en kıdemli asistan düzeyinde değerlendirme
yapılmalı, nihai karar yine uzman tarafından verilmelidir.
KONSÜLTAN HEKİMİN GÖREVLENDİRİLMESİ
Madde 20- Klinikler, konsültasyon hizmetlerinin yürütülmesi için iş yoğunluklarına göre konsültan
hekimlerini belirlemeli ve aylık listeler halinde iletişim bilgileri ile birlikte duyurmalıdır.
Madde 21- Her kliniğin kendileri tarafından verilen konsültasyon hizmetlerinin değerlendirilmesi ve
olası sorunların çözümlenmesi sorumluluğu Anabilim Dalı Başkanlığına aittir.
Madde 22- Konsültasyonları ilgili kliniğin belirlediği ve iletişim listesinde ayın başlangıcından en az
iki iş günü öncesi ilan ettiği konsültan hekim(ler) yürütmelidir. Konsültan hekimin acil bir durum
nedeni ile konsültasyon hizmetini kısa sürede yerine getirememesi söz konusu ise ilgili klinik
Anabilim Dalı Başkanı uygun gördüğü başka bir uzman/öğretim üyesini konsültan hekim olarak
görevlendirir.
Madde 23- Konsültasyon hizmetlerinin aksamaması için konsültan hekimlere klinik içinde
konsültasyon hizmetleri dışında mümkün olduğunca başka bir görev verilmemelidir.
Madde 24- Konsültan hekimin talebi halinde ulaşım imkanı sağlanacaktır.
KONSÜLTASYONUN YANITLANMA SÜRESİ
Madde 25- Ayaktan hastalarda durumu öncelikli olanlar aynı gün içerisinde değerlendirilmelidir.
Önceliği olmayan hastalarda hastanın ilgili birime yeni başvurusu yaptırılarak konsültasyonun
sonuçlandırılması sağlanmalıdır. Hayatı tehdit edici durum söz konusu ise bilgisayardan konsültasyon
istendikten sonra ilgili Anabilim dalına ait çağrı cihazına konsültan istemi yapılmalı ve mümkün olan
en kısa sürede konsültasyon yanıtlanmalıdır. Bu durumda konsültasyon sözlü olarak istense de
hemen arkasından yazıya dökülmelidir. Hayatı tehdit edici durum söz konusu değil ise saat 15.00’dan
sonra istenen konsültasyonlar bir sonraki güne bırakılabilir. Durumu aciliyet gerektiren hastaların
tetkikleri de acil kapsamında değerlendirilerek sonuçlandırılmalıdır. Aciliyet gerektirmeyen, ama
yatan hastaların tetkiklerine de öncelik verilmeli, raporları da ivedilikle yapılmalıdır.
Madde 26- Mesai saatleri dışında istenen konsültasyonlara nöbetçi klinik asistanı gider, konsültan
öğretim üyesinin bilgisi ve onayı dahilinde konsültasyonu yanıtlar. Konsültasyonun altına kendi adı ile
birlikte danıştığı uzmanın veya öğretim üyesinin adını kaydeder.
Madde 27- Yatan hastalar ve poliklinik hastalarında toplu birkaç bölümü gerektiren konsültasyonlarda
sorumlu hekim ilgili süreci yönetir. Gerekli durumlarda konsey oluşturarak ortak karar bulunmaya
çalışılır. Aciliyet gerektiren durumlarda konsültan birimler süratle yanıt vermelidir ve değerlendirme
mutlaka uzman düzeyinde yapılmalıdır.
Madde 28- Konsültan hekim acil haller dışında mutlak zorunluluk olmadıkça hastayı muayene
etmeden tetkik istememelidir. Konsülte edilen hastalar için istenen tetkikler gerekli ve yapıcı
olmalıdır. Temel tıbbi uygulamalar öncelikle ilgili sorumlu hekim tarafından yerine getirilmelidir.
Madde 29- Konsültan hekim olayı sürüncemede bırakan davranış içine girmemelidir. Zaman
kazanmak için gereksiz tetkik ya da konsültasyon istenmemelidir.
Madde 30- Konsültan hekim yatan hastaları mutlaka yattığı serviste değerlendirmelidir; ancak
konsültan hekimin hastayı değerlendirmesi için gerekli tıbbi cihaz donanımına ihtiyaç duyulduğu
Anabilim Dalları hasta konsültan hekim bölümüne gönderilebilir.
Madde 31- Konsültan hekim en az sorumlu hekim kadar hastadan sorumludur. Konsültan hekim
konsültasyon sürecini sorumlu hekim ile iletişim halinde yürütmelidir. İletişim, hekimlik mesleği etik
kurallarına uygun olmalıdır.
ACİL ÜNİTESİNDE KONSÜLTASYON
Madde 32- Acil servise başvuran ve ilk değerlendirilmesi yapılan hastalardan yatış gerektirenler ve
tanısı konulamamış hastalar için ilgili bölümlerden konsültasyon istenmelidir.
Madde 33- Konsültasyona gelen hekim, konsültasyon raporunda geliş saatinde kaydedecektir.
Madde 34- Konsültasyon ilgili bölümün konsültan doktorundan istenecektir. Ancak nöbetçi doktora
ulaşılamaması durumunda ilgili kliniğin diğer doktorlarına haber verilerek hastanın süratle
değerlendirilmesi sağlanmalıdır.
Madde 35- Acil servis konsültasyonuna mümkün olduğunca uzman düzeyinde cevap verilecek, bu
mümkün değilse hasta öğretim üyesinin görevlendireceği asistan doktor tarafından
değerlendirilecektir.
Madde 36- Hayatı tehdit edici durum var ise, istenilen konsültasyonu konsültasyon istenen bölümün
kendi izlemindeki servis, yoğun bakım veya ameliyathane hastalarında; hayatı tehdit edici bir durum
yok ise, konsültan hekim beklemeksizin mümkün olan en kısa sürede acil servise gelerek hastanın
değerlendirmesini yapacaktır.
Madde 37- Acile başvuran hastanın ilk değerlendirilmesi ve lüzumlu tetkikleri ilgili acil hekimi
tarafından istenecek, konsültasyona çağırılan hekim hastayı değerlendirmeden önce herhangi bir tetkik
isteminde bulunmayacaktır.
Madde 38- Konsültan hekim tetkik isteminde bulunurken hastanın aciliyetini göz önünde
bulunduracak, yapılması ve sonuçlanması uzun zaman alacak tetkikleri acil serviste istemeyecek ve
hastayı kendi kliniğinde yatırarak tetkik edecektir. Acil servisten istenecek tetkikler öncelikle hastaya
ön tanı/tanılar ve sonrasında kesin tanı koymak için istenecektir. Tanı konmuş bir hastanın
etyolojisinin araştırılması için acil serviste tetkik istenmeyecektir.
Madde 39- Konsültan hekimin tetkik istemesi durumunda istenen tetkik sonuçlarını sorumlu hekim ile
birlikte konsültan hekim takip edecektir.
Madde 40- Konsültasyon değerlendirmesi sırasında istenen acil tetkikler ivedilikle sonuçlandırılıp
raporlanacaktır.
Madde 41- Radyoloji Anabilim Dalı’ndan acil ve hayati durumu olan vakalar için istenilen tetkiklerin
çekimi en kısa sürede yapılacak ve konsültan hekim tarafından talep edilir ise çekimi takiben sorumlu
öğretim üyesi tarafından raporlanacak ve tetkiki isteyen hekime raporlar filmleri ile birlikte
verilecektir.
ANESTEZİ ve YOĞUN BAKIM KONSÜLTASYONLARI
Madde 42- Preoperatif Anestezi konsültasyonları akış şeması yönergesine (Ek 1) uygun olarak
yapılacaktır.
Madde 43- Elektif operasyon planı nedeniyle anestezi konsültasyonu, hasta koşullarının uygun olması
halinde planlanan operasyon tarihinden en geç 1 gün önce saat 12:00 a kadar istenmelidir.
Madde 44- Tüm acil ve elektif cerrahi vakalar için istenen anestezi konsültasyonlarında preoperatif
acil/elektif olup olmadığı, cerrahi endikasyon ve planlanan ameliyat belirtilmelidir.
Madde 45- Anestezi konsültasyonu, tekrar cerrahi gerektiğinde, operasyon öncesinde tekrarlanmalı, 1
aydan eski konsültasyonlar operasyon öncesi güncellenmelidir.
Madde 46- Anestezi konsültasyonu tamamlanmadan elektif/acil operasyon yapılmamalıdır.
Madde 47- Konsültasyon sonuç bölümünde, ilgili bölümün öntanı/tanı, tedavi önerileri ve önerilen
tedavi süresi, cerrahi hastalar için risk sınıflaması açıklıkla belirtilmelidir.
Madde 48- Yoğun Bakım ünitesinde yatmakta olan hastalardan istenen konsültasyonlar öncelikli
olarak yanıtlanmalı ve ilgili işlemler süratle gerçekleştirilmelidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KONSÜLTASYON HİZMETLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ / İZLEM
Madde 49- Konsültasyonun sağlıklı işleyebilmesi ve denetlenmesi açısından Konsültasyon İzlem
Birimi (KİB) kurulmalıdır. KİB deneyimli öğretim üyeleri tarafından oluşturulur ve görevlendirmeleri
dekanlık onayıyla başhekimlik tarafından yapılır.
Madde 50- KİB yönetimi yıl içerisinde 6 ay aralıklarla konsültasyon hizmetlerinin, olası sorun ve
çözüm önerilerinin tartışıldığı düzenli ve gündemli toplantılar yaparak süreci izleyecektir.
Madde 51- KİB tarafından izlenen konsültasyon hizmetlerinde sorun yaşanması durumunda, sorun
ilgili Anabilim Dalı Başkanı ve öğretim üyesi ile görüşülecek, gerekli olursa dekanlık tarafından
uyarılacaktır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
HÜKÜM BULUNMAYAN DURUMLAR
Madde 52- Bu yönergede yer almayan durumlarla karşılaşıldığında, genel etik ilkelere, ulusal
düzenlemelere, uluslar arası düzeydeki bildirge ve sözleşme hükümlerine uyulur.
DİSİPLİN KOVUŞTURMASI
Madde 53- Sorumlu ve konsültan hekimler ile ilgili klinik başkanlıkları bu yönerge hükümlerine
aykırı davranışlarda bulunduklarında, ilgili Anabilim Dalı Başkanlıkları tarafından ilgili yasa ve
yönetmelik hükümlerine göre gerekli işlemler yapılır. Hekimlerin disiplin soruşturmasına uğraması,
haklarında ayrıca hukuki veya cezai takibat yapılmasına engel değildir.
YÜRÜRLÜK
* Madde 54- Bu yönerge Bülent Ecevit Üniversitesi Senatosu’nca kabul edildiği tarihten bir ay sonra
yürürlüğe girer.
* Madde 55- Bu Yönerge Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığı tarafından yürütülür.
02.05.2011 tarih ve 2011/06-9 sayılı Senato Kararı ile kabul edilmiştir.
* 05.10.2012 tarih ve 2012/22-33 sayılı Senato Kararı ile kabul edilmiştir.
CERRAHİ HASTALARINI PREOPERATİF DEĞERLENDİRME SİSTEMİ
1. Hastalar hastalığıyla ilgili olarak cerrahi kliniğine başvurur. Muayenesini takiben ameliyat kararı
alınır. Ameliyat kararı kesinleştikten sonra anestezi konsültasyonu istenerek hastalar anestezi
polikliniğine yollanır. Anestezi son notunu koyduktan sonra tekrar ilgili cerrahi polikliniğine gelen
hastaya cerrahi asistanı tarafından ameliyat günü bildirilir.
2. Anestezi polikliniğine gelen hasta anestezi doktoru tarafından değerlendirilir. Anestezi alabileceğine
karar verilirse konsültasyona son notu koyan anestezi doktoru hastayı ameliyat gününü alması için
yeniden ilgili cerrahi polikliniğine yollar. Hasta ameliyat gününü alır.
3. Anestezi doktoru gerekli görürse dahiliye, kardiyoloji ve göğüs hastalıkları konsültasyonlarını
kendisi ister. Göğüs Hastalıkları konsültasyonu istenmişse ayrıca SFT tetkiki de anestezi tarafından
istenir. Anestezi doktoru, hastalara ilgili dahiliye, kardiyoloji veya göğüs hastalıkları polikliniklerini
tarif ederek konsültasyonlarını yaptırmalarını, konsültasyonlar tamamlandıktan sonra tekrar anestezi
polikliniğine gelmelerini tembih eder.Kardiyoloji ve Göğüs hastalıkları anabilim dalları operasyon için
istenilen ve anesteziden gelen bu hastaları 24-48 saat içinde değerlendireceklerdir. Bunun için gerekli
yapılanma ilgili anabilim dalları bünyesinde oluşturulmuştur. Bu süreç tamamlandıktan sonra hastanın
tekrar ilgili cerrahi polikliniğine gelmesine gerek yoktur. Eğer hasta kendiliğinden gelirse ilgili cerrahi
poliklinik sorumlusu tarafından yine işlemlerini yürüten anestezi polikliniğine yönlendirilmelidir.
Anestezi polikliniğine dönen hastaların anestezi son notu konur ve ilgili cerrahi polikliniğine geri
dönerek ameliyat günü almaları söylenir.
4. Anestezi polikliniğinden çıkan hasta ilgili konsültasyonunu yaptırmak üzere rutin poliklinik
sistemine girmeden operasyon öncesi cerrahi hasta değerlendirme birimlerine giderek hızla muayene
edilerek konsültasyon notu hemen girilmelidir. Hastalar konsültasyonlarının tamamlandığını anestezi
polikliniğine geri gelerek bildirmezlerse dahiliye konsültasyonlarının ne zaman tamamlandığını
anestezi doktoru bilemeyeceğinden son not konulamaz ve ameliyat günü aksamalar ortaya çıkabilir.
Bu nedenle cerrahi bölümler ilgili konsültasyonlar tamamlanmadan ve anestezi son notunu koymadan
hastaya ameliyat günü vermekten kaçınmalıdırlar. Bu sisteme göre cerrahi hastasının preoperatif
değerlendirilmesi poliklinik sisteminde gerçekleştirileceğinden Ocak 2009'tan itibaren gece
nöbetlerinde gelebilen elektif ameliyat hastası için anestezi son notu konması talepleri kabul
edilmeyecektir. Bu nedenle cerrahi kliniklerin ameliyat listelerini bir gün önce en son saat 15'e kadar
anestezi sekreterliğine ulaştırmaları ve listede ameliyat günü değişiklik yaparak son notu konulmamış
hasta almaya çalışmamaları uygun olur.Acil hastalar bu kuralın dışındadır.
CERRAHİ HASTASI PREOPERATİF DEĞERLENDİRME ALGORİTMASI
Hasta ilgili cerrahi polikliniğe başvurur ve ameliyat
kararı verilince anestezi polikliniğine yollanır.
Anestezi polikliniğinde hasta
muayene edilir.
Anestezi polikliniğinde muayene
edilen hastada problem yok.
Anestezi doktoru son notu koyarak
hastayı ilgili cerrahi polikliniğine
geri yollar.
İlgili cerrahi polikliniğinde
anestezi son notu konmuş hastaya
ameliyat günü verilir.
Anestezi polikliniğinde muayene edilen
hastada dahiliye sorunları var.
Anestezi doktoru gerekli dahili bölüm
konsültasyonlarını ve Göğüs hastalıkları
konsültasyonu için SFT testini kendisi ister.
Hastaya gideceği poliklinikleri tarif eder ve
konsültasyonları tamamlanınca anestezi
polikliniğine geri dönmesini söyler.
Kardiyoloji ve Göğüs hastalıkları anabilim
dallarının bünyesindeki ilgili birimler,
anestezi polikliniğinden gelen bu hastaları
24-48 saat içinde değerlendirir ve
konsültasyonları tamamlandıktan sonra
anestezi polikliniğine geri yollar.
Dahili konsültasyonlarını
tamamlayarak anestezi polikliniğine
geri dönen hastaya anestezi doktoru
son notu koyar ve ilgili cerrahi
polikliniğe geri dönmesini söyler.
İlgili cerrahi polikliniğinde anestezi
son notu konmuş hastaya ameliyat
günü verilir.
02.05.2011 tarih ve 2011/06-9 sayılı Senato Kararı ile kabul edilmiştir.