www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net İNSAN- İLETİŞİMDİL Yazar çoktan beri şehre inmediği için “insanları sevebilmek için” şehre inmek istiyor. www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net Dil dışında bakış, jest ve mimiklerle iletişim kurulmuştur. Örnek: “ Onlar acayip bir hastalığı benim sevgi dolu gözlerimde yakalamak istiyor gibi dikkatli, yakalamış kadar mustarip ve hazindiler.” “ Yukarıki, “Aaa, herif deli midir, nedir? cümlesini söyleyenin yüzüne, yine gayri şuuri aşkımla gülmüş olacağım ki kendini tutamadı. Tatlı tatlı sırıttı.” www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net Dil dışı yollarla kurulan iletişim dille yapılan iletişim kadar etkili değildir. Dil daha etkili ve kalıcı bir iletişim aracıdır. Dil ile yapılan iletişim doğrudan ve araçsız olduğu için daha kullanışlıdır. www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net Metinde dil, - Alıcıyı harekete geçirme - Sanatsal işlev ile kullanılmıştır. Uzun süre insanlardan uzak kalan yazarın insanlarla konuşmak, onları sevmek ihtiyacını ne denli hissettiği, konuşmak ve sevmek ihtiyacı ile yaptıkları ifade edilmiş. www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net Dil ile yapılan iletişim dil dışı iletişimden daha etkilidir. Çünkü bu iletişim şekli ile vermek istediğimiz mesajı en kısa ve anlaşılır şekilde kolaylıkla verebiliriz. www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net “Kullanma ve içme sularının sağlığa zarar vermemesi için belirli oranlarda zararlı maddelerden arınmış olması gerekir.” “ Koku bulunmamalı, çözülmüş oksijen en azından litrede 6mg olmalıdır.” “ Karbondioksitin bulunması, az miktarda hidrokarbonat içermesi suya ayrı bir lezzet kazandırır. www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net “Bir fiilin hiçbir türetme eki almamış haline basit fiil denir.” “Basit fiil, aslında anlamından başka hiçbir anlam bildirmez.” www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net www.edebiyatogretmeni.net 4. ETKİNLİK: KANALI KONTROL İŞLEVİ HEYECAN BİLDİRME İŞLEVİ ALICIYI HAREKETE GEÇİRME İŞLEVİ Gülsüm’ üm sen misin? İlahi geber. Hoca hanımcığım kapıyı aç. Bilemedin mi? Ah, ağzını öpeyim. Ulan bırak pastırmayı. Şimdi bana kapıyı açmayacak mısın? İlahi hayvan, seni sarman Sarmanlar götürsün. Sarman geh pisim, gel yavrum. Ne oldu? Ansızın kaynanan mı vefat etti? Gördün mü şimdi benim başıma geleni… Şimdi bana kapıyı açmayacak mısın? Ne oldu sana? Ah bana olanlar oldu. Telaş etme canım… Kapıyı aç kapıyı… MEMLEKET İSTERİM Memleket isterim Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun; Kuşların çiçeklerin diyarı olsun. Memleket isterim Ne başta dert ne gönülde hasret olsun; Kardeş kavgasına bir nihayet olsun. Memleket isterim Ne zengin fakir ne sen ben farkı olsun; Kış günü herkesin evi barkı olsun. Memleket isterim Yaşamak, sevmek gibi gönülden olsun; Olursa bir şikayet ölümden olsun. www.videodershane.com Cahit Sıtkı TARANCI www.edebiyatogretmeni.net Anlama ve Yorumlama 1. Dil ile iletişim arasındaki ilişkiyi açıklayınız. Dil ile iletişim bir elmanın iki yarısı gibidir. İnsanlar arasında iletişimi sağlayan en etkili iletişim aracı dildir. www.vidoedershane.com www.edebiyatogretmeni.net 2. Dili, diğer iletişim araçlarından üstün kılan özellikleri söyleyiniz. En gelişmiş ve dolaysız iletişim aracı dildir. Dil ile yapılan iletişimde gönderici vermek istediği mesajı alıcıya açık ve anlaşılır bir şekilde aktarır. www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net 3. Dilin hikaye ve romanda hangi işlevde kullanıldığını açıklayınız. Hikaye ve romanlarda dil “sanatsal işleviyle” kullanılır. www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net 3. “Dilek” adlı şiirde dil hangi işlevde kullanılmıştır? Şiirde dil “sanatsal işlev” ile kullanılmıştır. www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net 6. ETKİNLİK: Dilin insanı diğer canlılardan ayıran bir özellik olarak bir ona nasıl bir üstünlük sağladığını açıklayınız. Dil insanı diğer canlılardan üstün kılan bir özelliktir. Çünkü diğer canlılar da çevreleriyle iletişim kurabilir ancak bunu dil gibi bir araç ile gerçekleştiremez. İnsan dil aracılığı ile ifade etmek istediklerini doğru, anlaşılır ve bilinçli bir şekilde ifade eder. www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net 7. ETKİNLİK: Dil dışındaki iletişim araçlarını kullanarak tam ve istenilen şekilde iletişim sağlanabilir mi? Dil dışındaki iletişim araçları her zaman tam ve doğru bir iletişim sağlamaz. Düşüncelerimizi ve duygularımızı en rahat dil aracılığı ile anlatırız. www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net 8. ETKİNLİK: DİLİN İŞLEVLERİ Heyecan Bildirme İşlevi Aa! Birden karşıma çıkmaz mı? Göndericilik İşlevi Alıcıyı Harekete Geçirme İşlevi Hemen buradan gidelim. Türkiye’nin başkenti Ankara’dır. DİLİN İŞLEVLERİ Kanalı Kontrol İşlevi Dil Ötesi İşlev Zamirler adın yerini tutan sözcüklerdir . Beni anladınız değil mi? Şiirsel İşlev “Geçti istemem gelmeni Yokluğunda buldum seni…” 9. ETKİNLİK: DİLLERİN OLUŞUMU İLE İLGİLİ ARAŞTIRMA YAPINIZ VE ARAŞTIRMA SONUÇLARINI SINIFA SUNUNUZ. DİLİN OLUŞUMUYLA İLGİLİ KURAMLAR: Yansıtma Kuramı: Bu kuram konuşmanın insanın doğadaki sesleri taklit etmesinden doğduğunu savunur. Doğada bulunan seslerin insan tarafından tekrarlanması konuşmayı oluşturmuştur. Ünlem Kuramı: Bu kuramı öne süren Demokritos konuşmanın insanın duygusal yapısıyla bağlantısı olduğunu savunmuştur. İş Kuramı: Bu kurama göre konuşma insanların birlikte iş yaparken çıkardıkları seslerden doğmuştur. Beden Dili Kuramı: Bu kurama göre insan anlaşmak için el- kol hareketleri yaparken birtakım sesler de çıkarır. İnsan hareketle ses arasında bağlantı kurduğu zaman konuşma doğmuştur. Toplumsal Denetim Kuramı: Bu kuram konuşmanın insanın kendi dışındaki kişileri denetim altına alarak kişisel gereksinimlerini karşılama isteği sonucunda doğduğunu ileri sürer. www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 1. Dil, insanın anlatma kabiliyetinin en gelişmiş aracıdır. Dil, insanlar arasındaki iletişimi sağlayan en önemli araçtır. (DOĞRU) (DOĞRU) 2. I. Çekimli fiiller cümlede yüklem görevinde kullanılır. II. Turizm, milletlerarası kültürel tanışmayı sağlar. III. Öğretmenin söylediklerini tekrar et. IV. Beni anladın mı? Yukarıdaki cümlelerde dilin işlevlerinden hangisinin örneği yoktur? E) Şiirsel işlev www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net www.videodershane.com www.edebiyatogretmeni.net