Slayt 1 - Fen Okulu

Evimizde çöpler hijyen ve yaşam
için engel teşkil edeceğinden
çöpleri atarız.
İşte vücudumuzdaki çöpler de
atık maddelerdir.Vücudumuzda
bulunması zararlı olacağı için
bu maddeleri boşaltırız.Buna
Boşaltım denir.

Canlıların hücrelerindeki metabolik
olaylar sonucu oluşan ve vücutta
kullanılması mümkün olmayan
maddelerin hücrelerden ve dolaşım
sisteminden atılması olayına
BOŞALTIM denir.

DERİ

AKCİĞER

BÖBREK

KARACİĞER

KALIN BAĞIRSAK

Bu organlar atık maddeleri
idrar,solunum,terleme ve dışkı yoluyla
atar.Atık maddeler vücudumuzdan
uzaklaştırılmadıkları takdirde zehirleyici
olabilirler.

Vücudumuzdan
suyun ve tuzun
fazlasını terleme
yoluyla dışarı atar.

Kan içindeki karbon
dioksiti ve suyu
soluk verme
esnasında vücut
dışına atar.

Proteinlerin
sindirilmesi
sonucunda oluşan
zehirli
maddeyi(amonyak)
daha az zararlı olan
üre ve ürik asite
dönüştürür.


Su ,safra ve besin
atıklarının dışkı
şeklinde vücuttan
atılmasını sağlar.
Not: Dışkılama ,
sindirilmeyen
besinlerin sindirim
sisteminden atılması
olayıdır.

Fasulye tanesi
biçimde olan olan
böbrekler karın
boşluğunun arka
tarafında bel
hizasında
bulunur.Çukur
kısımları birbirine
dönüktür.

Böbrek dıştan içe
doğru kabuk, öz
bölgesi ve havuzcuk
olmak üzere üç
bölümden oluşur.




Böbreğin dışını saran zar böbreği dış
etkilerden korur.
KABUK:Kandaki atık maddelerin
süzüldüğü bölümdür.
ÖZBÖLGESİ:Atık maddelerin havuzcuğa
taşındığı ve faydalı maddelerin geri
emildiği yerdir.
HAVUZCUK:Atık maddelerin toplandığı
bölümdür.İdrar kanalı havuzcuğa
bağladır.

Böbreğin en küçük yapı
birimi
NEFRON’dur.Nefron
kabuk ve öz bölgesine
yerleşmiştir.Kandaki
maddeleri süzerek atık
maddeleri havuzcuğa
getirmek ve faydalı
maddeleri geri emmek
nefronun görevidir.Her
böbrekte yaklaşık bir
milyon nefron bulunur.


İçinde
glikoz,aminoasit,yağ
asidi,gliserol,üre,ürik
asit,su madensel tuzlar ve
vitaminler bulunan kan
böbrek atardamarı ile
böbreklere gelir ve
nefronlarda süzülür.
Kan içindeki yararlı
maddeler süzülme
sırasında nefronlarda
emilir ve tekrar kana
geçer.



Süzülerek temizlenen bu kan
böbrektoplar damarı ile böbrekten
çıkar.
Süzülmeden sonra kalan tuzun ve
suyun fazlası ile üre idrarı oluşturur
Oluşan idrar üreterde ve idrar
kesesinde toplanır.İdrar üretra ile
vücuttan atılır
İDRAR KANALI
İdrarı,böbrekten idrar
kesesine taşıyan kanaldır.

İDRAR KESESİ
İdrarın toplandığı
yerdir.
Böbrekler kandaki zararlı maddeler süzer ve
bunların atılmasını sağlar.Böbreklerin en önemli
görevi budur.
İdrar
aminoasit
Böbrek
Böbrek
atardamar toplardamar
Var
Var
Yağ asidi
Var
Var
Yok
Gliserol
Var
Var
Yok
Vitamin
Var
Var
Var
Mineral
Var
Var
Var
Su
Var
Var
Var
Üre
Var
Yok
Var
Glikoz
Var
Var
Yok
Ürik asit
Var
Yok
var
Yok
BÖBREKLERİMİZİN SAĞLIĞI




Böbreklerimizin sağlığı için
yeterli miktarda su alınmalı.
Tuvalet temizliğine dikkat
edilmeli.
Kirli havuzlara ve denize
girilmemeli.
İdrar yolu enfeksiyonlarında
hemen doktara başvurulmalı.
Böbreklerde Görülen
Hastalıklar


Böbreklerde kristalleşip çöken kalsiyum ve azot
bileşikleri, kum ve taşlara dönüşüp böbrek
taşlarını oluşturur.Büyük böbrek taşları özel
ışınlarla kırılıp düşürülür veya ameliyatla alınır.
İdrar yolları ve böbreğin farklı kısımları
iltihaplanabilir.


Kronik böbrek hastalığı
böbreğin tamamen veya
%80 fonksiyonunu
kaybetmesi ve görevini
yerine getirememesi
demektir.
Türkiye’de birçok sayıda
kronik böbrek hastası
bulunmaktadır.

Böbreklerin en önemli görevi
vücudumuzdaki zararlı ve atık maddeleri
süzerek vücuttan idrar yoluyla
atmaktır.Diğer önemli görevleri bazı
minerallerin ,suyun,glikozun,proteinlerin
dengede tutulmasını sağlamaktır.
Tonsiyonu dengede tutmak,kan
yapımında,D vitamininin kullanılmasında
önemli rolü vardır.

Böbrek yetmezliği durumlarında tüm bu
dengeler bozulmaya başlar ve en hızlı
ortaya çıkan bozukluk atık maddelerin
kanda birikmesidir.Bunun sonucu
hastalarda
halsizlik,iştahsızlık,kaşıntı,sabah
bulantısı şikayetleri olur,bu belirtilerin
hepsine ÜREMİ denir.


Böbrek yetmezliği tedavisinde amaç , bu
zararlı maddeleri kandan uzaklaştırmak ve
bozulmuş olan değerleri düzeltmektir.
Bu amaçla kullanılan 3 önemli tedavi yöntemi
vardır.
1-hemodiyaliz
2-periton diyaliz
3-böbrek transplantasyonu
BÖBREK NAKLİ



Böbrek
nakli(transplantasyon)
son dönem en başarılı
tedavi şeklidir.Böbrek
nakli için gerekli
böbrek 2 kaynaktan
sağlanabilir.
Canlı vericiden
Kadavradan

Gerek canlı vericiden, gerekse
kadavradan yapılan başarılı böbrek
nakillerinde diyaliz tedavilerinde olduğu gibi
böbrek fonksiyonlarından bazıları değil,
tamamı yerine getirilir. Buna ek olarak, hem
tüm böbrek fonksiyonları yerine
getirildiğinden, hem de hastalar için sürekli
diyaliz işlemlerinin oluşturduğu fiziksel ve
psikolojik zorluklar ortadan kalktığından dolayı
yaşam kalitesi daha iyidir.


İnsan dışında bir canlıdan transplantasyon
şu anda mümkün olmamakla birlikte
çalışmalar ümit vericidir, iyimser bir tahminle
2020 li yıllarda mümkün olabilir.
Türk Nefroloji Derneğinin verilerine göre
Türkiye’de bugüne kadar yaklaşık 4000
böbrek nakli yapılmıştır. 1998 yılında 382
böbrek nakli yapılmıştır ve ne yazık ki
bunların yaklaşık 1/3’ü kadavra
kaynaklıdır..

Kadavra kaynaklı böbrek nakli oranı
Batı ülkelerinde yaklaşık % 80’dir.
Bunun nedeni ülkemizde organ
bağışlarının henüz istenilen seviyeye
ulaşamamasıdır.