Toprak işleme - Delice Ziraat Odası

Bir enerji harcayarak toprağı oluşturan yapı
elemanlarının, bitkilerin istekleri doğrultusunda mekanik
olarak yatay ve düşey yönde yer değiştirmesini
sağlayarak homojen bir şekilde karıştırılmalarını
sağlamaktır. Toprak işleme şu işlemler yapılır ;
Kesme - Kabartma - Devirme - Karıştırma Parçalama - Ufalama-savurma - Sıkıştırma
Anız ve gübreyi karıştırarak homojen bir dağılım
oluşturmayı sağlar, iyi hava ve su dengesi sağlanır.
Kulaklı pulluklar ile toprak kesilip kabartılır ve
döndürülür. Kilce zengin ağır topraklar kulaklı pulluklar
ile işlenmelidir. Toprak frezeleri ile karıştırma ve
parçalama işleri en iyi şekilde yapılır. En düzgün tarla
yüzeyi toprak frezeleri ile bırakılır. Pulluğun ardından
tarlaya sokularak tohum yatağı hazırlığında kullanılan
aletler 2.sınıf toprak işleme aletleridir. Bu aletlerle
yapılan toprak ilemeye ikileme denir.
1.1. Kuru tarım Bölgelerinde toprak işleme
Kuru tarım bölgeleri ve özellikleri
Yıllık yağış miktarı 500 mm altında olan bölgeler kuru
tarım bölgeleridir.
Kuru tarım bölgelerinin temel ürünü hububattır.
Hububatın kuru tarım koşullarında vegetatif büyüme
evreleri zayıftır ve toprağa az miktarda organik madde
sağlarlar.
Az organik madde toprakta strüktürün çabuk
bozulmasını engelleyemez ve toprak erezyona (rüzgar
ve su) uğrar.
Bitkisel üretimi artırmaya yönelik önlemler
1 - Kuraklığa dayanıklı kültür bitkilerinin tarımını
özendirmek.
2 - İyi bir yabancı ot kontrolünün yapılmasını sağlamak.
3 - Düşen yağışı toprakta tutmaya yönelik önlemleri
artırmak.
O halde ilk Hedef :
Kuru tarım bölgelerinde toprak işlemenin hedefi toprak
neminin korunması ve yabancı ot kontrolünün iyi
yapılması olmalıdır.
Kuru tarımda toprak işleme kuralları
1 - Kuru tarım bölgelerinde devirmeden toprak işleme
etkili yöntemdir. Kazayağı, ağır kültivatör ve dar uçlu
toprak işleme aletleri kuru tarım bölgeleri için uygundur.
Kulaklı pulluklar ise kuru tarım bölgelerinde
kullanılmamalıdır.
2 - Toprak frezelerinin ikileme amacı ile kullanılması
asla önerilmez.
3 - Zaman zaman nem engeli (malç) yapılması
istenmelidir.
Nem engeli-Malç
Kuru tarım bölgelerinde buharlaşmaya engel olmak
amacı ile tarla yüzeyine bırakılan, zaman zaman yeşil
bitki örtüsünden, zaman zaman ise toprağın bizzat
kendisinden oluşan örtüye malç ya da nem engeli denir.
Yeşil bitki ile yapılan nem engelinde :
1-Toprak alttan kapillarite kırılacak şekilde kabartılır.
2-Yabancı otların kökleri kesilerek ölmeleri sağlanır.
3-Kesilen yabancı otlar tarla yüzeyine dağıtılır.
Yeşil bitki artıklarının yeterli olmadığı bölgelerde toprak
yüzeyinde 5-7 cmkaba ve kuru toprak katmanı serilerek
nem engeli yapılır.
Gevşek yapılı ve organik maddece zengin topraklarda
nem engeli kolay yapılır.
Ağır bünyeli (killi) topraklarda oluşan kesekler nem
engelini zorlaştırır.
Geçirgenliği yüksek olan kumlu topraklarda nem
engelinin yapılmasının bir yararı yoktur.
Anız, anız bozma ve nadas..
Anız, bir hasat döneminin ardından tarla yüzeyinde
kalan kurumuş kök ve bitki gövdelerinden oluşan
organik artıktır. Bu artıkların ertesi yıl toprak işleme ile
yeniden toprağa karıştırılmasına anız bozma denir.
Anız bozmada iş derinliği ortalama 12 cm civarındadır.
Anız bozularak bitki artıkları toprağa gömülerek burada
çürümesi ve toprağı organik maddece zenginleştirmesi
sağlanır. Yabancı ot tohumları da anız bozularak tarlaya
gömülmekte ve burada çimlenen yabancı otlar daha
sonra yeşil nem engeli için kullanılabilmektedir. Kurak
bölgelerde arazinin nem ve bitki besin elementleri
yönünden bir dengeye ulaşabilmesi amacıyla boş
bırakılmasına nadas denir.
Nadasta başarı oluşturulan nem engelinin uygunluk
derecesine bağlıdır. İkileme ve üçleme ile yabancı
otların öldürülmememsi durumunda nadasın yararı
kaybolmakta ve verim %50 oranında düşmektedir.
Nadas yapmak için ilk toprak işleme mart ve nisan
ayında yapılmalıdır. Nadasta gecikme, tarlada yabancı
otların çoğalması ve topraktan nem kaybının
fazlalaşması demektir.
Toprak işlemenin kazandırdıkları.
Amacına uygun yapılmış toprak işleme ile şunlar elde
edilir.
• Bitkilerin isteğine uygun tohum yatağı hazırlığının
sağlanması
• Yabancı ot kontrolü
• İyi bir toprak tesviyesi
• Toprağın biyolojik ve kimyasal olarak düzenlenmesi
• Toprakta nem dengesinin sağlanarak tavına getirilmesi
• Kapillarite kırılarak buharlaşmanın önlenmesi
• Toprak sıcaklığını koruma
• Toprak katmanlarının sıkışıklığına son verme
• Hastalık ve zararlılar ile savaş
• Anız ve gübrenin toprağa gömülerek toprağın
zenginleşmesi
• Toprak erezyonunun önlenmesi
TC
DELİCE ZİRAAT ODASI
TOPRAK İŞLEME VE NADAS
HAZIRLAYAN
SEYHAN GÜNDOGMUŞ ÇETİNKAYA
ZİRAAT MÜHENDİSİ
TARIM DANIŞMANI
2015