Lüksemburg ile İlgili Temel Bilgiler

T.C. Lüksemburg Büyükelçiliği
Haziran 2014
LÜKSEMBURG İLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER
a.
Demografik veriler
-
Toplam nüfus
Yabancıların oranı
Yaş Ortalaması
Nüfus artış hızı
Nüfus yoğunluğu
Kentli nüfus
Din
: 549.680 (2014) (erkek: 275.117, kadın: 274.563)
: % 45,3
: 39,5
: % 2,35
: Km2 başına 212,56 kişi
: % 82
: Katolik % 87, diğerleri % 13
b. Ülkenin Siyasi Yapısı
-
-
-
-
Resmi Adı
: Lüksemburg Büyük Dükalığı (Grand-Duché de Luxembourg / Grand
Duchy of Luxembourg)
Resmi Dil
: 1984’de Lüksemburgça ulusal dil, Fransızca yasama dili olarak
belirlenmiştir. Fransızca, Almanca ve Lüksemburgça idare ve yargı dilleridir.
Milli Gün:
: 23 Haziran
Yüzölçümü
: 2.586 km2
Komşuları
: Fransa, Almanya, Belçika
Evsahipliği
: Avrupa Parlamentosu Genel Sekreterliği, Avrupa Komisyonu (8 Genel
Müdürlük, Eurostat, Avrupa Toplulukları Resmi Yayınlar Ofisi, Tercüme Servisi),
Avrupa Birliği Adalet Divanı ve İlk Derece Mahkemesi, Avrupa Yatırım Bankası ve
Avrupa Yatırım Fonu, Avrupa Birliği Sayıştayı, EFTA Divanı, Avrupa Mali İstikrar
Aracı, Avrupa İstikrar Mekanizması, AB Organları Tercüme Merkezi, Avrupa Kömür ve
Çelik Topluluğu Yüksek Makamı, NATO Destek Ajansı (NSPA)
İdari Birimleri : 3 idari bölge, 12 kanton ve 106 belediye
Başkent
: Lüksemburg
Başlıca şehirleri : Lüksemburg (107.200), Esch-sur-Alzette (32.600), Differdange
(23.600), Dudelange (19.400), Pétange (17.300)
Yönetim Şekli : Anayasal monarşi ve parlamenter demokrasiyle yönetilmektedir.
Devlet Başkanı : Büyük Dük Henri (doğum tarihi 16.04.1955; göreve başlama tarihi
7.10.2000); Fransızca: S.A.R. - Son Altesse Royale - le Grand-Duc Henri de
Luxembourg; İngilizce: H.R.H. - His Royal Highness - Grand Duke Henri of
Luxembourg; hitap: Votre Altesse Royale, Monseigneur. Aynı zamanda Başkomutandır.
Anayasaya göre, ülkeyi yurt dışında temsil eder; Başbakan ve Bakanları atar;
Büyükelçileri tayin eder; yasaları yayımlar; Parlamentoyu feshedebilir.
Parlamento Başkanı: Temsilciler Meclisi Başkanı Mars Di Bartolomeo (LSAP)
Hükümet
: 18 üyeli DP, LSAP, Yeşiller koalisyonudur. Kabine, Başbakan ve
Başbakan Yardımcısı dahil 15 Bakan ve üç Devlet Sekreterinden oluşmaktadır. 20 Ekim
2013 tarihinde düzenlenen erken genel seçimlerin ardından kurulan Hükümetin göreve
başlama tarihi 4 Aralık 2013’tür.
Parlamento
: Tek kamaralı Temsilciler Meclisi 60 milletvekilinden oluşmaktadır.
Seçimler
: Genel seçimler beş yılda bir düzenlenmektedir. Son olarak 20 Ekim
2013’te erken genel seçimler düzenlenmiştir (bundan önceki son olağan genel seçimler 7
Haziran 2009’da yapılmıştı). Yerel seçimler ise altı yılda bir tertiplenmektedir.
Sonuncusu 9 Ekim 2011’de yapılmıştır. Oy kullanma yaşı 18’dir. Oy kullanımı kanunen
zorunludur. Seçim sistemi tek dereceli genel oydur. Son Avrupa Parlamentosu seçimleri
T.C. Lüksemburg Büyükelçiliği
Haziran 2014
25 Mayıs 2014’te yapılmış olup, CSV 3, Yeşiller, DP, LSAP ise birer milletvekili
çıkarmıştır.
c.
Hükümet Üyeleri1
Bakanlar
-
Başbakan, Devlet Bakanı, İletişim ve Medya Bakanı,
Dini Cemaatler Bakanı
Etienne Schneider (LSAP)
Başbakan Yardımcısı, Ekonomi Bakanı, İç Güvenlik
Bakanı, Savunma Bakanı
Jean Asselborn (LSAP)
Dışişleri ve Avrupa Bakanı, Göç ve İltica Bakanı
Felix Braz (Yeşiller)
Adalet Bakanı
Nicolas Schmit (LSAP)
Çalışma, İstihdam ve Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi
Bakanı
Romain Schneider (LSAP)
Sosyal Güvenlik Bakanı; İşbirliği ve İnsani Yardım
Bakanı; Spor Bakanı
François Bausch (Yeşiller)
Sürdürülebilir Kalkınma ve Altyapı Bakanı
Fernand Etgen (DP)
Tarım, Bağcılık ve Tüketicilerin Korunması Bakanı;
Parlamentoyla İlişkiler Bakanı
Maggy Nagel (DP)
Kültür Bakanı; Konut Bakanı
Pierre Gramegna
Maliye Bakanı
Lydia Mutsch (LSAP)
Sağlık Bakanı; Fırsat Eşitliği Bakanı
Daniel Kersch (LSAP)
İçişleri Bakanı; Kamu Görevi ve İdari Reform Bakanı
Claude Meisch (DP)
Milli Eğitim, Çocuk ve Gençlik Bakanı; Yüksek
Öğrenim ve Araştırma Bakanı
Corinne Cahen (DP)
Aile ve Bütünleşme Bakanı; Büyük Bölge Bakanı
Carole Dieschbourg (Yeşiller) Çevre Bakanı
Xavier Bettel (DP)
Devlet Sekreterleri
-
Marc Hansen (DP)
-
Francine Closener (LSAP)
-
Camille Gira (Yeşiller)
Milli Eğitim, Çocuk ve Gençlik Devlet Sekreteri;
Yüksek Öğrenim ve Araştırma Devlet Sekreteri
Ekonomi Devlet Sekreteri; İç Güvenlik Devlet Sekreteri;
Savunma Devlet Sekreteri;
Sürdürülebilir Kalkınma ve Altyapı Devlet Sekreteri
d. Siyasi Partiler, Liderleri, Milletvekili Sayıları
CSV (Hristiyan Sosyal Halk Partisi)
LSAP (Lüksemburg Sosyalist İşçi Partisi)
DP (Demokratik Parti)
Déi Gréng (Yeşiller Partisi)
ADR (Alternatif Demokratik Reform Partisi)
Déi Lenk (Sol Parti)
Toplam Milletvekili Sayısı
Marc Spautz
Claude Haagen
Xavier Bettel
Sam Tanson, Christian Kmiotek
Jean Schoos
Serge Urbany
23
13
13
6
3
2
60
Yeni Hükümet üyeleri 4 Aralık 2013 tarihinde göreve başlamıştır. Eski Hükümette de yer alan isimler ile yeni
Hükümette sürdürdükleri görevleri altı çizili olarak belirtilmiştir. Pierre Gramegna DP kontenjanından,
Parlamento dışından atanmıştır.
1
T.C. Lüksemburg Büyükelçiliği
e.
Haziran 2014
Ekonomik Veriler
Makroekonomik Göstergeler:
GSYH (milyar avro)
GSYH Büyüme Oranı (%)
Enflasyon (%)
İşsizlik Oranı (%)
Cari Fazlanın GSYH’ye oranı (%)
Kamu Borcunun GSYH’ye oranı (%)
2010
2011
2012
2013
39,3026
3,1
2,3
5,9
8,2
19,2
41,7297
1,9
3,4
5,9
7,1
18,3
42,9178
- 0,2
2,7
6,4
5,63
20,8
45,4782
2,1
1,7
7,1
23,1
Dış Ticaret – (2013 - milyar avro):
Dış ticaret hacmi: 28,6874; ihracat : 10,6043; İthalat: 18,0831.
Türkiye ile Ekonomik İlişkiler:
İkili Ticaret:
(Milyon ABD Doları, kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı)
YILLAR
İhracat
İthalat
Denge
Hacim
2008
56
125
- 69
181
2009
19
79
- 60
98
2010
26
114
- 88
140
2011
54
163
- 109
217
2012
51,87
145,858
- 93,988
197,728
2013
52,448
137,211
84,763
189,659
Karşılıklı Yatırımlar:
(Milyon ABD Doları, kaynak: T.C. Merkez Bankası)
Lüksemburg’dan Türkiye’ye
DYY Girişi
3.140
2008
493
2009
292
2010
555
2011
1.250
2012
295
2013
Türkiye’den Lüksemburg’a
DYY Girişi
1
451
46
103
21
144
Turizm:
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) son verilerine göre, ülkemize gelen Lüksemburglu sayısı
yıllar itibariyle aşağıda sunulmuştur:
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013 (Ocak-Kasım)
7.110
9.676
5.374
6.785
10.852
9.687
11.262
13.286
14.034
15.395
T.C. Lüksemburg Büyükelçiliği
f.
Haziran 2014
Etnik durum, din ve mezhep yapısı
Lüksemburg nüfusunun % 45,3’ü yabancılardan oluşmaktadır. Yabancı Nüfus (2014):
Portekizli - 80.800, Fransız - 37.100, İtalyan - 18.800, Belçikalı - 18.100, Alman - 12.700,
İngiliz - 5.900, Hollandalı - 4.000, diğer AB - 27.000, AB dışı - 34.500.
Nüfusun din ve mezhep yapısına ilişkin olarak resmi veri bulunmamaktadır. Bununla beraber,
nüfusun % 87’sinin Katolik, % 13’ünün ise Protestan, Müslüman ve Yahudiler’den oluştuğu
tahmin edilmektedir2. Etnik Lüksemburgluların neredeyse tamamı Katolik Kilisesi’ne
mensuptur. Müslümanlar, Almanya ve Belçika'da olduğu gibi 1960'lı yıllarda Lüksemburg'a
göç etmeye başlamışlardır. 1960'lı yıllardan sonra Lüksemburg'daki Müslüman nüfusu artış
göstermiş, 1990'lı yıllarda Balkanlar’daki savaşlarla birlikte eski Yugoslavya coğrafyasından
çok sayıda Müslüman ülkeye mülteci olarak gelmiştir. Lüksemburg’da halihazırda, vatandaş
olan ya da olmayan, çoğunluğu Balkan ülkeleri kökenli 6.000 ile 12.000 arasında
Müslüman’ın yaşadığı tahmin edilmektedir. Mamer, Lüksemburg, Bonnevoie, Esch-surAlzette, Niederkon ve Wiltz kentlerinde toplam altı cami bulunmaktadır. 1999 yılından bu
yana Mamer'de bir İslam Kültür Merkezi faaliyet göstermektedir.
g.
Önemli Olaylar Kronolojisi
963 yılında kurulan Lüksemburg, stratejik önemi nedeniyle sırasıyla İspanya, Fransa,
Avusturya, Hollanda ve Prusya egemenliğine girmiştir. 1815 Viyana Kongresi sonrası
Hollanda Kralı aynı zamanda Lüksemburg Büyük Dükü olmuştur. 1839 Londra Antlaşması
ile ülke bugünkü sınırlarına kavuşmuştur. İsmi Lüksemburg Büyük Dükalığı olarak
değişmesine rağmen, esasen halen Belçika’nın Luxembourg Bölgesini oluşturan ve Fransızca
konuşan halkın yaşadığı toprakları elinden alınmış, yüzölçümü yarı yarıya azalmıştır. 1867’de
III. Napolyon’un Hollanda Kralı’ndan Lüksemburg’u satın almak istemesi üzerine, buna karşı
çıkan Prusya Şansölyesi Bismarck ile yapılan müzakereler sonucu Lüksemburg 1867 Londra
Antlaşması’yla tarafsız ve silahsızlandırılmış statüde bağımsız bir ülke olmuştur. Böylece
Almanca baskın dil haline gelmiş, Prusya’nın Gümrük Birliği içinde olduğu Lüksemburg’da
etkisi giderek artmıştır. Büyük Düşes Marie-Adélaïde, 2 Ağustos 1914’te Lüksemburg’un
tarafsızlığına rağmen ülkeyi işgal eden Almanya ile Birinci Dünya Savaşı boyunca yürüttüğü
ilişkilerin neden olduğu yoğun eleştiriler sonucu savaşın ardından görevinden ayrılmıştır.
Lüksemburg ile Belçika, 1921’de (2002’de yenilenen) Belçika-Lüksemburg Ekonomik
Birliği’ni oluşturmuşlardır. II. Dünya Savaşı’nda tekrar Alman işgaline uğrayan ülke, ABD
birlikleri tarafından kurtarılmıştır. Lüksemburg 1948’de Benelüks işbirliğini yürürlüğe
koymuş; 1949’da NATO’ya, 1951’de Avrupa Kömür Çelik Topluluğu’na, 1957’de de Avrupa
Ekonomik Topluluğu’na kurucu üye olmuştur. Schengen Antlaşması 1985’te Lüksemburg’un
aynı adı taşıyan sınır kasabasında imzalanmıştır. Lüksemburg 1999’da avroyu uygulamaya
koymuştur. Halen Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 2013-2014 dönemi geçici üyesidir.
2
World Factbook: http://goo.gl/8GrrN