geleneksel türk halk müziğindeki aksak ölçülerin okul şarkılarına

The Journal of Academic Social Science Studies
International Journal of Social Science
Doi number:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3576
Number: 48 , p. 241-247, Summer II 2016
Yayın Süreci
Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date - Yayınlanma Tarihi / The Published Date
19.06.2016
15.08.2016
GELENEKSEL TÜRK HALK MÜZİĞİNDEKİ AKSAK
ÖLÇÜLERİN OKUL ŞARKILARINA YANSIMASI *
REFLECTION OF IRREGULAR MEASURES IN TRADITIONAL TURKISH
FOLK MUSIC TO SCHOOL SONGS
Yrd. Doç. Dr. Sadık YÖNDEM
Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü
Öz
Aksak ölçüler, Geleneksel Türk Halk Müziğinde sıklıkla kullanılan ritmik
yapılardır. Bu ölçüler, Geleneksel Türk Halk Müziğinin genel karakteristik özelliğini
yansıtır. Bu ölçüler, temelde 5/8, 7/8 ve 9/8’lik varyasyonlar şeklinde görülür. Bu temel
yapılardan yola çıkılarak, 10/8, 11/8 lik, gibi diğer karmaşık aksak ölçü yapılarına
ulaşılabilir. Cumhuriyetin kuruluşundan sonra her alanda olduğu gibi müzik eğitimi
alanında da köklü değişiklikler ve yenilikler başlatılmıştır. Birinci kuşak besteci ve
müzik eğitimcilerin müzik eğitimine olan katkılarından birçok deneyim kazanılmıştır.
Daha sonra ikinci kuşak müzik eğitimcileri; çevreden-evrene, yakından-uzağa ilkesi
doğrultusunda müzik eğitiminde geleneksel ögelere dayalı çalışmalar başlatmışlardır.
Önceleri müzik eğitiminde aktarma ve aranje şarkılar kullanılırken, sonraları halk
müziği kaynaklarına dayalı şarkılar üretilmeye başlanmıştır. Bu çalışmada, geleneksel
aksak ölçü yapılarının okul şarkılarına ne derece yansıdığı araştırılmıştır. Bunun için
aksak ölçülü şarkıların ve türkülerin kullanımının okul müziğine, öğretim ve repertuvar
materyali olarak ne düzeyde yansıdığını betimlemek amacıyla “müzik derslerinde”
kullanılan müzik ders kitaplarındaki şarkılar incelenmiştir. Bu amaçla 1950 li yıllardan
bu tarafa her 10 lu yıllarda müzik eğitiminde kullanılmış kitaplardan bir tanesi seçilerek
günümüze kadarki süreçte aksak ölçü içeren okul şarkıları ve türkülerin kullanılma
oranlarında değişim olup olmadığı incelenmiştir. Bu araştırmanın sonucunda farklı
yapıdaki aksak ölçülerin eğitim müziğinde ne sıklıkta kullanıldığı ortaya konmuş ve
bunların kullanımına yönelik öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Aksak Ölçüler, Okul Şarkıları, Müzik Eğitimi, Türkü,
Eğitim
Abstract
Irregular measures are commonly used rhytmic structures in Traditional Turk-
*
“İpek Yolunda Müzik Kültürü ve Eğitimi Bölge Konferansı” (MÜZED, 2014, İstanbul) bildiri olarak sunulmuştur.
242
Sadık YÖNDEM
ish Folk Music. These measures reflect the general characteristic feature of Turkish Folk
Music. They basically appear as 5/8, 7/8 and 9/8 variations. Starting from this basic structure, 10/8, 11/8 like, as irregular measure accessible to other complex structures. After the
foundation of Turkish Republic, as in all fields, radical changes and reforms were also
started in the field of music education. Many experiences have been gained from the
contribution of the first generation of composers and music educators to music education. Then, the second generation of music educators have initiated studies based on the
traditional elements in accordance with environment to the universe, and close to far
principles in music education. While adaptation and arrange songs were used in music
education previously, later songs that are depended on the resources of traditional folk
music were began to produced. In this study, reflection of irregular structure of
measures to school songs is researched. Therefore, in order to define to what extend the
use of odd meter songs and ballads are reflected on school music as an education and
repertory material, the songs in music course books used in “music courses” were analysed. For this reason, whether the rates of using odd meter school songs and ballads
have changed until today were examined by choosing one of the books used in music
education in every decade since 1950s. The findings have revealed the frequency of the
use of irregular measures of different structures in music education, and suggestions
have been made as to how these should be used.
Keywords: Irregular Measures, School Songs, Music Education, Folk Song, Education
Giriş
Cumhuriyetin kuruluşundan sonra
her alanda olduğu gibi müzik eğitimi alanında da köklü değişiklikler ve yenilikler başlatılmıştır. Temeli Atatürk ve Ziya Gökalp’in
görüşlerine dayanan bu yeniliklerle bestecilik
ve seslendiricilik, eğitimi müzik öğretmenliği,
müzik araştırmacılığı, Çalgı yapım onarım,
Askeri müzik/bandoculuk, Yurtdışına öğrenime gönderme, yabancı uzmanlardan yararlanma orkestraların kurulması gibi müzik
alanında yenilikler başlatılmıştır. “1925 yılından itibaren Milli eğitim Bakanlığınca açılan
sınavlarla Müzik alanında devlet adına öğrenim görmek ve uzman yetiştirilmek üzere
yurt dışına öğrenci gönderilmeye başlanması
(Bu uygulama 1929 yılında yürürlüğe giren
1416 Sayılı Yasa ile daha belirgin ve biraz
daha genişletilmiş, 1948 yılında yürürlüğe
giren 5245 sayılı yasayla biraz daha genişletilmiş ve müzik dalında olağanüstü yetenekli
harika çocukların yurtdışında Devletçe yetiştirilmeleri olanağı sağlanmıştır ve bu yasa
yerini 1956’da yürürlüğe giren daha kapsamlı
6660 Sayılı Yasa’ya bırakmıştır) (Uçan, 1996).
Eğitimlerini alıp Türkiye’ye dönen genç sanatçılar (besteci, eğitimci ve yorumcular) Yeni
kurulan Cumhuriyetin müzik kültürü ve eğitimini yeniden şekillendirmek üzere çeşitli
kurumlar ve okullarda çalışmalarına başladılar. Birinci kuşak besteci ve müzik eğitimcileri
diye bilinen bu sanatçılarımız özverili çalışmalarıyla büyük bir misyon yüklenmişlerdir.
Müzik yaşantısına ve müzik eğitimine olan
katkılarından ülke olarak birçok deneyim
kazanılmıştır. Fakat büyük ve köklü değişiklikler toplum tarafından ilk başlarda kolay
kabul görmemiştir. Yönetken’e göre (1950)
Batı müziği yani Avrupa uygarlığının müziği
Türkiye’de kullanılmaya başlayalı yüzyılı
çoktan geçtiği halde, genel nüfusumuza oranla çok sınırlı küçük bir çevre dışında, hala
aydınlarımız tarafından benimsenmemiştir.
Bunun nedenlerı; her şeyden önce, batı müziği yeni girdiği bu alanı yerleşmeye uygun
bulamamıştır. Türkler öyle güçlü bir yerel
müzik kültürüne ve geleneğine sahiptirlerki, o
kültür ve beğeninin yerini almak değil, onun
yanında yer tutmak bile zordur”. Toplumun
sanat ve özellikle müzik sanatı ile bütünleşmesi bu konuda bilgilenmesi için programlı
planlı bir eğitim süreci gereklidir. Bu tür köklü eğitimler ancak ağırlıklı olarak okullarda
verilebilir. Çünkü o dönemin teknolojik du-
Geleneksel Türk Halk Müziğindeki Aksak Ölçülerin Okul Şarkılarına Yansıması
rumu müzik eğitiminde eğitimi yaygınlaştırmaya uygun değildi. “Biz, yöntemli bir okul
müzik eğitimine her ulustan daha fazla muhtacız. Çünkü bu gün ne verirsek ancak okulda
verebileceğiz. Ne yaşam çevreleri ne de aile
ortamı böyle bir eğitim vermeye yakın değildir.”(Yönetken, 1950) Daha sonra ikinci ve
üçüncü kuşak besteci ve müzik eğitimcileri;
çevreden-evrene, yakından-uzağa ilkesi doğrultusunda müzik eğitiminde geleneksel ögelere dayalı çalışmalar başlatmışlardır. Önceleri müzik eğitiminde aktarma, uyarlama ve
aranje şarkılar kullanılırken, sonraları halk
müziği kaynaklarına dayalı şarkılar üretilmeye başlanmıştır. Bu şarkılara ve türkülere
eğitim müziği dağarcığında ve ders kitaplarında yıllar içerisinde daha fazla yer verilmeye başlanmıştır. Duru (2013) tarafından yapılan bir araştırmada 2006 ve 2012 yıllarında
kullanılan öğretmen kılavuz kitaplarında bu
şarkı ve türkülere yer verilme durumlarındaki
artış ortaya konulmuştur. Bu kaynaklardan
yararlanma hem ayak ya da makamlar, hem
ritim hem de konu olarak yapılmaktadır. Bu
araştırmada aksak ölçülü okul şarkılarına
yönelik tespitler yapılmaya çalışılmıştır.
Aksak Ölçüler
Ezgi ritim ve armoni müziğin temel
ögeleri olarak kabul edilir. Bu çalışmada ritim
ögesi önemli yer almaktadır. Ritm dünyadaki
tüm müziklerde binlerce değişik varyasyonuyla müziğin dinamik yönünü temsil eder.
Dünya sanat müziğinde ve etnik müziklerde
ezgi ve armoniyle birlikte müziğin kimliğini
kazanmasını sağlar. Her tür müzikte farklı
varyasyonlarıyla müziğe değişik çehre kazandıran ritim Geleneksel Türk Halk Müziğinde de farklı kurgusuyla karşımıza aksak
ölçüler olarak çıkmaktadır. Aksak ölçüler,
Geleneksel Türk Halk Müziğinde sıklıkla
kullanılan ritmik yapılardır. Bu ölçüler Türk
Halk Müziğinin genel karakteristik özelliğini
yansıtır. İki ve üç vuruşlu en az iki ölçünün
çeşitli sayı ve biçimde birleşiminden meydana
gelen bu ölçülere “aksak ölçüler” denir. Te-
243
melde 5/8, 7/8 ve 9/8’lik varyasyonlar şeklinde
görülür. Bunlardan yola çıkılarak, diğer karmaşık ölçü yapılarına ulaşılabilir. “Aksak
ölçüler, özbeöz Türk ölçüleridir. Ve batı literatüründe de 1952 yılında “Aksak Türk”(Türk
Aksağı) diye geçmiştir.”(Darbaz, 1973) Bunlar
beş zamanlı iki vuruşlu ölçülerdir. (Türk Aksağı) (Lenkfahte) Bu ölçüler birisi iki diğeri üç
vuruştan oluşan iki ölçünün birleşmesinden
meydana gelmişlerdir. 5/8 liği 2+3 veya 3+2
olarak düzenlemek mümkündür. Aksamayı
sağlayan üç zamanlı yapı üçleme ritmik yapısı
ile karıştırılmamalıdır. Bu yapı iki sekizlik ile
bir ölçü içerisinde buluşarak düzeni bozmaktadır. Buna aksak ya da düzensiz ölçüler diyebiliriz. Bu temel üzerine yürüdüğümüzde
5/8 liğe iki sekizlik değer ekleyerek 7/8 lik
şeklindeki daha uzun bir aksak ölçüye ulaşırız. Bu ölçü yapısında da aksamayı sağlayan
üçlü nota grubu değişik zamanlara getirilerek
7/8 liğin farklı varyasyonları elde edilebilir.
En yaygın kullanılan varyasyon 2+2+3 ve
3+2+2 şeklindeki dizilimdir. Geleneksel Türk
Halk müziği içerisinde Karadeniz bölgesi
müziklerinde kullanılır. Aynı kuralı takip
ederek yeniden iki sekizlik eklediğimizde 9/8
lik ritmik yapısı elde edilir. 9/8 liğin en yaygın
kullanım şekilleri 2+2+2+3 ve 2+3+2+2 dir. Bu
ritmik karakter çoğunlukla Trakya yöresi ve
roman müziklerinde kullanılır. Bu aksak yapıyı sihirli bir güç gibi kullanarak temel aksak
ölçülerin dışında 8/8 lik ve 10/8 lik aksak yapıların çeşitli varyasyonlarına ulaşmak mümkündür. Daha karmaşık yapılara aynı matematiksel işlemlerle ulaşılır ki bu yapılar çoğunlukla Geleneksel Türk sanat müziği eserlerinde daha sıklıkla kullanılır.
Eğitim müziği dağarcığında bu aksak ölçü
yapılarının bulunduğu türküler ve ya türkü
kaynaklı eğitim müziklerine belli oranlarda
yer verilmektedir. Bu durum dünyadaki bir
çok ülkede görülmektedir. ( Romanya, Bulgaristan, Makedonya ) “Bu ritimler halk oyunları ile ilişkilidir ve Bulgarların geçmişteki yaşayış tarzlarına ışık tutmaktadır. Bu özellikler,
244
Sadık YÖNDEM
ulusal bir gurur ve kimlik oluşturma bakımından
oldukça
önem
taşımaktadır”(Stoyanova, 2010). Bu ülkelerde okul müziğine materyal ya da repertuvar amaçlı seçilen şarkıların folklorik ögelere dayandığı gözlenmektedir. Çünkü kültürel kökenlerine
dayalı materyal, kulakta kalıcı özelliğe sahiptir bu da kolay öğrenmeye yardımcı olmaktadır. Ayrıca kültürel kimlik oluşumuna yardımcı olmaktadır. Aydoğan bu konuya (2004),
müzik ders kitaplarının geçmişten gelen müziksel birikimimizi insanlarımızın toplumumuzun ve ülkemizin gereksinimlerine göre
yeniden biçimlendirerek, uyarlayarak ya da
yarına taşıyan bir uygarlık köprüsü olduğu
şeklinde yaklaşmaktadır.
Yöntem
Araştırmamıza konu olan aksak ölçü
kullanımının okul müziğine, öğretim ve repertuvar materyalı olarak ne düzeyde yansıdığını betimlemek amacıyla “müzik derslerinde” kullanılan müzik ders kitaplarındaki
şarkılar incelenmiştir. Bu amaçla 1950 li yıllardan bu tarafa her 10 lu yıllarda müzik eğitiminde kullanılmış kitaplardan bir tanesi
seçilerek günümüze kadarki süreçte aksak
ölçülerin kullanılma oranlarında değişim olup
olmadığı incelenmiştir. Kitap seçiminde öğrenim düzeyi olarak şimdiki ismi ilköğretim 2.
kademe önceden orta öğretim 6, 7 ve 8. sınıf
olarak kullanılan sınıf düzeyleri ele alınmıştır.
Bunda amaç müzik eğitiminin uzun yıllardır
orta okullarda istikrarlı ve aynı düzeyde sürdürülmesi, kitap gibi materyallerinde sürekliliğidir. İlköğretim birinci kademede ise müzik
dersi uzun yıllar sınıf öğretmenleri tarafından
yürütülmüş bazen kitapları da basılmamıştır.
Lisede ise zaman zaman seçmeli ders zaman
zaman kesintili müzik eğitimi sürdürülmüştür. Bu bakımdan istikrarlı bir tarihsel süreç
orta okul veya güncel ismi ilköğretim ikinci
kademe okullarında sürmektedir ve kitap
seçimi de bu okul düzeyinde yapılmıştır.
İkinci bir materyal incelemesi olarak. okul
kitaplarına yardımcı veya repertuvar özellikli
basılmış çocuk şarkıları kitaplarıdır. Bu kitaplardan bir kısmı Milli Eğitim Bakanlığınca
yardımcı kitap olarak onaylanmıştır. Bunlardan araştırma amacına uygun olarak 15 kitap
incelenmiştir. Okul müziğinde dağarcık olarak kullanılan iki türkü kitabında ise aksak
ritimlerin kullanımı yanı sıra aksak ritimlerin
hangi türünde türkülerin değerlendirildiğine
bakılmıştır.
Bulgular
Bu araştırmada Geleneksel Türk Halk
Müziğindeki aksak ölçü karakterlerin okul
müziğinde kullanılan şarkılarda yer alma
durumunun tespiti için öncelikle okullarda
kullanılan ders kitapları incelenmiştir.
Tablo 1. Ortaokul-İlköğretim Ders Kitaplarındaki Kullanılan Aksak Ritmik Ölçülü
Şarkıların Dağılımı
5/8
N
7/8
%
N
9/8
%
N
8/8
%
N
%
10/8
N
%
Toplam
Şarkı
Sayısı
%
1957
1965
1973
1
4
4
1.5
8
5.71
5
4
4
7.80
8
5.71
7
-
14
-
1
-
2
-
1
-
2
-
64
50
70
9.37
34
11.42
1985
1994
2005
2013
4
4
7
4
28
3.33
4.5
4.11
4.12
4.90
1
1
2
1
18
0.08
1.13
1.17
1.02
3.15
2
7
4
8
28
1.63
7.95
2.35
8.24
4.90
1
0.17
1
2
0.08
035
122
88
170
97
571
6.55
13.63
7.64
13.40
13.48
Geleneksel Türk Halk Müziğindeki Aksak Ölçülerin Okul Şarkılarına Yansıması
Tablo 1 den anlaşılacağı üzere ulaşılabilinen okul ders kitapları 1950 li yıllardan
başlamak üzere ve her on yıllık dönemlerdeki
değişik tarihlerden ortaokul 1, 2 ve 3. Sınıf
(Değişik dönemlerde İlköğretim 6, 7 ve 8.
Sınıf) düzeyindeki kitaplar karşılaştırılmıştır.
Tarihi süreç içerisinde aksak ritimli ölçülerden oluşan şarkı sayılarında yıllara göre anlamlı bir değişiklik olup olmadığına bakılmıştır. Yıllara göre İnişli çıkışlı bir seyir izlemektedir. Tablodan da görüleceği üzere süreç
içerisinde değişime yönelik anlamlı bir istatistik veri gözlenmemektedir. Tablomuzu bu
şekildeki gözlemin dışında yorumlarsak kitaplarda çoğunlukla 5/8 lik ve 9/8 lik ölçülerden oluşan şarkıların yoğunlukta kullanıldığını görmekteyiz. Bunları 7/8 lik ölçü yapısı
245
izlemektedir. 5/8 lik ve 9/8 lik yapılar geleneksel müziklerde de 7/8 lik yapıya göre daha
yoğun kullanılmaktadır. Okul şarkılarına
yansımaları da doğal olarak böyle bir görüntü
sergilemektedir. 10/8 lik ve 8/8 lik ölçü yapıları ise çok nadiren kullanılmıştır Aksak ölçü
yapılarındaki şarkıların en yoğun kullanıldığı
yıl 1965 yılıdır. Bu kitapta 50 şarkının 17 tanesi %34 aksak ölçü yapısındadır. 1994 ve 2013
yıllarında da %13 lük oranda aksak ölçülü
şarkılara yer verilmiştir. Bu durum programın
yapısından ya da kitap yazarlarının bu konuya yatkınlıklarından dolayı farklılıklar gösterebilmektedir. Kitapların tümünü ele aldığımızda toplam 571 okul şarkısıyla karşılaşmaktayız bu şarkılardan 77 tanesi aksak ölçülüdür. Bu da %13.48 oranına denk gelmektedir.
Tablo 2. Yardımcı Kitap Amaçlı Kullanılan Okul Şarkı Kitap ve Albümlerindeki
Aksak Ölçülü Şarkıların Dağılımı
15
kitap
5/8
N
60
%
7/8
N
7.08
3
%
9/8
N
0.35
44
%
8/8
N
5.17
1
Tablo 2 de 1969 tarihi ile 2011 tarihi
arasında basılmış yardımcı kitaplardan 15
tanesi araştırma kapsamında değerlendirilmiştir. Aksak ölçülü şarkıların bu kitaplarda
yer alma durumuna baktığımızda toplam 850
şarkıda 60 adet 5/8 lik , 44 adet 9/8 lik ve çok
az sayıda da 7/8 lik ölçü yapısında şarkı ve
türküye rastlanmıştır. Aksak ölçülerin toplam
kitaplar içerisindeki oranı %12.82 dir. Bu ki-
%
10/8
N
%
Toplam
şarkı
sayısı
0.11
1
850
0.11
%
12.82
taplarda da okul kitaplarında olduğu gibi
yaygın kullanım 5/8 lik ve 9/8 lik ölçü yapılı
şarkılarda toplanmıştır. Aksak ölçülerin büyük bir çoğunluğu 5/8 lik için 2+3, 7/8 lik için
2+2+3 ve 9/8 lik için 2+2+2+3 şeklindedir. Bu
kitaplardan bazıları Milli Eğitim bakanlığınca
müzik dersinde kullanılmak üzere öğretmenlere önerilmiştir.
Tablo 3. Türkülerin Doğrudan Kullanıldığı Kitaplarda Aksak Ölçülü Türkülerin Dağılımı
5/8
2
kitap
7/8
9/8
10/8
N
%
N
%
N
%
N
%
34
15.45
13
5.90
24
10.90
1
0.45
Tablo 3’e baktığımızda iki adet türkü kitabında toplam 220 türkü olduğunu görüyoruz. Bu
Türkü
sayısı
%
220
32.72
türkülerden 34 tanesi %15.45 oranında 5/8 lik
24 tanesi %10.90 oranında 9/8 lik ve 13 tanesi
246
Sadık YÖNDEM
%5.90 oranıyla 7/8 lik ve bir tanesi de 10/8 lik
ölçü yapısındadır. Aksak ölçülü türkülerin
toplam adeti 72 dir. Bu %32.72 lik bir orana
eşittir. Türkülerden oluşan kitaplarda tamamen türküler kullanıldığı için aksak ölçülü
türküler oran olarak okul kitaplarına göre
daha fazla yer almıştır. Bu bakımdan okul
kitapları ile karşılaştırma yapmaya gerek görülmemiştir. Bu kitaplarda aksak ölçülerin
değişik dizilimlerine göz atarsak ; 5/8 lik için
34 türkünün 33 ü 2+3 sadece bir tanesi 3+2
şeklinde, 7/8 lik için 13 türkünün 11 tanesi
2+2+3, 2 tanesi 3+2+2 şeklinde 9/8 lik için 24
türkünün 19 tanesi 2+2+2+3, 5 tanesi 2+3+2+2
ve 1 tanesi 3+2+2+2 şeklinde ölçüden oluşmuştur. Burdan aksak ölçülerin en yaygın
kullanılan ilk şekillerinin bu türkülerde kullanıldığını anlayabiliyoruz.
SONUÇ
Aksak ritimlerin okul şarkıları içinde
yer alma durumunu betimlemeye yönelik bu
çalışmada aksak ölçülerin okul kitapları ve
yardımcı kitaplarda öğretime katkı sağlayıcı
sayıda olduğu gözlenmiştir. Okul kitaplarında en çok 5/8 lik ve 9/8 lik ölçü şekillerine
rastlanmıştır. Bunlardan sonra yaygın olarak
kullanılan ölçü yapısı 7/8 liktir. Yardımcı kitap niteliğindeki kitaplarda aksak ölçü kullanılma oranı ders kitaplarınkine çok yakın
orandadır. Yardımcı kitap niteliğinde türkü
dağarcığı şeklinde kitaplarda ise bu oran diğer iki kitap türüne göre oldukça yüksek çıkmıştır. Aksak ölçülerin diziliş türü olarak 5/8
lik için 2+3, 7/8 lik için 2+2+3 ve 9/8 lik için
2+2+2+3 şeklindeki dizilimlerin en yaygın
kullanım şekli olduğu gözlenmiştir.
ÖNERİLER
*Okul çağı çocuklarının bilişsel, müziksel gelişimleri sürecinde aksak ölçülü şarkılara öğretim materyali ve repertuvar amacıyla yer verilebilir
*Aksak ölçülü şarkılar ülkemize özgü
zenginliktir ve bu zenginliğin hem öğretilmesi
hem de yeni nesle kazandırılması onların
müzikal birikimine katkı sağlayacaktır.
*Okul şarkıları bestecilerinin aksak ritimlerin her şeklinde şarkı bestelemeleri aksak
ritimlerin öğretilmesine ve pekiştirilmesine
katkı sağlayabilir.
*Çocukların aksak ritimli şarkılara
yönelik tutumları ölçülebilir
KAYNAKÇA
Acay, S. (1999). Şarkı Dağarcığı (Ezgi Yumağı ve
Mavi Bilye) Yurt Renkleri, Ankara.
Akbank Kültür Hizmeti (1979). İncinin Şarkı
Kitabı, Apa Ofset Basımevi, İstanbul.
Atrek, F. H., (1957). Ortaokul Müzik kitabı 1,2 3,
Ankara.
Aydıntan, Z.-Egüz,S. (1985). Türkü ve Şarkılarla Yeni Müzik Eğitimi Ortaokul 1,2,3.,
Helvacıoğlu Yayınevi İstanbul.
Aydoğan, S.,(1981). Bir Dünya Bırakın, Ayyıldız Matbaası, Ankara.
---------------(1994). Hayat Kaynağımız Müzik
Ortaokul 1,2,3. Arkadaş Yayınevi, İstanbul.
---------------(2004). “İlköğretim Müzik Ders
Kitapları”, 1924-2004 Musiki Muallim
Mektebinden Günümüze Müzik Öğretmeni Yetiştirme Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, ss:543-547.
Canselen F., (1971). Ortaokul Müzik 1-2-3, Yeni
Desen Matbaası ,Ankara.
Coşkuner, İ. (1965). Müzik Kitabı Ortaokul
1,2,3. , 6. Basım Milli Eğitim Basımevi,
İstanbul.
Darbaz, F., (1972). Türk ve Batı Müziği, Musiki
Kültür Derneği Yayınları, İstanbul.
Duru, E. G., (2013). Türk Müzik Kültürünün
Genel Müzik Eğitimine Yansımaları,
International Journal of Social Science
Doi
number:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS14
02 Volume 6 Issue 5, p. 587-596
Egüz, S. (1981). Çocuklarımıza Yeni Şarkılar ,
Ayyıldız Matbaası, Ankara .
Kızıltuğ, F. ,(1999). Çocuklarla Müzik, Pan Yayıncılık, İstanbul.
Okyay, E. (1969) Okul Müzik Eğitimi, Ankara
Olcayto, A. ve Bülent A.,(2002). İlköğretim
Müzik Ders Kitabı 6-7-8, Özgün Mat-
Geleneksel Türk Halk Müziğindeki Aksak Ölçülerin Okul Şarkılarına Yansıması
baacılık, Ankara.
Yönetken,H.,B.(1950). Müzik Görüşleri Sayı13
Sayfa 2 (Akt.Say, A. ,1996 Müzik Öğretimi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara.
Seyrek, H., (2001). Şarkı Dağarcığı, Mey Yayınları, İzmir.
Sun, M. (1969). Çocuklar ve Gençler için Şarkı
Demeti, Dağarcık Yayınları, Ankara.
-----------,(2011). Kır Çiçekleri , Sun Yayınevi,
Ankara.
Suna, S., (2007).Çocuk Şarkıları , Maya Akademi Yayınları, Ankara.
Stoyanova, N., O., (2010). Pedagogical Aspects
of the Irregular Pulsation in the Bulgarian Folk Music, Music And Music
247
Education Within The Context of Socio-Cultural Changes, Bolu.
Toraganlı,H. (1976). Ezgilerde Müzik I-II, Müzik Eğitimcileri Derneği Yayınları,
Ankara.
Türkmen, U., (2007). Sevgi Çiçekleri, Çocuk ve
Gençlik Şarkıları, Expres gazetecilik
yayınevi Kütahya.
Uçan, A.,(1994). Müzik Eğitimi (Temel Kavramlar,İlkeler,Yaklaşımlar), Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara.
Ün, E. Z.-Sevenay, T. (1973). Ortaokullarda
Müzik, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Yurtoğlu, Ö. F., (2008). Okul Yolu Türkü Dolu,
Tuna Matbaacılık, Ankara.
248
Sadık YÖNDEM