beslenme ve obezite sunumu

Keçiören İlçe Sağlık Müdürlüğü
Halk Sağlığı Hizmetleri Şubesi
BESLENME VE OBEZİTE EĞİTİMİ
BESLENME




Beslenme,
İnsanın büyümesi,
gelişmesi,
sağlıklı ve üretken
olarak uzun süre
yaşaması ve yaşam
kalitesini
artırması için
gerekli olan besinleri
vücuduna alıp
kullanmasıdır.
BESİN
 Yenebilen bitki ve hayvan dokuları besin olarak
tanımlanır. Besinler, vücudumuz için gerekli olan
besin öğelerini içerir.
 Süt, yoğurt, peynir, et, tavuk, balık ve yumurta,
hayvansal kaynaklı besinlerdir.
 Sebze ve meyveler; tahıllar (buğday, bulgur, pirinç,
vb.) ve kuru baklagiller (kuru fasulye, nohut,
mercimek vb.), bitkisel kaynaklı besinlerdir.
YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
Vücudun büyümesi ve gelişmesi,
dokuların yenilenmesi ve çalışması
için gerekli olan enerji ve besin
öğelerinin her birinin yeterli ve
dengeli miktarlarda alınması ve
vücutta uygun şekilde
kullanılmasıdır.
Besin Grupları
 Kahvaltı, önemli bir öğün olup kesinlikle
atlanmamalıdır. Günde üç ana öğün yemek
yenildiğinde ve her öğünde her gruptan besinler,
önerilen miktarlarda tüketildiğinde yeterli ve dengeli
beslenme sağlanır. Her besin grubundan her öğünde
besin çeşitliliğine dayalı olarak beslenilmelidir.
Et, Yumurta ve Kurubaklagiller
 Bu gruptaki besinler;
 protein, demir, çinko, B grubu vitaminler ve posadan
(kurubaklagiller) zengindir
Bu besinler;
* büyüme, gelişme,
* hücrelerin yenilenmesi
* doku onarımı,
* kas yapımı,
* sinir, sindirim ve
* deri sağlığı ile
* hastalıklara karşı
direnç oluşumunda
önemlidir
Taze Sebzeler ve Meyveler




C vitamini, karoten, folat, riboflavin,
demir ve magnezyum başta olmak üzere
birçok vitamin ve minerali içerir.
Aynı zamanda yüksek oranda posa içerirler
Bu besinler;
* vücudun büyümesi,
gelişmesi,
* hücrelerin yenilenmesi,
* doku onarımı,
* kan yapımı,
* diş ve dişeti sağlığı,
* deri ve göz sağlığı ile
* hastalıklara karşı
dirençte önemlidir
Ekmek ve Tahıl Ürünleri





Tahıllar temel enerji kaynağını oluşturur.
Tiamin, niasin ve proteinin iyi bir kaynaktır.
Ekmek, makarna, şehriye, pirinç, bulgur,
kuskus, börekler, un ve irmikten yapılan
tatlılar bu gruptadır
Bu grup besinler;
* sinir sistemi,
* sindirim sistemi
* deri sağlığı ile
* hastalıklara karşı
dirençte etkilidir
Yağlar ve Şekerler
 Yağlar ve şekerler, besinlere lezzet
 verir ve vücuda enerji sağlar.
 Dört besin grubuna yardımcı besinlerdir
Yağlar:
Hayvansal ve bitkisel kaynaklıdır.
Hayvansal yağlar kolesterol içerirken
bitkisel
yağlar kolesterol içermez. Kırmızı et,
süt ve ürünleri, doymuş yağları sağlar.
Şeker ve Şekerli Besinler:
Şeker tatlandırıcı olarak kullanıldığı gibi,
pasta, çörek, tatlı, reçel ve marmelat vb.
yapımında da kullanılır.
Sağlıklı Beslenme Önerileri:
 Süt ve ürünlerinin yeterli miktarda tüketimi
sağlanmalı.
 Tüketilen yağ miktarı azaltılmalıdır. Kızartılmış besinler
tüketilmemelidir.
 Şeker içeriği düşük besinler seçilmeli.
 Haşlama, ızgara, buğulama, fırında pişirme tercih
edilmelidir.
 Tuz tüketimi azaltılmalı
Sağlıklı Beslenme Önerileri
Şişmanlık
o Dengesiz beslenme ve Fiziksel aktivite azlığı
Vücut yağ oranın artması
Vücut ağırlığının istenilenden daha fazla olması
ŞİŞMANLIK
 ALINAN ENERJİ FAZLA
 HARCANAN ENERJİ AZ
ŞİŞMANLIK
 Beden kitle indeksi şişmanlığın en pratik göstergesidir.
 BKİ(kg/m2) = Ağırlık(kg)/
Boy uzunluğu2 (m)
BKİ değerlendirmesi
<18.5
18.5-24.9
25.0-29.9
30.0-39.9
>40.0
Zayıf
Normal
Kilolu,hafif şişman
Şişman
Ağır şişman
ŞİŞMANLIK
Karın bölgesi yağlanması
önemli bir risk etmenidir.
ŞİŞMANLIK
 Bel Çevresi:
Erkeklerde: 94 cm
Kadınlarda: 80 cm
 Bel Çevresi:
Erkeklerde: 102 cm
Kadınlarda 88 cm
üzerine çıkması hastalık riskini arttırır.
OBEZİTENİN NEDENLERİ








Aşırı ve yanlış beslenme alışkanlıkları
Yetersiz fiziksel aktivite
Yaş
Cinsiyet
Eğitim düzeyi
Sosyo – kültürel etmenler
Gelir durumu
Hormonal ve metabolik etmenler
OBEZİTENİN NEDENLERİ







Genetik etmenler
Psikolojik problemler
Nörojenik bozukluklar
Sık aralıklarla çok düşük enerjili diyetler uygulama
Sigara- alkol kullanma durumu
Kullanılan bazı ilaçlar (antidepresanlar vb.)
Doğum sayısı ve doğumlar arası süre
OBEZİTE
 OBEZİTE başta gelişmiş ülkelerde olmak üzere
gerçek bir sağlık sorunudur.
OBEZİTE ÇOCUKLARDA
 Yağ dokusundaki artış çocuklarda erken
ergenlik, diabet ve genç yaşta kardiyovasküler
hastalıklara yakalanma riskini arttırır.
OBEZİTE YETİŞKİNLERDE
 Erişkinler içinse
 inme,kalp krizi riskinde artış,HT,DM,hormonal
düzensizlik,infertilite,depresyon obeziteye
bağlı sağlık sorunlarıdır.
FAST FOOD
Zihin Sağlığı Vakfı’nın araştırmasına göre;
yararlı yağların, vitaminlerin ve minerallerin eksik alınması ile fast
food tarzı beslenme “DEPRESYON, ALZHEİMER, ŞİZOFRENİ”
hastalıklarına neden olmaktadır.
İngiliz Gıda Standartları Ajansı’ nın yaptığı araştırmaya göre;
Hazır gıdalar içerisindeki katkı maddeleri her geçen gün artıyor.
Uzmanlar 1900’lü yıllarda hazır gıdalar içerisinde yalnızca 100
katkı maddesi bulunurken bugün bu sayının 4500’e ulaştığını
söylüyorlar.
Hazır yiyecekler:
 Simit
 Tost
 Döner
 Lahmacun
 Pide
 Pizza
 Kızarmış patates
 Çay, kahve, meşrubatlar,
asitli içecekler
 Hamburger
 Ketçap, mayonez
 Pizza….
OBEZİTEDEN KORUNMAK İÇİN
ÖNERİLER
 Hazır ve işlenmiş yiyecekler obezite riskini
arttırmaktadır.
OBEZİTEDEN KORUNMAK İÇİN
ÖNERİLER
• Boyunuza uygun
ağırlığı hedefleyin.
• Sağlıklı ağırlığa
sahipseniz kilo
almaktan kaçının.
• Yeterli ve dengeli
beslenme
alışkanlığı edinin.
OBEZİTEDEN KORUNMAK İÇİN
ÖNERİLER
• Besinlerden
aldığınız enerji ile
harcadığınız enerji
miktarını
dengeleyin.
OBEZİTEDEN KORUNMAK İÇİN
ÖNERİLER
• Yağlı ve şekerli
besinleri az ve
seyrek tüketin.
OBEZİTEDEN KORUNMAK İÇİN
ÖNERİLER
• Besinlerinizi
pişirirken kızartma
ve kavurma
yöntemlerinin
yerine haşlama,
fırında pişirme,
buğulama vb.
yöntemleri tercih
edin.
OBEZİTEDEN KORUNMAK İÇİN
ÖNERİLER
• Düzenli beslenin,
öğün atlamayın.
• Günde 8-10
bardak su için.
OBEZİTEDEN KORUNMAK İÇİN
ÖNERİLER
 Her gün en az 30 dakika fiziksel aktivite yapınız.
TEŞEKKÜRLER