Coğrafya Öğretiminde Popüler Müzik Kullanımının Öğrenci Öğrenme
advertisement
ISSN 1308 – 8971 INOVEDÖzelSayı,2016,177 -185 COĞRAFYA ÖĞRETİMİNDE POPÜLER MÜZİK KULLANIMININ ÖĞRENCİ ÖĞRENME DÜZEYLERİNE KATKISI CONTRIBUTION OF USING POPULAR MUSIC TO LEARNING LEVELS IN GEOGRAPHY TEACHING a a c Erol Baki TEKİN Uzman Coğrafya Öğretmeni, Turhal Şeker Fen Lisesi, [email protected] b c Uğur TÜRE & b Nazif Ceyhun KURT & Müzik Öğretmeni, Turhal Şeker Fen Lisesi, [email protected] Uzman İngilizce Öğretmeni, Turhal Şeker Fen Lisesi, [email protected] Özet Müzik; matematik, psikoloji, edebiyat, tarih gibi birçok bilim ve sanat alanıyla ilintilidir ve müziğin öğrenme ve mental performans üzerindeki etkisi, araştırmacıların insanlık tarihi boyunca üzerinde durdukları konulardan biri olmuştur. Araştırmacılar özellikle Mozart müziğinin insanların yeteneğini ve mental performanslarını önemli ölçüde arttırdığını vurgulamaktadır. Bu araştırma, Mozart müziği harmonik ve melodik alt yapısı üzerine dersin hedef ve kazanımlarını içeren sözler eşliğinde bestelenmiş popüler müzik parçalarının 9. sınıf öğrencilerinin coğrafya dersi öğrenme düzeylerine etkisinin araştırılmasına yöneliktir. Araştırmamız, iki öğretmenin 9. sınıf düzeyinde eğitim alan öğrenciler üzerinde popüler müzik kullanımının seçilmiş bir konu üzerinden öğrencilerin/çalışma grubunun dersin hedef ve kazanımlarına yönelik farkındalıklarına ve bilişsel yeterliliklerine etkisini gözlemlemeye yönelik bir örnek olay çalışmasıdır. 9. sınıf Coğrafya dersine ait Dünyanın Günlük ve Yıllık Hareketleri konusunun hedef ve kazanımlarının şarkı sözü olarak yer aldığı ve araştırmamız için özel olarak bestelenmiş özgün popüler müzik parçaları, oluşturulan iki çalışma grubundan birincisine 15 gün boyunca düzenli olarak dinletilmiştir. İkinci çalışma grubuna ise konunun hedef ve kazanımları bu veya BatıAnadoluEğitimBilimleriDergisi(BAED),DokuzEylülÜniversitesiEğitimBilimleriEnstitüsü,İzmir-TürkiyeISSN1308-8971 177 Coğrafya Öğretiminde Popüler Müzik Kullanımının Öğrenci Öğrenme Düzeylerine Katkısı herhangi bir müzikal etkinlik uygulamadan verilmiştir. İki farklı çalışma grubuyla yapılan bu uygulamaların sonunda hedef ve kazanımları ölçmeye yönelik 20 soruluk çoktan seçmeli yazılı testler uygulanmış ve iki grubun sınav performanslarında müzikle öğrenen grubun lehine anlamlı bir fark ortaya çıkmıştır. Anahtar kelimeler: Coğrafya Öğretimi, Müzik, Mozart Etkisi, Video Klip, Eğitimde Teknoloji Kullanımı Abstract Music is associated with a lot of science and art field such as mathematics, psychology, literature and history and its effect on learning and mental performance has become one of the subjects which the researchers have emphasized all along history of the humanity. They especially underline that Mozart music increases human’s ability and mental peformances substantially. This research is intended for the investigation of the effect of popular music songs composed with lyrics including targets and recoveries of the lesson on harmonic and melodic infrastructure of Mozart music on the 9th grade students’ learning levels of the geography lesson Our study which is done by the two teachers studying actually in the school practising Scince High School curriculum is an example case study intended for observation of the 9th grade students’ awareness for the targets and recoveries and influence on the cognitive competence by using popular music of the selected subject of the lesson.In our study which can be regarded as a good education example, original popular music songs having as a song lyrics carrying the targets and recoveries of the 9th grade geography subject titled ‘’The world's daily and yearly movements’’ and which was composed by one of the two teachers writing the article were made to listen regularly to one of the two working groups for a fortnight while the targets and recoveries were being practised to the other group without being given these or any other musical facilities.At the end of the practises done with two different working group,20 question-multiple choice written tests intended for measuring the targets and recoveries were done and in the exam performances of the two groups,a considerable disparity occured in the favour of the group learning with music. Keywords: Geography Teaching, Music, Mozart Effect, Video Clips, Using Technology in the Education 178 BatıAnadoluEğitimBilimleriDergisi(BAED),DokuzEylülÜniversitesiEğitimBilimleriEnstitüsü,İzmir-TürkiyeISSN1308-8971 Coğrafya Öğretiminde Popüler Müzik Kullanımının Öğrenci Öğrenme Düzeylerine Katkısı Giriş Günümüzde bilişim ve iletişim araçlarının çeşitlenmesi, gelişmesi ve daha ulaşılabilir hale gelmesi örgün eğitim süreci içinde yer alan öğrencilerin ulaşabilecekleri eğitim içeriklerinin de artmasına ve çeşitlenmesine neden olmuştur. Özellikle son üç yıl içinde milli eğitim teşkilatı içerisinde meydana gelen eğitim ortamlarında teknoloji kullanımına yönelik gelişmelere baktığımızda oldukça radikal dönüşümler görülmektedir. “F@tih Projesi” kapsamında liselerin tüm sınıflarının akıllı, etkileşimli tahtalarla donatılması, bu tahtaların süper hızlı fiber internet ağına bağlanması ve öğrencilere ücretsiz dağıtılan tablet bilgisayarlar yoluyla eğitim paradigmasında köklü bir değişiklik kaçınılmaz görünmektir. Okul dışındaki enformasyon kaynaklarında meydana gelen olağanüstü artış ve öğrencilerin bunlara ulaşabilme imkan ve becerilerinin de bu artışa eşlik etmesiyle birlikte eğitimde kullanılan yöntem ve araçların bu değişim sürecinden etkilenmemesi imkansızdır. Devlet eliyle eğitim teknolojilerinde yapılan yeniliklerden bağımsız, öğrencilerin kendi bireysel imkanlarıyla sahip oldukları akıllı telefonlar, taşınabilir müzik dinleme ve video görüntüleme araçlarının kullanımlarının da oldukça yaygınlaşmasıyla okullarda öğretme yöntem ve araçlarının eskisi gibi olması imkansız hale gelmektedir. Öğretimde eski yöntem ve tekniklerde ısrarcı olmak verimliliğinin daha fazla düşmesine neden olacağı gibi çok büyük teknolojik alt yapı yatırımlarının ve kamu kaynaklarının da heba olmasına yol açacaktır. Bilgi iletişim teknolojilerinin yanlış veya amaç dışı kullanılmalarının eğitim ortamlarında zaman zaman olumsuz etkilere yol açtıkları okullarımızda genel olarak gözlemlenen bir durumdur. Bilgi iletişim teknolojilerinin yanlış kullanımının sınav güvenliğini tehlikeye düşürdüğü, derslerde öğrenci motivasyonlarına ve hazır bulunuşluklarına olumsuz etki yaptığı öğretmen ve velilerin genel şikayetlerinden anlaşılmaktadır. Bunları yasaklamak gibi bir çözümün gerçekçi olmadığı gibi istenilen amaca da hizmet etmediği eğitim kurumlarımızda gözlenmektedir. Bilişim teknolojilerinin öğrenme üzerinde genelde olumlu bir etkiye sahip olduğu bilim çevrelerinde belirtilmektedir. Avrupa ülkelerinin çoğunda, eğitim ve öğretim için BT araçlarının geniş ölçüde kullanımı teşvik edilmektedir. Çoğu ülke, öğretmenlerin, bilgisayar BatıAnadoluEğitimBilimleriDergisi(BAED),DokuzEylülÜniversitesiEğitimBilimleriEnstitüsü,İzmir-TürkiyeISSN1308-8971 179 Coğrafya Öğretiminde Popüler Müzik Kullanımının Öğrenci Öğrenme Düzeylerine Katkısı ya da projektör, DVD, video, TV, kamera, akıllı tahta ve kişiselleştirilmiş bir çevrimiçi öğrenme alanı oluşturmak için bir dizi BT altyapısını entegre eden sanal öğrenme ortamı kullanmasını, daha az sayıdaki ülkede ise, mobil cihazların ve e-kitap okuyucuların kullanımını tavsiye edip önermektedir. (Menteş, 2014). Görüldüğü gibi eğitim ortamlarında bilgi iletişim teknolojilerinin artması biz eğitimcilere yeni fırsatlar sunduğu gibi bazı zorunlulukları da kaçınılmaz kılmaktadır başka bir deyişle eğitim ve öğretim süreçlerinde eski dönemin alışkanlıklarının yeni dönemin paradigmalarını yönetmesi imkansız hale gelmiştir. Bu çalışma artan eğitim teknolojilerini öğrenme süreçlerinde farklı yöntemleri işe koşmayı ve bunun sonucunda öğrencilerin öğrenme düzeylerinde ne gibi farklılıklar olduğunu gözlemlemeyi amaçlamaktadır. Çalışma şu sorulara cevap aramaktadır: 1. Genelde tüm devlet liselerinde özelde ise okulumuzda son üç yıl içinde bilgi iletişim teknolojileri alanındaki gelişmeler Turhal Şeker Fen Lisesinde coğrafya dersi özelinde yeni ve farklı kullanım fırsatları sunmakta mıdır? 2. Coğrafya dersinin öğretme, öğrenme süreçlerinde hedef ve davranışların kazanımında müziğin işe koşulmasının öğrencilerimizin öğrenme düzeylerine katkıları nelerdir? Araştırma Modeli Bu araştırmanın deseni nicel tam deneysel bir araştırmadır. Kontrol ve deney grupları kesin kıstaslarla ayrılmıştır. araştırmamızda test tekrar test yöntemi uygulanmış; veriler çalışma gruplarından oluşturulan ankette elde edilmiş, toplam ve madde puanları üzerinden yorumlanmıştır. Çalışma Grubu Çalışma grupları 9. sınıf öğrencilerinden oluşan iki farklı şubenin öğrencilerinden oluşturulmuş otuzar kişilik iki farklı gruptan meydana gelmektedir. Yaş olarak akran bireylerden oluşan çalışma grubumuzun cinisyete göre dağılımı ise 37 kız 23 erkek şeklindedir. Çalışma grubunu oluşturan öğrenciler Temel Öğretimden Ortaöğretime Geçiş 180 BatıAnadoluEğitimBilimleriDergisi(BAED),DokuzEylülÜniversitesiEğitimBilimleriEnstitüsü,İzmir-TürkiyeISSN1308-8971 Coğrafya Öğretiminde Popüler Müzik Kullanımının Öğrenci Öğrenme Düzeylerine Katkısı (TEOG) sınavıyla syakın puan aralığıyla seçildiği için başlangıçtaki akademik yeterlilikleri arasında belirgin bir fark bulunmadığı varsayılmıştır. Çizelge 1: Çalışma grubunu oluşturan şubelerin TEOG sınav puan ortalamaları Veri Toplama Araçları, Verilerin Toplanması Çalışmaya başlamadan önce 9. sınıflar coğrafya dersi müfredatı içinde yer alan “Dünyanın Günlük ve Yıllık Hareketleri” öğrenme konusu olarak seçilmiştir. Öğrenme konusu okulumuz coğrafya öğretmeni tarafından konuyla ilgili kazanımlara hizmet edecek bilgiler içeren şarkı sözleri haline getirilmiştir. Şarkı sözü formunda düzenlenen bu sözler okulumuz müzik öğretmeni tarafından popüler müzik formunda bestelenmiştir. Stüdyoda kayıt yapılarak öğrencilerin yaygın olarak kullandıkları bir müzik formatı olan mp3'e dönüştürülmüştür. Öte yandan bestelere İngilizce altyazı yazılıp bunlar görüntüyle senkronlanarak, gö "mp4" formatında video kliplere dönüştürülmüşlerdir. Adı geçen öğrenme konusu klasik yöntemlerle işlendikten sonra çalışma grubunu oluşturan iki şubeden birincisine (A Şubesi) öğrencilerden akıllı telefonlarında, tabletlerinde ve akıllı tahtalarda bu video klipleri izlemeleri ve şarkıları dinlemeleri istenmiştir. Sonrasında iki sınıfa aynı anda konuyla ilgili yeterliliklerini ölçmek üzere her biri beş cevap seçeneği içeren 20 soruluk Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) formatlarında çoktan seçmeli bir yazılı test uygulanmıştır. BatıAnadoluEğitimBilimleriDergisi(BAED),DokuzEylülÜniversitesiEğitimBilimleriEnstitüsü,İzmir-TürkiyeISSN1308-8971 181 Coğrafya Öğretiminde Popüler Müzik Kullanımının Öğrenci Öğrenme Düzeylerine Katkısı Bulgular Konunun hedef, davranış ve kazanımlarının verilmesinin müzik ve video kliplerle destekli öğrenen A şubesinde testin doğru cevaplanma düzeyi % 84 olmuştur. Buna karşılık içeriğin müzik kullanılmadan verildiği diğer sınıfta (B Şubesinde) bu oran % 61 olarak gerçekleşmiş ve iki sınıfın sınav peformansları arasında ders içeriklerinin müzik desteğiyle verildiği sınıfın lehine anlamlı bir fark ortaya çıkmıştır. Ölçme sürecinin ikinci aşamasında sonucun tesadüfi olup olmadığını sınamak için bu sefer iki şubeye "Atmosfer ve Özellikleri" konusu müzik ve video klip desteği olmadan verilmiştir. Sonrasında tekrar bu iki şubeye de her biri beş seçenekli 20 soruluk bir test uygulanmış bu testte ise cevaplanma düzeyleri A Şubesinde % 65 B şubesinde ise % 69 olarak ölçülmüştür. Tartışma, Sonuç ve Öneriler Coğrafya öğretiminde konu içeriklerinin popüler müzik şarkısı ve video klipler eşliğinde verildiğinde öğrenme yeterliliklerinde belirgin bir artış olduğu ölçülmüştür. (Olanoff, M. & Kirschner L., 1969) Müziğin okullarda ders içeriklerinin öğrencilerle paylaşılmasında öğrencilerin derslerin hedef, kazanım ve davranışlarına, öğrenme süreçlerine olumlu etkiler yaptığı yönünde çok sayıda kuramsal ve uygulamalı çalışma mevcuttur. Örneğin 1969 yılında Olanaf ve Krishner tarafından yapılan bir araştırmaya göre "ESAE TITLE I" eğitim programında, piyano derslerine katılan öğrencilerin, üstelik IQ puanları diğerlerine göre daha yüksek olmadığı halde matematik ve tarih derslerinden, katılmayan öğrencilere göre çok daha fazla not aldıkları görülmüştür. (Karşal, 2004) tarafından yürütülen bir çalışmada, okulöncesi 5-6 yaş grubu çocuklarına, matematik etkinlikleri sırasında arka plan müziği dinletilmiş ve haftada iki kez müzik eğitimi verilmiştir. Çalışmanın sonucunda, müzik dinletilen ve müzik eğitimi verilen 182 BatıAnadoluEğitimBilimleriDergisi(BAED),DokuzEylülÜniversitesiEğitimBilimleriEnstitüsü,İzmir-TürkiyeISSN1308-8971 Coğrafya Öğretiminde Popüler Müzik Kullanımının Öğrenci Öğrenme Düzeylerine Katkısı çocukların matematik dersini öğrenme performanslarının, eğitime katılmamış olan çocuklara göre daha fazla olduğu görülmüştür. (Jeffery ve Knowles, 1996) tarafından yapılan bir araştırma ise öğrenme güçlüğü çeken öğrenciler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonunda öğrenme güçlüğü çeken öğrencilere matematik sınavları sırasında fon müziği dinletilmiş ve müziğin matematik performansını olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. (Yoshida, 2005) Müzikkullanaral benzer bir çalışmayı Yoshida şaşırtıcıbir biçimde yine benzer sonuçlara ulaşmıştır. (Whitehead, 2001) müziğin zihinsel kapasiteyi artırıdığını ve matematik öğretiminde kullanılmasıyla okulöncesi ve ilköğretim öğrencilerinin akademik başarılarını yükselttiğini belirlemiştir. (Hughes, 1999) Bu konuda başka bir çalışma ise Illinois Üniversitesi Tıp Fakültesi mensubu, epilepsi uzmanı nörolog John Hughes'a aittir. Hughes, bir Mozart sonatının kaydını komada olan hastasına dinletmiş ve hastasında kriz sıklığının azaldığını izlemiştir. Hughes, aynı müziği 39 hastasına daha dinletmiş ve 29 tanesinin aynı şekilde tepkiyi verdiğini görmüştür. Diğer klasik müzik parçalarını da hastalarına dinleten Hughes, en tutarlı ve süreklilik gösteren sonuçları Mozart ile aldıklarını belirtmiştir. Hughes’a göre bunun nedeni Mozart’ın melodi yapısından kaynaklanmıştır. Mozart müziğinin sadece nörolojik rahatsızlıkları iyileştirmede değil bilişsel ve entelektüel performansı artırmada etkili olduğuna yönelik çalışmalara rastlamak mümkündür. (Rauscher, 1994) Rauscher ve Shaw tarafından Mozart müziğine sürekli maruz kalmanın etkileri araştırılmış ve araştırmanın sonuçlarına göre, Mozart dinletilen gruba ait test puanlarının önemli ölçüde yükseldiği belirlenmiştir Nitekim Mozart müziğinin bu özelliği “Mozart Etkisi” adında bir kavram olarak literatüre girmiştir. Bu konuda en önemli çalışma Fransız bir Kulak Burun Boğaz uzmanı tıp doktoru olan Alfred Tomatis'e aittir. Nature dergisinde yayınlanan bir çalışmasında Tomatis, bir grup öğrenci üzerinde Elektroensefalograf cihazı aracılığıyla Mozart müziği kullanarak öğrenme süreçleri uygulandığında nörolojik aktivitelerinde meydana gelen durumları da ölçümlemiştir. BatıAnadoluEğitimBilimleriDergisi(BAED),DokuzEylülÜniversitesiEğitimBilimleriEnstitüsü,İzmir-TürkiyeISSN1308-8971 183 Coğrafya Öğretiminde Popüler Müzik Kullanımının Öğrenci Öğrenme Düzeylerine Katkısı (Campbell, 2002) Tomatis'in büyük ses getiren bu araştırmasında Mozart müziğiyle öğrenmenin; * Kalp atışlarını ve metabolizmayı düzenler, yumuşak müzik özellikle hiperaktif çocukların sakinleşmesini sağladığı, * Beyne giden kan ve oksijen miktarını artırdığı için harekete geçirici etkisi vardır ve daha enerjik olmamızı sağladığından öğrenemeye karşı motivasyonu artırdığı. * Sol ve sağ beynin işbirliğini arttırdığından daha etkili ve daha kısa sürede öğrenmeye yardımcı olduğu ve okuma yazma, öğrenme güçlüğü çeken çocuklarda etkili olduğu, * Müziğin beyindeki alfa düzeyini artırdığından, hafızayı güçlendirip, hatırlamayı kolaylaştırdığı. * Duyguları harekete geçirip, yaratıcılığı artırdığı, * Analitik düşünme becerisi kazandırdığı ortaya konulmuştur. Çalışmamızda da temel hipotezimiz Mozart Müziği olmasa bile bu çalışmamızda öğrencilere sunulan müzikli eğitsel içeriklerde Mozart müziğinin harmonik yapısına uymaya ve Mozart'ın kullanmayı tercih ettiği 3000 HZ-5000 HZ ses frekans aralığında kalmaya büyük ölçüde özen gösterilmiştir. Bu araştırma sonucunda derslerin hedef ve kazanımlarının müzikle özellikle çalışma grubumuzu oluşturan yaş dönemi için aktarılmasında popüler müzik formunun kullanılmasının öğrencilerin öğrenme düzeylerine olumlu katkılar yaptığı nitel olarak ölçülmüş ve öğrenci motivasyonunu ve buna bağlı olarak hazır bulunuşluluğunu artırdığı ise nicel olarak gözlemlenmiştir. Devlet eliyle eğitim teknolojilerinde yapılan yeniliklerden bağımsız, öğrencilerin kendi bireysel imkanlarıyla sahip oldukları akıllı telefonlar, taşınabilir müzik dinleme ve video görüntüleme araçlarının kullanımlarının yaygınlaşmasıyla okullarda öğretme yöntem ve araçlarının eskisi gibi olması imkansız hale getirdiği görülmektedir. Bu çalışma yenilikçi bir öğretme yöntemi olarak eğitim teknolojilerinin öğrenme süreçlerinde farklı yollardan işe koşulması yönünde eğitimde iyi örnek olarak özellikle liselerde görev yapan öğretmen meslektaşlarımıza bir bakış açısı sunabilecektir. Araştırmamız eski eğitim tekniklerinin ve 184 BatıAnadoluEğitimBilimleriDergisi(BAED),DokuzEylülÜniversitesiEğitimBilimleriEnstitüsü,İzmir-TürkiyeISSN1308-8971 Coğrafya Öğretiminde Popüler Müzik Kullanımının Öğrenci Öğrenme Düzeylerine Katkısı eğitim paradigmalarının sürdürülebilir olmadığı yönünde eğitimciler arasında oluşan fikir birliğine karşılık “öyleyse ne yapılabilir?” sorusuna somut bir cevap olabilecek uygulamalı bir çalışma olarak yenilikçi eğitimcilere örnek teşkil edebilecektir. Kaynakça Campbel, D. (2002). Mozart Etkisi. Kural Dışı Yayınevi. 132-134 Gardner, F. & Jeffery, K. (1996). Improves reading and math performance. Nature, May: 23. Hughes, J. (1999). http://lrs.ed.uiuc.edu/students/lerch1/edpsy/mozart_ effect.html#The%20Mozart Karşal, E. (2004). İlköğretim 1. Kademe 2. Sınıf 8 Yaş Grubu Çocukların Müzik Yetenekleri İle Matematik Yetenekleri ve Soyut Zekaları Arasındaki İlişki. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi 1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öğretmeni Yetiştirme Sempozyumu Bildiri Kitabı. Cilt:2, syf:661-667. Menteş, T. (2014). Hürriyet Gazetesi, 23 Haziran 2014. Olanoff, M., & Kirschner, L. (1969). Musical ability utilization program. Final Report. Washington DC: Office of Education (DHEW), Bureau of Research. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 045 688) Rauscher, F.H., Shaw G. L., Levine, L. J. & Ky, K. N. (1994, Ağustos). Music and spatial task performance: A causal relationship. Paper presented at the annual meeting for the Society of the American Psychological Association 102nd Annual Convention, Los Angeles, USA. Whitehead, B. (2001). The effect of music-intensive intervention on mathematics scores of middle and high scool students. Unpublish doctoral dissertation, University of Capella, Minneapolis, USA Yoshida, E. A. (2005). The role of music in the mathematical performance of high school students with moderate learning disabilities Unpublish doctoral disser tation, University of California State, California, USA BatıAnadoluEğitimBilimleriDergisi(BAED),DokuzEylülÜniversitesiEğitimBilimleriEnstitüsü,İzmir-TürkiyeISSN1308-8971 185
