ÖZET

Konu: Psikiyatri Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Oral İlaç Uygulamalarının
Değerlendirilmesi
Proje no:2004020122008
ÖZET
Araştırma, psikiyatri kliniklerinde çalışan hemşirelerin oral ilaç uygulamalarını
değerlendirmek amacıyla, tanımlayıcı olarak planlanmıştır.
Araştırma üniversite hastanelerinin psikiyatri kliniklerinde ve Sağlık Bakanlığına
bağlı ruh sağlığı hastalıkları hastanelerinde çalışan hemşireler ile yapılmıştır. Araştırmaya
Türkiye’de psikiyatri kliniği bulunan üniversite hastanelerinde çalışan 149, Sağlık
Bakanlığına bağlı ruh sağlığı hastanelerinde çalışan 322 hemşire katılmıştır. Araştırmada
araştırmacı tarafından geliştirilen hemşireleri tanıtıcı sorular ve psikiyatri kliniklerinde çalışan
hemşirelerin oral ilaç uygulamalarını değerlendirmeye yönelik soruları içeren anket formu
hemşirelerle yüz yüze görüşme şeklinde uygulanmıştır (Ek-1).
Verilerin değerlendirilmesinde SPSS-11 paket programı kullanılmıştır. İstatistiksel
değerlendirmede iki ortalama arasındaki farkın anlamlılık testi ve ki-kare önemlilik testi
kullanılmıştır.
Araştırmada elde edilen verilere göre, üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin, ruh
sağlığı hastalıkları hastanesinde çalışan hemşirelere göre, ilacın etkinliğini değerlendirme,
hastanın tedaviye uyumunu sağlama, hastayı tedaviye yönlendirme ve hastaya ilaçlar ile ilgili
eğitim verme konularında kendilerini daha yeterli gördükleri saptanmıştır. Üniversite
hastanesinde çalışan hemşireler, hastanın ilaç kullanma davranışı, ilaç tedavisine direnci,
anlama ve koordinasyon düzeyi, ilaç tedavisine ilişkin duygu düşünceleri ve bakım verenin
tedaviye ilişkin yaklaşımlarına yönelik daha fazla veri toplamaktadırlar. Ruh sağlığı
hastalıkları hastanesinde çalışan hemşirelerin tamamına yakını ilaçları ilaç dolabında
bulundurmaktadırlar. Üniversite hastanesinde çalışan hemşireler daha fazla ilaç kartı
kullanmaktadırlar. Ruh sağlığı hastalıkları hastanesinde çalışan hemşireler ilacını başka
yoldan isteyen ve ilacını saklayan hasta tepkileri ile daha fazla karşılaşmaktadırlar. İlacını
almayan hasta ile karşılaşıldığında her iki kurumda çalışan hemşireler, öncelikle doktora
haber vermektedirler. Üniversite hastanesinde çalışan hemşireler ilacın etkinliğini
değerlendirmek için ilacın etkisini gözleme, doktordan değerlendirme isteme ve yaşam
bulgularını alma yöntemlerini, ruh sağlığı hastalıkları hastanesinde çalışan hemşirelere göre
daha fazla kullanmaktadırlar. Üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin daha fazla hemşire
gözlem formu kullandıkları saptanmıştır. Belirlenen bu sonuçlar istatistiksel olarak anlamlı
bulunmuştur (p<0.05).
Elde edilen sonuçlar doğrultusunda psikiyatri kliniklerinde çalışan hemşirelerin oral
ilaç uygulamalarına yönelik, hemşirelere sürekli eğitimler, sertifikasyon, mezuniyet sonrası
kurslar ve hizmet içi eğitimler sağlanması, kliniklerde tedavi odalarının ilaçların güvenli
saklanabilmesi ve dağıtılabilmesi için yeniden düzenlenmesi, dağıtım malzemelerinin plastik
olması şeklinde önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Psikiyatri hemşireliği, oral ilaç uygulaması, ilaç güvenliği, ilaç
yönetimi.
ABSTRACT
This research has been planned as a descriptive one in order to evaluate the practice of
the oral medication administrations of the nurses working in psychiatry clinics.
It was performed with nurses working both in the psychiatry clinics at university
hospitals and in Ministry of Health mental health and diseases hospitals. 149 nurses working
in university hospital which have psychiatry clinics and 322 nurses working in state mental
health and diseases hospitals have joined this research. The questionnaire form has been
developed by the researcher and each nurse was interviewed separately (Appendix-1).
SPSS-11 programme, Independent- Samples T-Test, Chi-Square test were used in
evaluation of the data.
On the basis of the data obtained from the present investigation, it was that nurses
working at university hospitals see themselves very sufficient about assesing medication
efficiency, patient medication adherence, directing patient to treatment and medication
education as compared with the nurses working at mental health and diseases hospitals.
Nurses working at universty hospitals collect lots of data about patient’s medication using
behaviour, medication treatment resistance, understanding and coordination level, feelings
and thoughts about medication and caregivers approach. Most of nurses working at mental
health hospitals keep medications in cupboards. Nurses working at university hospitals use
medication cards excessively. Mental health and diseases hospital nurses meet more reactions
of the patients who hide their medications or ask for in different ways than the nurses at
university hospitals. Nurses of both hospitals directly inform doctors whenever they see
patients who don’t want to take their medications. Nurses working at university hospitals use
the methods of observing medication efficiency, asking for doctor’s evaluation and measuring
vital signs more than the nurses working at mental health and diseases hospitals. It has been
observed that nurses at university hospitals use more nurse observation forms. These results
have also been considered statistically significant (p<0.05).
In accordance with the results obtained, providing continuous education, certifications,
post graduate courses, in-services trainings for nurses and reorganizing the treatment rooms of
the clinics for safe storage and delivery of the medication and using plastic type delivery
materials were recommended, regarding to oral medication administrations of the nurses
working in psychiatry clinics.
Key Words: Psychiatric nursing, oral medication administration, medication safety,
medication management.