Torasik Radyoterapi Yan Etkileri
advertisement
Radyoterapide 2B’dan 4B’a Rıza Çetingöz DEÜTF Radyasyon Onkolojisi A.D. UKK 2013 Radyoterapide Yenilikler Kursu Susesi-Antalya Sunum Planı • Kanserde radyoterapinin yeri • Radyoterapinin uygulanış amacı, şekli ve süreci • İki ve 3-4 Boyutlu tedaviler • Sonuç • • • • • Kanserde radyoterapinin yeri Radyoterapinin uygulanış amacı Radyoterapinin uygulanış şekli ve süreci İki ve 3-4 Boyutlu tedaviler Sonuç Radyoterapi • Kanser tedavisinde en sık kullanılan • Etkili ve ucuz • Her kurumda bulunmayan(dı) • Mezuniyet öncesi eğitimde bir-kac saat yer alan • En az bilinen KHDAK • Erken evrede: Cerrahi uygulanmayan olgularda tek başına • Lokal ileri evrede: Neoadjuvan Adjuvan Definitif • Metastatik hastalıkta: Palyatif (kemik, beyin) KHAK • Sınırlı evrede: Eşzamanlı KRT Profilaktik Kranyal Işınlama (PKI) • Yaygın evrede: Torasik RT Metastazlara yönelik palyatif PKI Sunum Planı • • • • • Akciğer kanserlerinde radyoterapinin yeri Radyoterapinin uygulanış amacı Radyoterapinin uygulanış şekli ve süreci İki ve 3-4 Boyutlu tedaviler Sonuç Radyoterapinin Amacı • Hastayı iyileştirmek amaçlı (Küratif): Tek başına RT (definitif-radikal RT) Başka tedavilere ek (adjuvan-neoadjuvan) Önlem (profilaktik) • Yakınmaların giderilmesi (Palyatif) Radyoterapinin Temel İlkeleri • Tümöre en yüksek • Sağlam dokulara en az doz • Hedef tedavi volümü içinde homojen doz dağılımı Dünya Sağlık Örgütü • Tüm kanser olgularının % 50 – 60’ı RT’e gereksinim duyar. • Tüm kanser olgularının % 40-50’i iyileşir. • Kanser nedeniyle ölen hastaların % 67’sinde tümör kontrol edilememiştir. • Işın tedavisinin amacı; yerel-bölgesel hastalığın kontrolü genel ve hastalıksız sağkalımı uzatmak, kür elde etmektir. Sunum Planı • • • • • Akciğer kanserlerinde radyoterapinin yeri Radyoterapinin kullanim amacı Radyoterapinin uygulanış şekli ve süreci İki ve 3-4 Boyutlu tedaviler Sonuç Radyoterapinin Uygulama Şekilleri • Eksternal RT (Dış tedavi) • Brakiterapi (İç tedavi) • Sistemik RT Radyoterapinin Aşamaları • Hastanın değerlendirilmesi • Tedavi kararı • Hedef tümörün belirlenmesi: tümör boyutu/yerleşimi sağlam çevre doku hasta özellikleri • Tedavi planlaması: ışın tipleri doz hesapları farklı teknikler/ yöntemlerin karşılaştırılması • Simülasyon (çizim, konturlama) • Teknik • Tedavi • Tedavi süresince kontrol • Tedavi sonu izlem Sunum Planı • • • • • Akciğer kanserlerinde radyoterapinin yeri Radyoterapinin uygulanış amacı Radyoterapinin uygulanış şekli ve süreci İki ve 3 Boyutlu tedaviler Sonuç Evvel zaman içinde….. 2 Boyutlu tedaviler DÜŞÜK VOLTAJ (YUMUŞAK X-IŞINI) CİHAZLARI • Grenz ışını verenler ( 10KV – 20 kV) -15 mA-25 mA - Targetleri yüzük şeklinde - FSD’leri düşük - < 0.5 mm Al daimi filtre - 10-29-43 ve 50 KV enerji seviyelerinde “Dermopan” - Radyasyondan korunma kurşun cam ile - Uygulamayı kolaylaştırıcı tekerlekli dizayn - Doz hızı 200 000 R/dakika - Cihaz filtresiz kullanılmamalıdır! ORTA VOLTAJ TEDAVİ CİHAZLARI - 120 kV-180kV 10-20 mA gücünde çalışırlar - FSD’leri 30-40-50 cm - İlave 0.2-0.3-0.5-0.6 ve 1.0 mm Cu filtre - 10-20 mm derinliğe sahip lezyonların tedavisi içindir. DERİN TEDAVİ CİHAZLARI (1950 YILINA KADAR) SIEMENS STABILIPAN 2 DERİN TEDAVİ CİHAZI İlk hastamız Simülasyon Planlama filmi 2 B planlamalar Eksternal RT (Dış Tedavi) Dönem • SSD (KCU-DSP) • SAD (KEU-DSA) • SFD (KFU-DSF) • Asetat- Hesap makinası-Beyaz kağıt Port (kontrol) Film İzlem Grafileri BRAKİTERAPİ 2.5B Tedaviler 30 Mart 1993 IGR 31 Mart 1993 SORUNLAR Tümör Hareketi Tumor Cross-sectional View of Patient’s Chest Some motion is mostly Anterior / Posterior Tumor Hedef Volümler CTV PTV GTV ICRU50 ICRU62 3 Boyutlu Planlamalar Modern Simülasyon Kasnak Kolimatör Modern Kollimatör Yapısı Çok Yapraklı Kolimatör Görüntülemede Yenilikler • BT • MRG • PET Tedavi planlamada teknolojik gelişmeler • 3B planlama programları Diğer disiplinlerle yakın işbirliği Leksell Gamma Knife® C … refining the Art of radiosurgery VMAT RapidArc Arc Tedavisi (Rapidarc) Tomotherapy Solunum Ayarlı Radyoterapi (SART ) Cyberknife Stereotaktik ışınlamada dozimetri Timmerman R 2007 Sunum Planı • • • • • Akciğer kanserlerinde radyoterapinin yeri Radyoterapinin uygulanış amacı Radyoterapinin uygulanış şekli ve süreci İki ve 3 Boyutlu tedaviler Sonuç Sonuç • Radyoterapi kanser tedavisinde çok sık kullanılır • Bilişim teknolojilerindeki gelişmeler radyoterapiye kısa sürede yansımıştır. • 2 boyutlu tedavilerden 3-4 boyutlu tedavilere geçilmiştir. • Disiplinler arası iletişim çok önemlidir • İmmobilizasyon ve görüntü kılavuzluğu çok önemlidir • Daha küçük alanlardan tümörü takip ederek yüksek dozlar vermek olasıdır Kurs • Prof. Dr. Mustafa Cengiz (Temel Kavramlar) • Doç.Dr Şefik İğdem (ERT tedavi aygitlarinda yenilikler) • Prof. Dr. Mahmut Özşahin (Planlama programlarinda yenilikler) • Doc. Dr Seden Küçücük (Brakiterapide yenilikler) • Beste Atasoy (Niteligin Saglanmasi) • Durmuş Etiz (Satinalma ve ihale sureci) • Nadir Küçük • Murat Okutan • Dr. Şule Karaman Olgular eşliğinde farklı planlamalar • Prof. Dr. Enis Özyar • Doc. Dr. Uğur Selek • Gökhan Özyiğit [email protected]
