KUŞ GRİBİ

KUŞ GRİBİ
(Tavuk vebası, Avian influenza)
Hastalık Avian influenza ve Tavuk vebası olarak da
adlandırılmaktadır.Avian influenza virüslerinin sebep olduğu kanatlı
hayvanların çok bulaşıcı ve öldürücü bir hastalığıdır. Avusturya'nın
güneyindeki Styria eyaletinde, bir hayvan barınağındaki 3 kedide kuş
gribinin ölümcül türü H5N1 virüsünün tespit edildiği bildirilmiştir.
• Kus gribi, kümes hayvanlarını daha çok etkilemekle birlikte, bütün
kanatlı hayvanlarda ve domuzlarda görülür.
• Hastalık ayrıca domuzlara, atlara, balina ve fok balığına da
bulaşabilir
HASTALIK HAYVANLAR ARASINDA NASIL BULASIR?
• Göçmen su kuşları (yaban ördegi, yaban kazı vb.) hastalıgın
•
yayılmasında çok önemli bir role sahiptir.
Bazı kuşlar hastalığı hafif şekilde atlatabilmektedir. Hasta veya virüsü
taşıyan kuşların gözyaşı, burun ve boğaz akıntıları ve dışkıları ile
temas eden kanatlı hayvanlar hastalığa yakalanabilir.
• Hastalık hayvanlar arasında hızla yayılır ve kısa sürede bütün
sürünün kitle halinde ölümüyle sonuçlanabilir.
• Kus gribinin kanatlı hayvanlardaki kuluçka süresi ortalama 3-5 gün
civarındadır.
HASTALIK iNSANLARA BULASIR MI?
 Virüsün, normalde
insanlar için hastalık yapıcı özelliği yoktur.
 Ancak,
hayvanlarla korunmasız yakın temas olması durumunda insana
bulaşma olabilmektedir.
 Bugün
için hastalıgın, insandan insana bulaşmadığı kabul edilmektedir.
HASTALIGIN iNSANLARA BULASMASI:
• Hasta veya hastalıktan ölmüş hayvanlarla yakın temasla,
• Hasta veya ölmüş hayvanların göz yaşına, burun akıntısına, boğaz
•
•
•
akıntısına ve dışkılarına temasla,
Bu hayvanlara ait salgılarla ve dışkıyla kirlenmiş yüzeylere ve eşyalara
temasla,
Hastalık etkeninin karıştığı havanın solumasıyla bulaşabilir.
Kanatlı hayvan etlerinin veya yumurtalarının iyice pişirilerek yenmesiyle
hastalık bulaşmamaktadır.
HASTALIGIN İNSANLARDAKİ BELİRTİLERİ
• Ateş,
• öksürük,
• boğaz ağrısı,
• yaygın kas ağrıları,
• solunum güçlüğü gibi grip belirtileri,
• Bunların yanı sıra, kuş gribinde farklı olarak karın ağrısı ve ishal de
görülebilmektedir.
• Kus gribinin insanlardaki kuluçka süresi ortalama 2-5 gün
kadardır.
RİSK GRUPLARI
• Koruyucu önlemleri almadan kanatlı hayvan yetiştiriciliği ile uğraşanlar
ve kanatlı hayvanlarla teması olanlar.
• Özellikle, kanatlı hayvanlarla teması olan çocuklar.
• Koruyucu önlem almadan ölü hayvanları bertaraf edenler veya hasta
hayvanları itlaf edenler.
HASTALIK, KANATLI HAYVAN ÜRÜNLERİNİN TÜKETİLMESİYLE
BULASIR MI?
• Kanatlı hayvan etlerinin, merkez iç ısıları 70 °C olacak şekilde
veya ette pembe görüntü kalmayacak şekilde pişirilerek tüketilmesi
halinde insanlara hastalık bulaşmamaktadır.
• Yumurtalar da 70 °C’ de en az 5 dakika pişirildikten sonra
yenmelidir.
HASTALIK, KANATLI HAYVAN ÜRÜNLERİNİN TÜKETİLMESİYLE
BULAŞIR MI?
• Zaten, bilinen pişirme (haşlama) yöntemleriyle bu durum
•
•
sağlanmaktadır.
Ayrıca, her aşamasında veteriner hekim kontrolü bulunan, gerekli
izinlerini almış ambalâjlı ve etiketli markalı ürünler için herhangi bir
risk yoktur.
Ancak, başka hastalıklar da bulaşabileceğinden, bütün etler her
zaman iyice pişirildikten sonra tüketilmelidir.
VİRÜSÜN ÇEVRE SARTLARINA DUYARLILIGI
 Virüs, 56 °C’de 3 saatte veya 60 °C’de 30 dakikada ölür.
 Formalin, iyot bileşikleri ve çamaşır suyu gibi dezenfektanlara
dayanıksızdır.
 Bunlara ilâveten virüsün, gübrede düşük ısılarda en az 3 ay canlı
kaldığı,
 Suda 22 °C’de 4 gün, 0 °C’de ise 30 gün canlılığını sürdürebildiği
bilinmektedir.
AŞISI VAR MIDIR?
Virüsün, mutasyon
geçirme (genetik değişikliğe uğrama) yeteneğinin
olması, ası hazırlanmasındaki önemli engeldir.
H5N1 isimli
kus gribi virüsüne karsı su an için etkin bir ası bulunmamakla
birlikte, değişik merkezlerde ası geliştirme çalışmaları devam etmektedir.
TEDAVİSİ VAR MIDIR?
• Hastalıktan korunma ve/veya tedavi amacıyla antiviral ilâçlar
kullanılmaktadır.
• Kus gribi hastalığına yakalanmış veya bu hastalıktan ölen
hayvanlarla korunmasız yakın teması olan kişilerden, hastalığın
belirtilerini gösterenler en yakın sağlık kurulusuna başvurmalıdır.
KORUNMA:
• Kanatlı hayvan yetiştirilen kümeslerde çalışanlar eldiven, maske,
gözlük takarak ve koruyucu elbise giyerek çalışmalıdırlar.
• Başta kanatlı yetiştiriciliğinde çalışanlar olmak üzere, herkes ferdî
hijyen kurallarına uymalı, hayvanlarla temastan sonra eller sık sık,
bol su ve sabunla iyice yıkanmalıdır.
 Kanatlı hayvan etleri ve yumurtaları iyice pişirildikten sonra tüketilmelidir.
 Kanatlı hayvan etlerinin pişirme öncesinde hazırlanması sırasında
kullanılan bıçak ve kesme tahtası gibi malzemeler deterjanla yıkanmalıdır.
 Ayrıca, eller de etlerin hazırlanmasından önce ve sonra, yine bol su ve
sabunla iyice yıkanmalıdır.
 Yumurtalara temastan sonra da yine eller yıkanmalıdır.
 Hayvan ölümleri olurken, hayatta kalan kanatlı hayvanlar kesilmemeli,
bunların etleri kesinlikle Yenmemeli ve bu etler buzdolabında
saklanmamalı, imha edilmelidir.
 Kus gribinden ölen hayvanların bertaraf edilmesi veya kus gribi şüphesiyle
itlaf edilen hayvanların gerek itlafı gerekse ortadan kaldırılmaları sırasında
gerekli koruyucu önlemler (eldiven, maske, önlük ve gözlük) alınmalıdır.
KORUNMA:
• Hasta ve ölmüş hayvanlarla temastan kaçınılmalıdır.
• Kanatlı hayvanların gözyaşına, burun akıntısına, boğaz akıntısına ve
•
•
dışkılarına veya bunlarla kirlenen yüzeylere ve eşyalara temas
edilmemelidir.
Temas edilmiş ise eller bol su ve sabunla iyice yıkanmalıdır.
Ölen kanatlı hayvanlar yakılarak veya derince açılan çukurlara
gömülerek üzerlerine sönmemiş kireç dökülerek bertaraf edilmelidir.
• Hastalığın görüldüğü ülkelere veya bölgelere seyahat edilmesi
halinde, kanatlı hayvan çiftliklerinden ve pazarlarından uzak
durulmalıdır.
ÇOCUKLARIN, KANATLI HAYVANLARLA OYNAMALARINA
MÜSAADE EDİLMEMELİDİR.
UNUTMAYINIZ!
ÖNLEM OLMADAN TEMAS EDEN KİŞİLER, HEMEN
BİR SAGLIK KURULUSUNA BASVURMALIDIR.
BU HASTALIKTAN KORUNMANIN EN ETKİN YOLU, KÜMES
HAYVANLARI iLE YABANÎ KANATLI HAYVANLARIN TEMASININ
ENGELLENMESİDİR.
HASTA VEYA ÖLEN HAYVANLARLA, KORUYUCU ÖNLEM OLMADAN
TEMAS EDEN KİŞİLER, HEMEN BİR SAGLIK
BASVURMALIDIR.
KURULUSUNA