dosyayı indir

KERATOKONUS TEDAVİSİNDE KONTAKT LENS KULLANIMI
Korneanın incelip sivrileşmesi ile ortaya çıkan Keratokonus, 20- 40’lı yaşlarda ilerleme
gösteriyor. Bu ilerlemeyi hem engellemede hem de tedavi etmede özel kontakt lenslerin etkisi
oldukça fazla. Konuyla ilgili Türk Oftalmoloji Derneği (TOD) Kontakt Lens Birim Başkanı,
aynı zamanda Ankara Üniversitesi Göz Hastalıkları Kliniği’nde öğretim üyesi olarak görev
yapan Prof. Dr. Ömür Uçakhan Gündüz’den keratakonus’un görülme oranları ve tedavide
kontakt lens kullanımı üzerine bilgi aldık.
Keratokonus tedavisinde ne tür lensler kullanılıyor?
Keratokonusta konvansiyonel yumuşak sferik veya torik kontakt lenslerin kullanımı sınırlıdır.
Bu lenslerle, hafif, gözlükle-düzeltilmiş görme keskinliği 10/10’a artabilen keratokonuslarda
iyi bir santralizasyon, stabilizasyon sağlanarak görme keskinliği artırılabilir. Sert kontakt
lenslerle iyi bir optik düzeltme mümkündür. Fakat korneal sert lenslerin uygulanması daha
fazla tecrübe gerektirir. Bu lenslere adaptasyon sağlamak zaman alır ve bazı hastalar
kullanmak istemez veya meslek/yaşam koşulları gereği kullanamazlar. Fakat aynı zamanda bu
lenslerin maliyetleri ucuzdur ve alışıldıktan sonra yumuşak lenslere göre daha risksiz ve
sağlıklıdır.
Yumuşak lensler; özellikle hafif-orta keratokonus vakalarında, yeni kontakt lense başlayacak
kişilerde, sert lens istemeyen veya kullanamayacak olanlarda ya da sert lens ile yeterli uyum
elde edilemeyen ektazi olgularında (Lazer ameliyatı sonrası incelerek direnci azalan
korneanın bombeleşerek öne doğru çıkması) kullanılabilir. Bu lensler ise genellikle yüksek
oksijen-geçirgen silikon hidrojel materyalden üretilirler, optik kısımları biraz daha kalındır ve
kornea üzerinde örtücü bir etkiyle düzensiz astigmatı bir miktar maskeleyebilirler. Yumuşak
lenslerin takış-çıkarılışı, bakımı kolaydır, bir adaptasyon gerektirmez. Ancak optik kalite
açısından sert lensin önüne geçemezler ve yumuşak lenslere özgü depozit birikimi ve hafif
artmış enfeksiyon risklerini taşırlar.
Peki, korneal sert lensler veya özel keratokonus-tasarımlı yumuşak lenslerden
faydalanılamayan olgular oluyor mu, bu tarz durumlarda tedavi nasıl ilerliyor?
Evet. Bu durumda uygulanabilecek seçenek Hibrit lenslerdir. Hibrit lensler, merkezde sert bir
optik, çevresinde onu çevreleyen yumuşak bir etekten oluşuyor. Sert gaz geçirgen merkez iyi
bir görme sağlarken, yumuşak etek konfor ve lensin oküler yüzeye iyi yerleşmesini sağlıyor.
Bu lenslerin uygulanması da bir miktar tecrübe gerektirmektedir. Hibrit lensler klasik bir lens
lens uygulaması dışında, korneanın üzerini aşan bir kubbe mantığına dayanır. Burada sert
optik korneaya temas etmemeli, yumuşak etek tarafından taşınmalıdır.
Yurdumuza yeni giren özel hibrit tasarım EyeBrid Silicone (LCS, Fransa) lensler; klasik bir
Hibrit lensten farklı olarak, korneal lens benzeri bir yöntemle göze uygulanırlar. EyeBrid
Silicone lensin uygulanımı doktor için daha kolay, hastalar için de takışı-çıkarılışı ve bakımı
açısından pratiktir. Bu lensler yine merkezde ultraviole-korumalı yüksek gaz geçirgen sert
optik ve onu çevreleyen silikon hidrojel etekten oluşur. Adaptasyon gerektirmezler, üstelik
sert lens optik kalitesi avantajını taşırlar.
Başka ne tür lensler var?
Skleral lensler, Hibrit lensler gibi kornea üzerinde kubbe etkisi yaratacak şekilde takılan,
geniş çaplı sert lenslerdir. Çaplarına göre korneoskleral (12.5-15 mm), mini-skleral (15-18
mm) veya geniş-skleral (18-25 mm) adını alırlar. Bu lensler kornea ile temas etmeyip sklera
üzerine yerleştiğinden kapak hareketiyle hareket etmezler, bu nedenle rahattırlar ve sert lens
optiği ile çok iyi görme keskinliği sağlarlar. Ancak, uygulamaları bir miktar tecrübe gerektirir,
takış-çıkarılışları çok kolay değildir, gün içerisinde altında birikintiler oluşmasına bağlı
olarak, bulanık görmeyi önleyebilmek amacıyla zaman zaman çıkarılıp sıvı rezervuarının
yenilenmesi gerekir. Bu durumda ise kullanımda yaşayabileceği zorluklar nedeniyle hasta
motivasyonu sağlanmalıdır.
Bir diğer seçenek de “Piggyback Lens Sistemi”dir. Bu sistemde, korneaya önce yüksek
oksijen geçirgen silikon hidrojel bir yumuşak lens uygulanmakta, üzerine ise uygun bir
korneal sert lens daha uygulanmaktadır. Zor olgularda oldukça faydalı olabilir, konforludur
da, ancak iki tür bakım sistemi ve 4 lens gerektirdiğinden, hastanın tedaviyi düzenli olarak
sürdürmesi için yine motive edilmesi gerekmektedir.
BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?

Keratokonus görülme oranları Akdeniz, Orta Doğu ve Asya’da daha fazla

Keratokonus çoğunlukla sporadik; ama yaklaşık %10 olguda aile öyküsü bulunabilir.

Keratokonus gelişiminde çevresel, hormonal ve kalıtımsal faktörler rol oynamaktadır.

Ergenlik, hamilelik, tiroid fonksiyon bozuklukları Keratokonus’ta etkili, aynı zamanda
göz kaşıma ile keratokonus gelişimi ve ilerlemesi artış göstermektedir.

Keratokonus 8-18 yaş grubunda daha hızlı ilerleme göstermekle birlikte, 35-40
yaşlarına kadar ilerleme devam edebilmektedir.

Keratokonus tedavi amacı ilerlemeyi önlemek ve görmeyi artırmaktır.