TEKNOLOJİ TRANSFERİ VE DEĞERLENDİRME SÜREÇLERİ Av. Ömer Hızıroğlu Hukuk Müşaviri ve Lisanslama Müdürü INOVENT A.Ş. 13-01-2009 (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI • • • • Patent: KHK 551 Marka: KHK 556 Eserler: FSK 5846 Diğer: – Endüstriyel tasarım: KHK 554 – Coğrafi işaret: KHK 555 – Entegre Devre Topoğrafyası: K.5147 – Ticari Sır (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 PATENT • KHK 551, m.5: – Yeni; Tekniğin bilinen durumunu aşan; sanayiye uygulanabilir buluş • Buluş üzerinde münhasır hak • Rekabet unsuru ve katma değer • Patent vs. Inovasyon (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 BULUŞ? (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 TİCARİLEŞTİRME • Buluş Inovasyon değildir • Inovasyon buluşun, yeni fikrin ürüne/hizmete dönüşerek ticari değer kazanmasıdır. • Patent hangi eksiği karşılıyor? Katma değer? – – – – – – Üretim maliyeti düşüren Üretim performansını artıran (otomatizasyon) Logistik iyleşmeler (yükleme hızı) Ürünün fonksiyonel performansını artıran Ürünün fonksiyonel olmayan performansı (renk ?) Tamamıyla yeni: eski teknolojiyi yok eden (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 İNOVASYON SÜRECİ (FİKİRDEN ÜRÜNE) Software/ bio-tech? FİKİR AR-GE tech+ lab FM KORUMASI AR-GE ÜRÜN $$$ VC MAKRO DESTEK PROGRAMLARI:TUBITAK, SANTEZ, ETC // Pre ÇEKİRDEK PRE”ÇEKİRDEK ÇEKİRDEK “ERKEN AŞAMA” FM …SÜREÇ • Embriyo FM • Olgun FM • FM (Teknoloji) Transferi (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 DEĞER STATUS YATIRIM FİKRİ MÜLKİYET GERÇEK DEĞER POTANSİYEL DEĞER FİKİR VAR OLAN FİKRİ BİRİKİM DOĞUŞ 0 ∞ EMBRİYO 0 15,000 CONCEPT LAB SCALE PROOF YOK/DESTEK PROGRAMLARI EMBRİYO/ERKEN AŞAMA 1 15,000 - x (x = öngörülebilenler) PATENT BAŞVURUSU DESTEK /ÇEKİRDEK EMBRİYO /ERKEN AŞAMA 10 15,000 - (x +n) OLGUN 100 … PATENT TESCİL İŞ PLANI VE PROOF OF CONCEPT ÇEKİRDEK/ EARLY STAGE OLGUNKANITLANMIŞ 1,000 … ÜRÜN (TEK TRANSFERİ) RİSK YATIRIMI/ STRATEJİK ORTAK KESİN (iptal edilemez) 10,000 10,000 (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 EMBRİYO vs. OLGUN FM • Embriyo: FM Koruması alınmamış, sürecin başında ve/veya sürecin sonu belirsiz. “Scale up” şüpheli. Uygulama alanı belirsiz yada bilinmiyor. Sektörel /Piyasa pozisyonlanması belli değil. • Olgun: Tescil edilmiş yada profesyönelce yönetilen bir süreçte. Bir portföy parçası. Uygulama alanı belli. Çoğaltılabilir Rakipler belli yada belirlenebilir. Değerlendirmeye açık. • (“Mature IP”vs. “Mature technology”: Licensed in) (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 FM vs. FM • Üniversite FM – Genellikle embriyo – Yönetim ve iş geliştirme eksik • Sektör, Piyasa, Hukuki altyapı ve destek, Rakipler – Üniversite misyon, girişimci vizyon ve strateji • Akademik değer vs. ticari değer • IP Disclosure Form – Ticarileştirme kaynakları? • Yatırım fonları, insan kaynakları, pazarlama, vs – Ticari tecrübe? – Mülkiyet ? KHK 551 m 41 – “Talk the talk, walk the walk”: Profesör vs. CEO (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 FM vs. FM II • Endüstri FM – Olgun FM – Olgunlaştırma fonları/imkanları – Stratejik karar neticesi= ticari amaç belli – Var olan ticari bir mekanizmanin içinde gelişen ve dahil olan bir FM – Stratejik yönetim ekibi vs – “Its business not personal!” (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 OLGUNLAŞMA • FM tescil….portföy oluşturulması • “Proof of concept” …Yatırım! – Çoklanabilirlik – Uygulama alanları • Stratejik konumlama ve strateji belirlenmesi • Yatırım arayışı: FM haklarının ürün/hizmete dönüşmesi (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 YATIRIM İHTİYAÇLARI • Evre 1: – Embriyo yatırım: pre seed (çekirdek öncesi) – Çekirdek yatırım /Destek fonları (ör: Eureka projeleri)/ Melekler – Köprü Yatırım • Evre 2: – Ör: Risk Yatırım $ 750K – Risk Yatırım 2: $ 5000K /exit – Vs… (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 PİYASAYA ÇIKIŞ • • • • • • • • Örnek: Tescilli Patent Ürün ve uygulamalar Testler /izinler Olası rakipler belirlenmiş Alternatif iş planları Olası stratejik ortaklar ve uluslar arası açılım Teknoloji kataloğu (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 TİCARİLEŞTİRME • • • • Start Up Lisans FM Satış Kurumsal Yatırım (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 DİKKAT • Esas sözleşme, Ortaklar anlaşması • “Term sheet” müzakereleri, yatırım kararları • Lisans anlaşmalarında dikkat edilmesi gereken hususlar • Stratejik ortak: güç dağılımı (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 LİSANSLAMA • Lisansör-Lisansiyer – Rekabet avantajları • Teknolojinin değerlendirilmesi • Sözleşme • Önemli noktalar – Transfer edilen FM tanımı – Münhasırlık, kullanım hakları – Sınırlamalar: Coğrafi, zaman, sektörler, alt-lisanlama hakları – FM ile ilgili geliştirme hakları ve yeni FM akibeti (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 LİSANSLAMA II – Ücret ve ödemeler: Royalty • Zaman içinde dağıtımı • Ödeme bazları – Ciro bazında – Parça bazında – Vs… – – – – – – • Ön ödeme Fesih Gizlilik FM taahhütleri Garantiler/sorumluluklar Kontrol mekanizmaları Rekabet ihlalı! (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008 TEŞEKKÜR EDERİM [email protected] (c) Copyright Inovent A.Ş., 2008