medıkal lıneer hızlandırıcılarda foton dozımetrısı
advertisement
Medikal Lineer Hızlandırıcılarda Foton Dozimetrisi Doç.Dr.Bahar DİRİCAN Gülhane Askeri Tıp Akademisi Radyasyon Onkolojisi AD. Türk Fizik Derneği 2. Parçacık Hızlandırıcı ve Detektörleri Yaz Okulu 18-24 Eylül 2006 BODRUM Lineer Hızlandırıcılar İlk medikal lineer hızlandırıcı 1952’de Londra’da Hammersmith hastanesinde kuruldu Bu cihazla ilk tedavi 1953’de 8 MV’ luk X-ışınlarıyla yapılmıştır Lineer Hızlandırıcılar Çok enerjili X-ışını ve elektronları üreten bilgisayar kontrollü cihazlardır Bremsstrahlug X-ışını spektrumu bir maksimum enerjiye Emax (hızlandırıcı potansiyeli) sahiptir Ortalama X-ışını enerjisi yaklaşık olarak 1/3 Emax ‘dır Medikal Lineer Hızlandırıcı Philips marka SL 25 model Medikal Lineer Hızlandırıcı Lineer Hızlandırıcılar Güç kaynağı modülatöre DC akım sağlar Modülatör içinde bulunan Thyratron lambaları aracılığıyla şebekeye pulse’lu akım sağlar Elektron tabancasından elde edilen elektronlar 50 keV’luk enerji ile hızlandırıcı tüp içine gönderilir Hızlandırıcı tüpler genellikle Bakır’dan yapılmıştır Magnetron Klaystron Kesiti Lineer Hızlandırıcılar Klaystron ya da magnetrondan elde edilen 3000 MHz’lik elektromagnetik dalgalar hızlandırıcı tüp içine gönderilir Magnetron mikro dalga kaynağı, klaystron mikro dalga yükseltecidir. Klaystronlar, düşük güç osilatörlerine ihtiyaç duyarlar. Elektronlar enerji kazanmak ve hızlandırılmak için emd üzerine bindirilir Emd’ların hızı elektronlardan fazla olduğu için tüp içindeki dairesel diskler ile azaltılır Lineer Hızlandırıcılar Disklerin boyutları ve aralarındaki uzaklık dalganın hızına göre belirlenir Elektronlar sinüsoidal elektrik alanıyla denizdeki bir sörfçünün dalgadan enerji kazanmasına benzer şekilde hızlanırlar Kazandıkları enerji 5 MeV/m ‘dir Daha küçük boyutlu cihazlar yapmak için 90° veya 270° saptırıcı (bending) magnetler kullanılır Lineer Hızlandırıcıdaki yardımcı sistemler Sıcaklığı düzenlemek için bir soğutma sistemi Dalga klavuzunda vakum oluşturmak için bir iyon pompası sistemi Pnömatik sürücüler için bir basınç sistemi İletici dalga klavuzunun dielektrik dayanıklılığını artırmak için bir gaz sistemi gereklidir. Bir Medikal Lineer Hızlandırıcı Şematik Diyagram : Lineer hızlandırıcının x-ışını tedavisi için kullanımı 270° saptırıcı magnet Hızlandırıcı tüpten gelen elektron Birincil kolimatörler Düzleştirici filtre Hedef Dozu kontrol eden iyon odaları İkincil kolimatörler Wedge Hastaya özel oluşturulmuş bloklar Koruyucu blok X-ışınları Hasta Çok Yapraklı (Multileaf) Kolimatör Medikal Lineer Hızlandırıcılar Medikal lineer hızlandırıcılardan hasta tedavisinde kullanılacak olan X-ışını ve elektron demetleri elde edilir. X-ışınları bir, iki, üç enerji kademesinde olabilir genellikle ikidir (3 MV, 4 MV, 6 MV, 6 – 10 MV, 6 - 15 MV, 6 - 18 MV, 6 - 25 MV, 6 - 15 - 25 MV vb.) Elektronlar daha fazla enerji kademesine sahiptir (4,6,8,10,12,15,18,20,22 MeV vb.) Soğurulan Doz Kütle birimi başına soğurulan enerji SI birimi Gray (Gy) 1 Gy = 1 Joule / 1 kilogram 1 rad = 100 erg / 1 gram 1 Gy = 100 cGy = 100 rad Medikal alanda deneysel çalışmalarda insan vücudunun büyük bir kısmı su olduğundan soğurucu ortam olarak su kullanılır. Soğurulan Doz Kerma (Kinetic Energy Released in Material, sometimes per unit mass) )K = ª d E tr dm Birimi J. Kg -1 (Gy)’dir d E tr : dm kütlesinde fotonların etkileşimi ile serbest bırakılan bütün yüklü parçacıkların kinetik enerjilerinin toplamıdır. KERMA Kerma (Kinetic Energy Released in Material, sometimes per unit mass) Derin doz eğrileri İzodoz eğrileri (A) 200 KVp SSD = 50 cm, HVL=1 mmCu Alan=10x10cm (B) Co-60 SSD = 80cm Alan=10x10cm (C) (D) 10 MV x-ray 4 MV x-ray SSD = 100cm, SSD = 100 cm Alan=10x10cm Alan=10x10cm Radyasyonun Özellikleri Photon Fluence arbitrary Cobalt-60 6 MV Linac 140 120 100 80 60 40 20 0 0,1 1 Energy (MeV) 10 Dozimetri Protokolleri AAPM (American Association of Physics in Medicine, Kuzey Amerika) IPEMB (Institution of Physics and Engineering in Medicine and Biology, İngiltere) DIN (Deutscheo Institut für Normung, Almanya) NCS (Nederlandse Commissie Voor Stralingsdosimetrie, Hollanda ve Belçika) NACP (The Nordic Association of Clinical Physics, İskandinav Ülkeleri) ICRU (International Commission on Radiation Units and Measurements, Uluslararası) IAEA (International Atomic Energy Agency, Uluslararası) IAEA Dozimetri Protokolleri TRS, Technical Reports Series. n o p q TRS-277, Absorbed Dose Determination in Photon and Electron Beams an İnternational Code of Practice (1987,1997). TRS-374, Calibration of Dosimeters Used in Radiotherapy (1997). TRS-381, The Use of Plane Parallel İonization Chambers in High Energy Electron and Photon Beams (1997). TRS-398, Absorbed Dose Determination in External Beam Radiotherapy (2000). Hava Kerma Temelli Uluslararası Protokol Ölçüm Zinciri ¾ Ölçüm zincirinde ilk adım kalibrasyon faktörleridir. z Işınlama z Hava Kerma z Soğurulan Doz z PSDL (Primary Standart Dosimetry Laboratory) z SSDL (Secondary Standart Dosimetry Laboratory) İkinci Derece Standart (Sekonder) Dozimetri Laboratuvarları Türkiye’deki İkinci Derece Standart (Sekonder) Dozimetri Laboratuvarı, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, ÇNAEM’dir. Soğurulan Doz Ölçüm Sistemi Elektrometre ve İyon Odaları Fantomlar (su, katı su, polystyrene, acrylics) Referans ortam, su Soğurulan Doz Ölçüm Sistemi Farmer Marka 2570/1B Model Elektrometre Wellhöfer Marka Dose 1 Model Elektrometre Soğurulan Doz Ölçüm Sistemi Silindirik iyon odası Farmer Tipi 0.6 cc NE Paralel Düzlem İyon odası Wellhöfer PPC 40 Soğurulan Doz Ölçüm Sistemi Silindirik iyon odası (Buildup cap’li) Farmer Tipi 0.6 cc NE Silindirik iyon odası (Buildup cap’siz) Farmer Tipi 0.6 cc NE Soğurulan Doz Ölçüm Sistemi Su Fantomu Katı su Fantomu İyon Odalarının Tasarımları Silindirik geometri tasarımlı iyon odaları ile yapılan ölçümlerde yöne bağımlılık yoktur. Paralel düzlem tasarımlı iyon odaları ile gelen ışınlar bir pencereden geçtikten sonra hassas hacme ulaşırlar, bu nedenle pencere ölçülecek radyasyon tarafına yönlendirilmelidir. İyon Odaları Silindirik iyon odaları : Hacimleri 0.1 cm3 - 1 cm3 aralığındadır. İç çapları 7 mm’den küçük, iç uzunlukları 25 mm’den kısadır. İyon odasının yapısı olabildiğince homojen olmalıdır. İyon odasının duvar materyali ve buildup cap materyalinin aynı olması gerekmez. Ancak her ikisinin bileşimi de bilinmelidir. Dış basınç koşulları ile çabuk dengeye gelecek şekilde dizayn edilmiştir. Farmer Graphite/aluminum iyon odası 0.6 cc İyon Odaları Paralel Düzlem iyon odaları : Paralel düzlem iyon odalarında plakalar arasındaki mesafe 2 mm’den ve toplayıcı elektrotların yarıçapı 20 mm’den az olmamalıdır. Pencerenin önü ince olmalıdır, 1 mm’den küçük olması tercih edilir. Kaviteyi çevreleyen materyal su eşdeğeri olmalıdır. Yani kütle çarpışma durdurma gücü ve lineer saçılma gücü su gibi olmalıdır. Fantomlar ¾ Soğurulan doz ölçümlerinde, foton ve elektron demetlerinin her ikisi için de fantom olarak su önerilir. ¾ İletken olmayan plastik fantomların kullanımı büyük dikkat gerektirir. Bu fantomlarda, birçok araştırmacı tarafından özellikle elektron demetlerinin ölçümlerinde yük birikmesi oluştuğu gösterilmiştir. Bu yük birikmesi iyon odası civarında elektrik alanı oluşturur, bu da elektron akımını kaviteye doğru yönelterek bir sinyal artışına neden olur. Bu nedenle soğurulan doz ölçümünde elektronlar için daima su ya da iletken plastik fantomlar kullanılmalıdır. Fantom Boyutları ¾ Ölçüm derinliğinde dört kenardan en geniş alan için 5’er cm pay olmalıdır. 5 cm pay, ölçüm yapılan maksimum derinliğin ötesinde olmalıdır. Radyasyon Demet Geometrisi Demet hizası ve konumu;  Kolimatör dönme ekseni  Geometrik demet ekseni  Radyasyon demet ekseni  Işık demet ekseni Radyasyon Kalite Özellikleri ve Belirlenmesi 6 Foton soğurma katsayıları 6 Elektron durdurma güçleri 6 Pertürbasyon katsayıları 6 Enerji Yüksek Enerjili Fotonlar ¾ Hızlandırıcılardan elde edilen foton demetleri hedefe çarpan elektron demetleri tarafından oluşturulur. ¾ Meydana gelen sürekli spektrum (Bremsstrahlung spektrumu) Î elektron enerjisine, Î hedef materyaline, Î hedef kalınlığına, Î Aynı zamanda demet düzleştirici filtrenin Î Kalınlığı, Î Materyali, Î dizaynına bağlıdır. Yüksek Enerjili Fotonlar ¾ Sürekli spektrum x-ışınını karakterize eden parametre “ nominal maksimum enerji” (veya “nominal hızlandırma potansiyeli”)’dir. ¾ Nominal maksimum enerji, yaklaşık olarak hedefe çarpan elektronların enerjisidir. Yüksek Enerjili Fotonlar ¾ Yüksek enerjili fotonların demet kalitesi, demet eksenine dik bir düzlemde 10 cm x 10 cm lik bir radyasyon alanında izomerkeze yerleştirilmiş iyon odası ile 20 cm ve 10 cm derinliklerde ölçülen soğurulan 20 dozların oranı olan TPR 10 (Tissue phantom ratio-Doku fantom oranı) ile ölçülür (Şekil 8). Yüksek Enerjili Fotonlar ) Durdurma gücü oranları, Tablo XIII’de 20 TPR 10 değerlerinin bir fonksiyonu olarak verilmiştir. FORMALİZM IAEA, Technical Reports series No.277 Kullanıcı iyon odasının hava kerma kalibrasyonuna dayandırılması, tavsiye edilir. PSDL’de, SSDL’nin kalibrasyon faktörleri, okuma veya yük başına hava kerma (NK) ya da okuma veya yük başına ışınlama (NX) olarak belirlenir. SSDL, kullanıcı kalibrasyon faktörünü NK olarak belirler. FORMALİZM IAEA, Technical Reports series No.277 PSDL, 60Co için NK Soğurulan doz ölçümleri, Kalorimetri Grafit Su Kimyasal dozimetri (Fricke) İyon odası dozimetrisi FORMALİZM IAEA, Technical Reports series No.277 Bir iyon odası ile doz tayini : ) D air Q W Q W = = m air e V ρair e ª Q : Oluşan yük, ª W : Havada bir iyon çifti oluşumu için gerekli ortalama enerji Eğer iyon odasının V hacmi doğru olarak bilinirse (primer standart iyon odasında olduğu gibi) kalibrasyon kalitesinde ND,c ; ) N D, c D air, c 1 W = = Mc V ρ air, c e FORMALİZM IAEA, Technical Reports series No.277 W , foton ve elektronlar için sabit kabul edilir. Ve böylece e ND,c faktörü, kavite içindeki hava kütlesine ( Vρair ' a ) bağlıdır. Böylece belirli referans çevresel koşullar için iyon odasının bir sabitidir. ND,c = ND,u = ND Tüm kullanıcı foton ve elektron demet kalitelerinde. ª ª ª ND,c : Soğurulan Doz Kalibrasyon Faktörü c : Kalibrasyon u : Kullanıcı FORMALİZM IAEA, Technical Reports series No.277 Kullanıcı iyon odasının kalibrasyonu havada 60 Co − γ demeti ile yapılır. FORMALİZM IAEA, Technical Reports series No.277 DW tayini için referans koşullar (ölçümler su fantomunda) SSD / SAD (cm) Alan (cm2) Zref. (g.cm-2) 80 veya 100 10 x 10 5 100 10 x 10 10 (veya 5) 100 10 x 10 (N) R100 Düşük Enerjili X-Işınları Klinik φ =3 Yüzey Orta Enerjili X-Işınları Klinik 10 x 10 5 60 Co − γ Işınları Yüksek Enerjili Fotonlar Yüksek Enerjili Elektronlar FORMALİZM IAEA, Technical Reports series No.277 Demet Kalite Spesifikasyonu : Foton demetleri : 20 Sabit SCD, TPR 10 (alternatif olarak D20 / D10 ) (elektron kontaminasyonundan bağımsız) FORMALİZM IAEA, Technical Reports series No.277 2) Bragg-Gray Eşitliği : Su fantomunda ilgilenilen noktadaki suda soğurulan dozu belirlemek için kullanılır. İlk adımda hava kerma (serbest havada) Kair,c , kullanıcı iyon odasının hava kavitesi içindeki soğurulan doz D air,c ile ilişkilendirilebilir. ) D air,c = K air,c (1 − g)k att k m ) N D,c Dair,c = Mc ve K air,c NK = Mc N D,c = N K (1 − g)k att k m olduğundan FORMALİZM IAEA, Technical Reports series No.277 ª ª ª ª ND,c : İyon odasının soğurulan doz kalibrasyon faktörü. NK : İyon odasının standart bir laboratuvar (SSDL) tarafından belirlenen hava kerma kalibrasyon faktörü (Elektrometre ile birlikte). g : İkincil yüklü parçacıkların havada fren ışınımına (bremsstrahlung) kaybolan enerji kesri ( 60 Co − γ ışınları için g = 0.003) km : İyon odası duvarı ve buildup cap materyalinin hava eşdeğeri olmamasını hesaba katan faktör (Tablo XVII). FORMALİZM IAEA, Technical Reports series No.277 ª katt : Kalibrasyon amacı ile ışınlanan iyon odasının duvarlarındaki azalmayı (soğurulma ve saçılma) hesaba katan faktör (Tablo XVIII). Teorik değerleri çeşitli araştırmacılar tarafından, Monte Carlo hesaplamalarıyla elde edilmiştir. katt.km değerleri Tablo XVIII’den bulunabilir. Bu tabloda km değerleri, merkezi elektrodun duvar materyalinden farklı olması gibi ek düzeltmeleri içermez. İyon odası, su fantomu içinde buildup cap’siz ışınlanır. FORMALİZM IAEA, Technical Reports series No.277 Hava dozu ölçümlerinde buildup cap materyali kullanılır. Buildup cap’in kalınlığı silindirik iyon odaları için NACP (The Nordic Association of Clinical Physics) ve ICRU (International Commission on Radiation Units and Measurements) tarafından iyon odası duvarı ile birlikte (0.45± 0.05) g.cm-2’ye standardize edilmiştir. FORMALİZM IAEA, Technical Reports series No.277 İkinci adımda Bragg-Gray eşitliği ilgilenilen noktada(efektif ölçüm noktası, Peff) suda soğurulan dozu belirlemede kullanılabilir. ) ª ª ) D w, u (Peff ) = D air, u (S w, air ) u Pu (Sw,air)u : İlgilenilen noktada kullanıcı demet kalitesinde sudan havaya durdurma gücü oranıdır. Pu : Pertürbasyon faktörüdür. İyon odasının duvarının materyalinin ve hava kavitesinin su eşdeğeri olmamasını hesaba katan faktördür. D w,u (Peff ) = M u N D (Sw,air ) u Pu FORMALİZM IAEA, Technical Reports series No.277 ND,c = ND,u = ND Homojen su fantomunda foton ve elektron akısı, hacim içinde iyon odası tarafından pertürbe edilir. Bu etki, 1) Pertürbasyon düzeltme faktörü kullanılarak; a) Su hacmine göre iyon odası duvarında elektron oluşumu ve saçılmadaki farklı özellikler için, b) 2) Hava kavitesi ve sudaki elektron saçılma farkı için düzeltme yapılır. Efektif ölçüm noktası kullanımı ile iyon odası kavitesi içindeki akım gradiyenti için düzeltme yapılır. ª Pertürbasyon düzeltme faktörü (Pu) : Efektif ölçüm noktası kullanılmalıdır. Pu, çeşitli demet kaliteleri için şekil 14’ten bulunabilir. Pu’da merkezi elektrot için düzeltme gerekmez. Bu düzeltme genellikle iyi bilinmez fakat küçüktür. Suda soğurulan dozun belirlenmesi ± Warm-up etkisi : İyon odası ile ölçümler yapılmadan önce ölçüm sisteminin ısınması ve iyon odasının termal dengeye ulaşması için yeterli bir süre beklenmelidir. ± Sızıntı Akımı : Sızıntı akımı ölçülmelidir. Sızıntı akımı, gerçek ölçümler için bulunan akımlarla karşılaştırıldığında önemsiz olmalıdır. Suda soğurulan dozun belirlenmesi ± Polarite Etkisi : İyon odasının polarite etkisi, özellikle paralel düzlem iyon odaları için kontrol edilmelidir ve Tablo I’de verilen limitler içinde bulunmalıdır. Bu etki, düşük enerjili elektronlar için büyük olabilir. Pratikte genellikle yalnız bir polarite kullanılır. ) M = M + + M 2 − Suda soğurulan dozun belirlenmesi ± Sıcaklık ve Basınç : İyon odaları, ölçümler esnasında iyon odasını çevreleyen hava kütlesine açıktır. İyon odasının kalibrasyon koşullarındaki oda sıcaklığı To, basınç Po, ölçümler esnasındaki sıcaklık T ve hava basıncı P ise; ) ± 273.2 + Τ Po PTP = x 273.2 + To P Genellikle, To=20oC, Po=1013 mbar (760 mm-Hg)’dir. Suda soğurulan dozun belirlenmesi ± Nem : Duvar materyali A-150 plastik veya naylon (Higroskopik materyal) olan iyon odaları dışındaki iyon odalarında nem, oda kavitesinde oluşan yük üzerinde küçük bir etkiye sahiptir. Eğer kalibrasyon faktörü %50 nemde ise, %20-%70 nem aralığında 15oC-25oC sıcaklık aralığında düzeltme gerekmez. Kalibrasyon faktörü kuru havada ise ve ölçümler %20-%70 nem aralığında ve sıcaklık 15oC-25oC sıcaklık aralığında ise düzeltme faktörü 60Co- γ demeti için kh = 0,997’dir. Suda soğurulan dozun belirlenmesi ± Tekrar Birleşme : İyonların tekrar birleşmesinden dolayı kavite hacminde toplanan yükün eksik etkisi bir düzeltme faktörü kullanımını gerektirir. Bu etki, ¾ İyon odası geometrisine, ¾ Uygulanan toplama voltajına, ¾ Radyasyonla yük oluşum hızına bağlıdır. Pulslu radyasyonlarda özellikle taramalı demetler ile tekrar birleşme için düzeltme faktörü oldukça önemli olur. Diğer yandan sürekli radyasyon ( γ -ışınları) için etki, genellikle çok küçüktür. Suda soğurulan dozun belirlenmesi Rekombinasyon düzeltme faktörü Ps’yi belirlemek için deneysel bir yöntem tavsiye edilir. “İki-voltaj” yöntemi olarak adlandırılan yöntem basittir. Bu yöntem aynı ışınlama koşulları için kullanılan 2 farklı V1 (normal çalışma bias voltajı) ve V2 voltajları için toplanan Q1 ve Q2 yüklerinin ölçümüne dayanır. V1 ≥ 3 olmalıdır. V2 V1 normal çalışma bias voltajında puls ve puls taramalı radyasyon için; ) Q1 Q1 2 Ps = ao + a1( ) + a 2 ( ) Q2 Q2 Burada ai sabitleri, Tablo VIII ve IX’dan bulunabilir. Sürekli radyasyon için Ps şekil 13’te verilmiştir. Suda soğurulan dozun belirlenmesi Yüksek Enerjili Fotonlar : Suda soğurulan doz Dw, efektif ölçüm noktasında; ) D w (Peff ) = M u N D (S w, air ) u Pu ile verilir. Bu denklem yüksek enerjili elektronlar için olanla aynıdır. ª Durdurma gücü oranı (Sw,air) : Spencer-Attix kavite teorisi kullanılır. Durdurma gücünü sınırlamak için seçilen kesim (cut-off) enerjisi, Δ = 10 KeV’dir. ª Referans derinlikler için durdurma gücü oranları, Tablo XIII’tedir. Giriş parametresi, demet kalitesidir. Demet kalitesi, D20 / D10’dur (Şekil 8). 20 TPR 10 ve / veya Suda soğurulan dozun belirlenmesi Yüksek Enerjili Fotonlar : Yüksek enerjili fotonlar durumunda ölçüm sistemi okumalarına uygulanan faktörler verilen demet kalitesi için derinlikten bağımsız kabul edilebilir. Çok büyük derinliklerde bu kabulde küçük belirsizlikler başlar. Suda soğurulan dozun belirlenmesi Yüksek Enerjili Fotonlar : Sudan farklı bir fantom ile soğurulan doz ölçümü yapılmışsa ve sıcaklık-basınç düzeltme faktörü elektrometreye girilmemişse; ) D w (Peff ) = M u PTP N D (Sw,air ) u Pu h m ª Mu : Elektrometreden okunan değer ª Ptp : Sıcaklık-basınç düzeltmesi ª ND : Elektrometre ve iyon odasının kalibrasyon faktörü ª Sw,air : Durdurma gücü oranı ª Pu : Pertürbasyon faktörü ª hm : Fantom materyalini suya çevirme faktörü TRS-381’de Ana Noktalar TRS-277’deki formalizm ile uyumludur Kullanımı kolaydır Paralel düzlem iyon odaları ile elektronlarda mutlak ve rölatif dozimetri, fotonlar ile rölatif dozimetri için tavsiyeler içerir İyon odalarının kalibrasyonunda 60Co ile suda soğurulan doz terimlerinde kalibrasyona eğilim vardır ND,W formalizmini içerir Elektron demetlerinde ND,air’ı belirlemeye edilmez. 60Co yöntemlerine itibar TRS-277’yi Etkileyen Majör Değişiklikler ND,W ile karışıklıktan kaçınmak için ND, ND,air’a değişir. Silindirik iyon odaları için ND faktörü ) N D ,air = N K (1 − g )katt km kcel kcel ve pcel faktörleri ayrılabilirler.  kcel, ND,W’a girmez fakat pcel fantom ölçümleri için gereklidir.  Elektronlar için kabul edilen yeni değerler TRS-277’den daha küçüktür. ND,air’ın Belirlenmesi Yüksek enerjili elektron demeti için ND,air’ı bilinen bir referans iyon odası ile karşılaştırma olan bir deneysel yöntem tavsiye edilir (TRS-277’deki ile aynı fakat ayrıntılar tanımlanmaz). Diğer işlemler (60Co’daki) kabul edilmiştir. TRS-381, NK ve ND,W’ye dayalı formalizmler arasında bir köprü olarak hizmet eder. TRS-398 ND,W formalizm temeline dayanır. ¾ Qo kalibrasyon kalitesinde ¾ ) D W, Q = M Q N D, W, Q o ¾ o o Diğer Q kullanıcı kalitesinde (fotonlar,elektronlar, ağır parçacıklar) ) D W,Q = M Q N D,W,Q k Q,Q o ª kQ ,Q : Demet kalite faktörüdür. o o TRS-398 Demet Kalite Spesifikasyonu Foton demetleri : Sabit SCD’de iki farklı derinlikteki dozların oranı TPR20,10 (elektron kontaminasyonundan bağımsız) (60Co TPR değil) Demet Kalite Spesifikasyonu Demet Kalitesi (TPR20,10’nun belirlenmesi): ) TPR 20,10 D 20 M 20 = ≈ D10 M 10 ª SCD = sabit = 100 cm ª d2= 20 g / cm2 ª d1 = 10 g / cm2 ª Alan = 10 cm x 10 cm (SCD = 100 cm’de) Demet Kalite Spesifikasyonu Demet Kalitesi : ) PDD 20,10 D 20 M 20 = ≈ D 10 M 10 ) TPR20,10 = 1.2661 PDD20,10 - 0.0595 SCD = sabit = 100 cm ª d2= 20 g / cm2 ª d1 = 10 g / cm2 ª Alan = 10 cm x 10 cm (SCD = 100 cm’de) ª İyon odasının referans noktası Silindirik : İyon odasının merkezi Paralel düzlem : Hava kavitesinin önü kQ ,Q için tavsiyeler o n Kullanıcı iyon odası için o Qo olarak 60Co k Q ,Q o ‘ın doğrudan ölçülebilir ile hesaplanan kQ günümüzde en genel pratik olandır p Geniş kapsamlı deneysel değerlerden iyon odalarının geniş bir örneği yalnız standart laboratuvarlar tarafından bulunan kQ ,Q o değerleri kullanılabilir. Standart laboratuvarlarda bulunmamışsa tavsiye edilmez. Teşekkür Ederim
