Şanghay İşbirliği Örgütü`nün 7

ŞANGHAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ 7.ZİRVESİ
Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ) 7.zirvesi Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te düzenlendi.
Zirvede; Kırgızistan, Kazakistan, Rusya, Özbekistan, Tacikistan ve Çin devlet başkanları düzeyinde
temsil edilirken, Moğolistan, İran, Pakistan ve Hindistan zirveye gözlemci statüsündeki devletler olarak
katıldılar. Ayrıca, Afganistan ve Türkmenistan devlet başkanı ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreter
Vekili zirveye onur konuğu olarak katıldılar.
Zirve öncesi, Rusya Federasyonu’nun ev sahipliği yaptığı ve bir hafta süren “Barış Görevi 2007”
adlı tatbikat da Çin Halk Cumhuriyeti’nin yanı sıra diğer ŞİÖ üyeleri Tacikistan, Kırgızistan, Kazakistan
ve Özbekistan’da yer aldı. Çoğunluğu Rus Silahlı Kuvvetleri tarafından oluşturulan ve 6500 kişilik askeri
personelin katılımı ile gerçekleştirilen tatbikat, ABD’ye karşı bir güç gösterisi olarak yorumlandı.
Zirvede bölgesel kalkınmanın ve güvenliğin önünde engel teşkil edecek her türlü tehdide karşı
işbirliği içinde olunması gerektiğinin altı bir kere daha çizilerek, bu işbirliğine yön verecek ortak
kararların alındığı Bişkek Deklarasyonu yayınlandı. Buna göre dünyayı tehdit eden kökten dincilik,
uluslararası terörizm, ayrılıkçılık ve bölgede artan narkotik suçlara karşı işbirliği içinde olunması
gerekliliği belirtildi. Zirvede; “İyi Komşuluk, Barış ve İşbirliği Anlaşması”, “Uluslararası Bilgi
Güvenliğini Sağlamaya Yönelik Hareket Planı”, “Bişkek Deklarasyonu”, “Kültür alanında işbirliği
Anlaşması”, “ ŞİÖ İş Konseyi ve ŞİÖ Bankalar-Arası Kurum ile İşbirliği Anlaşması” ve taraflar arasında
ortak bir bildiri imzalandı. Öte yandan üye devletlerin topraklarında bulunan ABD askeri üslerinin
kapatılması gereğinin altı çizildi. Özetle; iktisadi, kültürel, siyasi, askeri ve enerjiye dayalı işbirliğinin
geliştirilmesi gündem kapsamında tartışıldı.
Üye devletlerin ve zirveye gözlemci statüsüyle katılan devletlerin sürekli “Adaletsiz Dünya
Düzeninden”
bahsetmeleri denizaşırı bölgesel politikalar güden ABD’ye atıfta bulunduklarının bir
göstergesidir. Aynı zamanda enerji kulübü oluşturarak, bölgedeki ABD etkisini kırmak net olarak
belirtilmese de ima edilmektedir. Öte yandan bu zirveye İran İslam Cumhuriyeti’nin de katılması Rusya
ve Çin arasındaki ilişkilerin yumuşamasında etkili rol oynamıştır. Rusya ve Çin ortak çıkarlar
doğrultusunda birlikte hareket ederek ABD’nin hareket alanını politik ve askeri faaliyetlerle Orta Asya
bölgesinde dengelemeyi ve hatta etkinliğini azaltmayı amaçlamaktadır. Gözüken odur ki ŞİÖ’nün
yükselişi, ABD’nin bölgedeki etkinliğini zaman içinde zora sokacak olayları beraberinde getirecektir.
Aybars AKSOY
Uluslararası İlişkiler ve Avrupa Birliği 3.Sınıf Öğrencisi