KC_Glossary of terms_TR.indd - EAU Patient Information

Hasta Bilgilendirme Formu
Türkçe
Böbrek Kanseri Terimleri Sözlüğü
Ablasyon tedavisi
normal dokunun uzaklaştırılması için kullanılan bir çeşit az girişimsel
A
tedavi yöntemi. Doktor, anormal dokuyu isi (radyofrekans ablasyon) veya
aşırı soğuk (kriyoablasyon) kullanarak yok eder. Açık cerrahi
errahin yapılara veya organlara ulaşabilmek için cilt ve dokuları keserek
C
yaptığı cerrahi işlem
Adrenal bez
drenal bezler böbreklerin üst kısmına yerleşen organlardır. Hormon
A
salınımından sorumludur.
Adrenelektomi
Adrenal bezin çıkarıldığı cerrahi işlemdir.
Aktif izlem
oktorunuzun tümör veya tümörlerin büyümesini sıkı bir muayene
D
programına göre aktif olarak izlediği bir tedavi yöntemidir.
Anemi
lyuvar hücrelerinin seviyesindeki düşmedir. En sık görülen kan
A
rahatsızlığıdır. Yorgunluk, güçsüzlük, konsantrasyonda azalmaya sebep
olur.
Anestezi
İşlem öncesi ağrı hissetmemenizi sağlayacak bazı ilaçlar alırsınız.
Genel anestezi altında şuurunuz yerinde değildir ve size ne yapıldığını
anlamazsınız. Spinal veya lokal anestezi altında işlemin yapıldığı
bölgenizde ağrı hissetmezsiniz. İşlem sonrası anestezi zamanla kaybolur.
Anjiogenik tedavi
ümörü besleyen ve büyümesini sağlayan yeni kan damarlarının
T
oluşmasını engelleyen ilaç tedavisidir.
Asemptomatik
Belirtiye sebep olmayan, tesadüfen tanı konulan hastalık.
Berrak hücreli böbrek kanseri
Yağdan zengin bir çeşit böbrek tümörü
Bitkinlik
ormalden daha fazla yorgunluğunuzu, enerjinizin kalmadığını, uyumanıza
N
rağmen daha iyi hissetmemizi tanımlar. Ayrıca eklem, kas ve göğüs ağrısı
hissedebilirsiniz.
Biyopsi
ücuttan küçük doku parçalarının inceleme için alındığı tıbbi işlemdir. Bu
V
işlem tanı, takip ve tedavi için bilgi almak amacıyla yapılır.
Bilgisayarlı tomografi
Vücudun X ışın görüntü serileri ile yapılan görüntüleme yöntemi.
Böbrekler
Karnimizin arka tarafında fasulye seklinde, kanı süzüp idrar yapan 2 organ.
Hasta Bilgilendirme Formu - Böbrek Kanseri Terimleri Sözlüğü
Sayfa 1 / 5
Böbrek hücreli karsinom
Böbrek kanserinin tıbbi ismi.
Böbrek kisti
Böbrek üzerinde sıvı dolu kesecikler. Kistler habis olabilir.
Böbrek koruyucu cerrahi
öbrek tümörü ile birlikte bir miktar normal böbrek dokusunun da
B
çıkabildiği, parsiyel nefrektomi de denilen cerrahi işlem. Bu işlem mümkün
olan en fazla miktarda böbrek dokusunun korunmasını amaçlar.
El-ayak sendromu
anser ilaçlarının bir çeşit yan etkisi. El ve ayak tabanında kızarıklık, şişlik,
K
ağrı ve bazı hastalarda kabarcıklara sebep olur.
Tümöre kan akımıni durdurmak için kan damarının akışının engellendiği
cerrahi olmayan minimal invaziv işlemdir.
Embolizasyon
Enzim
Metabolizma işlemlerinden sorumlu büyük biyolojik moleküllerdir.
Fuhrman nükleer evre
Hücrelerin yapısına göre tümör agresifliğinin değerlendirilmesi.
Görüntüleme
Ultrason, X isini veya diğer tarama teknikleri ile vücudun görüntülenmesi.
Habis tümör
ürekli veya hızlı büyüyen kanseröz büyüme. Habis tümörler vücudun
S
başka bir yerine sıçrayabilir ki buna metastaz denir.
Histopatolojik analiz
okunun mikroskop altında incelenmesi, kanserin varlığı ve özelliklerinin
D
araştırılması.
Hedefe yönelik tedavi
anser hücrelerinin büyümek için kullandığı mekanizmaları hedefleyen
K
ilaçlardır.
İmmunoterapi
ağışıklık sisteminin tümör hücreleriyle savaşması için desteklendiği bir
B
çeşit kanser tedavisi.
JJ-stent
retere geçici olarak yerleştirilen, idrarın böbrekten mesaneye akışını
Ü
sağlayan bir tüp.
Kemoterapi
ücreler için toksik olan ilaçlarla yapılan kanser tedavisidir. Bazıları
H
özellikle kanser hücreleri gibi hızlı büyüyen hücreler için toksiktir.
Klinik çalışma
Tedaviler ve ilaçlar hakkında özel sorulara cevap verebilmek için yapılan
deneysel araştırma çalışmalarıdır. Genellikle belli özellikteki hastalarda bir
tedavi yönteminin nasıl etki ettiğini araştırırlar.
Kontrast madde
Vücut yap veya sıvılarının yoğunluğunu artıran bir maddedir. Tıbbi
görüntülemede kullanılır (görüntülemeye bakınız).
Kriyoterapi
elim veya habis hücre büyümesini tedavi etmek için düşük ısınin tıbbi
S
amaçlı kullanılmasıdır.
Hasta Bilgilendirme Formu - Böbrek Kanseri Terimleri Sözlüğü
Sayfa 2 / 5
Laparoskopik cerrahi
Lokalize böbrek kanseri
errahin ciltten dokuya kadar kesiye ihtiyaç duymadığı minimal invaziv
C
cerrahi tekniği. Cerrah karnınızda küçük kesilerden cerrahi aletleri sokar.
Böbrekte sınırlı kalmış, yayılmamış böbrek kanseri.
Lokal-ilerlemiş böbrek kanseri
ümörün böbrek dışına doğru böbreği çevreleyen dokuya ve venlere,
T
adrenal beze veya lenf nodlarına uzandığı kanser tipi.
Lenf nodları
ağışıklık sisteminin cevabini düzenlemede rol oynayan küçük oval
B
seklinde organlar
Lenfadenektomi
Kaval ven
ümör nedeniyle büyümüş lenf nodlarının çıkarıldığı cerrahi işlem.
T
Düşük oksijen taşıyan kani vücuttan kalbe taşıyan büyük ven.
Metastazektomi
etastazı çıkarmak için yapılan cerrahi işlem. Bunlar vücutta diğer
M
organlara sıçramış tümörlerdir.
Metastatik hastalık
Tümörün diğer organlara veya lenf nodlarına sıçradığı zamandır.
Minimal invaziv cerrahi
iltten dokuya kesinin gerekmediği cerrahi işlemdir. Cerrahi aletler karin
C
duvarında yapılan küçük kesiler ile içeri sokulur.
MRI tarama
Manyetik rezonans görüntüleme güçlü manyetik alanda radyo dalgalarının
vücudun görüntülenmesi için kullanıldığı yöntemdir.
Multidisipliner
eğişik branşların tecrübelerinin birleşimi. Tıpta, ürolog, onkolog,
D
psikiyatrist ve diğer uzmanların birlikte çalışması örnek verilebilir.
Neoanjiogenez
aha önce var olan damarlardan yeni damarların oluşması işlemidir.
D
Kanserlerde bu durum tümörün büyümesine imkan verir.
Onkolog
anser hastalarının tanı, tedavi, takip ve genel bakimi konularında
K
özelleşmiş tıbbi profesyonel uzman
Palyatif baki
astalığın iyileşmeyeceği durumlarda yasam kalitesini artırmayı
H
hedefleyen tedavi şekli. Fiziksel, psikolojik, sosyal ve manevi konuları
içerir.
Parestezi
Ciltte oluşan iğnelenme veya karıncalanma hissi.
Paraneoplastik sendromlar
ücutta oluşan herhangi bir kanser tipi tarafından oluşan ve yüksek
V
kan basıncı, kilo kaybı, ateş, anemi, kas kitlesi kaybı ve iştah kaybı gibi
reaksiyonlar.
Böbreğin bir kısminin çıkarıldığı cerrahi işlem.
Parsiyel nefrektomi
Patolog
astalıkların özel karakterlerini anlamak için doku, kan veya idrarı
H
inceleyen tıbbi uzman. Kanser tedavisinde patolog tümörün tanısında ve
sınıflandırılmasında yardımcı olur.
Hasta Bilgilendirme Formu - Böbrek Kanseri Terimleri Sözlüğü
Sayfa 3 / 5
Perinefrik hematom
Böbrek yanı veya etrafındaki kan birikintisi
Perirenal yağ
Böbreği saran yağ
Peteşi
iltteki kan damarlarındaki küçük kanamalardan dolayı oluşan kol ve
C
bacaklardaki küçük kırmızı nokta veya morluklar.
Primer tümör
Tümörün ilk geliştiği yerdeki habis hücre büyümesi.
Prognoz
Tedavi sonrası olası sağlık durumunu tahmin için kullanılan tıbbi terim.
Radikal nefrektomi
Böbreğin tamamen çıkarıldığı cerrahi işlem
Radiofrekans ablasyon
üksek frekans akımından üretilen ısıyı kullanarak böbrek tümörünün
Y
tedavi edildiği tıbbi işlem.
Radyolog
örüntüleme yöntemlerinde özelleşmiş tıbbi uzman. Radyolog X-ışını,
G
ultrason, BT, MRI veya diğer yöntemlerle tümörün tanı ve takibini yapar.
Radyasyon tedavisi
abis hücrelerin kontrolü veya öldürülmesi için radyasyonun kullanıldığı
H
bir çeşit kanser tedavi yöntemi.
Rekürrens
edavi ve kanserin saptanamadığı bir dönem sonrası ortaya çıkması.
T
Bu, kanserin ilk saptandığı yerde veya vücutta başka bir yerde olabilir.
Standart zaman periyodu yoktur ancak çoğu doktor rekürrensi kanserin
saptanmadığı en az 1 yıl sonra ortaya çıkması olarak tanımlar.
Renal
Böbreklerle ilgili.
Renal arter
Böbreklerden süzülmek üzere büyük miktarda kan akımı taşıyan arter.
Renal arter klempi
errahi sırasında kullanılan bir alet. Klemp denilen ve arteri sıkan bu aletle
C
böbreğe giden kan akımı engellenir.
Renal fasya
Gerota fasyası olarak isimlendirilir. Böbreği saran bağ dokusu tabakasıdır.
Renal ven
Böbrekten filtre edilen kani vücuda taşıyan ven
Robotik cerrahi sistemi
oktora laparoskopik cerrahi için yardımcı cihaz. Cerrah uzaktan hareket
D
kontrol sensörleri ile robotu kontrol eder.
Selim tümör
Diğer organlara yayılmayan ve kanserojen olmayan büyüme.
Sitoreduktif nefrektomi
itoreduktif tümör hücre sayısının azaltılmasıdır. Bu cerrahi metastatik
S
böbrek kanseri için özeldir. Bu işlemde böbrekteki tümör çıkarılırken uzak
metastazları bırakılır. Cerrahinin amacı vücuttaki toplam tümör hücre
sayısının azaltılmasıdır.
Hasta Bilgilendirme Formu - Böbrek Kanseri Terimleri Sözlüğü
Sayfa 4 / 5
Tiroit
ücudun enerji kullanma ve protein yapma hızını ve diğer hormonlara
V
nasıl cevap vereceğini kontrol eden boyunda bulunan bir bezdir.
TNM sınıflaması
ümör Nod Metastaz (TNM) sınıflaması, tümörün boyut ve yayılımı (T),
T
lenf nodlarının tutulumu (N) ve vücutta başka yerlere yayılımına (M) göre.
tümörü sınıflamada kullanılan uluslararası bir sınıflama sistemidir.
Tanı
elirtilerinize sebebini anlamak için doktor ve hemşire biz takım testler
B
yapar.
Tedavi yolağı
oktorlar için ana tedavi yöntemlerinden biri. Farklı semalar ve girişimler
D
tanımlanmış, uygun hale getirilmiş ve özellikle sırayla organize edilmiştir.
Bununla tıbbi ekip hastanın sağlığı konusunda hastaya birlikte çalışabilir.
Tümör ekimi ümör hücreleri kana veya cerrahi sırasında diğer organlara ulaşırsa olur.
T
Tümör hücreleri başka yerlerde büyüyüp tümör oluşturabilir.
Tümör evresi
Kanserin vücutta ne kadar yayıldığını gösterir. Tümörün boyutuna, lenf
nodlarına veya diğer organlara göre değerlendirilir.
Ultrason
ücudun görüntülenmesi için yüksek frekanslı ses dalgalarının kullanıldığı
V
görüntüleme yöntemi
Üreter
Böbreklerden mesaneye idrarı taşıyan 2 tüpten her biri.
Ürolog
İdrar yolları ve cinsel organların hastalıkları ve sağlığı konusunda
özelleşmiş tıbbi uzman.
Yağlı doku
ağ depolayan hücrelerden oluşan bir çeşit bağ doku. Adipoz doku olarak
Y
da tanımlanır.
Bu bilgilendirme formu Mayıs 2014’de
güncellendi.
Bu kitapçık EAU Hasta Bilgilendirilmesinin Böbrek Kanseri
bölümüdür. Bu hastalık hakkında genel bilgi içerir. Kişisel tıbbi
durumunuz hakkında özel sorularınız varsa doktorunuza veya
profesyonel tıbbi bakım veren diğer yerlere danışabilirsiniz. Hiçbir
broşür doktorunuzla yaptığınız görüşmenin yerini tutamaz.
Bu bilgilendirme formu Avrupa Üroloji Birliği (EAU) ile EAU
Üro-onkoloji bölümü (ESOU), Genç Akademik Ürologlar (YAU)
Böbrek Hücreli Kanser Çalışma Grubu ve Avrupa Üroloji
Hemşireleri Birliği (EAUN)’nin ortak çalışması sonucu üretilmiştir. Bu broşürlerdeki içerik EAU Kılavuzları ile aynı doğrultudadır.
Bu ve diğer ürolojik hastalıklar hakkındaki bilgileri web
sitemizde bulabilirsiniz: http://patients.uroweb.org/tr
Katkıda bulunanlar:
Dr. Bülent Akdoğan
Dr. Sabine D. Brookman-May Prof. Dr. Martin Marszalek Dr. Andrea Minervini Prof. Dr. Haluk Özen Dr. Alessandro Volpe Sn. Bodil Westman Hasta Bilgilendirme Formu - Böbrek Kanseri Terimleri Sözlüğü
Ankara, Türkiye
Münih, Almanya
Viyana, Avusturya
Floransa, İtalya
Ankara, Türkiye
Novaro, İtalya
Stokholm, İsveç
Sayfa 5 / 5