Let`s make it better! Raising the awareness of the triad nutrition
advertisement
Let’s make it better! Raising the awareness of the triad nutrition-health-food safety in school education Project No: 2014-1-RO01-KA200-002931 BESİNLERİN TEMEL BİLEŞENLERİ Bitkisel ve hayvansal besinler inorganik ve organik bileşikler olmak üzere iki temel besin maddesinden oluşmuştur. Besinlerin temel bileşenleri organik bileşiklerdir. Bitkiler ve bakteriler bu temel organik bileşikleri inorganik maddeleri kullanarak fotosentez ve kemo sentez mekanizmaları ile oluştururlar.Hayvanlar organik bileşikleri besinleri ile alarak bu bileşikleri kendi vücutları için gerekli temel bileşiklere çevirirler. Örneğin hayvanlar besinleri ile temin ettikleri monosakkaritleri biyosentez mekanizmaları ile karaciğer ve kaslarında enerji verici olarak depoladıkları glikojene çevirirler. KARBONHİDRATLAR Karbonhidratlar (sakkaritler) karbon, hidrojen ve oksijen atomlarından oluşurlar. Kompleks karbonhidratlar yapılarında aynı zamanda su taşırlar. Bu sebeple karbonhidratlar “hidrat” yani sulu bileşim olarak isimlendirilirler. Karbonhidratlar doğadaki en zengin organik bileşiklerdir. Bitkiler büyük moleküllü karbonhidratlardan selülozu yapılarında kullanırken, depoladıkları nişasta ise hem kendileri hem de hayvanlar ve insanlar için temel besin maddesi olarak kullanılmaktadır. Bitkiler karbonhidratları fotosentez mekanizmaları ile üretirler. Fotosentez klorofilli canlıların ışık enerjisini kullanarak inorganik bileşiklerden organik besin sentezlemesi olayına verilen isimdir. Karbonhidratların Çeşitleri Üretilme yerlerine göre; Bitkisel karbonhidratlar(fruktoz, sükroz, nişasta,…) Hayvansal karbonhidratlar(laktoz, glikojen) Enerji değerlerine göre; Enerji verenler(glikoz-birinci dereceden enerji kaynağı olarak kullanılır, laktoz,…) Enerji vermeyenler(selüloz, pektin, nişasta,…) Kimyasal yapılarına göre; Monosakkaritler- Karbonhidratların yapı taşlarıdır,bir molekül içerirler. Örnek: glikoz,fruktoz,galaktoz Disakkaritler- iki molekül içerir. Örnek : sükroz (glikoz + fruktoz), laktoz (glikoz + galaktoz), maltoz (glikoz + glikoz). Polisakkaritler – dallanmış yapılarında on, yüz veya binlerce monosakarit içerirler. Örnek:selüloz, hemiselüloz, pektin maddeleri, nişasta, glikojen İnsan vücudunda bulunan karbonhidratların görevi; Enerji verici olarak, insan vücudunda en önemli enerji verici molekül olarak oksijensiz ve oksijenli solunum mekanizmalarında kullanılırlar. Günlük enerji ihtiyacının % 50-60 karbonhidratlardan sağlanır. 1 gram karbonhidratın yakılması sonucunda 4,1 Kcal enerji açığa çıkar. Yapı maddesi olarak, hücrede zar sistemlerinin ve hücre çeperinin yapısına katılırlar. Fizyolojik görevi, besin lifleri olarak ta bilinen selüloz lifleri (selüloz, hemiselüloz, pektin maddeleri).Lifler sindirim atıklarının toplanması ve vücuttan atılmasında görevlidirler. (laksatif ve and detoksife edici). 1 Let’s make it better! Raising the awareness of the triad nutrition-health-food safety in school education Project No: 2014-1-RO01-KA200-002931 Karaciğer bulunan glikojen seviyesinin ve kan şekerinin sabit tutulması.İnsan vücudu karaciğer ve kaslarında ancak belirli miktarlarda glikojen depolayabilirler. Az miktarda depolanabilme kapasitelerinden dolayı, enerji ihtiyacına bağlı olarak vücuda alınan karbonhidratların fazlası yağ molekülüne çevrilerek yağ dokusunda depolanırlar. İnsan vücudu günlük olarak 4-5 g / kg oranında karbonhidrata ihtiyaç duymaktadır. Karbonhidrat metabolizmasının protein ve yağ metabolizması ile sıkı bir ilişkisi vardır. Karbonhidrat kaynağı olan besin maddeleri; Sebzeler ve meyveler (besin lifleri, glikoz, fruktoz, sükroz, nişasta); Tahıllar ve tahıl ürünleri (selüloz, nişasta, maltoz) ; Şeker ve şekerli ürünler (sükroz) ; Süt (laktoz) ; Et, karaciğer(glikojen). Proteinler Beslenme açısından proteinler insan vücuduna aminoasit sağlayan kimyasal moleküllerdir. Proteinler tüm canlı hücrelerde, bitki, hayvan, mantar ve bakteri hücrelerinde bulunur. Proteinler yapı ve özellikleri itibarı ile canlı organizmaların temel yapısını oluştururlar. Protein alımı canlılarda büyüme ve gelişmeyi ,canlılık fonksiyonlarını ve çevre ile bütünleşmesini uyarmaktadır. Proteinler sahip oldukları besin kalitesini içerdikleri aminoasitlerin bileşimi belirler. İnsan vücudu bu aminoasitlerin bazılarını sentezleyebilir. Vücutta sentezlenemeyip dışarıdan hazır olarak alınan aminoasitlere temel(esansiyel) aminoasitler denir. Vücutta sentezlenemeyen esansiyel aminoasitler besinler ile yeterli miktarlarda düzenli olarak alınmalıdır. Proteinlerin Sınıflandırılması Proteinler kimyasal yapılarına göre iki grupta incelenirler: Basit proteinler ve bileşik proteinler. Basit proteinler(holoproteinler) yapısal olarak düz polipeptit zincirlerinden oluşmuşlardır. Hidroliz reaksiyonları ile basit proteinler serbest aminoasitleri oluştururlar. Önemli biyokimyasal ve fizyolojik fonksiyonları yerine getiren proteinlere serum, α, β ve γ-globulin, antikor, histonlar, fibrinojen, miyosin, aktin, kollajen, keratin, vb. proteinler örnek olarak verilebilir. Kompleks proteinler birleşik proteinler veya heteroproteinler olarak da isimlendirilirler. Protein yapılı bir bileşik ve prostetik grup olarak isimlendirilen protein yapılı olmayan bir bileşik içerirler. Heteroproteinler sahip oldukları prostetik grupların kimyasal yapılarına göre isimlendirilirler.Örnek olarak glikoprotein, fosfoprotein, metalloproteinaz, lipoprotein, flavonoprotein molekülleri verilebilir. Proteinlerin insan vücudundaki görevleri Yapısal proteinler hücrelerin yapılarına katılırlar. Katalizör proteinler enzimlerin yapılarına katılırlar. Düzenleyici proteinler hormonların yapılarına katılırlar. Savunma proteinleri insan vücudunun savunma sürecinde görev alırlar, antikor oluşturulmasında görev alırlar. Dengeleyici görevleri ile hücrelerdeki osmotik dengenin sağlanmasında görev alırlar.. Enerji sağlayıcı görevleri ile hücrelerde enerji sağlamasında görev alırlar. 1 gram proteinin yakılması sonucunda 4,1Kcal enerji açığa çıkar. Protein Kaynağı Olan Besin Maddeleri; Hayvansal besin kaynakları :yumurtalar, süt, peynir, et (20% protein), organlar (karaciğer, böbrek, kalp, dalak) balık 2 Let’s make it better! Raising the awareness of the triad nutrition-health-food safety in school education Project No: 2014-1-RO01-KA200-002931 Baklagiller (fasülye (20-25%), soya fasülyesi (35%). Tahıllar: buğday, mısır, pirinç Kuruyemiş, fıstık, patates, mantar Lipitler Lipitler insan vücudunda bulunan organik bileşiklerdir. Hücre zarının temel ana maddesini oluştururlar. Ayrıca hücreler için gerekli olan enerji için depo edilirler. Sinirsel mesaj iletiminde bulunan hücrelerin ,su geçirmez ve ısı yalıtıcı yapıların oluşmasında görev alırlar. Eter ve kloroform gibi organik çözücülerde çözülebilme suda çözünmeme özelliğine sahiptirler. Lipitler iki bileşikten oluşmuş organik bileşiklerdir. Yağ asitleri ve gliserol (gliserin).Yağ asiti çeşitlerinin bir kısmı insan hücrelerinde sentezlenemez. Dışarıdan hazır olarak alınmak zorundadır. Bu şekildeki yağ asitlerine zorunlu(temel=esansiyel)yağ asitleri denir. Yağların Sınıflandırılması Yağlar biyolojik görevlerine göre farklı gruplara ayrılırlar. Depo yağlar, insan yağ deposunda, bitkilerin çoğunlukla tohum, meyve ve değişik dokularında depolanırlar. Yapısal yağlar ,hücrelerin yapısına katılarak çekirdek, hücre zarı ve mitokondri oluşumunda grev alırlar. Yağlar kimyasal yapılarına göre: Basit (nötr al ) yağlar , C, H ve O atomlarından oluşmuşlardır. Bileşik yağlar(polar) yapılarında C, H, O ve N,P, S atomları içerirler. Basit yağlar yapılarında bulunan alkolün kimyasal özelliklerine göre şu şekilde sınıflandırılırlar: Gliserid- gliserol ve yağ asitlerinin esterleşmesi sonucu oluşurlar. sterid – sterol ve yağ asitlerinin esterleşmesi sonucu oluşurlar. serid –mono alkollerin yağ asitleri ile esterleşmesi sonucunda oluşurlar. Yağların İnsan Vücudundaki Görevleri Enerji sağlayıcı görevi – yağlar karbonhidrat ve proteinlere göre vücut için en verimli enerji sağlayıcı moleküllerdir. Yağlar canlılarda deri altında yağ dokuda depolanabilirler. Besinler ile alınan enerjinin vücut için yeterli olmadığı durumlarda enerji ihtiyacı depo edilen yağlardan karşılanır. 1 gram yağın yakılması sonucunda 9,3 Kcal enerji açığa çıkar. Yapısal görev –yağlar hücre zarının bileşiminde, organellerin zarlarının yapısında, hormonların ve sinir hücrelerinin yapılarında bulunurlar. Vücut için gerekli olan fosfatitler, steridler, doymamış yağ asitleri, tokoferoller ,vb. Maddelerin sentezlenmesinde kullanılan öncü maddeler olarak görev alırlar. Yağlar çözücü ve taşıyıcı moleküller olarak yağda eriyen vitaminlerin (A, D, E, K) vücuda alınmasında etkilidirler. Yağ kaynağı olan besin maddeleri 3 Let’s make it better! Raising the awareness of the triad nutrition-health-food safety in school education Project No: 2014-1-RO01-KA200-002931 Doymuş yağ asitleri –et, sosis, yumurta ve yağlı süt ürünleri Tekli doymamış yağlar - zeytinyağı, kaz ve ördek yağı Çoklu doymamış yağlar-bu grupta bulunan yağlar oda sıcaklığında sıvı halde bulunurlar. Ayçiçeği yağı, zeytin yağı, kolza yağı ve balık yağı bu yağlara örnek olarak verilebilir. Vitaminler Vitaminler düşük moleküler ağırlığa sahip doğal organik bileşiklerdir. Çok değişik kimyasal yapılara sahip olan bu moleküller insan vücudu için çok büyük öneme sahiptir. Vitaminler besin alımını dengelemek için gerekli hayati bileşiklerdir. Diğer gıda bileşikler ile karşılaştırıldığında, vitaminlerin küçük miktarlarda olması insan vücudu için yeterlidir. Vücut içinde, katalizör olarak görev alırlar. Vitaminlerin çeşitleri Vitaminler iki grupta incelenirler: Suda eriyen vitaminler - vitamin C, B grubu vitaminleri (B1, B2, B6, B12), PP vitamini (B3), vb. Yağda eriyen vitaminler - A, D, E, K Vitaminlerin insan vücudundaki görevleri Suda eriyen vitaminler enerji açığa çıkaran reaksiyonlarda görev alan bileşiklerin yapısına katılırlar. Yağda çözünen vitaminler gıda maddeleri ve metabolik asimilasyon süreçlerinde ve hücre ve doku büyüme ile vücudun yenilenme reaksiyonlarında görev alırlar. Vitaminler hücrelerde ve dokularda bulunan enzimlerin yapısına katılarak koenzim olarak isimlendirilirler. Vitamin kaynağı olan besin maddeleri A vitamini genellikle lipitler ile ilişkili olarak, hayvan gıda ürünlerinde bulunur. (Örneğin, diyet yemek ürünleri ve karaciğer). Vitamin A’nın öncül maddesi olan karetonoidler renkli bitkilerde, havuç ve domates gibi sarı ve kırmızı renkli meyvelerde ve sebzelerde bulunur. D vitamin karaciğer yağında, yağlı balık (uskumru ringa, somon sardalye), bira mayasında bulunabilir. Vitamin D farklı miktarlarda tereyağı, karaciğer, yumurta, insan ve inek sütünde mevcut bulunmaktadır. E vitamini Bitki yağları en önemli çoklu doymamış yağ ve vitamin E kaynağıdırlar. Aynı zamanda önemli miktarda vitamin E fındık, tahıllar, balık, et, yeşil sebzeler de(brokoli, ıspanak) bulunur. K vitamini En önemli besin kaynağı yeşil baklagillerdir. Süt ve süt ürünlerinde, et, yumurta, tahıllar, sebzeler ve meyvelerde ise az miktarlarda bulunur. B1 vitamini birçok gıdada bulunur. En çok et ürünlerinde bulunur. Tüm tahıllarda, patates ve bira mayasında yüksek miktarlarda bulunur. B2 vitamini çoğunlukla süt ürünlerinde ,et, balık, yumurta, tüm tahıllarda ve bira mayasında bulunur. B6 vitamini birçok gıdada bulunur. Yüksek miktarda et, iç organlar, kepekli tahıllarda bulunur. B12 vitamini özellikle karaciğer, böbrek, yağsız et, yumurta, süt ve peynir gibi hayvansal gıda ürünlerinde mevcuttur. C vitamini bitkisel besin ürünlerinde bulunur. En önemli besin kaynakları sebzeler( maydanoz, biber, lahana,vb.) ve meyvelerdir. (turunçgiller, frenk üzümü, yaban mersini, elma,vb.) Mineraller 4 Let’s make it better! Raising the awareness of the triad nutrition-health-food safety in school education Project No: 2014-1-RO01-KA200-002931 Mineraller yaşam için kesinlikle gerekli olan bileşiklerdir. Bunlar, normal yaşamsal faaliyetler ve vücut gelişimine katkıda bulunur. Mineraller normal yaşamsal faaliyetler ve vücut gelişimine katkıda bulunur. İnsan vücudu mineralleri kendi hücrelerinde sentezleyemedikleri için besinleri ile almak zorundadır. Minerallerin Sınıflandırılması makro-elementler, vücutta yüksek miktarlarda bulunan mineraller Ca, F, Mg, S, Cl, Na, K. mikro-elementler, vücutta az miktarlarda bulunan mineraller Fe, I, F, Zn, Mn, Cr, St. Minerallerin görevleri Yapısal görevleri kemik sisteminin ve diğer dokuların yapısına katılır. Metabolizmadaki işlevsel görevi, birçok enzimatik ve fiziko-kimyasal sistemleri, elektriksel nötraliteyi, elektro-kimyasal potansiyeli pH kontrolü ile aktive eder. Fizyolojik görev olarak fizyolojik olarak önemli olan birçok molekülün yapısına katılırlar. Örnek olarak mide salgısı olan hidroklorik asit, tiroit hormonunun yapısındaki iyot, kan hücrelerinin yapısında bulunan hemoglobin moleküllerindeki demir. Mineral kaynağı olan besin maddeleri Kalsiyum süt ve süt ürünlerinde büyük miktarlarda, yeşil yapraklı sebzelerde , sardalye ve somon gibi küçük kemikli balıklarda, deniz tarağı ve istiridyede bulunur. Fosfor tavuk, balık, kırmızı et, yumurtada, süt ve süt ürünleri, fındık, baklagiller, bütün tahıllarda bulunmaktadır. Magnezyum tohumlar gibi birçok gıda ürünleri (çoğu ayçiçeği), işlenmemiş tahıl, filizlenmiş buğday, tohum halinde buğday, fındık, baklagiller, yeşil sebzeler, çay, kakaoda mevcuttur. Sodyum klorür içeren gıda ürünlerinde bulunur. Genel olarak, doğal sodyum kaynağı olan besinler protein açısından zengin olan süt, peynir, yumurta, et, balık gibi ürünlerdir.. Sebzelerde ve tahıllarda az miktarlarda bulunmaktadır. Meyvelerde ise ya küçük miktarlarda ya da hiç sodyum molekülü bulunmamaktadır. Potasyum çoğunlukla meyve, sebze, taze et, süt ürünleri gibi gıda ürünlerinde bulunur. Demir mineralinin çoğu vücuda yumurta, yağsız et, sebze, fındık, kuru meyveler, tahıllar ve yeşil bitkilerden alınır. İyot, özellikle deniz kökenli gıda kaynaklarında ve iyot bakımından zengin topraklarda yetiştirilen bitkilerde mevcuttur. Çinko süt ve süt ürünleri, balık, et, kümes hayvanlarında bulunmaktadır. Karaciğer, peynir, tahıl, kuru fasulye, soya ürünleri ve fındık diğer zengin çinko kaynaklarıdır. Bakır birçok gıda ürünlerinde bulunur. Karaciğer, deniz ürünleri özellikle istiridye fındık ve tohumlar bakırca zengin kaynaklardır. Tahıl ve sebzelerde ise az miktarda bakır vardır. Flor birçok gıda kaynağında az miktarlarda bulunmaktadır. İstisna olarak florlu su, çay ve deniz balıkları yüksek miktarlarda flor kaynaklarıdır. Çoğu meyve ve sebzelerde miktarı az olmakla beraber flor bulunmaktadır. Krom bira mayası, karabiber, et ürünleri, süt ürünleri, yumurta, kuru erik, kuru üzüm, fındık, kuşkonmaz, bira ve şarapta bulunmaktadır. Kaynakça 1. Segal Rodica. Principiile Nutriţiei. Alimentele şi Sănătatea. Editura Academica, Galaţi 2002. 2. Florea Traian. Chimia Alimentelor. Editura Academica, Galaţi 2002. 3.Cîmpeanu Ghiorghe şi alţi. Biochimie Vegetala. Editura Didactică şi Pedagogică, Bucureşti 4. http://www.ms.ro/documente/3%20vitamine%20si%20minerale_8319_6028.pdf- Vitamine şi minerale. Societatea de Nutriţie din România 5 Let’s make it better! Raising the awareness of the triad nutrition-health-food safety in school education Project No: 2014-1-RO01-KA200-002931 Gıdaların Temel Bileşenleri Çalışmanın genel hedefleri: Gıdalardaki protein, yağ, karbonhidrat ve vitaminler gibi besinlerin varlığını ortaya çıkarmak Ana maddeler: Proteinler canlıların temel bileşenleridir. Her protein molekülü amino asitlerinden yapılmış doğrusal polimerlerdir. Proteinler aynı zamanda canlıların besin kaynağıdır. Proteinler vücutta çok önemli görevleri yerine getirler. Bunlar, sinir impulslarının iletimi, vücuda mekanik destek sağlanması, hareketliliğin oluşması, bağışıklık sisteminde koruyuculuk yapmak, metabolik reaksiyonlarda katalizör olarak çalışmak, oksijen gibi bazı molekülleri taşımak, bazı molekülleri ise depolamak, büyüme ve farklılaşmayı kontrol etmek olarak sıralanabilir. Yüksek proteinli gıdalar et, balık, peynir, tofu, fasulye, mercimek, yoğurt, fındık, tohumlar ve, yumurta, süt sayılabilir. Bitkisel proteinlere örnek olarak soya proteini, patates proteini, mısır glüteni, buğday glüteni verilebilir. Lipitler büyük bir hidrokarbon bileşen ve daha çok polar olmayan ve hidrofobik olan moleküllerden oluşan biyolojik makro moleküllerdir. Lipitler büyük bir hidrokarbon bileşen ve daha çok polar olmayan ve hidrofobik olan biyolojik makro moleküllerdir. Lipitler enerji üretiminde ve hücre zarının yapısında önemli görevleri vardır. Hem bitkisel hem de hayvansal besin kaynakları çeşitli özelliklerde yağ molekülleri içermektedir. Bu yağlar yapı ve miktarlarına göre canlılar için arasında sağlığa faydalı ve zararlı etkiler oluşturabilmektedirler. Yağların besin kaynakları şunlardır: soya yağı, mısır yağı, zeytin yağı, ayçiçek yağı, fındık, avokado, süt, yumurta. Karbonhidratlar canlı organizmalarda en bol miktarda bulunan organik bileşik sınıfıdır. Yapılarında karbon, hidrojen ve oksijen atomları olan karbonhidratlar (CH2O)n konfigürasyonuna sahiptir. Karbonhidratlar enerji kaynağı, depolama, yapı maddesi, öncü-madde molekülü olarak önemlidirler. Karbonhidratlar, mono, di, oligo ve polisakkaritler adı altında sınıflandırılabilir ve bir aldehit veya keton grubu içerebilirler. Sağlıklı yüksek karbonhidrat içeren besinlere örnek olarak sebze, baklagiller (fasulye), kepekli tahıllar, meyve, fındık ve yoğurt sayılabilir. Aldehid grupları içerip karboksilik asitlere okside edilen şekerler indirgeyici şekerler olarak sınıflandırılır. İndirgeyici şekerler arasında glikoz, gliseraldehit, laktoz, arabinoz ve maltoz bulunmaktadır. C vitamini vücudun tüm bölgelerinde dokuların normal büyüme ve onarımı için gerekli olan ve suda eriyen bir vitamindir. C vitamini birçok antioksidandan biridir. Antioksidanlar serbest radikallerin yol açtığı hasarın bir kısmını bloke besin maddeleridirler. İnsan vücudu C vitaminini kendisi sentezleyemediği gibi, C vitaminini depolama özelliğine de sahip değildir. Bu sebeple günlük olarak aldığımız besinlerin ihtiyacımız olan C vitamini karşılıyor olması çok önemlidir. Tüm meyve ve sebzeler değişik miktarlarda C vitamini içermektedirler. Yüksek miktarlarda C vitamini içeren meyveler: Turunçgiller ve suları, örneğin portakal ve greyfurt, kivi , ananas, ahududu, yaban mersini. Yüksek miktarlarda C vitamini içeren sebzeler: Brokoli, brüksel lahanası, karnabahar, yeşil ve kırmızı biber, ıspanak, lahana, şalgam ve diğer yeşil yapraklı sebzeler, domates ve domates suyu. Araştırma konuları; Gıdalarda bulunan proteinlerin belirlenmesi 6 Let’s make it better! Raising the awareness of the triad nutrition-health-food safety in school education Project No: 2014-1-RO01-KA200-002931 Gıdalarda bulunan yağların belirlenmesi Gıdalarda bulunan karbonhidratların belirlenmesi Gıdalarda bulunan vitaminlerin belirlenmesi PROTEİNLERİN TAYİNİ BİÜRET TEST Biüret solüsyonu proteinlerin varlığının tayini için kullanılmaktadır. Biüret ayıracı mavi renkli bir solüsyondur. Protein ile reaksiyona giren biuret renk değişikliğine uğrayarak pembe-mor renge dönüşmektedir. Deney malzemeleri: • Biüret: CuSO4 1%, NaOH 20-30% Pipet Deney tüpleri Protein (yumurta beyazı, süt) Method: 1cm3 Sodyum hidroksit çözeltisi 2 ml protein çözeltisine devamlı karıştırılarak eklenir. 1% bakır sülfat solüsyonu damla damla yavaşça eklenerek karıştırılır. 5 dakika sonar elde edilen renk kaydedilir. Gözlem: Renk değişikliği Mavi →protein eksikliğinde Mavi den menekşe rengi → protein varlığında Protein tayin Testi (Biüret Test) SIVI ve KATI YAĞLARIN TAYİNİ Deney Malzemeleri: 7 Let’s make it better! Raising the awareness of the triad nutrition-health-food safety in school education Project No: 2014-1-RO01-KA200-002931 Pipet Deney tüpleri Etanol Yağ Method: 2 cm3 etanol çözeltisi test tüpüne eklenir. Test tüpüne bir kaç damla yağ eklenerek, yavaşça karıştırılır. Aynı test tüpüne içindeki sıvı ile eşit miktarda su eklenerek yavaşça karıştırılır. Gözlem: Pozitif sonuç: Bulanık bir emülsiyon oluşması Negatif sonuç: Berrak bir görüntü oluşması Not o Besinlerde bulunabilecek katı yağlar besinlerin etanol ile ezilerek karıştırılması ile tespit edilebilirler. Sıvı ve katı yağ tayin testi (Etanol/Alkol Emülsiyon Testi) İNDİRGEN ŞEKERLERİN TAYİNİ İndirgen şekerler aldehit karboksilat Kırmızı çökelti Fehling Testi Malzemeler: 8 Let’s make it better! Raising the awareness of the triad nutrition-health-food safety in school education Project No: 2014-1-RO01-KA200-002931 Fehling 1 Fehling 2 Pipet Deney Tüpleri Gaz ocağı Meyve suları(test çözeltileri) Method 1 ml Fehling 1 + 1 ml Fehling 2 + birkaç damla meyve suları (test çözeltileri)→ 5 dakika süresince ısıtılır Renk değişikliği gözlemlenir Deney tüplerinde sarı veya kahverengi-kırmızı renkli bakır oksit çökeltisinin oluşumu indirgen şeker varlığını göstermektedir. C VİTAMİNİ(ASKORBİK ASİT) TAYİNİ Deney malzemeleri : • • • • Mavi metilen Pipet Deney tüpleri Berzelius Meyve ve sebze suları 9 Let’s make it better! Raising the awareness of the triad nutrition-health-food safety in school education Project No: 2014-1-RO01-KA200-002931 Gözlem Koyu mavi renk-Düşük C vitamini Açık mavi renk-Yüksek oranda C vitamini Kaynakça Segal Rodica. Principiile nutritiei. Alimentele si sanatatea. Editura Academica, Galati 2002. 10 Let’s make it better! Raising the awareness of the triad nutrition-health-food safety in school education Project No: 2014-1-RO01-KA200-002931 Nancy A. Rice. Face the Fats: The Biochemistry of Lipids. https://en.wikipedia.org/wiki/Biuret_test http://www.sciencecompany.com/Food-Chemistry-Experiments.aspx http://www.watt.ro/docs/utilitare/vitaminele.pdf http://www.nlm.nih.gov/. MedlinePlus. Vitamin C http://www.slideshare.net/msjacklynkong/nutrients-2012- Nutrients 11
