Denetimde atık yönetimi, çevrimiçi uygulamaları
advertisement
DENETİMDE ATIK YÖNETİMİ ÇEVRİMİÇİ UYGULAMALARI Arzu NURAY ŞUBE Müdürü V. İçerik Atık Yönetimine İlişkin Genel Prensipler Mevzuat - Sorumluluklar Bilgi verme zorunluluğu Çevrimiçi Uygulamalar Atık Beyan Sistemi (TABS/ABS) Mobil Atık Takip Sistemi (MoTAT) Kütle Denge Sistemi (KDS) ATIK YÖNETİMİNE İLİŞKİN GENEL PRENSİPLER Atıkların, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama verilmesi yasaktır. (Madde 8) Kirleten öder (Madde 8) ATIK YÖNETİMİNE İLİŞKİN GENEL PRENSİPLER ÇEVRE KANUNU 11. MADDE; Üretim, tüketim ve hizmet faaliyetleri sonucunda oluşan atıklarını alıcı ortamlara doğrudan veya dolaylı vermeleri uygun görülmeyen tesis ve işletmeler ile yerleşim birimleri atıklarını yönetmeliklerde belirlenen standart ve yöntemlere uygun olarak arıtmak ve bertaraf etmekle veya ettirmekle ve öngörülen izinleri almakla yükümlüdürler ATIK YÖNETİMİNE İLİŞKİN GENEL PRENSİPLER Atık üreticileri atıklarını en az düzeye düşürmelidir. Atıkların üretiminin/zararlarının önlenmesi/azaltılması Atıkların geri kazanılması Geri kazanılabilen atıkların kaynağında ayrı toplanması Geri kazanım imkânı olmayan atıklar, yönetmeliklerle belirlenen uygun yöntemlerle bertarafının sağlanması Atık geri kazanım, geri dönüşüm ve bertaraf tesislerini kurmak ve işletmek isteyen gerçek ve/veya tüzel kişiler, Bakanlıktan lisans almakla yükümlüdür. Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Atık Yönetiminde Genel Prensipler Evsel atıklar hariç olmak üzere, atık taşıma ve/veya toplama işlerini yapan kurum veya kuruluşlar Bakanlıktan lisans almak zorundadır. Tehlikeli atıkların ithalatı yasaktır. Bilgi verme ve bildirim yapma yükümlülüğü YÜKÜMLÜLÜKLER Kayıt tutma Atık üreten tesis ve işletmeler ile bertaraf ve geri kazanım işlemlerini yapan kişi, kurum ve kuruluşlar kayıt tutmakla yükümlüdürler. • atığın kod numarası, •atık miktarı, •atığın kaynağı, •gönderildiği tesis, •taşıma şekli, •atığın EK-II A ve EK-II B’de belirtilen yöntemlere göre tabi tutulduğu işlemler MUAFİYET YOK Atık Veri Döngüsü Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Atık Üreticileri Madde 9-(g) bendi: “Atık beyan formunu her yıl takip eden yılın en geç Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait bilgileri içerecek şekilde Bakanlıkça hazırlanan web tabanlı programı kullanarak doldurmak, onaylamak ve çıktısını almak ve beş yıl boyunca bir nüshasını saklamakla” yükümlüdür. TEHLİKELİ ATIK BEYAN SİSTEMİ - TABS Atık Beyan Formu Genel Görünüm 1- Genel Bilgiler 2- Sektör Bilgisi (NACE kodu) 3-Atık Bilgisi 4- Onay BEYAN EDİLECEK ATIKLAR Atıklara ilişkin veriler; • Atık kodu (6 haneli) • Atık yağ ise kategorisi • Atık miktarı • Ölçü birimi • İşlemin nerede yapıldığı (Tesis içi/ Tesis Dışı/ Stok /İhracat) • Geri kazanım /bertaraf yöntemi (R ve D kodları) • Geri kazanım /bertaraf tesisi bilgisi TIBBİ ATIKLARIN BEYANI 2012 yılı beyanı yapmamış olan tesisler bu yıl sonuna kadar (2013) Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinden «Uzatma Süresi» talep edebilmektedirler. ATIKLARIN TAŞINMASINA İLİŞKİN ESASLAR Atıkların taşınması ile ilgili firma ve araçlar lisans almak zorundadır Atıkların taşınması bu iş için lisans almış kişi ve kuruluşlarca taşınan atığın özelliğine uygun araçlarla yapılmalıdır Atık taşıma sürecinde Ulusal Atık Taşıma Formlarının bulundurulması zorunludur ATIK TAŞIMAYA İLİŞKİN MEVZUAT - Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği - AYKY, BAYKY, APAKY, Tıbbi AKY - Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik 2005/11 sayılı Taşıma Genelgesi Atıkların Karayolunda Taşınmasına İlişkin Tebliği ( RG: 18.01.2013 28532 ) ULUSAL ATIK TAŞIMA FORMU Form 4 Nüshadan oluşur A, B, C, D E (Uluslar arası Taşıma için kullanılır) A ve C nüshaları 2şer adet A A B C C D ATIK VERİ DEPOSU 16 Ulusal atık taşıma formu döngüsü C1 Atık B C1 Üreticisi D Taşıyıcı Lisanslı Atık Geri Kazanım/ Bertaraf Tesisi C2 D B İl Müdürlüğü D A1 A1 A2 “Atıkların Karayolunda Taşınmasına İlişkin Tebliğ” Amaç • Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik Ek-IV atık listesinde yer alan atıkların karayolu ile taşınmasına dair esasların belirlenmesidir. Kapsam • Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik Ek-IV Atık Listesinde yer alan tehlikeli atıklar ile taşınması kendi mevzuatı ile kurala bağlanmış olan özel atıkların karayolu ile taşınmasına dair esasları kapsar. Kapsam dışı: • Maden atıkları, ambalaj atıkları, tehlikesiz atıklar ve radyoaktif atıklar, • Uluslararası anlaşmalar ile savaş hali ve olağanüstü hallerde uygulanacak mevzuat hükümlerine göre yapılan taşıma işlemleri ve Türk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Türk Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği araçlarla yapılan taşıma işlemleri, ÜÇÜNCÜ BÖLÜM- Mobil Atık Takip Sistemi MoTAT • Her bir taşıma işlemine ilişkin bilgilerin kaynağında kayıt altına alınması, • Yüklü araçların seyir halindeyken izlenmesi MoTAT • Bu şekilde tehlikeli atık taşıma işlemlerinin etkin bir Sistemin tanımı şekilde izlenmesi ve denetlenmesi ve hedefi: Sisteminin kullanıcıları: • • • • • Bakanlık ilgili birimleri, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri, Atık üreticileri Lisanslı geri kazanım/bertaraf tesisleri Lisanslı atık taşıma firmaları Taşıma Lisansı Alan Firma ve Araçların Kayıt Altına Alınması http://cbs.cevre.gov.tr/Motat/TumLisanslar.zul MoTAT- Mobil Atık Takip Sistemi ATIK AKIŞININ ETKİN BİÇİMDE İZLENMESİ UYGUNSUZ TEHLİKELİ ATIK TAŞIMASININ, GERİ KAZANIMININ VE BERTARAFININ ÖNLENMESİ ATIK ÜRETİCİLERİNİN EKSİK ATIK BEYANLARININ TESPİTİ RAPORLAMALARININ DOĞRU ve EKSİKSİZ YAPILABİLMESİ ACİL MÜDAHALELERİN EN KISA SÜREDE YAPILABİLMESİ Atıkların Taşınması Sırasında Elde Edilen Veriler MoTAT- Mobil Atık Takip Sistemi cihaz: Atık taşıyan araçlar üzerine monte edilecek, araç konum bilgisi başta olmak üzere aracın durumuna ve seyrine ilişkin bilgiler ile Ulusal Atık Taşıma Formu bilgilerinin kaydedilmesini ve Araç Takip Servis Sağlayıcısına gönderilmesini sağlayan ve en az bir GPS modülü, mobil iletişim modülü, veri giriş panelinden oluşan cihazı, Mobil Kütle Denge Formu Nedir ? Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik (R.G. 29.04.2009-27214) kapsamında; Çevre ve Şehircilik Bakanlığından geçici faaliyet belgesi veya çevre lisansı almış atık geri kazanım ve bertaraf tesislerinin lisans şartlarına uygun olarak çalışıp çalışmadığını kontrol edilmesi, izlenmesi ve atıklara ilişkin verilerin değerlendirilmesi amacıyla kullanılmakta olan formlardır. Kütle Denge Uygulamasının Amacı Geçici faaliyet belgesi veya çevre lisansı almış atık geri kazanım ve bertaraf tesislerinin; • kabul ettikleri atıkların, • yakma prosesi sonucu ortaya çıkan ısıl güç toplamlarının, • diğer prosesler sonucunda oluşabilecek nihai ürün ve atıkların Kayıt altına alınması Raporlanması İzlenmesi KÜTLE DENGE ANA BİLEŞENLERİ Tesise kabul edilen atıklar Ulusal Atık Taşıma Formu Tesise kabul edilen atıklar Atıktan üretilen ürünler Kütle denge tablolarının olmazsa olmazları Bakiye atıklar Atıklara uygulanan işlemler ( R ve D kodları) Kütle Denge Formu Kullanımı - Ulusal Atık Taşıma Formu (UATF) ile taşınan atıkların tesise kabulü (Gelen UATF) Nihai ürün bilgileri / toplam ısıl güç bilgileri Geri kazanım/bertaraf (R/D) kodlarına göre gerçekleştirdikleri işlemler Fire (buharlaşan su vb.) bilgileri Prosesleri sonucu oluşan atıkları (Giden UATF) ONAY Kullanım amaçları Lisanslı geri kazanım/bertaraf tesisleri tarafından oluşturulan kütle denge verileri kamu kurumları ve sanayiciler tarafından değerlendirilmektedir Kamu kurumları Geri kazanım/bertaraf tesisleri Çalışma verimi hesaplayabilir Verimlerini artırmak için geri kazanım/bertaraf prosesleri üzerinde araştırma yapabilirler . Etkin denetim ve kontrol sağlanır. Geri kazanım/bertaraf ile ilgili dinamik raporlar oluşturabilirler (geri kazanılan atık miktarı, geri kazanım/bertaraf bölgesel dağılım vb.) Ülkenin geri kazanım/bertaraf tesis ihtiyacı belirleyebilirler Arzu NURAY [email protected]
