Güncel Ekonomi Kartları

03 Mart 2015
İçindekiler
Konu
Büyüme
Ar-Ge’nin Milli Gelirden Aldığı Pay
Enflasyon
İşsizlik
Dış Ticaret Değerleri
Dış Ticaret Endeksleri
Cari Denge
Hizmet Ticareti
Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Müteahhitlik Hizmetleri
Sanayi Üretimi, PMI ve Kapasite Kullanımı
Kamu Borç Görünümü ve Bütçe Dengesi
Turist Sayısı
CDS Primi
Sayfa Numarası
2
3
3
3
4-6
7
8
8
9
9
10
11
12
12
1/12
03 Mart 2015
BÜYÜME- Türkiye son 24 çeyrekte ortalama %5,1 hızla kesintisiz büyüyor.
Küresel
2015
2016
OECD
3,0
3,0
Dünya Bankası
2,4
2,9
IMF
3,1
3,4
Türkiye
OECD
Dünya Bankası
IMF
OVP
2015
3,1
4,2
3,0
4,0
2016
3,4
3,5
3,2
4,5
 2015 yılının ilk çeyreğinde ülkemiz %2,5, ikinci çeyreğinde ise %3,8, üçüncü
çeyreğinde ise %4 büyümüştür. (tüm yıl için OVP tahmini %4 seviyesindedir).
 2015 yılı ilk 9 ayında %3,4’lük büyüme kaydedilmiştir. İlk 9 ay büyümesinin 4,3 puanı
iç talepten gelirken, net ihracatın katkısı -0,67 puan olmuştur.
 2015 yılı 3. Çeyreğinde; net ihracatın büyümeye etkisi 0,09 puan, GSYH’ye stok katkısı
1,01 puan, iç talebin katkısı 2,86 puan olarak gerçekleşmiştir.
 Türkiye’nin 2015 3. çeyrekteki büyüme performansı 24 AB üyesinin, AB ortalamasının
(%1,9), Avro Bölgesi ortalamasının (%1,6) ve ayrıca OECD (%2,0) ve G7 (%1,9)
ortalamasının üzerindedir.
 Diğer taraftan, 2015 üçüncü çeyreğinde ABD %2,2 oranında, ÇHC %6,9, Hindistan
%7,1, Japonya %1,7 ve Güney Kore %2,7 büyürken, Brezilya ekonomisi ise %4,4
daralmıştır.
2/12
03 Mart 2015
AR-GE Harcamalarının Milli Gelirden Aldığı Pay
 2014 yılında Ar-Ge harcaması bir önceki yıla kıyasla %18,8 artarak 17 milyar 598
milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
 Gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki payı bir önceki yıl %0,95 iken
2014 yılında %1,01’e yükseldi. (Bu oran, 2003 yılında %0,48 seviyelerinde idi.)
ENFLASYON
TÜFE 2016 Şubat ayında yıllık %8,78 artış kaydetti. Aylık olarak ise %0,02 düşüş yaşandı.
İŞSİZLİK -KASIM
 İşsizlik oranı %10,5 (önceki yıla göre 0,2 puan azalırken, önceki aya göre değişim
olmamıştır.) olmuştur.
 İstihdam edilenlerin sayısı 26 milyon 676 bin kişi (önceki yıla göre 802 bin kişi artış ve
önceki aya göre 180 bin kişi azalış) olmuştur.
 İşgücüne katılma oranı %51,2 (önceki yıla göre 0,7 puan artış ve önceki aya göre 0,4
düşüş) olmuştur.
3/12
03 Mart 2015
DIŞ TİCARET
2015-İHRACAT
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
2015 yılında %8,7 gerileyerek 143,9 milyar dolar
İhracatımız 2002 yılından bu yana ortalama büyüme hızı %11,2,
2002-2015 yılları arasında; İstanbul’un ihracatı yaklaşık üç kat artarken, Gaziantep ve
Konya’nın ihracatındaki artış 10 kat,
2002 yılında 1 milyar dolardan fazla ihracat yapan il sayısı 5 iken, 2015 yılında 15,
2002 yılında 100 milyon dolardan fazla ihracat yapan il sayısı 21 iken, 2015 yılında 51,
2002’de 31 bin 731 ihracatçı firmamız varken, 2015’te 62.750 oldu,
2002 yılında ihracatımızın binde 9’u TL ile gerçekleşirken, 2015 yılında ihracatımızın
%4,2’si TL ile,
2015 yılında ihracat gerçekleştirdiğimiz ülke/bölge sayısı 239,
İhracat gerçekleştiren iller: Kars hariç hepsi.
60 ülkeye olan ihracatımız arttı.
18 ilimiz ihracatını artırdı.
97 faslın 15’inde ihracat arttı.
4/12
03 Mart 2015
2015 İhracatı Daralan Bazı Ülkeler
•
Hindistan’ın ihracatı %17,2,
•
Japonya’nın %9,4,
•
Brezilya’nın %15,1,
•
Norveç’in %27,1,
•
G. Afrika’nın % 11,5,
•
Singapur’un %15,3,
•
Çin’in ihracatı ise %2,9 (2015 yılında 2,2 trilyon dolarlık ihracat hacminde, son 5 yılda
ihracatını ortalama olarak her yıl %10 artıran dünyanın ihracat lideri)
2015 İthalat:




İthalat%14,4 azalışla 207,2 milyar dolar,
İhracatın ithalatı karşılama oranı %69,5,
Dış ticaret açığı %25,2 azalışla 63,3 milyar dolar,
Dış ticaret hacmi %12,2 azalışla 351,1 milyar dolar oldu.
5/12
03 Mart 2015
Gümrük Bakanlığı 2016 Şubat Ayı Geçici Verileri





İhracat geçen yılın aynı ayına göre %3,25 artarak 12 milyar 414 milyon dolar,
İthalat, % 7,66 azalarak 15 milyar 580 milyon dolar,
Dış ticaret hacmi, % 3,12 azalarak 27 milyar 993 milyon dolar,
Dış ticaret açığı, % 34,71 azalarak 3 milyar 166 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Şubat ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 79,7 olmuştur. (2015 Şubat Ayında
%71,3 idi.)
TİM Verilerine Göre Şubat İhracatımız
 İhracatımız geçen yılın aynı ayına göre %3,1 artışla 10 milyar 790 milyon dolara
ulaşarak 14 ay sonra ilk defa artış gösterdi.
 Şubat ayında parite etkisi 128 milyon dolar oldu.
 Çevre ülkeler etkisi (Rusya, Irak, Suriye, Libya): 273 milyon dolar
 Kg bazında artışımız %26 oldu.
6/12
03 Mart 2015
Ülkemizin AB’nin İthalatından Aldığı Pay
 Ülkemizin AB(28)’in toplam ithalatındaki payının yukarı yönlü trendini koruyarak
Aralık ayında %1,21 düzeyine ulaşmıştır. Tüm zamanların en yüksek seviyesindeki
seyrimiz ediyor. (Kasım 2015’de %1,19 seviyesinde idi.)
Ülkemizin ABD’nin İthalatından Aldığı Pay
 Ülkemizin ABD’nin toplam ithalatındaki payı Aralık ayında da %0,28 seviyesini
koruyarak, bugüne kadarki en yüksek değerde seyrediyor. (Kasım ayında da %0,28)
Ülkemizin Dünya İthalatından Aldığı Pay: WTO verilerine göre ülkemizin dünya ithalatından
aldığı pay binde binde 9,5. 2002 yılında binde 5,6 olan dünya ithalatındaki payımız, bu
değerle bugüne kadarki en yüksek seviyeye ulaşmıştır.
7/12
03 Mart 2015
ÖDEMELER DENGESİ
Cari Denge (2015 OCAK-ARALIK)
 Cari açık %26,1 gerileyerek 32,2 milyar dolar,
 Cari açığın GSYH oranının 2016 yılı sonunda %3,9 olması bekleniyor. (OVP)
Hizmet Ticareti (2015 OCAK-ARALIK)




Hizmet ihracatı %10,5 gerileyerek 46,2 milyar,
Hizmet ithalatı %10,5 azalarak 22,3 milyar dolar,
Hizmet ticareti fazlası %10,5 azalışla 24 milyar dolar oldu.
Turizm geliri yıllık bazda %9,9 oranında azalırken, taşımacılık geliri ise %9,4 azalmıştır.
Turizm gideri %5,8 artarken, taşımacılık gideri %19 azalmıştır.
Doğrudan Yabancı Yatırımlar
 1975-2002 döneminde 15,1 milyar dolar, 2003’ten bugüne ise 165,3 milyar dolar
doğrudan yabancı yatırımlar girişi gerçekleşti.
 2015 yılı Ocak-Aralık döneminde doğrudan yabancı yatırım girişi %32,4 artarak 16,6
milyar dolara ulaştı.
8/12
03 Mart 2015
Yurtdışına Yaptığımız Yatırımlar
 1975-2002 arasında Türkiye’nin yurt dışındaki toplam doğrudan yabancı yatırım tutarı
3,1 milyar dolarken, 2003’ten bu yana 32,4 milyar dolar oldu.
 2015 yılı Ocak-Aralık döneminde yurtdışına yaptığımız doğrudan yatırımlar ise %27,8
azalarak 5,1 milyar dolar olmuştur.
Müteahhitlik Hizmetleri
 Dünyanın önde gelen müteahhitlik firmalarının sıralandığı ENR Top 250 listesinde
Türkiye, firma sayısı bakımından 42 firma ile Çin’den sonra ikinci sırada yer
almaktadır.
 1972 yılından 2016 Ocak Sonuna kadar Rusya’dan Türkmenistan’a, Libya’dan Irak’a,
Cezayir’e, Katar’a dünyanın birçok coğrafyasında 323,4 milyar Dolarlık projeler
üstlenmişlerdir. (1972’den bugüne kadar toplam proje bedeli açısından ilk beş ülke:
Rusya %19,9, Türkmenistan %14,9, Libya 9, Irak %7,3, Kazakistan %6,4)
9/12
03 Mart 2015
SANAYİ ÜRETİMİ, PMI VE KAPASİTE KULLANIMI
Sanayi Üretim Endeksi, Aralık ayında takvim etkisinden arındırılmış yıllık endeks bir önceki
yılın aynı ayına göre %4,5 artarak 132,9; mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeks ise
bir önceki aya göre %0,8 oranında artarak 126,6 puan olarak gerçekleşmiştir.
PMI, 2016 yılı Şubat ayında 50,3 oldu (Ocak 50,9). 2015 Şubat ayında endeks 49,6
seviyesindeydi.
İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı 2016 Şubat ayında; bir önceki aya göre 1,4 puan
azalırken; geçen yılın aynı ayına göre ise 1,3 puan artarak %73,5 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Reel Kesim Güven Endeksi 2016 Şubat ayında; bir önceki aya göre 1,2 puan artarak, geçen
yılın aynı ayına göre ise 1,1 puan yükselerek 104,5 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Tüketici Güven Endeksi 2016 Ocak ayında 71,6 düzeyinde olan endeks, 2016 Şubat ayında
beş puan azalarak 66,6 seviyesine geldi. (2015 yılı Şubat verisi 68,1 düzeyindeydi.)
10/12
03 Mart 2015
KAMU BORÇ GÖRÜNÜMÜ ve BÜTÇE DENGESİ
Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi
 2014 yılı Ocak-Aralık döneminde 23,4 milyar TL açık veren bütçe, 2015 yılı Ocak-Aralık
döneminde 22,6 milyar TL açık vermiştir.
 2014 yılı Ocak-Aralık döneminde 26,5 milyar TL faiz dışı fazla verilmişken, 2015 yılı
Ocak-Aralık döneminde 30,4 milyar TL faiz dışı fazla verilmiştir.
Bütçe Performansı Göstergeleri (AB ile Mukayeseli)
 Türkiye’nin Merkezi yönetim bütçe açığı/GSYH oranı 2014 yılında %1,3 olmuş ve 23
AB üyesinden daha iyi bir performansa işaret etmiştir (Maastricht kriteri: %3).
 Türkiye’nin AB tanımlı borç/GSYH oranı, 2014 yılında, Maastricht kriteri olan %60’ın
oldukça altında, %33,5 düzeyinde gerçekleşmiştir. Türkiye, bu sayede 25 AB
ülkesinden daha iyi performans göstermiştir.
11/12
03 Mart 2015
TURİST SAYISI
 2015 yılında turist sayısı 41,6 milyon oldu. (binde 5 artış)
 Turizm geliri 2015 yılında bir önceki yıla göre %8,3 azalarak 31,5 milyar dolar oldu.
 En yüksek turist sayısı sıralamasında Avrupa’da 4. dünyada 6. sıradayız.
CDS PRİMİ
 02.03.2016 itibarıyla Türkiye’nin CDS primi 284 seviyesindedir.
12/12