devamı için

YAŞLILARA SUNULAN HİZMETLER
Her yaş grubunun sağlık,yeterli ve dengeli beslenme,barınma,güven,sağlıklı çevre
koşulları,uygun ve sağlıklı iş,sürekli ve yeterli gelir ve sosyal aktiviteler gibi bazı
gereksinimleri vardır.
Yaşlılıkta da her yaşta olduğu gibi sağlık sorunu en önemli sorundur. Yaşın
ilerlemesiyle birlikte ortaya çıkan hastalıklarda erken teşhis ve tedavi her zaman önem
kazanmaktadır ve yaşlıların periyodik olarak kontrol edilmeleri şarttır. Hastalar için olan
“sağlık hizmetine ulaşma ve yararlanma” hakkı,yaşlılar için hizmetin onlara ulaştırılması
şeklinde olmalıdır. Bugün bütün sağlık kuruluşlarında büyük çoğunluğu yaşlılar
oluşturmaktadır. Farklı bir psikolojide olan yaşlılar hekimlere sıkıntılarını anlatmak ve
çözüm bulup kaygılarından kurtulmaya çalışmaktadır ; fakat sağlık kuruluşlarındaki
sıkışıklık yüzünden çoğu zaman tam anlaşılamamaktadırlar. Yaşlının sorunu kaygıları ise
onları bir şekilde aydınlatma,bazı hastalıklar,yaşlılıkla ilgili durumlar konusunda
bilgilendirme yoluna gidilmeli ve eğer ortada ciddi bir hastalık durumu varsa hemen onu
çözüme ulaştırmak gerekmektedir.
Beslenme de insan hayatının önemli yaşamsal faktörlerinden biridir. Bugün
doğumdan itibaren uygulanmaya başlayan ve eğitim programları ile desteklenen, bilinçli
beslenme ileri yaşlardaki birçok hastalığın oluşumunu geciktirmekte, hatta
önleyebilmektedir. Yaşlılıkta yeterli ve dengeli beslenmeyi engelleyen bazı nedenler vardır.
Bunlar besin değeri yüksek gıda maddelerinin pahalı olması, ekonomik yetersizlikler,
yanlış bilgilenme, erken yaşlarda edinilen yeme alışkanlıklarından vazgeçmenin zorluğu,
kolay hazırlanan besin değeri az pratik yiyeceklerin seçilmesi, yalnızlık ve hareketsizliğe
bağlı oluşan iştahsızlık, az ya da çok yeme alışkanlığı, diş ve protez problemlerine bağlı
çiğneme ve sindirim sorunları, sosyo-kültürel etmenler...v.b. olabilir. Yurtdışında yaşlılara
yönelik hizmetlerden bir tanesi ;kendi yemeklerini yapmakta güçlük çeken yaşlılara eve
günlük olarak yemek dağıtımının yapılmasıdır. Böylelikle yaşlılar hem sağlıklı besleniyorlar
hem de sadece yemek yapamadıkları ve yalnız oldukları için yaşlı kurumlarında kalmak
zorunda kalmıyorlar.
Türkiye’de 82 Anayasası sosyal güvenlik kavramı ve kapsamı içinde parasal
yardım,sosyal bakım,yetiştirme ve rehabilitasyon gibi nesnel sosyal yardımlara yer vermiş
ve sosyal hizmetleri yürütme sorumluluğunu SHÇEK Genel Müdürlüğüne vermiştir.
Huzurevleri ve yaşlı bakım merkezleri haricinde,SHÇEK; kendi evlerinde yaşayan sağlıklı
yaşlıların sosyal ve psikolojik ihtiyaçlarını gidermek, çeşitli aktivelere katılımını sağlamak
amacı ile Yaşlı Dayanışma Merkezleri açılmıştır. Bu merkezlere üye olan yaşlılar sohbet
amaçlı toplantılara katılmakta,bazı el becerilerine yönelik aktivitelere katılmaktadır.
Böylelikle yaşlının çevre ile iletişimi güçlenmekte ve hayata daha sıkı sarılmaktadır.
Yaşlılar için sosyal imkanlar sunan bu yaşlı dayanışma merkezlerinin mümkün olduğunca
daha çok yaşlıya ulaşabilmesi,hizmet alanlarını geliştirmesi gerekmektedir. Böylelikle
toplum sosyal ve psikolojik anlamda daha sağlıklı yaşlı bireylerden oluşacaktır.
Yaşlı dayanışma merkezlerinin yanı sıra sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme
kurumuna bağlı olarak yürütülen kurum bakımı,evde bakım,bakım ve rehabilitasyon
merkezleri,evde yaşlıya yardım birimleri,yaşlı apartmanları,gündüzlü yaşlı bakım evleri gibi
yeni hizmet modellerinin de geliştirilmesi gerekmektedir. Bu şekilde hem huzurevlerinin
yükü hafifleyecek,hem de yatalak yaşlı hastaların evde bakımları sağlanarak hastane
yatak yetersizliği konusunda da fayda sağlayacaktır. Sosyal devlet ilkesinin bir gereği
olarak yaşlılar için bu tip hizmetler daha etkili hale getirilmeli ve özel sektörün bu hizmet
birimlerine yönelmesini sağlayacak destekleyici ve teşvik edici yasal düzenlemeler
yapılmalıdır.
Ülkemizde yaşlılara sunulan hizmetlerin organizasyonunda ;kişilerin ihtiyaçlarını
karşılayacak hizmetin sağlanması,yaşam kalitelerinin arttırılması,sosyal hizmetlere bağlı
kurumlarda nitelikli eleman sayısının arttırılması ve sağlık alanında yaşlılara sunulacak
hizmetlerin kalitesinin arttırılması,tüm sağlık personelinin geriatri psikolojisi konusunda
seminerler yoluyla bilgilendirilmesi,yaşlıya ve ailesine yaşlılık ile ilgili gereken bilginin ve
eğitimin verilmesi,şehir planlamalarında yaşlılara uygun mekan ve altyapı düzenlemelerine
yer
verilip
ulaşabilirliğin
kolaylaştırılması,sosyal
ve
kültürel
tesislerin
oluşturulması,yaşlanan bireye sağlıklı yaşam ve kişisel bakım konularında danışmanlık
yapılması,aktif yaşam tarzının geliştirilmesi, yaşlılara yönelik bakım sigortası
uygulamasına geçilmesi ve “yeşil kart“ işleyişinde yaşlılara yönelik sorunların
çözülmesi,2022 yasa kapsamında yaşlılara verilen yaşlı aylık miktarının asgari ücret
düzeyine çekilmesi,temel sağlık hizmetlerinden tüm yaşlılara eşit bir şekilde yararlanma
olanağının sağlanması ve gerekli durumlarda özel destek verilmesi,yaşlıların sosyal
hayata katılımlarının sağlanması,üretkenliklerinin arttırılması ve kendilerini geliştirmeye
yönelik aktivitelere katılımlarının sağlanması gibi hususlara özen gösterilmeli ve gerekli
düzenlemeler yapılmalıdır.
Yaşlı bireyler için hak edilen yaşam standartlarının sağlanması yönünde bir görev
paylaşımı yapmak ve yaşamın her alanında yaşlıların yaşamlarını kolaylaştıracak
yasaların çıkarılmasında aktif bir güç olmayı amaçlayan TÜRYAK (YAŞLILIK KONSEYİ
DERNEĞİ) kurulmuştur. TÜRYAK yaşlıların sağlık,barınma,sosyal koşullar.hak ve
güvenceler gibi konulardaki sorunlarına kalıcı ve köklü çözümler bulmaya çalışmaktadır ve
yaşlıların yaşam kalitesini yükseltecek projelere ulusal ve uluslar arası destek sağlamak
amacıyla çalışmalarını sürdürmektedir.