Gaucher hastalığı ve demir eksikliği anemisi

Editöre mektup / Letter to the editor
Ege Tıp Dergisi / Ege Journal of Medicine 2013;52(4):230
Yaşlı insanların sosyal dışlanmasına karşı hukuki çalışmalar: Çin örneği
Legal studies against social exclusion of elderly people: The case of China
Üstün Ç
Demirci N
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye
Sayın Editör,
Son yıllarda tıp, teknoloji ve beslenme koşullarının
gelişmesine paralel olarak artan hastalıklardan korunma
yöntemleri, yeni teşhis ve tedavi biçimleri ve anti-aging
uygulamaları sayesinde insan için beklenen yaşam
süresinin arttığı görülmektedir. Bununla ilgili yapılan
istatistik analizlerine göre, Türkiye’de ortalama yaşam
süresi her iki cinsiyet için 70’in üzerine çıkmış durumdadır
(1,2).
Farklı disiplinler arası bir tıp kolu olan Gerontoloji (Yun.
Geron: yaşlı insan, kocamış) yaşlılarda sağlık sorunlarını
inceleyen bilim dalı olup, hastalık öğretisinin (nosoloji) bir
parçasıdır. Dünya Sağlık Organizasyonu’na (WHO) göre
yaşlılığın 65 yaşında başladığı kabul edildiği için, geriatri
bu yaştan itibaren başlayan yaşam dönemiyle sınırlıdır
(3).
Yaşlılık ve yaşlılığın getirdiği sağlık sorunlarıyla ilgilenen
geriatri ve gerontoloji bu konuda yararlı bilimsel çalışmalar
yürütmektir. Edinilen bilgilere göre, son yıllarda yaşlı
nüfusunun artmasıyla birlikte yaşlıların toplumsal yapı
içindeki yaşam koşullarında bazı etik ve sosyal sıkıntılar
ortaya çıkmaya başlamıştır. Artık geleneksel çekirdek aile
olarak tabir edilen klasik bir yapı söz konusu değildir.
Maddi geçim kaygıları büyük şehirlerdeki yaşlı nüfusun
yalnızlaşmasına ve bu insanların bakılmasının zorlaşmasına neden olmaktadır. Dünyanın en kalabalık ülkesi
konumundaki Çin’de 2010 verilerine göre 60 yaş ve
üzerindeki insan sayısı 178 milyon civarında olup,
2030’da bunu ikiye katlaması beklenmektedir. Çin
hükümeti yaşlı nüfusun toplumdan izole edilmesine karşı
bazı hukuki çalışmalar yapmaya başlamış ve bu çerçevede 2013 yılında çıkartılan bir yasayla aile bireylerinin
yaşlıları ziyaret etmesi ve onların ruhsal ihtiyaçlarını
karşılamaları ön görülmüştür.
Yazışma Adresi: Çağatay ÜSTÜN
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı,
İzmir, Türkiye
Makalenin Geliş Tarihi: 10.07.2013
Kabul Tarihi: 25.07.2013
Yaşlıların Hak ve Çıkarlarının Koruma Kanunu (Law on
Protection of the Rights and Interests of the Elderly
People) ismiyle yürürlüğe giren yeni versiyon kanunla iş
koşulları yüzünden aile büyüklerini ziyaret edemeyenlerin
ebeveynleri ile buluşmasına olanak tanıyıcı kolaylaştırılmış hükümlere rastlanmaktadır. Yasa, yaşlılara kira
yardımı yapılmasını ve onların sosyal ve maddi bir dışlanmaya tabi tutulmamasını, çocukların aile büyüklerini
ziyaret etmemeye ilişkin bahanelerin önüne geçilmesini,
yaşlılara yönelik aile içi şiddet, ayrımcılık gibi unsurların
önlenmesini hedeflenmektedir. Buna uyulmaması halinde
hapis cezasının gündeme geleceği zorlamalı bu durumun
aile içi düzen üzerinde oluşturabileceği olumsuzluklar
tartışılan bir diğer sorundur. Pekin Üniversitesi Sosyoloji
Antropoloji Enstitüsünden Prof. Dr. Xia Xuealan yapılan
kanuni düzenlemenin, Çin’in büyüklere karşı geleneksel
öğretisinin canlı tutulması için yapıldığını ve bunun bir tür
hatırlatma gibi algılanması gerektiğini, ayrıca daha fazla
niceliksel standartların ve önlemlerin alınması gerektiğini
vurgulamaktadır (4,5).
Yaşlılık ve yaşlılıkta yaşanan sosyal, psikolojik ve medikal
sorunlar hızla artmaktadır. Özellikle kıta Avrupa’sında
rastlanan ve kronik gidişli hastalıklarda yaşlıların ötanaziye yönelmesine neden olan yalnız bırakılma ve sosyal
yaşamdan soyutlanma kabul edilemeyecek bir durumdur.
Bunun bireyin kendi yaşamının otonomisini sağlama
özgürlüğüyle bağdaştırmak anlamsız bir yaklaşımdır.
Yaşlılık bir dönem olup, bu dönemin yaşam refahı
açısından yüksek bir düzeyde geçirilmesini sağlamak
elbette ki, devletin temel görevidir.
Yazımızda konunun sosyal ve hukuki boyutuna kısaca
değindik. Çin’de uygulanması gündeme gelen yaşlılara
kanun gücüyle özen ve şefkat gösterilmesine ilişkin
çabaların sonuçları ise zamanla ortaya çıkacaktır. Burada
asıl vurgulanması gereken, kanun etkisinden önce bunu
bir vicdani sorumluluk gibi algılamak, etik ile ilişkilendirilecek yönlerini bulmak, insani açıdan gelişmiş,
merhamet, sevgi ve saygı duygusuna sahip bireylerin
yetiştirilmesini sağlamaktır.
Kaynaklar
1. Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni (http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13466) Son erişim: 09.07.2013.
2. Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni (http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=15844) Son erişim: 09.07.2013)
3. Tufan, İ. Gerontolojiye Giriş (http://www.itgevakif.com/pdfs/Gerontolojiye_Giriş_itufan_sicher.pdf) Son erişim: 09.07.2013.
4. New Chine Law Says Children Must Visit Parents (http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-23124345) Son erişim:
09.07.2013.
5. Law Forces Kids to Visit Parents (http://www.globaltimes.cn/content/792751.shtml) Son erişim: 09.07.2013.
230