Diş Çürüğü Tedavisi

Ağız ve Diş Sağlığı
Hakkında Temel Bilgiler
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Ağız ve Diş Sağlığı ile İlgili
Yanlış Bilgiler
“Süt dişleri nasılsa düşer yerine yenisi gelir, bu nedenle, diş fırçalamaya ve tedavi
etmeye gerek yoktur”
YANLIŞ
Süt dişleri çok önemlidir, bu dişlerin de mutlaka fırçalanması gerekir.
Sürekli (kalıcı) dişlerin sağlığı süt dişlerinin sağlıklı gelişimine bağlıdır.
Süt dişleri çürüdükleri zaman altından gelen sürekli dişleri de etkileyebilir
ve kalıcı dişlerde bir bozukluk oluşmasına neden olabilir.
Çürük nedeniyle zamanından önce kaybedilen süt dişleri sürekli dişlerin
sürmemesine ya da doğal diş dizisinin dışında sürmesine neden olarak
kapanış bozuklukları oluşturabilir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Ağız ve Diş Sağlığı ile İlgili
Yanlış Bilgiler
“Dişleri ova ova sert fırçayla fırçalamak gerekir. ”
YANLIŞ
Dişlerimizi sert fırçalarsak dişlerimize ve dişetlerimize zarar verebiliriz.
Sert fırçalamak dişlerin aşınmasına, dişetlerinin çekilmesine ve
diş hassasiyetinin oluşmasına neden olabilir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Ağız ve Diş Sağlığı ile İlgili
Yanlış Bilgiler
“Dişim şişince antibiyotik alırım geçer.”
YANLIŞ
Dişimiz şiştiğinde hemen bir diş hekimine gitmeliyiz; çünkü en uygun tedaviyi
hiç şüphesiz diş hekiminiz uygulayacaktır. Antibiyotik mutlaka gerekiyor ise,
diş hekimi kontrolünde alınmalıdır.
İltihaplı dişlerde sadece ilaç kullanılması yeterli değildir.
Antibiyotik kullanılması ile sorun geçmiş gibi görünse de dişteki iltihap tam olarak
iyileşmez; akut enfeksiyon kronik enfeksiyon haline geçebilir ve bir süre hiç belirti
vermeden durabilir. Ancak bu dönemde, sorun sinsice ilerleyerek dişinize ve diş
çevresine zarar verir; kısa süreliğine geçen şişlik ve ağrı bir süre sonra mutlaka tekrar eder.
Bu nedenlerle, dişimizde bir sorun olduğunda mutlaka diş hekimine giderek
nedeni öğrenmeniz ve gerekli tedaviyi yaptırmanız gerekir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Ağız ve Diş Sağlığı ile İlgili
Yanlış Bilgiler
“Dişim apse yaptı, yapacak bir şey yok, çekilecek.”
YANLIŞ
Dişlerin bazen çekilmesi gerekebilir.
Ancak dişin durumuna göre oldukça başarılı şekilde tedavi de edilebilir.
Apseli dişler kanal tedavisi uygulaması ile tedavi edilebilirler.
Bu tedavi yöntemiyle apse yapmış dişin kanal bölümü temizlenir,
ilaçlarla iltihap geçirilir ve kanal özel maddelerle doldurularak tedavi edilir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Dişlerin Fonksiyonu
Fonksiyon (Isırma, koparma ,çiğneme)
Dişler besinlerin ısırılması, koparılması
ve öğütülmesi ile çiğneme ve sindirime
yardımcı olur.
Fonetik (Konuşma)
Dişler konuşma esnasında özellikle belirli
harflerin telaffuz edilmesinde rol oynarlar.
Estetik (Görünüm)
Dişler güzel bir görünüm için de önemli
rol oynarlar.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Dişin Yapısı (Anatomisi)
Mine
Kuron
Dişeti
(gingiva)
Dentin
Pulpa
Kök
Sement
Alveol Kemiği
Kök kanalı
Bağ Dokusu
(periodontal ligaman)
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Dişinizle Tanışın
Bir diş
kuron ve kökten oluşur.
Dişetinin üzerinde kalan ve
gözle görülen bölüm
kuron
bağ dokusu ve alveol kemiği
içinde gömülü kalan bölüm ise
kök
olarak tanımlanır.
Dişlerin 1,2 veya 3 kökü olabilir.
Kuron
Dişeti
Kök
Dişeti
Bu pembe doku,
dişleri ve kökleri kaplayarak alttaki
kemik dokuya destek olur.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Dişinizle Tanışın
Diş kökleri, bağ dokusu ile dişi
çevreleyen kemik dokuya bağlanır.
Bu yumuşak bağ dokusuna
periodontal ligaman adı verilir .
Çeşitli liflerden oluşan bu doku amortisör
gibi davranarak; çiğneme sırasında
meydana gelen basınçlara ve mekanik dış
etkilere karşı dişi korur.
Alveol Kemiği
Bağ Dokusu (periodontal
ligaman)
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Dişinizle Tanışın
Mine
Mine
Vücudumuzdaki
Dentin
en sert dokudur ve kuronun
en dış tabakasıdır.
Dentin
Mineden daha yumuşaktır,
Dişin 2. tabakasıdır.
Kanallardan oluşan bir yapısı vardır.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Dişinizle Tanışın
Pulpa
Dişin canlı kısmıdır,
Pulpa
dişin kuronu ve kök kanalı içinde bulunur.
Kan damarları ve sinirleri içerir.
Sinir; sicim gibi bir yapıdır. Dokunma,acı gibi
Sement
mesajların dişten beyine taşınmasını sağlar.
Sement
Kök dentinini saran tabakadır.
Damarsız ve sinirsiz bir yapıdır.
Kök hasarlarının tamirinde rol alır.
Bu kemik benzeri doku diş köklerini korur.
Parlak Gülüşler Parlak
Kök kanalı
Gelecekeler
Diş Çeşitleri
Süt Dişleri
Süt dişleri 20 adettir.
Sürekli Dişler
Sürekli dişler 32 adettir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Süt Dişleri
Bebek dişleri de denir.
Toplam 20 adettir ve bebekler
ortalama 6 aylık olduklarında çıkmaya başlarlar.
Genellikle “süt dişleri nasılsa düşer yerine yenisi gelir”
anlayışı ile bu dişler pek önemsenmez.
Oysa ki, süt dişleri çok önemlidir; sürekli dişlerin gelişiminde,
genel sağlık ve ağız diş sağlığında önemli rol oynarlar.
İsim
Kesici
Köpek
Azı
Adet
8
4
8
Bulunduğu Yer
Ön
Köşe
Arka
Fonksiyonu
Besinleri küçük parçalara ayırır.
Besinleri parçalar.
Besinleri çiğner ve öğütür.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Süt Dişlerinin Fonksiyonları
Sürekli dişler için yer tutarak doğru yerde ve
düzgün olarak çıkmalarını sağlarlar.
Eğer normal zamanından önce kaybedilirlerse,
sürekli dişlerde çarpıklığa ve konuşma
bozukluklarına yol açabilirler.
Besinlerin çiğnenmesinde, beslenmede ve
gelişimin sağlıklı olarak oluşmasında görev alırlar.
Gülümsemeye, kendine saygı ve özgüvenin
oluşmasını sağlamaya yardımcı olurlar.
Sürekli dişler sürmeye hazır olduğunda
süt dişlerin köklerini eriterek bir süre
sonra bu dişlerin düşmesini sağlar.
Sürekli dişler süt dişinin bıraktığı boşluğa
doğru ilerleyerek yerini alır.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Sürekli Dişler
Kalıcı dişler de denir; toplam 32 adettir.
Çocuklar süt dişlerini ortalama 6-11 yaşları arasında kaybederler ve
süt dişleri düşünce kalıcı dişler çıkar.
İlk çıkan sürekli diş 1. büyük azı dişidir ve genellikle 5-6 yaşlarında çıkar.
Bu dişler ağzın en arka bölümünde yerini alır ve süt dişlerinin düşmesine
gerek olmadan sürerler. Bu yüzden de, sıklıkla süt dişleriyle karıştırılırlar.
İsim
Kesici
Köpek
Küçük Azı
Azı
Adet
8
4
8
2
Bulunduğu Yer
Ön
Köşe
Azılardan önce
Arka
Fonksiyonu
Besinleri küçük parçalara ayırır.
Besinleri parçalar.
Besimleri ezer.
Besinleri çiğner ve öğütür.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Sürekli Dişlerin Fonksiyonları
Fonksiyon
Çiğneme; gıdaları çeşitli kimyasal maddeler içeren tükürükle
karıştırarak sindirim işlemine yardımcı olur.
Kaybedilmiş / kırılmış dişler gıdaların yeteri kadar çiğnenmesini
engeller ve sindirimi etkiler.
Estetik
Düzgün dizilmiş, temiz ve sağlıklı dişler güzel bir gülümseme ve
görünüm sağlar.
Fonetik
Belirli ünsüzlerin “f”, “s”, “v” gibi, söylenmesi sırasında ağzımızda
mutlaka diş bulunmalıdır.
Sosyal ortamlarda kabul görmek genellikle iyi ve düzgün bir diksiyon
ve berrak, anlaşılır konuşma ile olmaktadır. Ayrıca, iş hayatında
başarıda da genellikle iyi sözlü iletişim becerileri gerektirir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Süt dişlerin gelişimi ve önemi
Dişlerin gelişimi anne karnında başlar!
Hamile kadınlara kalsiyum, A,B ve D vitamini ağırlıklı bir diyet önerilir.
Süt dişleri en az sürekli dişler kadar önemlidir.
Süt dişleri önemsenmeli, fırçalanmalı, çürükten korunmaya çalışılmalıdır.
Çürük oluşursa, bir diş hekimine gösterilmeli ve gerekiyorsa tedavi edilmelidir.
“Süt dişi nasılsa düşer yenisi gelir!” anlayışı mutlaka değiştirilmelidir.
Süt dişlerinin sağlıklı bir şekilde gelişmesi,
sürekli dişlerin sağlığı açısından da önemlidir.
Süt dişlerinin erken ya da geç kaybedilmesi kalıcı dişlerin
yerleşme şekillerini etkileyerek sorunlara yol açabilir!
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Çocuklarda Dişlenme Dönemleri
Süt dişlenme Dönemi: Tüm süt dişlerinin sürmesi 24-36 ay arasında tamamlanır.
Üst Dişler
Orta Kesici
Yan Kesici
Kanin
Sürme (ort.)
7,5. ay
9. ay
18. ay
Düşme
6-7 yaş
7-8 yaş
10-12 yaş
Birinci Azı
14. ay
9-11 yaş
İkinci Azı
24. ay
10-12 yaş
İkinci Azı
20. ay
10-12 yaş
Birinci Azı
Kanin
Yan Kesici
Orta Kesici
12. ay
16. ay
7. ay
6. ay
9-11 yaş
9-12 yaş
7-8 yaş
6-7 yaş
Alt Dişler
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Çocuklarda Dişlenme Dönemleri
+ 6 Ay
2+ Yaş
5+ Yaş
7+Yaş
Süt Kesici dişler
Kalıcı
1.Büyük
Azı dişleri
Süt Azı dişleri
Süt Yan Kesiciler
Süt Köpek dişleri
8+ Yaş
8+ Yaş
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Çocuklarda Dişlenme Dönemleri
Çocuklarda 6 yaşından itibaren
SÜREKLİ dişler çıkmaya başlar.
ilk
İlk çıkan sürekli diş alt 1. büyük azı
dişleridir. Alt sağ ve alt sol çene, üst sağ ve
üst sol çenede olmak üzere toplam 4 adet
1. büyük azı dişi çıkar.
Süt Kesici dişler
Kalıcı
1. Büyük
Azı Dişleri
Süt Azı dişleri
Süt Yan Kesiciler
Süt Köpek dişleri
Ailelerce ve öğretmenlerce yapılan en
büyük hata; çıkan bu ilk SÜREKLİ dişlerin
SÜT dişi sanılarak önemsenmemesi ve
çocuğun ilk diş dolgusuna hatta ilk diş
kaybına neden olunmasıdır.
Annelerin, babaların ve öğretmenlerin bu konuda bilgili olmaları ve çocukları mutlaka
6 yaşından önce diş hekimine götürmeleri gerekmektedir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Çürüğü
Diş çürüğü her yaşta görülebilen bir bakteri enfeksiyonudur.
1 yaşındaki bir bebekte bile erken çocukluk çağı çürükleri görülebilir.
Ağızdaki bakterilerden streptokok mutanslar çürük oluşumundan
sorumludur. Bebeklik döneminde anneden çocuğa geçebilirler.
Rafine karbohidratlar (örneğin: şeker, bisküvi) gibi besinlerin dişe yapıştığı
ve bakterilerin etkisi ile asit oluşturduğu bilinmektedir.
Asit, diş minesini eritir ve çürük daha yumuşak olan dentin tabakasına
eriştiğinde dişte ağrı ve hassasiyet oluşabilir.
Rafine karbonhidratlı gıda ve şekerli içecek tüketiminin artmasına bağlı
olarak çürük görülme sıklığı da artmaktadır.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Çürüğü Oluşumu
Dişlerde çürük oluşması için,
Çürük yapıcı bakteriler
Fermente olabilen karbonhidratlar
Çürüğe duyarlı diş yüzeyi/birey (konak) mevcut olmalıdır.
Şeker tüketiminin az olması ve günde en az iki kere
diş fırçalanması bu nedenle çok önemlidir!
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Çürük Oluşumuna Neden Olan Faktörler
Bakteri
Karbonhidrat
Shopper
Çürük
Süre
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Çürük Oluşumuna Neden Olan Koşullar
Zayıf diş yüzeyi
Şekerli ve yapışkan yiyecekler
Bakteri ve gıda artıkları ile oluşan diş plağı adı verilen,
yapışkan, gözle görülmeyen film tabakası
Diş üzerinde gıda artıkları (özellikle yapışkan ve şekerli gıdalar)
kaldığı zaman bakteriler asit oluşturarak önce mineyi eritirler;
daha sonra çürüğün dişin diğer tabakalarında da ilerlemesiyle
birlikte şiddetli ağrılar ve enfeksiyonlar oluşur.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Dişler Nasıl Çürür?
Plak her gün diş ve dişeti üzerinde biriken, neredeyse
görünmez olan ve bakterilerden oluşan bir tabakadır.
1
2
Plak dişler üzerinde
biriken gıda artıkları
ile asit oluşturur
ve diş minesi bu
asit etkisi ile
zarar görür.
3
Diş çürümeye
başlayınca,
çürük hızla
diğer dokulara
doğru ilerler.
(dentin)
4
Bu aşamada çürük
tedavi edilmezse,
ilerleyerek damar
ve sinirlerin
bulunduğu pulpaya
ulaşır. Bu safha çok
ağrılı olabilir.
Son aşamada ise
çürük kök içerisinde
ilerleyerek abseye
ve şiddetli ağrıya
neden olabilir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Çürüğü
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Çürüğü
Diş çürüğü sinsice ilerleyen bir
ağız ve diş hastalığıdır.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Çürüğü Tedavisi
Diş çürüğü oluştuğunda hemen diş hekimine gidilmesi ve
diş hekimi tarafından tedavi edilmesi gerekir.
Başlangıç diş çürüğü olgularında sadece dolgu yapılarak,
derin diş çürüğü olgularında ise,
endodontik tedaviye ilişkin uygulamalar yapılarak diş tedavi edilebilir.
İlk düşünülmesi gereken her zaman dişin tedavi edilerek kurtarılması
olmalıdır. Kök kanal tedavisi, enfekte diş pulpasının çıkarılarak kanalın
temizlenmesini ve uygun materyallerle doldurulmasını içerir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Çürüğü Tedavisi
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Dolgusu Nasıl Yapılır?
Amalgam dolgu
Dişin çürük kısımları
temizlenerek
kavite hazırlanır.
Diş; gümüş rengi
amalgam dolgu ile ya da
diş renginde kompozit
dolgu ile restore edilir.
Kompozit dolgu
Diş hekimi dişin durumuna,
hastanın ağız bakım
alışkanlıklarına ve
çürüğün durumuna göre en
uygun malzemeyi seçerek
dolguyu yapacaktır.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Apsesi
Çürük tedavi edilmezse dişin damar ve sinirleri de
enfeksiyona maruz kalır ve dişin kökünde abse
oluşabilir. Apse, yüzde şişmeye neden olabilir.
Diş hekimine danışmadan antibiyotik kullanılması ve
antibiyotik etkisiyle şişlik indikten ve ağrı dindikten
sonra diş hekimine gidilmemesi ve sorunun geçtiğinin
sanılması yapılan en büyük hatalardan biridir.
Apseye neden olan diş sorunu daha sonra ilerleyerek
ve devam ederek daha kötü sonuçlara neden olabilir,
diğer dişleri ve dişin çevre dokularını etkileyebilir, diş
hekimi tarafından tedavi edilmediği taktirde dişin kaybı
ile sonuçlanabilir.
Başlangıç çürüğü bulunan dişe dolgu yapılmazsa, çürük ilerler ve
dişe kanal tedavisi yapılması ya da dişin çekilmesi gerekebilir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Kanal Tedavisi
sağlıklı diş
başlangıç
çürüğü
diş kökünde pü
oluşumu
dolgu
eğe
kanal patı
Erken tanı modern tıpta olduğu kadar diş hekimliğinde de önemlidir!
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
İlkokul Çağı Çocuklarında Diş Çürüğü
Dental plak içindeki bakteriler
şekerleri metabolize ederek asit oluşumuna neden olur;
bu şekilde ağız ortamının pH’sı düşer ve
diş yüzeyinden mineral kaybı başlar.
pH’nın uzun süreli düşüşü ise dişte
madde kaybına ve çürük oluşumuna neden olur.
Florür gibi mineraller nötral pH sağlandıktan sonra yaklaşık
20 dakika içinde tekrar diş yüzeyine çökelir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
İlkokul Çağı Çocuklarında Diş Çürüğü
İlkokul ve daha erken çocukluk döneminde, diş çürükleri hızla
ilerler ve dişte yaygın madde kaybına yol açar.
Bu çağdaki çürük oluşumunda şekerli gıda ve içeceklerin sık
aralarla tüketilmesi önemli rol oynar.
Çürük oluşumunda bireye özgü hazırlayıcı faktörler ise;
diş minesinin yapısı, dişle ilgili diğer yapısal bozukluklar ve
azalmış tükrük miktarı rol oynayabilir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Çürüğünden Korunma Yöntemleri
Şekerli gıda ve içeceklerin sık tüketimi azaltılmalıdır.
Florür içerikli diş macunları tercih edilmelidir.
6 yaşından büyük çocuklarda,yüksek risk grubunda,1000-1450 ppm’li
diş macunlarının kullanılması çürük riskini azaltır.
Düzenli ağız bakımı yapılmalıdır.
Günde en az iki defa 2 dakika yaşa uygun diş fırçası ve diş iplikleri ile
bakteri plağı tabakası dişler ve dişetlerinden doğru teknikler
kullanılarak uzaklaştırılmalıdır.
Düzenli diş hekimi kontrolleri gerçekleştirilmelidir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Çürüğünden Korunma Yöntemleri
Fissür Örtücü Uygulaması
Koruyucu bir diş hekimliği uygulamasıdır. Özellikle büyük azı
dişlerinin çiğneme yüzeyleri üzerinde bulunan çukurların
doldurularak çürüğe karşı dirençli olmaları sağlanır.
Fissür örtücü uygulanmış azı dişi
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Çürüğünden Korunma Yöntemleri
Fissür Örtücü Uygulaması
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Dişeti Kanaması
Dişeti kanaması normal değildir.
Dişeti kanaması, dişetinin normal pembe görünümünün kırmızıdan mora
dönen bir renge dönüşmesi, şişlik ve şekil bozukluğu görülmesi
diş eti iltihabı belirtilerindendir.
Bakteri plağı, bakterilerin gıda artıkları ile beraber oluşturdukları,
dişimizin üzerinde biriken sarı- beyaz renkte ve su ile uzaklaştırılamayan
yapışkan bir tabakadır. Diş yüzeyinde 48 saatten uzun süre kalan bakteri plağı
duyarlı bireylerde dişeti iltihabını başlatır.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Dişeti Hastalıkları Nasıl Oluşur?
Periodontal (diş çevresi destek dokular) hastalıklar olarak da bilinen
dişeti hastalıkları, yetişkinlerde diş kaybının en önemli nedenlerinden biridir!
1
Sağlıklı dişeti
dişleri çevreleyerek
alveol kemiği
yardımıyla yerinde
tutunmasını sağlar.
2
Temizlenmeyen bakteri
plağı içinde bulunan
bakteriler,
duyarlı bireylerde
dişeti iltihabını
başlatırlar.
GİNGİVİTİS
3
Eğer gingivitis tedavi edilmezse
enfeksiyon kemik dokusuna ilerler.
Dişe destek olan kemik erimeye
başlar ve dişin hareketliliği artar.
Sonuç olarak diş kaybedilebilir.
PERİODONTİTİS
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Dişeti Hastalıklarının Belirtileri
Dişetinde ödem, kanama, kırmızılık, hiperemi
dişeti iltihabının (gingivitisin) önemli klinik belirtileridir.
Klinik olarak ataşman (bağ dokusu) kaybı ve radyografik olarak
alveol kemiğinde erime görülüyorsa
periodontitis (diş çevresi destek dokuların iltihabı) başlamış
demektir. Dişeti kenarından pü gelişi olabilir.
Kemik kaybına bağlı olarak diş hareketliliğinin artışı fark edildiğinde
ise infeksiyon ilerlemiştir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Dişeti Hastalıklarının Tedavisi
Önce
Sonra
Dişeti hastalıkları periodontal tedavi kurallarına uygun olarak diş hekimleri
tarafından tedavi edilirler. Bu amaçla;
 diş yüzeyi temizliği ve ağız bakımı eğitimi
 kök yüzeyi düzleştirme işlemleri
 periodontal cerrahi işlemler
 kontroller , gerçekleştirilir.
Periodontal tedavinin en önemli aşamaları periodontal başlangıç tedavisidir;
birey tarafından uygulanan doğru ve yeterli ağız bakımı tedavinin başarısında
en önemli etkendir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
İlkokul Çağında Dişeti Hastalıkları
Bu dönemde çocuklarda görülen dişeti hastalığı genellikle
diş eti iltihabı (gingivitis) tir.
Süt ve sürekli dişlerde periodontitis nedeniyle oluşan kayıplar
ise genellikle belirli genetik hastalıklarla birlikte görülür.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Dişeti Hastalıklarından Korunma
Yöntemleri
Dişeti hastalıklarından korunmanın en etkili ve tek yolu hastalığın
oluşumuna neden olan bakteri plağı (mikrobiyal dental plak)
tabakasını ortadan kaldırmak ve tekrar yerleşmesini önlemektir.
Bu amaçla yapılması gerekenler:
Dişlerin doğru tekniklerle günde iki defa (kahvaltı sonrası ve
yatmadan hemen önce) fırçalanması
Diş ipi ve ara yüz fırçalarıyla diş aralarının temizlenmesi
(günde bir defa, akşamları dişleri fırçaladıktan sonra)
Dil temizleyicisi ile dilin temizlenmesi ( her fırçalama sonrası)
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Hassasiyeti
Sıcak, soğuk, tatlı ve ekşi yiyecek ve içecekler
diş hassasiyetine neden olabilirler.
Diş Hassasiyetinin Nedenleri
Diş çürüğü
Yanlış (travmatik) diş fırçalama
Dişlerde asidik aşınma
Dişeti çekilmesi, olabilir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Hassasiyetinde Tedavi
Diş hassasiyetine neden olan faktörler belirlenmeli ve etkene
bağlı uygun tedavi diş hekimi tarafından gerçekleştirilir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diğer Bazı Ağız ve Diş Hastalıkları
Çene ve diş yaralanmaları ve kırıkları
Gelişimsel anomaliler (örn.,dudak damak yarıkları)
Diş dizilimi bozuklukları
Ağız Kanseri
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Dizilimi Bozuklukları Nedenleri
Genetik faktörler
Diş kayıpları
Fazla diş
Dişler arasında boşluk bulunması
Ağız alışkanlıkları
Bu durumlarda erken yaşta,
diş hekiminin yardımı ve tedavisi gereklidir.
Diş Dizilimi Bozukluklarının Nedenleri
Ağız Alışkanlıkları
Ağızdan Soluma
Parmak Emme
Dille Dişleri Öne İtme
Dudak Emme
Öğrencilerinizin alışkanlıklarını gözlemleyerek dişlerinde oluşabilecek bozuklukları
önlemeye yardımcı olabilirsiniz!
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Dizilimi Bozukluklarının Nedenleri
Ağızdan Solunum
Parmak Emme
Dudak Emme
Dille Dişleri İtme
Tırnak Yeme
Kalem ve benzeri şeyler Isırma
Diş Gıcırdatma
Anne babanın ilgisiz kalması ve bu alışkanlıkların
devam etmesi ve doğru yaşta bırakılmaması
çocuklarda çapraşıklığa veya diş aralarında boşluklara neden olabilmektedir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Dizilimi Bozukluklarından
Korunma Yöntemleri
Henüz süt dişleri mevcutken çocuklar
düzenli diş hekimi kontrolüne götürülmelidir.
Süt dişlerinin gerekliyse tedavilerinin yaptırılarak
normal düşme yaşından önce çekilmeleri önlenmelidir.
Dizilim bozukluklarına yol açan alışkanlıkların varlığı
ebeveynler ve öğretmenler tarafından takip edilmeli ve
tedavileri için girişim başlatılmalıdır.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Tedavileri
Tedavi Edici
Çürük dişlerde restoratif tedavi
(Değişik dolgu maddeleri ile diş tedavi
edilir)
Kanal Tedavisi
Diş Temizliği ve Dişeti tedavisi
Koruyucu Tedavi
Düzenli ve kurallı diş fırçalayın.
(Günde en az 2 kere 2 dakika, doğru
tekniklerle ve uygun diş fırçası ile)
Yemek aralarında yapışkan ve şekerli
yiyeceklerin yemeyin.
Her yemekten sonra ağzınızı su ile
çalkalayın.
Düzenli beslenin.
Çene ve dişlerdeki bozuklukların
ortodontik tedavisi
Estetik Diş Hekimliği
Florürlü diş macunu kullanın, gerekiyorsa
diş hekimi tarafından florür uygulatın.
Her 6 ayda bir kontrol amacıyla diş
hekimine gidin.
Arka dişlere diş hekimi tarafından
fissür koruyucu uygulatın.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Çürüklerinden Korunma Yolları
Düzenli ve kurallı olarak dişleri fırçalamak
Düzenli olarak diş hekimini ziyaret ederek dişleri
kontrol ettirmek ve koruyucu diş hekimliği
yöntemlerini dişhekiminize uygulattırmak
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Florürün Yararları
Diş mine yapısını güçlendirerek dişi aside
karşı daha dayanıklı hale getirir.
Diş minesinin onarımına yardım eder.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Doğru Diş Fırçalama Yöntemi
1
Dişlerin dış
yüzeylerini
fırçalayın.
4
2
Ön dişlerin
iç / arka
yüzeylerini
fırçalayın.
Arka dişlerin
iç yüzeylerini
fırçalayın.
5
3
Arka dişlerin
üst / çiğneme
yüzeylerini
fırçalayın.
Dilinizi
fırçalayın
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Detaylı Diş Fırçalama Yöntemi
1
2
3
Diş fırçanızı fırça kıllarının yarısı dişlerin
yarısı dişetinizin üzerine gelecek şekilde
yerleştirin. Dişetinden dişe doğru
10 dairesel, 5 süpürme hareketi yapın.
Arka dişlerin
dile bakan yüzeylerini
aynı şekilde fırçalayın.
4
5
Ön dişlerin iç yüzeylerini
fırçanızı dik tutarak
küçük dairesel hareketlerle
fırçalayın.
Arka dişlerin
çiğneme yüzeylerini
ileri-geri hareketlerle
fırçalayın.
Son olarak dilinizi
fırçalayın.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Dişlerimi Nasıl Fırçalamalıyım?
Diş fırçasını diş ve dişeti
üzerine yerleştirin ve dişetinize
doğru hafif açılandırın.
Ufak dairesel hareketlerle
en az 8-10 kez fırçayı yerinden
kaldırmadan, diş yüzeylerini
temizleyin; daha sonra bir fırça
boyu ilerleyerek aynı işlemi
tüm diş yüzeylerine uygulayın.
Dişlerin dil ve damak tarafına
bakan yüzeylerini mümkünse
dairesel hareketlerle
fırçayı dişetlerinden dişe doğru
hareket ettirerek ya da
ileri geri süpürme hareketleriyle
fırçalayın.
Fırçayı dişlerinizin çiğneme
yüzeylerine yerleştirin ve
ileri geri hareketlerle
fırçalayın.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Dişlerimi Nasıl Fırçalamalıyım?
Dilinizi bazı fırçaların
arkasında bulunan
dil temizleyicisi ile ya da
dil fırçası ile
arkadan öne doğru
temizlemelisiniz.
Diş ipini dişler arasına yerleştirin,
diş yüzeyine yaslayarak, iki diş arasında
bulunan üçgen formundaki
dişeti papilinin 1-2 mm altına inin ve
dişi iç ve dış yüzeyinden sarın.
Diş ipini dişe değdirerek ağız boşluğuna
doğru hareket ettirin ve birikintileri çıkarın.
Aynı işlemi diğer komşu diş için tekrar edin.
Diş ipi kullanımına en geride
bulunan dişten başlayın.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Neden Diş İpi Kullanılır?
Diş fırçasının kolay erişemediği bölgeler olan dişlerin temas yüzeyleri bakteri plağı
birikimi için anatomik olarak elverişli bölgelerdir. Bu bölgeler dişetinin histolojik yapısı
nedeniyle dişeti hastalığının başlangıç bölgeleridir.
Bu bölgelerdeki plak diş çürüğüne ve dişeti hastalıklarına sebep olabildiği için diş ipinin
günlük olarak kullanılması önerilmektedir.
Dişler fırçalandıktan sonra; ön ve arka dişler olmak üzere tüm dişler diş ipiyle de
temizlenmelidir. Gece yatmadan önce, dişler fırçalandıktan hemen sonra günde 1 kere
diş ipi kullanılması ağız ve diş sağlığının korunması için yeterli olacaktır.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş İpi Nasıl Kullanılır?
1
4
5
2
3
6
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş İpi Nasıl Kullanılır?
Yaklaşık 45 cm. diş ipini çekin, koparın ve arada 2-3 cm ip kalacak
şekilde parmaklarınıza dolayın.
İki elinizle tuttuğunuz ipliğin ara kısmını, işaret ve baş
parmaklarınızla yön vererek, iki diş arasına yerleştiriniz.
Nazik bir şekilde dişin yan yüzeylerini takip ederek , diş ipini dişe
yaslayarak dişetinden dişe doğru hareket ettirin.
Daha sonra diş ipini aralıktan çıkarmadan diğer dişe yaslayarak
temizleme hareketini tekrar ediniz. Bir dişten diğer dişe geçerken
ipin temiz olan bölümünü kullanınız.
Dişetinin altını da temizlediğinizden emin olun, fakat diş ipini
dişetlerine doğru çok fazla bastırmayın.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
İlkokul Çağı Çocuklarında
Ağız ve Diş Bakımı
Ağız ve diş bakımının en önemli faktörü;
düzenli diş fırçalama ve diş aralarının temizliğidir.
Dişlerdeki bakteri plağı
sabah kahvaltı sonrasında ve akşam yatmadan hemen önce
olmak üzere günde 2 kez etkili şekilde
ortadan kaldırılmalıdır.
Okulda ise beslenme saatinde
şeker içeriği az, besleyici özelliği yüksek gıdalar tercih edilmeli,
teneffüs aralarında şekerden zengin yiyecekler
tüketilmemelidir.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Beslenme ve Çürük İlişkisi
Çürüğün başlaması ve ilerlemesinde
şekerler ve diğer fermente olabilen karbonhidratlar
önemli rol oynarlar.
En yaygın kullanılan şeker olan sukroz metabolize olduğunda açığa çıkan
dekstran dişler üzerine çürük yapıcı bakterilerin yapışmasını sağlar;
bu nedenle de sukroz karyojenik bakterilerin ağız ortamına tutunmasında
en önemli etken olarak kabul edilir.
Çürük gelişiminde şekerlerin alım miktarından çok
alım sıklığı önemlidir. Bu nedenle,
özellikle öğün aralarında
şekerli gıdaların tüketilmesinden kaçınılmalıdır.
Ağız ortamında olası düşük pH’ya karşı
sebze ve proteinden ağırlıklı bir diyet uygulanmalıdır.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Diş Ağrısında
Yapılması Gerekenler
Ağzı ılık su ile çalkalayın.
Dişler arasında kalmış yiyecekleri çıkarabilmek için diş ipi kullanın.
Eğer şişlik varsa; yanağın dış tarafından soğuk kompres uygulayın.
Kesinlikle sıcak kompres uygulamayın, ağrıyan dişin veya
dişetlerinin üzerine aspirin koymayın.
Kanama varsa basınç uygulayarak durdurun veya kontrol etmeye
çalışın.
Çocuğu en kısa zamanda bir dişhekimine götürün.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Ağız ve Diş Yaralanmalarında
Yapılması Gerekenler
Yaralanma durumunda,
Sakin olun ve çocuğu sakinleştirin.
Kanama varsa basınç uygulayarak durdurun veya
kontrol etmeye çalışın.
Ebeveynlere ya da bakıcıya haber verin.
Yaralanma bölgesinin ve dişin kontrolü için diş hekimine gidin.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Ağız ve Diş Yaralanmalarında
Yapılması Gerekenler
Diş Fırlaması (Avülse Diş Durumunda)
Çocuğu ve dişi derhal dişhekimine götürün.
Dişi süt veya çocuğun tükürüğüne koyarak muhafaza edin
ve o şekilde diş hekimine götürün.
Eğer hemen dişhekimine götürmeniz mümkün değilse;
Dişi ılık su ile nazik bir şekilde yıkayın.
Diş köklerine dokunmayın
Sürekli dişler: Dikkatlice dişi tekrar yerine yerleştirin.
Süt dişleri: Eğer fırlayan diş süt dişi ise tekrar yerine
yerleştirmeyin, alttan gelen daimi dişe zarar verebilirsiniz.
Dişi soğuk süt içine yerleştirin ve sizinle beraber diş hekimine getirin.
Eğer mümkünse diş hekimine 30 dakika içinde ulaşın.
Ağız ve Diş Yaralanmalarında
Yapılması Gerekenler
Diş Kırılması Durumunda,
Yaralanan bölgeyi ılık su ile temizleyin.
Yaralanan bölgede yüze soğuk kompres uygulayarak şişme
olasılığını minimuma indirgeyin.
Temiz bir bezle kanama bölgesine direkt olarak basınç uygulayın.
Çocuğu ve kırılan parçayı diş hekimine götürün.
Uygulanan Tedavi Yöntemleri
Koruyucu Tedaviler
Fissür Örtücü Uygulaması
Koruyucu Tedaviler
Fluor Uygulaması
Restoratif Tedaviler
Endodontik Tedaviler
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Sabit ve Hareketli Yer Tutucular
Sabit ve Hareketli Protezler
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Ortodontik Tedaviler
İmplantlar
İmplant kaybedilmiş dişlerin köklerinin genellikle titanyum bir vidayla taklit edilerek
eksik dişin yerine konulması işlemidir.
Kök bölgesindeki kemik hazırlanır
İmplant yerleştirilir
İmplant üzerine kuron yerleştirilir
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
UNUTMAYIN!
Her bir diş vücudumuzun yaşayan bir parçasıdır.
Vücudumuzun diğer bölgelerine verdiğimiz önemi
dişlerimize de göstermeliyiz.
Diş tedavisi hem pahalıdır hem de zaman alır,
korunmak ise ucuz ve kolaydır.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Korunmak Önemlidir!
Dişlerinizi günde
en az 2 kere fırçalayın
6 ayda bir
diş hekiminizi
ziyaret edin
Süt, taze meyve ve
sebze tüketin.
Yemek aralarında
şekerli, nişastalı ve
yapışkan maddeler
yememeye dikkat edin.
Diş fırçanız eskiyince
(3 ayda bir) değiştirin.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Sağlıklı Bir Ağız İçin Öneriler
Günde en az iki kere dişlerinizi fırçalayın.
Özellikle gece yatmadan hemen önce dişlerin fırçalanması önem taşır.
Bol vitaminli ve mineralli gıdalarla beslenin.
Yemek aralarında yapışkan ve şekerli gıdalar yemeyin,
bu gibi gıdaları ana öğünle beraber tüketin.
6 ayda bir diş hekimine kontrol amaçlı olarak gidin.
Eskimiş diş fırçaları dişinize ve dişetlerinize zarar verir.
Diş fırçalarınızı 3 ayda bir ya da fırça kılları deforme olmuş ise
bu süreyi beklemeden değiştirin.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Sağlıklı Bir Ağız İçin Öneriler
Dişhekiminizden evde ve dişhekimi tarafından yapılabilecek
koruyucu uygulamalar hakkında bilgi alın.
Florürlü diş macunları / florürlü ağız gargaralarını
evde bireysel olarak kullanmaya ;
dişhekiminiz tarafından yapılacak florür uygulamalarını ve
azı dişlerinin çiğneyici yüzeylerinde henüz çürük oluşmadan uygulanacak
fissür örtücüleri uygulamalarını yaptırmış olmaya özen gösteriniz.
Parlak Gülüşler Parlak Gelecekeler
Sağlıklı Bir Ağız İçin Öneriler
Sonuç olarak,
Dişlerinize gerekli özeni gösterin.
Diş hekiminizi ortalama 6 ayda, yılda en az 1 kere ziyaret edin.