Çevre Kalitesi Açısından Yakınsama Hipotezine Yeni Bir Bakış

V. Anadolu International Conference in Economics,
May 11-13, 2017, Eskişehir, Turkey.
Çevre Kalitesi Açısından Yakınsama Hipotezine Yeni Bir Bakış: Ekolojik Ayak İzi
ve Kulüp Yakınsamaya Dayalı Ampirik Bir Analiz
Recep Ulucak
1
Özet
Çevre kalitesinin giderek bozulmasıyla birlikte iktisatta çevreci bir dönüşüm süreci başlamış, çevre ekonomisi,
doğal kaynaklar ekonomisi ve ekolojik iktisat gibi alanlar ilgi çekmeye başlamıştır. Bu çerçevede çevresel
unsurları temsil eden değişkenler kullanılarak ekonometrik analizler yoluyla çevre ve ekonomi arasındaki
ilişkiler belirlenmeye ve politika önerileri oluşturulmaya çalışılmaktadır. Ancak literatürde bu alanla ilgili önemli
kısıtlardan bir tanesi de çevreyi temsil edecek kapsamlı bir değişkene ihtiyaç duyulmasıdır. Bu ihtiyaca binaen
ekolojik ayak izi son yıllarda çevreyi kapsamlı bir şekilde temsil eden bir gösterge haline gelmiştir. Ekolojik ayak
izi, veri bir nüfusa sahip ekonominin mevcut teknolojiyi kullanarak tükettiği kaynakları üretmek ve yarattığı
atıkların doğa içerisinde emilimini sağlamak için biyolojik olarak ne kadar verimli alana ihtiyacı olduğunu
belirlemektedir. Dolayısıyla ekolojik ayak izi ülkelerin çevreyi ne oranda kullandıklarının ve çevresel
performanslarının önemli bir göstergesi haline gelmiştir. Bu çalışmada 1961-2009 dönemi için ekolojik ayak izi
verileri kullanılarak çevresel yakınsama hipotezi dünya ülkeleri için test edilecektir. Bunun için Phillips ve Sul
(2007) tarafından özellikle panel gruplar için yakınsama hipotezini test etmek amacıyla geliştirilmiş olan ve
ülkelerden kaynaklı heterojenliği dikkate alarak ortak özellikler taşıyan grupları kümeleyen kulüp yakınsama
testi kullanılacaktır. Sonuç olarak yakınsama hipotezinin zengin ve fakir ülkelerin çevre kalitesi bakımından da
zaman içerisinde birbirine yaklaşacağı tezi sınanmış olacak ve buna uygun politika önerileri geliştirilebilecektir.
Anahtar Kelimeler: Çevre Ekonomisi, Ekolojik İktisat, Çevresel Yakınsama, Kulüp Yakınsama Analizi
JEL Sınıflaması: Q50, C50, C12
1
Erciyes Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü, TR, [email protected]